• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Historyczny obelisk z Emaus odkrył swoją tajemnicę

Katarzyna Moritz
20 kwietnia 2011 (artykuł sprzed 13 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Łostowicka: kierowcy więdzą, jak usprawnić ruch

Robotnicy budowlani przypadkowo odkryli tajemnicę obelisku, który stanął w gdańskim Emaus prawie 90 lat temu.



Niepozorny i nadgryziony zębem czasu obelisk, stojący od lat u zbiegu ul. Kartuskiej i Łostowickiej zobacz na mapie Gdańska w Gdańsku, odsłonił swoją tajemnicę. We wtorek, podczas usuwania jego fundamentu, znaleziono w nim metalową tuleję z monetami, dokumentami i gazetą z 1923 roku.



Pod tym obeliskiem znaleziono dokumenty z 1923 roku. Pod tym obeliskiem znaleziono dokumenty z 1923 roku.
Od kilku miesięcy skrzyżowanie Kartuskiej, Łostowickiej i Nowolipie jest królestwem robotników budowlanych. Poszerzają oni ul. Łostowicką, kładą tory tramwajowe na Morenę, powiększają skrzyżowanie. Plac budowy ciągle się przesuwa, niedawno objął także stojący od lat przy ul. Kartuskiej kamienny obelisk upamiętniający mieszkańców tych okolic poległych podczas I wojny światowej.

- Mieliśmy przygotować to miejsce do budowy sieci wodociągowej. W sobotę zdemontowaliśmy obelisk i zabezpieczyliśmy go. We wtorek rano rozbieraliśmy fundament, na którym stał. Wtedy okazało się, że natknęliśmy się na niespodziankę - opowiada Piotr Koprowiak, kierownik robót drogowych z firmy Strabag.

W betonowej skrzyni, która była częścią fundamentu, robotnicy znaleźli metalową rurę. - Nic nie wskazywało na to, że coś jest w skrzyni. Cienki beton, którym była pokryta, odkrył swoją zawartość dopiero wtedy, gdy skrzynię podniosła koparka. Rurę otworzyliśmy, bo byliśmy ciekawi, co w niej jest. Okazało się, że wewnątrz są spisane ręcznie w języku niemieckim dokumenty z datą z 1923 roku - opowiada znalazca, Krzysztof Kudon, pracownik firmy Strabag.

Dokumenty zachowały się w dość dobrym stanie. Choć lekko zawilgocone, pozostały czytelne. W gazecie "Berliner Illustrirte Zeitung" z 1 lipca 1923 roku widać nawet, jak ktoś zapisał sobie hasła pomocne do rozwiązania krzyżówki. W dokumentach jest też spisana odręcznie lista 111 nazwisk, z których każde opatrzone jest datą, począwszy od 1905 do 1923 roku. Większość jest niemieckich, ale wiele z nich ma też polskie brzmienie: są tu Kołakowski Joseph czy Kamiński Artur. Jest także kilkustronicowy dokument opatrzony pieczęcią z napisem "Emaus" i podpisami. To jednak nie wszystko.

Jakie znaczenie mają dla nas gdańskie dokumenty sprzed 90 lat?

- W papierowym zawiniątku znajdowało się 17 monet. Co ciekawe, wszystkie były pruskie, a nie z Wolnego Miasta Gdańska. Są to głównie aluminiowe fenigi i marki - wyjaśnia Marcin Tymiński z biura Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, do którego trafiło znalezisko.

Po wstępnej analizie dokumentów można ustalić, że jest to lista nazwisk weteranów wojennych z Emausu, którzy ufundowali obelisk poświęcony pochodzącym z tej gminy ofiarom I wojny światowej. - Z dokumentu zapewne precyzyjnie dowiemy się, dlaczego go ustawiono i poznamy historię okolicy - dodaje Tymiński.

Po przetłumaczeniu dokumentów, zostaną one przekazane do któregoś z gdańskich muzeów - konserwator jeszcze nie zdecydował, do którego.

- Najważniejsze, że znalezisko nie zgubiło się przy pracach budowlanych. To w ogóle cud, że ten obelisk przetrwał przy tak ruchliwej ulicy - cieszy się Tymiński.

Takich obelisków, jak ten z Emaus, w Gdańsku i okolicach było sporo. Zaliczano je do tzw. Kriegerdenkmal, czyli pomników, które stawiano poległym uczestnikom różnych wojen w ich rodzinnych gminach. Ten z ul. Kartuskiej, choć zdewastowany i tuż po II wojnie światowej pozbawiony przez Rosjan tablicy pamiątkowej, figuruje w wykazie gdańskich pomników pod pozycją nr 37.

Obelisk z Emaus zostanie odnowiony i zaopatrzony w nową tablicę pamiątkową. Jesienią wróci na skrzyżowanie, ale w nowe miejsce. Stanie na wysepce, którą będą mijać kierowcy i kierujący się w poszerzoną ulicę Łostowicką.

Opinie (112) ponad 10 zablokowanych

  • Emaus (7)

    Nie wiedziałem co to słowo znaczy. A jest to nazwa historycznego osiedla w Gdańsku - w dzielnicach Piecki-Migowo, Siedlce, Suchanino oraz Chełm i Gdańsk Południe.

    Z Wikipedii się dowiedziałem, że 'Emaus został przyłączony w granice administracyjne miasta w 1933 r. Obecnie jego południowa część nosi nazwę Krzyżowniki, a północną zajmują Trzy Lipy, Nowolipie oraz częściowo osiedle Suchanino'.

    • 87 8

    • bzdury

      bo Emaus to emaus

      • 5 13

    • polecam do nieodpłatnego ściągnięcia - ciekawe opisy miejscowości (1)

      1) Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich
      o Emaus będzie w tomie I/1880, o Siedlcach (Szydlice Siedlice) 10/1892(?)
      http://fbc.pionier.net.pl/owoc/results?action=DistributedSearchAction&QI=27CE51E0D36A7E91980E77A4E939F828-1
      2) Słownik Geograficzny Państwa Polskiego 1937 (Pomorze Prusy) zesz. 1-14 tylko do litery G

      • 13 2

      • dzięki serdeczne, z chęcią zajrzę!

        • 4 2

    • KŁANIA SIĘ ZNAJOMOŚC BIBLII (1)

      nowy Testament!

      • 8 1

      • Kłania się znajomość Biblii

        To nazwa osady, do której wędrowali uczniowie Jezusa w dniu jego zmartwychwstania. W tej wędrówce Chrystus zmartwychwstały dołączył do nich, a oni najpierw go nie rozpoznali.

        • 10 1

    • dzieki, a ja myslalem ze to taka internetowa niemiecka mysz ;) (1)

      • 15 3

      • wszystkopochlaniajaca niemiecka mysz

        • 0 3

  • Dokumenty (6)

    To cenne znalezisko po czesci powinno sie przedrukowac i dac na tablice umiejscowiona obok obelisku zeby kazdy wiedzial co ten pomnik symbolizuje

    • 96 7

    • fajny pomysł

      popieram :)

      • 18 3

    • a kto za to ma zapłacic (2)

      bo nie z moich podatków. Niech płaca potomkowie tych co to wystawili

      • 6 40

      • Polacy tu też mieszkali

        • 7 4

      • ja jestem ich ziomkiem

        i chętnie zapłącę

        • 9 1

    • nie wiem po co !

      Wcale ładnie by nie wyglądał !

      • 3 9

    • ... i napisać

      Nigdy więcej wojny

      • 4 1

  • (5)

    Jakby pan Tymiński zajrzał choćby do Wikipedii, to by wiedział, że monety nie mogły być "z Wolnego Miasta Gdańska", bo to ostatnie wprowadziło do obiegu własną walutę guldenową dopiero pod koniec 1923 r. - latem tego roku obiegały w Gdańsku jeszcze marki niemieckie.

    • 71 10

    • hahaha wikipedia jako autorytet (1)

      to juz wiem jaka opcje reprezentujesz

      • 6 18

      • jaką?

        bo nie wiem, czy krzyczeć "hańba! zdrada!" czy " Jarosław! Jarosław!"

        • 1 2

    • Nie podoba mi się upamiętnianie symboliki z niby wolnego miasta (1)

      • 3 18

      • Wolne Miasto

        A co Ty masz do Wolnego Miasta Gdańsk?

        • 2 2

    • wikipedia hahaha przecież to jeden wielki chaos i kupa bzdur, faktycznie jeśli przeglądasz artykuły i różne zagadnienia na wikipedii to teraz rozumiem skąd twoja wypowiedź się tu znalazła......->żal.pl

      • 0 6

  • a my protestujemy (1)

    zostały ujawnione nasze dane osobowe

    • 23 36

    • a napewno z "tych" Kołakowskich?
      Jak to mówią, niejednemu psu Burek na imię :)

      • 18 3

  • emaus, to nazwa, która powinna być dobrze znana każdemu chrześcijaninowi (2)

    zwłaszcza w kontekście Zmartwychwstania Pańskiego
    to siara zajrzeć do Wielkiej Encyklopedii Lemingów i nie znaleźć nic o emaus w NT

    • 31 43

    • ta encyklopedia lemingów to coś o twoich przodkach ? (1)

      • 13 11

      • Łożesz Matko Boska Czestochoska!

        Wialky Ksześcijanin napisał Emaus z małej litery xD

        • 8 2

  • Tyle razy tamtędy przejeżdżałem i widziałem ten obelisk, ale nigdy nie zastanawiałem się co to jest....
    Fajne znalezisko....
    Z harcerzami też zakopywaliśmy takie rzeczy, ciekawe czy ktoś kiedyś znajdzie....

    • 39 6

  • Jeśli takich pomników jest więcej

    to zaraz wszystkie powyrywają, żeby sie dostać do tych puszek

    • 37 6

  • (2)

    Nawet nie wiecie jak się cieszę, że w końcu wezmą odnowią ten niezły kawałek historii. Stał zapomniany zaraz przy ulicy, popadał w ruinę.
    Kto z przejeżdżających/przechodzących koło niego przypuszczał, że takie niespodzianki poprzedni mieszkańcy osady Emaus zostawili dla nas :D

    • 42 4

    • (1)

      A my z sąsiadem wykopując karpę po ściętym świerku, niedaleko bo tez na Siedlcach znaleźliśmy pod nią garnek pełny rożnych monet w tym większość srebrnych , ale jest tez wiele złotych monet.Wszystkie z szesnastego wieku. Pieniądze ze sprzedaży zamierzamy oddać na budowę Kościoła ,który ma powstać na Lostowicach.

      • 4 2

      • Buehehehehehe :)

        • 5 0

  • A gdzie zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym??? Obelisk na wysepce ??? (3)

    Po pierwsze - można go ustawić w miejscu, gdzie nie będzie utrudniał ruchu i stwarzał zagrożenia - uważam, że "wysepka " to złe miejsce, biorąc pod uwagę zachowania niektórych kierowców. Po drugie - można przenieść go na cmentarz "nieistniejących cmentarzy" , lub na cmentarz przy Bramie Oliwskiej - to będzie godne miejsce dla niego.

    • 11 58

    • Ten obelisk należy do Emausu i powinien tam zostać. Jest jego nieodłączną częścią, tak samo jak coraz mniejsza ilość budynków z czasów tamtej osady.

      • 26 1

    • Na cmentarz? (1)

      To nie jest pomnik cmentarny tylko upamiętniający i powinien zostać tam gdzie go postawiono !

      • 13 2

      • Ok, niech zostanie w tamtej okolicy. Ale wysepka to chyba jednak nie najlepszy pomysł...bo wtedy jednak będzie cmentarny.

        • 4 3

  • na wysepce?? to bezpiecznie?? (3)

    "...Jesienią wróci na skrzyżowanie, ale w nowe miejsce. Stanie na wysepce, którą będą mijać kierowcy i kierujący się w poszerzoną ulicę Łostowicką. .."

    no to będzie można go łatwo skosić ;)

    • 22 35

    • (2)

      to właśnie jest najgorsze, bo szybko może zostać zniszczony. Za dużo mamy pijaków i wariatów za kółkiem - to fakt

      • 13 2

      • (1)

        i na ludzi którzy patrzą sie na nawigacje a nie na droge. Nie mówiąc o pannach, gadających przez telefon, albo poprawiające makijaż na światłach.

        • 6 1

        • Też myślę, że powinni go postawić gdzieś obok, ale nie na wysepce, bo zaraz jakiś napruty debil

          skosi go golfem albo przyhaczy naczepą.
          A szkoda by było zepsuć. Jest to w końcu kawałek historii tego miejsca.

          • 9 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane