Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Pierwsze polskie pączki powstały u nas

Marzena Klimowicz-Sikorska
12 lutego 2015 (artykuł sprzed 9 lat) 
Opinie (166)
Najnowszy artykuł na ten temat Tłusty czwartek 2022 - kiedy? Tradycja i zwyczaje pączków na Tłusty czwartek
Pierwsza zachowana wzmianka o pączkach w Polsce pochodzi z 1475 r. z Gdańska. Pierwsza zachowana wzmianka o pączkach w Polsce pochodzi z 1475 r. z Gdańska.

Pierwsza zachowana wzmianka o pączkach w Polsce pochodzi z 1475 r. z Gdańska.

fot. Trojmiasto.pl

Mało kto wie, że pierwsza wzmianka o pączkach w Polsce odnosi się do Gdańska. Za granicą nasz "tłusty czwartek" przypada zwykle... we wtorek.



Ile zjadasz pączków w tłusty czwartek?

Tłusty czwartek przypada na ostatni czwartek karnawału, a że zależy od daty Wielkanocy, jest to święto, czy raczej tradycja, ruchome. Choć dokładne pochodzenie tłustego czwartku nie jest znane, zachowały się dokumenty, z których wynika, że pierwsza wzmianka o pulchnych ciastkach smażonych na głębokim tłuszczu pochodzi z... Gdańska.

- Pierwsza wiadomość o pączkach w Polsce pochodzi z Gdańska z 1475 r. i ma związek z pewnym wydarzeniem - opowiada Andrzej Januszajtis, znawca dziejów Gdańska. -Otóż kandydat na mistrza piekarskiego jednego z cechów, w tym wypadku specjalizującego się w "pieczywie luźnym", musiał upiec miękki chleb i "pomellen". Szukałem w niemieckich słownikach dawnych i współczesnych tego słowa, ale go nie znalazłem. Dopiero potem dowiedziałem się, że na Kociewiu i Kaszubach, Powiślu, a nawet w Płocku, do dziś pewien rodzaj pączków nazywa się "pumelkami", które pochodzą od słowa "pomellen".

W średniowieczu pączki niekoniecznie musiały być słodkie, do ciasta dodawano np. słoninę.

- Nie mamy receptury średniowiecznych pączków. Pewne jest jednak, że wówczas, jak i teraz, smażone były w głębokim roztopionym tłuszczu - przyznaje badacz.

O gdańskich pączkach mówi też inna wzmianka znaleziona w historycznych dokumentach. W 1631 r. dwaj piekarze otrzymali obywatelstwo gdańskie z prawem wypiekania ciastek maślanych i pączków. Wtedy nazywano je pfannkuchen, a tak do dziś określa się pączki w prawie całych północnych Niemczech.

Co ciekawe, od XVII w. gdańskie pączki mogły już być posypywane cukrem (głównie trzcinowym), a to za sprawą pierwszej w Polsce rafinerii cukru trzcinowego, która powstała właśnie w Gdańsku.

- Było to w 1618 r., na ten czas datuje się utworzenie w Gdańsku pierwszej w Polsce takiej rafinerii. Zaraz po niej powstały kolejne, ale niestety ich żywot był krótki, bowiem całkowicie były uzależnione od importu trzciny cukrowej. Dostawy odbywały się morzem, co w czasach wojen było bardzo utrudnione - tłumaczy prof. Januszajtis.

Wciąż nie wiadomo, dlaczego to właśnie pulchny pączek stał się symbolem końca karnawału. Na ten temat istnieją jedynie hipotezy.

- Można założyć, że dlatego, że pączki są tak smaczne. Muszą być pulchne i lekkie, a nie takie, o jakich pisał w XVIII wieku ks. Kitowicz, że "zdarzają się takie pączki, że gdyby takim trafić w oko, to by się podsiniaczyło". Na szczęście dziś takich już nie ma. Sam je bardzo lubię, ale więcej niż dwóch nie zjem - przyznaje Andrzej Januszajtis.

Koniec karnawału w innych kulturach kulinarnych

W Stanach Zjednoczonych, które słyną m.in. z zamiłowania do donatów, czyli pączków z dziurką, zamiast tłustego czwartku obchodzi się tłusty wtorek. Zwany jest z francuska Mardi Gras lub też Shrove Tuesday. Tak jak i nasz "czwartek", jest to dla Amerykanów święto końca karnawału, w którym pączek jest tylko elementem wielkiej uczty.

Mardi Gras obchodzony jest też we Francji. Tam jednak poza pączkami zjada się gofry i faworki ale także crepes Suzette - naleśniki z sosem pomarańczowym. Do tego słodkiej uczcie towarzyszą huczne festiwale i parady.

Z kolei w Wielkiej Brytanii ostatni czas przed wielkim postem określa się jako Pancake Day, kiedy to głównym daniem są naleśniki serwowane na różne sposoby. "Naleśnikowy dzień" obchodzony jest również w Australii.

Zupełnie inaczej wygląda to w krajach skandynawskich, gdzie tłusty czwartek również wypada we "wtorek" i nazywa się Fettisdag. Tego dnia na stołach królują semle, czyli pszenne bułeczki nadziewane słodkim farszem.


Zobacz jak powstają paczki w jednej z najstarszych cukierni w Trójmieście.

Zobacz także

TŁUSTY CZWARTEK (6)

Opinie (166) ponad 20 zablokowanych

  • 2015-02-13 00:02

    nie jadam kupionego goowna, od pellowskich, szydłowskich, biedronek, lidlów....

    sam wypiekam w domu, przynajmniej wiem z czego są zrobione...

    łasuch

    9 lat

    • 4 2

  • 2015-02-12 07:45

    Z niepokojem otwierałem tan artykuł: "Pierwsze polskie pączki powstały...." (8)

    Już myślałem że w Gdyni.
    No ale ten rok 1475.

    9 lat

    • 34 7

    • 2015-02-12 07:47

      :) (4)

      Najsmaczniejsze w Gdyni z Cukierni Renka mniam.....

      :)

      9 lat

      • 4 6

      • 2015-02-12 08:43

        (3)

        Byś zobaczył paznokcie pracujących tam piekarzy to już nie byłyby takie smaczne...

        9 lat

        • 5 1

        • 2015-02-12 12:52

          (2)

          Pani z rogu wojskiego kiedyś grzebala w telefonie, po czym przeczesala wlosy, po czym ta sama dlonia poprzekladala paczki blizej siebie. Smacznego;-)

          9 lat

          • 2 0

          • 2015-02-12 15:11

            całe szczęście że nie czochrała boberka (1)

            blablaman

            9 lat

            • 7 1

            • 2015-02-12 23:29

              Widzac higiene mam watpliwosci czy umyla rece po siku

              9 lat

              • 1 0

    • 2015-02-12 07:57

      (2)

      wcale bym się nie zdziwił gdyby zdaniem ich um pewnie tak było
      i piekł je piekarz z dotowanej arki już w roku 955

      9 lat

      • 6 2

      • 2015-02-12 08:20

        Podobno niejaki Noe bardzo dawno temu (1)

        zacumował gdzieś koło obecnego skwerku swoją arkę i szczury mu uciekły.

        9 lat

        • 15 1

        • 2015-02-12 08:44

          hehe nawet mnie to rozbawiło

          Pzdr.

          z Gdyni

          9 lat

          • 7 1

  • 2015-02-12 22:38

    Paradowski. Cukiernia z Wrzeszcza

    Na ul. Wajdeloty już przed II wojną była cukiernia. Od 1945 roku to cukiernia Paradowskich. Tu są najlepsze pączki......................

    Jano z Wajdeloty

    9 lat

    • 1 1

  • 2015-02-12 12:04

    Biedronak jak co roku wygrywa pod kazdym wzgledem (5)

    frajerstwo niech przepłaca za pączki !!Kiedys robili testy tych paczków i co sie okazało ze nie róznią sie niczym od tych z cukierni a dlaczego ? Bo biedra robi zamówienie ogromne dlatego moze obnizyc ceny a cukiernia na te tradycje podnosi ceny 5 krotnie!

    dla leminga to niezrozumiałe:)

    9 lat

    • 2 11

    • 2015-02-12 13:02

      Piszesz to samo już po raz któryś jeleniu (2)

      Ale rozumiem, że biedra daje ci jeść, więc lojalność zobowiązuje.

      9 lat

      • 12 1

      • 2015-02-12 15:33

        Leming to ze jestes jeleniem to nic nowego jakos niezauwarzyłem by frajerstwo takie jak ty pisalo co innego (1)

        nikt nie zmusza do kupowanie w Biedronce pączków to ze w tym roku są inne to widać po cenie i pisze na opakowaniach.Pączek to jest najtańsze ciasto z mozliwych każdy możne je sobie w domu zrobić ,wyjdzie taniej i zdrowiej .A najlepiej smakuje ciepły pączek. We wrzeszczu kopowałes paczki bezposrednio usmażone były jeszcze gorące teraz nigdzie takich niema!!

        szkoda

        9 lat

        • 0 3

        • 2015-02-12 22:25

          Koniec ferii blisko

          młodociane trolle wrócą do gimnazjów.

          9 lat

          • 2 0

    • 2015-02-12 19:28

      Pączki z makretów w tym z Biedry są ohydne

      A jak kto chce naprawdę dobrego, to niech zrobi sam

      9 lat

      • 5 0

    • 2015-02-12 13:58

      Tak, świeże

      Tylko dlaczego cudowne zamrożone pączki leżały w ladach chłodniczych Biedronki? Pewnie po to by je zapiec dzisiaj i sprzedawać, jako gorące świeżynki

      Biedronka

      9 lat

      • 10 0

  • 2015-02-12 19:33

    Filmik jest z ubiegłego roku, brawo

    9 lat

    • 0 3

  • 2015-02-12 17:28

    w średniowieczu robiono paczki z ciasta chlebowego, nadziewane słonina i w głebokim tłuszczu smazonetaka ciekawosta , dzis (1)

    a paczki pochodzą z XVII wieku

    9 lat

    • 2 0

    • 2015-02-12 17:44

      dzis w trójce byla o tym audycja

      i słuchacze zartowali - paczek z mielonym lub kasznka.
      Nie ja to powiedziałam a ludzie dzwoniący do trójki

      9 lat

      • 1 0

  • 2015-02-12 16:29

    paczek z marmelada sliwkowa

    dlaczego tak malo sie robi paczkow z marmelada sliwkowa,a nie tylko z ta marmelada rozana brrr ochyda!!!!

    rimek

    9 lat

    • 3 3

  • 2015-02-12 08:53

    Najlepsze są (4)

    pączki z budyniem...

    Gaweł Adałowicz

    9 lat

    • 15 4

    • 2015-02-12 15:57

      zjadłem 33szt

      9 lat

      • 1 1

    • 2015-02-12 09:48

      A gdyński dodatek do pączków, (1)

      to konfitura ze szczura.

      deratyzator

      9 lat

      • 10 2

      • 2015-02-12 11:42

        i lukier ze śledzia

        9 lat

        • 2 1

    • 2015-02-12 08:55

      Z budyniem i marmeladą.

      9 lat

      • 2 1

  • 2015-02-12 15:55

    durna ankieta

    od kiedy mniej niz 3 szt to kilka? kilka to nie 1, 2 lub 3 ale więcej.

    9 lat

    • 2 0

  • 2015-02-12 14:56

    paczus fe (1)

    Dlaczego dzis nie mozna kupic nawet w paczusiu paczkow z chalwa.Nie zastanowilo to Was?Powtarzam raz jeszcze ze wszystkie piekarnie pieka na ten jeden szczegolny dzien jak najtansze w kosztach paczki i sprzedaja nam po wysokich cenach

    oszukany

    9 lat

    • 3 1

    • 2015-02-12 15:07

      zgadza się!najgorszy badziew!

      9 lat

      • 0 1

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (6)

Najczęściej komentowane

Czytelnicy pytają: czemu SKM nie jeździ do Pruszcza i Tczewa?

Co z pociągami SKM do Pruszcza i Tczewa?

Martwe dziki z Karwin miały ASF

Martwe dziki z Karwin miały ASF

więcej

Najczęściej czytane