Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Jak Czesi (groźnie) na Gdańsk spoglądali

8 marca 2010 (artykuł sprzed 14 lat) 
Opinie (121)
Pisał Jan Długosz: „...wszystko wojsko, tak konne jako i piesze, rzuciwszy się w bród morski jak tylko mogło najgłębiej, po falach wyprawiało sobie gonitwy; harcowali jedni z drugimi, i przez długi czas bawili się taką igraszką. Wielu zaś spomiędzy Czechów nalewało wodę morską w flaszki, i zaniosło ją potem do swoich, na pamiątkę tak dalekiej wyprawy.” Obraz Adolfa Liebschera pt. „Czesi nad Bałtykiem”. Pisał Jan Długosz: „...wszystko wojsko, tak konne jako i piesze, rzuciwszy się w bród morski jak tylko mogło najgłębiej, po falach wyprawiało sobie gonitwy; harcowali jedni z drugimi, i przez długi czas bawili się taką igraszką. Wielu zaś spomiędzy Czechów nalewało wodę morską w flaszki, i zaniosło ją potem do swoich, na pamiątkę tak dalekiej wyprawy.” Obraz Adolfa Liebschera pt. „Czesi nad Bałtykiem”.

Pisał Jan Długosz: „...wszystko wojsko, tak konne jako i piesze, rzuciwszy się w bród morski jak tylko mogło najgłębiej, po falach wyprawiało sobie gonitwy; harcowali jedni z drugimi, i przez długi czas bawili się taką igraszką. Wielu zaś spomiędzy Czechów nalewało wodę morską w flaszki, i zaniosło ją potem do swoich, na pamiątkę tak dalekiej wyprawy.” Obraz Adolfa Liebschera pt. „Czesi nad Bałtykiem”.

fot. ao-institut.cz/Galerie/Ceska-zeme/

Co trójmiejskie plaże mogą mieć wspólnego z "trylogią husycką" Andrzeja Sapkowskiego, poza tym, że niektórzy plażowicze pewnie zaczytywali się tą powieścią? Kilka lat po opisanych na jej kartach wydarzeniach, jeden z bohaterów książki stanął wojennym zagonem nad Zatoką Gdańską i napędził niezłego stracha mieszkańcom tych ziem.



Na obrazie Hugo Schüllingera pt. „Czesi nad Morzem Bałtyckim”, widać m. in. charakterystyczny husycki wóz bojowy. Na obrazie Hugo Schüllingera pt. „Czesi nad Morzem Bałtyckim”, widać m. in. charakterystyczny husycki wóz bojowy.

Na obrazie Hugo Schüllingera pt. „Czesi nad Morzem Bałtyckim”, widać m. in. charakterystyczny husycki wóz bojowy.

fot. ao-institut.cz/Galerie/Ceska-zeme/

Tablica w prezbiterium oliwskiej katedry. W piątej linijce od dołu wymienieni „hussitae haeretici”. Z albumu M. i A. Szypowskich „Oliwa. Muzyka wieków”, Wydawnictwo Interpress. Tablica w prezbiterium oliwskiej katedry. W piątej linijce od dołu wymienieni „hussitae haeretici”. Z albumu M. i A. Szypowskich „Oliwa. Muzyka wieków”, Wydawnictwo Interpress.

Tablica w prezbiterium oliwskiej katedry. W piątej linijce od dołu wymienieni „hussitae haeretici”. Z albumu M. i A. Szypowskich „Oliwa. Muzyka wieków”, Wydawnictwo Interpress.

Tym wojownikiem był Jan Czapek z San (Jan Čapek ze Sán), w tamtym czasie hejtman (dowódca) grupy najwaleczniejszych zwolenników nauk Jana Husa, którzy - od śmierci w 1425 r. swojego wielkiego wodza, Jana Żiżki - nazywali sami siebie "sierotkami".

Z jakiego powodu oddział groźnych "sierotek", tych "bożych bojowników" zapuścił się z dalekich Moraw i Czech aż nad Bałtyk? Geopolityka. Królestwo Polskie w ostatnich latach panowania Władysława Jagiełły, przeszło dwadzieścia lat po Grunwaldzie, było już europejskim mocarstwem. Próbując je osłabić, jego przeciwnicy - Zygmunt Luksemburski i zakon krzyżacki - starali się rozbić unię polsko-litewską, po śmierci wielkiego księcia Witolda popierając ambicje najmłodszego brata króla Władysława, niejakiego Świdrygiełły. W ramach dywersji i dążąc do osłabienia sił Polski, wojska krzyżackie najechały i spustoszyły ziemię dobrzyńską, Kujawy i Krajnę, zajmując ważny zamek w Nieszawie.

W tym samym czasie czescy husyci stanowili postrach rycerstwa z krajów ościennych, a odparcie w latach 1420-1431 pięciu kierowanych przeciwko nim krucjat dało im sławę niezwyciężonych żołnierzy. W 1432 r. hejtman Jan Czapek przybył do Polski i złożył ofertę wspólnej walki przeciw zakonowi krzyżackiemu. Umowę zawarto, mimo iż wielu przedstawicieli kościoła w Polsce sprzeciwiało się jakimkolwiek układom z "heretykami". Czapek wysłał następnie do wielkiego mistrza krzyżackiego list informujący o przymierzu polsko-czeskim i wzywający do zaniechania napaści na Polskę. Reakcją krzyżaków były gorączkowe przygotowania do obrony i rozpaczliwe apele do miast i rycerstwa o pomoc przeciw husytom.

Kampania rozpoczęła się w czerwcu 1433 r. Czesi, w sile 900 jeźdźców, 7 tys. pieszych i 350 okutych wozów bojowych, wspierani przez 200 polskich konnych, wtargnęli na ziemie krzyżackie od zachodu. Pod Myśliborzem dołączył do nich Sędziwój z Ostroroga z rycerstwem wielkopolskim, a następnie pod Chojnicami główne siły polskie, które prowadził kasztelan krakowski Mikołaj z Michałowa.

Zgodnie ze strategicznymi założeniami, wyprawa miała charakter odwetowy, zmierzający do spustoszenia kraju i zastraszenia jego mieszkańców, nie zaś do podboju. Po złupieniu miast Nowej Marchii (m. in. Strzelce, Dobiegniew, Choszczno, Myślibórz) wyprawa zmitrężyła kilka tygodni, bezskutecznie oblegając Chojnice. Ciągnąc dalej ku morzu, Czesi spustoszyli klasztor w Pelplinie, a wojska polskie nadspodziewanie łatwo zajęły Tczew. Tu w pełni pokazał się brutalny charakter tej wojny. Gdy husyci odkryli pośród wziętych do niewoli obrońców Tczewa wielu zaciężnych Czechów, spalili ich na stosie za to, iż "przeciw własnemu narodowi dawali pomoc Niemcom, i przyszli do Prus najemniczym orężem wojować z królem polskim i Polakami, którzy dla wspólności języka zawsze byli Czechom przychylni."

1 września 1433 r. Czesi i Polacy stanęli na Biskupiej Górce zobacz na mapie Gdańska, skąd oczom ich ukazał się Gdańsk i Morze Bałtyckie. Według miejscowego kronikarza "było ich tylu na wysokim wierzchołku, że podobni byli do mrówek". Zaś Jan Długosz opisuje: "... stali przez cztery dni obozem, i bijąc z dział i kusz do miasta, znacznie mury osłabili; łatwo bowiem było z góry miotać na nie pociski."

Ostrzał i działania zaczepne spowodowały pewne zniszczenia w mieście, m. in. spłonął szpital i kościół św. Jakuba zobacz na mapie Gdańska, leżący wtedy poza zasięgiem fortyfikacji. Gdańsk był jednak zbyt dobrze ufortyfikowany, by porywać się na jego zdobywanie. Zamiast tego husyci, dla których ulubionym celem byli księża i klasztory katolickie, zaatakowali jeszcze klasztor w Oliwie zobacz na mapie Gdańska. Tamtejszym cystersom udało się chyba ujść z życiem, ale klasztor z kościołem został obrabowany i spalony.

Następnie oddziały polsko-czeskie pomaszerowały nad morze, gdzie, według słów Długosza "...wszystko wojsko, tak konne jako i piesze, rzuciwszy się w bród morski jak tylko mogło najgłębiej, po falach wyprawiało sobie gonitwy; harcowali jedni z drugimi, i przez długi czas bawili się taką igraszką. Piękny to był i wesoły dzień dla rycerstwa polskiego, które spustoszywszy srodze kraje nieprzyjacielskie, dotarło zwycięsko i bez szkody aż do morskiego oceanu. Zaczem wielu z Polaków pasowano wtedy na rycerzy i przyjęto za wykonaniem uroczystej przysięgi w poczet rycerski. Wielu zaś spomiędzy Czechów nalewało wodę morską w flaszki, i zaniosło ją potem do swoich, na pamiątkę tak dalekiej wyprawy."

W Gdańsku trwałym śladem pamięci o tych wydarzeniach jest, znajdująca się w prezbiterium Katedry Oliwskiej tablica z 1613 r. Wśród wymienionych na niej klęsk i zniszczeń, jakie na przestrzeni dziejów spotkały kościół i klasztor oliwski, wymienia się pod rokiem 1433 (data dzienna została błędnie podana jako 4 grudnia) zniszczenie ogniem i żelazem przez "husytów heretyków".

Jest też, całkiem niedaleko Jelitkowa, ulica Husytów zobacz na mapie Gdańskana Osiedlu Wejhera - ciekawe, czy jej mieszkańcy domyślają się, czemu nosi akurat taką nazwę?

W Czechach pamięć o rajdzie nad Bałtyk przechowała się przez wieki i miała duże znaczenie dla kształtowania się czeskiej dumy narodowej. W XIX wieku powstawały liczne obrazy, a nawet wiersze opiewające walkę "sierotek" Jana Czapka, uważaną za jeden z największych wyczynów dawnych Czechów.

Marcin Stąporek - autor artykułu pracował w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku i Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Gdańsku. Obecnie jest pracownikiem Biura Prezydenta Gdańska ds. Kultury. Jest historycznym publicystą, związanym z gdańską Akademią Rzygaczy.

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (121) 9 zablokowanych

  • 2010-03-11 11:31

    nie nie boczcie sie na historie

    Nie duzo brakowalo a bysmy my slowianie polscy wchlonieci zostali w krolestwo
    Niemieckie, -szkoda bo rosjanie by nas nie gnebili a nasze dzieci do wojsk Hitlera
    zostali wcieleni-ale to juz inna teoria teoria gdybania- Nie narzekajcie wiec na historie cieszmy sie ze mamy Wolna Polske -Baczmy jednak co robia dowdztwa
    nasze z kim sie zadaja, od tego zaleza losy nasze

    zwykla baba

    14 lat

    • 0 0

  • 2010-03-11 11:22

    wolnosc slowianska

    Slowianie lubili spac na sianie -pozno w Polsce zaczeto murowanie

    zwykla baba

    14 lat

    • 0 0

  • 2010-03-09 23:15

    czeska wersja

    http://cs.wikipedia.org/wiki/HusitskĂŠ_taĹženĂ­_k_Baltu przetlumacz sobie na polski, ciekawe

    ja

    14 lat

    • 0 0

  • 2010-03-09 14:48

    baaaardzo ciekawy tekst

    Mieszkam tu sobie z prawdziwym Czechem w 3mieście i bardzo mu się spodobała ta historia :)

    gagatka

    14 lat

    • 0 0

  • 2010-03-08 13:03

    ciekawy artukuł. lubię Czechów za: (9)

    góry, piwo, Pragę, zdrowy rozsądek w podejściu do życia. A Czeszki są piękne!

    deadhead

    14 lat

    • 15 3

    • 2010-03-08 13:33

      obiektywny (2)

      a tak poza tym , interesujacy artykul , zawsze cos sie czlowiek nowego nauczy , oby wiecej takich , pozdrawiam

      woytek

      14 lat

      • 3 1

      • 2010-03-08 21:55

        brawo, nie miałeś czasu na naukę, teraz ją poznajesz... (1)

        ed

        14 lat

        • 0 1

        • 2010-03-09 13:29

          Ty już wszystko wiesz?

          m.

          14 lat

          • 0 0

    • 2010-03-08 13:41

      Do kolegi co nie rozróżnia Kaszub od Karkonoszy Szumawy Rudaw i innych pasm górskich leżących w Republice Czeskiej (2)

      więcej uwagi na lekcjach geografii-bo Czechy mimo że bez TatrWysokich,Zachodnich czy Niżnych, Małej czy też wielkiej Fatry które leżą na Słowacji to wciąz kraj wybitnie górsko-wyżynny

      zee

      14 lat

      • 2 2

      • 2010-03-08 16:23

        wybitnie równinno - pagórkowaty raczej (1)

        sk

        14 lat

        • 2 2

        • 2010-03-08 18:30

          równinno pagórkowatą to masz Polskę kolego

          bez urazy

          zee

          14 lat

          • 1 2

    • 2010-03-08 13:31

      Czesi nie lubią Polaków i wcale nie starają sie tego ukrywać, (1)

      a góry to chyba Ci się ze Słowacją pomyliło, bo czesi mają co najwyżej pagórki trochę tylko wyższe niz te na Kaszubach.

      sk

      14 lat

      • 6 4

      • 2010-03-08 14:33

        nas Polaków trudno lubić, więc się nie dziwię:)

        deadhead

        14 lat

        • 5 5

    • 2010-03-08 13:31

      obiektywny

      ale k...... nr1 . polki sa na 2 miejscu

      woytek

      14 lat

      • 2 0

  • 2010-03-08 12:51

    Czesi juz 7 wiekow temu sie poznali (2)

    na pazernosci, rozpuscie, braku wiary NIEKTORYCH klechow.

    A My? My dalej mylimy ksiedza z ksieciem.

    Wlasnie wczoraj bylem na mszy w Dublinie. Po jej zakonczeniu ksiadz zegnal wszystkich wychodzacych z kosciola przy wyjsciu.
    Kazdy kto mial jakies pytania mogl zagaic. W stanach bylo tak samo.
    Wszedzie ksieza sa milsi gdzie maja jakas konkurencje, gdzie wiecej jest kosciolow chrzescijanskich i niechrzescijanskich.

    A w Polsce nie wyjdziesz z kosciola dopoki ksiaze nie wstanie i laskawie wyjdzie pierwszy...Przeciez jak ktos ma odrobine godnosci to sie gotuje w srodku.

    troche konkurencji by sie tu przydalo bo monopol katolicyzmu spowodowal degeneracje tego kosciola.

    bamako joinirez

    14 lat

    • 15 8

    • 2010-03-09 12:44

      Nikt cię nie zmusza do chodzenia ... jak się nie podoba to idź do kina.

      14 lat

      • 0 3

    • 2010-03-08 13:21

      Jako żywo

      temat rzeka-polski ksiądź to w przeświadczeniu maluczkich parafian jakaś cudowna istota trzeciej płci nawet normalna rozmowa jest tu jakby nie na miejscu

      zee

      14 lat

      • 4 1

  • 2010-03-08 10:19

    A następnie dzielny naród czeski (6)

    pokazał swoją odwagę witając wojska Niemieckie kwiatami.

    14 lat

    • 27 38

    • 2010-03-09 12:01

      a widziales czeską Pragę

      piękne zabytki, piękne miasto niezniszczone- a u nas Hitler roz...bał wszystko w pył bo się zachciało powstań które z góry były skazane na porażkę.... no ale z drugiej strony mamy tyle rocznic teraz.

      14 lat

      • 0 1

    • 2010-03-08 10:25

      Gdzie Rzym, a gdzie Krym ... (4)

      500 lat różnicy... a ten z takimi wyjeżdża. Jednak niektórzy nie grzeszą myśleniem bo to widocznie zbytnia fatyga.

      baz

      14 lat

      • 14 3

      • 2010-03-08 10:27

        500 lat nie zmienia faktu,ze Pepiczki stały się strasznie bojazliwym i uleglym narodem (1)

        obywatel Trojmiasta

        14 lat

        • 7 10

        • 2010-03-08 11:50

          Za to wiedzą, z kim trzymać. W Wersalu dostali 3 x więcej niż wynosiło czeskie terytorium etnograficzne, przez wojnę przetrwali mając na koncie jedną spaloną wiochę

          14 lat

          • 5 0

      • 2010-03-08 10:54

        Dla ciebie to tylko czarne jest czarne (1)

        a białe białe.
        I nic innego nie istnieje.

        14 lat

        • 5 0

        • 2010-03-08 11:25

          nie mozesz byc odwaznym w parzyste a tchorzem w nieparzyste dni tygodnia:)

          pewne rzeczy sa czarno-biale

          obywatel Trojmiasta

          14 lat

          • 3 4

  • 2010-03-09 10:51

    Chwała Oldrzyiochowi Czeronce...!

    :-)

    Sv.

    14 lat

    • 2 0

  • 2010-03-08 17:52

    Dzielni rycerze Czescy wymordowali braci zakonnych, kobiety,dzieci i starców (3)

    z okolicznych wiosek, następnie POpatrzyli na Gdańsk , postrzelali z kuszy i pojechali się wykąpać ,cały czas racząc się okowitą.
    Jakbym tam był........

    Papa Smerf

    14 lat

    • 1 3

    • 2010-03-08 19:08

      oj (1)

      oj gallux, bój się Ty Jarka

      14 lat

      • 2 0

      • 2010-03-09 10:31

        sr@lux nie g@alux

        dupek

        14 lat

        • 0 0

    • 2010-03-08 21:48

      dupek

      ed

      14 lat

      • 1 1

  • 2010-03-08 10:17

    Świetny artykuł, ciekawy i mało znany temat... Gratuluję! (4)

    Svantobor

    14 lat

    • 75 4

    • 2010-03-08 21:42

      mało znany dla ludzi nie stej ziemi... (1)

      ed

      14 lat

      • 0 1

      • 2010-03-09 08:40

        Dla mnie temat był znany, ale jestem pewny , że dla przeciętnego gdńszczanina nie bardzo...

        Sv.

        14 lat

        • 2 0

    • 2010-03-08 17:40

      no nie tak mało znany znowu :

      14 lat

      • 0 0

    • 2010-03-08 11:41

      Cenzura usunęła mi początek wpisu: "Tym razem świetny artykuł..."

      Zabawne nawet...

      Sv.

      14 lat

      • 5 1

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3222)

Najczęściej komentowane

Czytelnicy pytają: czemu SKM nie jeździ do Pruszcza i Tczewa?

Co z pociągami SKM do Pruszcza i Tczewa?

Martwe dziki z Karwin miały ASF

Martwe dziki z Karwin miały ASF

więcej

Najczęściej czytane