• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Szczątki ofiar pożaru kościoła czekają na ekshumację

Jakub Gilewicz
3 kwietnia 2016 (artykuł sprzed 8 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Zobacz powojenny Gdańsk na wystawie online
Odnalezione szczątki osób, które w marcu 1945 zginęły w kościele św. Józefa. Odnalezione szczątki osób, które w marcu 1945 zginęły w kościele św. Józefa.

Szukali schronienia, a znaleźli śmierć. Ponad sto osób, które 27 marca 1945 r. ukrywały się w gdańskim kościele św. Józefa zobacz na mapie Gdańska, zginęły w ogniu po tym, jak świątynię podpalili żołnierze Armii Czerwonej. Znalezione w podziemiach kościoła szczątki ofiar tutejsi zakonnicy planują ekshumować, zidentyfikować i pochować. Tylko że, jak się okazuje, to nie takie proste...



- Jeden z uczynków miłosierdzia to zmarłych pogrzebać. Zanim jednak to się stanie, potrzebne byłoby zaangażowanie specjalistów od badania DNA. Być może są rodziny, które nadal czekają na wiadomość o swoich bliskich i nie wiedzą, że ci zginęli akurat w podpalonej przez czerwonoarmistów świątyni - tłumaczy o. Tomasz Ewertowski, rektor kościoła św. Józefa w Gdańsku i ekonom tutejszego klasztoru oblatów.
Według szacunków, 27 marca 1945 r. w średniowiecznym kościele św. Józefa zginęło ponad sto osób. Naoczny świadek, ks. Georg Klein, tak relacjonował tamte tragiczne wydarzenia:

- Kobiety, dzieci i starcy schronili się ze strachu na plebanii i w kościele.(...) Żołnierze zaczęli biegać po nich i zaraz się pojawili z łupami, robili miejsce dla innych.(...) Jeden żołnierz szedł za nami, grożąc gestami wyrzucił nas z domu i zmusił 18-letnią dziewczynę, by została. Po jakiejś chwili pojawiła się na dworze, wzburzona, potargana i milcząca. Stało się. Pojawiły się inne grupy, już pod wpływem alkoholu. Podobno znaleźli jego zapasy w piwnicy pobliskiego Ratusza Staromiejskiego zobacz na mapie Gdańska.

Zobacz wnętrza i poznaj historię kościoła św. Józefa. Materiał z 2012 r.


Jak pisze ks. Klein, każdemu, kto chciał wyjść z kościoła czy plebanii, żołnierze grozili pepeszami. Następnie przyjechał samochód wyładowany bańkami.

- Jedną z nich wciągnęli do kościoła, drugą do plebanii. Dało się wyczuć zapach benzyny i odtąd wiedzieliśmy, co nas czeka. Jakaś kobieta, która była w kościele, wypadła i została natychmiast zastrzelona. Pijany żołnierz wszedł do kościoła. Widzieliśmy z plebanii, jak w świątyni buchnęły płomienie i słyszeliśmy krzyki i płacz znajdujących się wewnątrz ludzi. Żołnierz wyszedł i zamknął za sobą drzwi.
Przeczytaj również: Historia kościoła ekstremalnych spowiedników

Tymczasem proboszczowi udało się na jakiś czas oddalić niebezpieczeństwo, które groziło plebanii i ludziom w jej wnętrzu. Zwrócił gestami uwagę radzieckiego oficera. Ten przepędził żołnierzy i wyrzucił na zewnątrz osoby, które schroniły się na plebanii.

- Kiedyśmy po kolejnej strasznej nocy znowu chcieli iść do plebanii, zobaczyliśmy, że jest wypalona, podobnie jak kościół, a także ulice i uliczki, które przedtem przetrwały wszystkie nienaruszone - relacjonował wikary.
Jakiej narodowości obywatele zginęli w pożarze?

  • W 2000 r. powstało w kościele św. Józefa epitafium upamiętniające osoby, które zginęły po podpaleniu świątyni przez Armię Czerwoną w 1945 r. Ponadto oblaci co roku odprawiają uroczystą mszę świętą w intencji ofiar pożaru.
  • W 2000 r. powstało w kościele św. Józefa epitafium upamiętniające osoby, które zginęły po podpaleniu świątyni przez Armię Czerwoną w 1945 r. Ponadto oblaci co roku odprawiają uroczystą mszę świętą w intencji ofiar pożaru.
  • W 2000 r. powstało w kościele św. Józefa epitafium upamiętniające osoby, które zginęły po podpaleniu świątyni przez Armię Czerwoną w 1945 r. Ponadto oblaci co roku odprawiają uroczystą mszę świętą w intencji ofiar pożaru.
Rektor kościoła przy ul. Elżbietańskiej twierdzi, że wśród ludzi, którzy stracili tu życie w 1945 r., były osoby nie tylko narodowości niemieckiej, ale i polskiej.

- Zapewne zginęli też Polacy. Kościół św. Józefa przez lata uchodził bowiem za jeden z polskich kościołów w Gdańsku. Tutaj Polacy przychodzili się modlić i także w czasie II wojny światowej szukali tu schronienia - twierdzi o. Ewertowski.
Dowodów na to, że w pożarze kościoła zginęli Polacy, jednak brak. Mimo to jeszcze przed świętami wielkanocnymi, w czasie których przypadała 71. rocznica tragicznych wydarzeń, o. Ewertowski starał się zainteresować sprawą Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku. Instytucja nie otrzymała jednak jeszcze oficjalnego wniosku od zakonników z prośbą o pomoc. Poza tym gdański IPN zwraca uwagę na pewne okoliczności.

- W tym wypadku niekoniecznie IPN byłby najbardziej właściwym adresatem takiej prośby. Samodzielny Wydział Poszukiwań zajmuje się bowiem nieznanymi miejscami pochówku ofiar terroru komunistycznego z lat 1944-1956, przede wszystkim pomordowanych w tym okresie obywateli polskich. W przypadku ofiar z kościoła św. Józefa, chodzi prawdopodobnie o niemieckich mieszkańców Gdańska. Właściwszą instancją byłaby tutaj Fundacja "Pamięć" - przekonuje Marcin Węgliński, asystent prasowy gdańskiego oddziału IPN.
Instytucja deklaruje natomiast wsparcie oblatów w sprawach naukowych, czyli na przykład w przygotowaniu ekspertyz historycznych. Z kolei Fundacja "Pamięć", czyli przedstawicielstwo Niemieckiego Ludowego Związku Opieki nad Grobami Wojennymi, udział w pracach ekshumacyjnych uzależnia od stanowiska IPN.

- Zgodnie z polsko-niemiecką umową o grobach wojennych, za ofiary wojny uważa się nie tylko żołnierzy, ale również cywili, którzy ponieśli śmierć w związku z działaniami wojennymi w latach 1914-1918 i 1939-45, a także w wyniku przemocy totalitarnej w latach 1945-49. Dlatego, jeśli ze strony IPN byłaby wola, abyśmy współuczestniczyli w ekshumacji, to weźmiemy w niej udział. Jesteśmy otwarci na propozycje - mówi Iza Gruszka, prezes Fundacji "Pamięć".
Nie wiadomo, gdzie trafią szczątki

Kościół św. Józefa przy ul. Elżbietańskiej, gdzie posługują oblaci. Kościół św. Józefa przy ul. Elżbietańskiej, gdzie posługują oblaci.
Tymczasem poza ekshumacją i pochówkiem szczątków znalezionych w podziemiach kościoła, o. Ewertowski liczy również na przeprowadzenie badań DNA, dzięki którym miałyby wzrosnąć szanse na zidentyfikowanie ofiar.

- Jeśli zapadłaby decyzja o rozpoczęciu badań, to mamy w zakładzie pracownika, który zajmuje się badaniami szczątków kostnych. Poza tym wykonujemy również badania DNA - informuje dr hab. med. Zbigniew Jankowski, kierownik Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
Przeczytaj też: Znaleziono list w butelce sprzed 112 lat

Szanse na przeprowadzenie badań DNA byłyby jednak niewielkie. Przy tak dużej liczbie szczątków, w grę wchodziłyby bowiem spore koszty. Jednak największym problemem byłoby porównanie wyników badań. Nie ma bowiem pewności, jakiej narodowości obywatele zginęli w kościele św. Józefa. Poza tym, nawet jeśli udałoby się określić narodowość, dany kraj mógłby nie dysponować odpowiednią bazą danych.

Zdecydowanie większe szanse istniałyby na przeprowadzenie badań z udziałem antropologa. Mógłby on określić liczbę ofiar, ich płeć oraz wiek. Jednak to, czy jakiekolwiek badania zostałyby zlecone, zależałoby od decyzji instytucji, która zajęłaby się sprawą. Teoretycznie mogłaby to być Prokuratura lub Instytut Pamięci Narodowej.

Bez względu na kroki, które podjęłyby lub nie państwowe instytucje czy też fundacja, swoją pomoc zadeklarował natomiast Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Gdańsku.

- W przypadku ekshumacji szczątków zapewniony zostanie nadzór archeologiczny, co oznacza, że w czasie prac będzie obecny archeolog - zapowiada Marcin Tymiński, rzecznik pomorskiego konserwatora zabytków.
Na razie nie wiadomo, gdzie po ekshumacji miałyby trafić szczątki z kościoła św. Józefa. Jeśli badania potwierdziłyby, że należą one do osób narodowości niemieckiej, Fundacja "Pamięć" jest gotowa pochować je na jednym z cmentarzy na terenie Polski, którymi się opiekuje.

Miejsca

Opinie (199) 8 zablokowanych

  • Potwory (4)

    A po Hitlerze przyszły potwory, często myślę sobie kogo bym bała się bardziej pierwszych czy drugich najeźdźców? Teraz , kiedy mówimy głośno o okropieństwach armii czerwonej( celowo z małej litery) mniej bym bała się hitlerowców. Boże uchroń nasz naród przed powtórnym najechaniem Polski przez narody wschodnie.

    • 26 22

    • (1)

      Lucynka, walnij się w dekiel. Dziś Dzień Miłosierdzia, Pan Bóg ci odpuści

      • 6 8

      • kolo - dekiel zamiast głowy to ty masz prymitywie

        • 2 6

    • niemcy albo ruscy

      • 0 1

    • Twój post jest najlepszym dowodemna to, że propaganda i pranie mózgu działa

      Za Hitlera w ciągu sześciu lat okupacji ludność naszego narodu malała średnio o 1 mln rocznie. Dzicy sowieci takich statystyk jednak nie mieli.

      • 2 0

  • nasi przyjaciele (1)

    I co nadal uważacie że rosjanie to dobrzy ludzie ?tylko przywódcy źli że to nasi są bracia Słowianie. Zawsze byli przeciwko nam i tłumili nas byśmy byli słabi.

    • 21 11

    • Gdzie ty Polaków do Rosjan porównujesz? :-D Rosja to jest światowe mocarstwo z którym liczy się całe nato ,samo USA , Chiny , i cały świat.Polska do Rosji do pięt nie dorasta! Polska uzbrojenie ma takie jak kraje afrykańskie i zawsze liczy na pomoc USA .Myślisz ,że USA będzie Rosji grać na nerwach bo tak Polska chce? Hahahha .Pamiętaj USA jest świadome potęgi Rosji i w tanie gierki z powodu Polski nie zamierza się wdawać z Rosją!

      • 6 9

  • (1)

    Taka była rzeczywistość "wyzwalania" Gdańska przez Armię Czerwoną.
    Konwencja Genewska nie pozostawia tu wątpliwości kto jest ofiarą a kto katem. Narodowość ofiar jest bez znaczenia.

    • 14 3

    • Zauważ kiedy podpisano konwencje genewskie

      Mało brakowało, a byś zabłysnął...

      • 0 1

  • Widzieliście ul Długa przygotowana do przejazdu Hitlera? (4)

    Rosjanie traktowali Gdansk jako miasto niemieckie
    i robili to co niemieccy mieszkancy tego miasta
    robili na ich terenach .

    • 20 10

    • Kto co robił? (2)

      Większość Niemców, którzy zostali w miastach, to naturalnie kobiety, dzieci i starsi ludzie. Czy oni popełniali zbrodnie wojenne?

      • 3 1

      • A co nas one obchodzą . karmiły morderców Polaków że Stuthoffu czy Piaśnicy (1)

        • 1 2

        • w Stutthofie "pracowało" wiele niemek słynęły ze zezwierzęcenia i okrucieństwa

          • 0 1

    • W sumie, to ktoś poparł te władze

      Które potem nadały AH tytuł honorowego obywatela miasta Gdańska.

      • 0 1

  • Wyzwolenie Gdańska?!! (4)

    Jak jeszcze raz usłyszę czy przeczytam za rok bzdury o tzw "rocznicy wyzwolenia Gdanska", to zgłaszam sprawę zaklamywania faktów historycznych do IPN!!

    • 18 16

    • (3)

      Brawo! Widać,że zna się Pan na historii! Gdańsk był zdobywany tak samo jak Berlin , Drezno , Wrocław , Lipsk itd. Większość ludzi tu piszących nie zna historii i wierutne bzdury wypisują! Pozdrawiam.

      • 6 7

      • I wszędzie gwałcono....?

        • 0 0

      • szpilek jest pomiotem hitlerowskim

        • 3 3

      • Największe bzdury wypisujesz szpilek TY! Pod każdym komentarzem, nie masz jednego zdania, kłócisz się na każdy temat.

        • 1 0

  • jakbym czytał relacje z wypraw krzyzowych oragnizowanych przez kościół katolicki przeciw niewiernym watykanowi (2)

    to smutne, bo jak widać - historia lubi sie powtarzać

    • 5 6

    • buaaahhhaaa (1)

      Watykanu nie było w czasie wypraw krzyżowych, łosiu.

      • 1 1

      • koza to i kozi polot -a inteligencja jak u komara pięty..

        • 0 1

  • ofiary pożaru

    czemu do dziś nie urządzono pochowku szcz*tkow tych ludzi? przecież od 4 czerwca 1989 r. mamy podobno wolną Polskę. co robiły władze państwowe, samorządowe i kościelne ? na co czekali i czekają ?

    • 13 0

  • (6)

    Niemcy zaczęli wojnę mordowali różnych ludzi Polaków Rosjan Żydów więc dlaczego mamy my ofiary martwić się szczątkami oprawców bądź ich rodzin lub dzieci? Może tej zgwałconej dziewczyny ojciec zgwałcił córkę Polaka albo Rosjanina? Może puścił kominem? Nie mam współczucia Niemcom bo naród i rodziny żołnierzy wspieralo działania wojenne popierali faszyzm i znecali się nad Polakami w Wolnym Gdańsku. Nie żyli zgodnie więc kara była adekwatna do czynów!!!

    • 18 10

    • (4)

      tacy jak ty poszliby na wojnę tylko po to, żeby mordować i gwałcić

      • 3 2

      • (3)

        jego Polskość by mu na to nie pozwoliła - nie mierz wszystkich swoją miarą...

        • 0 3

        • (1)

          Dobry dowcip - naprawdę wierzysz w bajki, że polscy żołnierze zawsze byli bez skazy?

          • 3 1

          • idź se pohajluj

            • 0 1

        • co to ta "Polskość"? choroba prącia?

          • 0 0

    • A co ci ta dziewczyna zrobiła, człowieku?

      Dlaczego ona ma odpowiadać za to, co robili inni Niemcy? Ogarnij się.

      • 1 1

  • Armia Radziecka

    z Tobą od dziecka

    • 5 6

  • Dzieci gen. Hermaszewskiego, pierwszego polskiego kosmonauty (4)

    do dziś nie mówią po polsku

    • 1 15

    • może mówia, palancie

      • 2 1

    • Córka Generała Hermaszewskiego jest drugą , aktualną zoną Eurodeputowanego PISu (2)

      niejakiego Ryszarda Czarneckiego , a ty jesteś kretynem pospolitym .

      • 3 1

      • ooo...coś podobnego !!!??? (1)

        • 0 1

        • no widzisz jak czasami można się wydurnic

          zapytaj sie Ryśka po jakiemu gadają w domu w Brukselii.

          • 2 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane