Tłusty czwartek przypada na ostatni czwartek karnawału, a że zależy od daty Wielkanocy, jest to święto, czy raczej tradycja, ruchome. Choć dokładne pochodzenie tłustego czwartku nie jest znane, zachowały się dokumenty, z których wynika, że pierwsza wzmianka o pulchnych ciastkach smażonych na głębokim tłuszczu pochodzi z... Gdańska.
- Pierwsza wiadomość o pączkach w Polsce pochodzi z Gdańska z 1475 r. i ma związek z pewnym wydarzeniem - opowiada Andrzej Januszajtis, znawca dziejów Gdańska. -Otóż kandydat na mistrza piekarskiego jednego z cechów, w tym wypadku specjalizującego się w "pieczywie luźnym", musiał upiec miękki chleb i "pomellen". Szukałem w niemieckich słownikach dawnych i współczesnych tego słowa, ale go nie znalazłem. Dopiero potem dowiedziałem się, że na Kociewiu i Kaszubach, Powiślu, a nawet w Płocku, do dziś pewien rodzaj pączków nazywa się "pumelkami", które pochodzą od słowa "pomellen".
W średniowieczu pączki niekoniecznie musiały być słodkie, do ciasta dodawano np. słoninę.
- Nie mamy receptury średniowiecznych pączków. Pewne jest jednak, że wówczas, jak i teraz, smażone były w głębokim roztopionym tłuszczu - przyznaje badacz.
O gdańskich pączkach mówi też inna wzmianka znaleziona w historycznych dokumentach. W 1631 r. dwaj piekarze otrzymali obywatelstwo gdańskie z prawem wypiekania ciastek maślanych i pączków. Wtedy nazywano je pfannkuchen, a tak do dziś określa się pączki w prawie całych północnych Niemczech.
Co ciekawe, od XVII w. gdańskie pączki mogły już być posypywane cukrem (głównie trzcinowym), a to za sprawą pierwszej w Polsce rafinerii cukru trzcinowego, która powstała właśnie w Gdańsku.
- Było to w 1618 r., na ten czas datuje się utworzenie w Gdańsku pierwszej w Polsce takiej rafinerii. Zaraz po niej powstały kolejne, ale niestety ich żywot był krótki, bowiem całkowicie były uzależnione od importu trzciny cukrowej. Dostawy odbywały się morzem, co w czasach wojen było bardzo utrudnione - tłumaczy prof. Januszajtis.
Wciąż nie wiadomo, dlaczego to właśnie pulchny pączek stał się symbolem końca karnawału. Na ten temat istnieją jedynie hipotezy.
- Można założyć, że dlatego, że pączki są tak smaczne. Muszą być pulchne i lekkie, a nie takie, o jakich pisał w XVIII wieku ks. Kitowicz, że "zdarzają się takie pączki, że gdyby takim trafić w oko, to by się podsiniaczyło". Na szczęście dziś takich już nie ma. Sam je bardzo lubię, ale więcej niż dwóch nie zjem - przyznaje Andrzej Januszajtis.
Koniec karnawału w innych kulturach kulinarnych
W Stanach Zjednoczonych, które słyną m.in. z zamiłowania do donatów, czyli pączków z dziurką, zamiast tłustego czwartku obchodzi się tłusty wtorek. Zwany jest z francuska Mardi Gras lub też Shrove Tuesday. Tak jak i nasz "czwartek", jest to dla Amerykanów święto końca karnawału, w którym pączek jest tylko elementem wielkiej uczty.
Mardi Gras obchodzony jest też we Francji. Tam jednak poza pączkami zjada się gofry i faworki ale także crepes Suzette - naleśniki z sosem pomarańczowym. Do tego słodkiej uczcie towarzyszą huczne festiwale i parady.
Z kolei w Wielkiej Brytanii ostatni czas przed wielkim postem określa się jako Pancake Day, kiedy to głównym daniem są naleśniki serwowane na różne sposoby. "Naleśnikowy dzień" obchodzony jest również w Australii.
Zupełnie inaczej wygląda to w krajach skandynawskich, gdzie tłusty czwartek również wypada we "wtorek" i nazywa się Fettisdag. Tego dnia na stołach królują semle, czyli pszenne bułeczki nadziewane słodkim farszem.
Zobacz jak powstają paczki w jednej z najstarszych cukierni w Trójmieście.
nie dosc że jest promotorem ministranta budynia to teraz takie bzdury deklaruje
9 lat
44
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-12 10:41
a umnie w warszawce
to sie całe piekarnie kupuje a nie tam pączka z biedronki za 45 gr
Cfaniak
9 lat
51
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-12 10:29
Andrzej Januszajtis. I wszystko jasne.
"Badacz"...
fdg
9 lat
37
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-12 09:47
Pączki srączki, a starej siedzenie rośnie :(
9 lat
91
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-12 09:42
to ciekawe - tylko dlaczego tego faktu nie wykorzystuje się do REKLAMY Gdańska?
przeciez to manna z nieba
posprawdzac pochodzenie paczka, moze to jest nasz oryginalny wyrób?
cos podobnego istnieje w Brazylii (sonho bodaj), ciekawe jak tam trafił
9 lat
80
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-12 09:42
Tylko metropolitalne euro-pączki z przetargu w strefie prestiżu zajadam pod okiem konserwatora zabytków!
Wasz Budżetowy Ponczeq ;)
9 lat
51
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-12 09:29
Najlepsze pączki w piekarni u Nowaków - Sopot Kamienny Potok
mm
9 lat
07
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-12 09:26
ZAPEWNE WE WSZYSTKICH URZĘDACH ZAJADAJĄ DZIŚ PĄCZKI Z BUDYNIEM
A najlepsze przecież są różane
om niom niom
9 lat
142
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-12 08:48
a ja zalegam w chacie (4)
bo jestem chora i czekam aż mąż wróci z pracy i przyniesie pączki. Żal mi d.pe ściska że pierwszego pączka zjem dopiero około 18 :(
póki co zjem aspiryne
9 lat
95
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-12 09:12
Piękna
A ile liczysz wiosen? Do 18 to sporo czasu i szkoda go marnować. Bede oryginalny i jako, że to tłusty czwartek - zaproponuje Ci "na pączka" :)
M
9 lat
82
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-12 08:52
(2)
Ja też leże chory, może mieszkasz niedaleko to byśmy razem się wygrzali. Obiecuje że przyjdę z dobrymi pączkami i Mucosolvanem. Potem się porządnie wypocimy. To jak? Gotowa na medycynę naturalną?
9 lat
161
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-12 08:58
mucosolvan
Zapomniales dodac ze mucosolvan tylko w czopku
aptekarz bez serca
9 lat
80
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-12 08:53
:D
dobre!
9 lat
90
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-02-12 09:12
Rosjanie nazwe paczki przejeli z jezyka polskiego.
Natomiast w Niemczech sa to Berliner Pfannkuchen, chociaz w zachodniej czesci nazywane sa tylko Berliner.
Kiedys zdarzylo mi sie w Chinach kupic paczki, ktore byly nadziewane miesem mielonym.
W pierwszym odruchu kawalek wyplulem, gdyz mi ta marmolada jakos dziwnie smakowala, ale pozniej- gdy sie juz przyzwyczailem...Pycha!
Smacznych paczkow w Tlusty czwartek.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
