Rozmowa z profesorem Janem Marcinem Węsławskim, dyrektorem Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie na temat skutków dla środowiska awaryjnego zrzutu ścieków do Motławy w Gdańsku.
* możliwość dodania komentarzy lub jej brak zależy od decyzji firmy zlecającej artykuł
2018-05-29 13:38
Hehe ciekawe kto płacił
2018-05-29 13:35
1.Nastąpiło zanieczyszczenie rzeki Motławy ściekami komunalnymi ponad możliwości wynikające z procesów samooczyszczenia rzeki – nawet przy przepływach rzeki rzędu 5% rzeka nie mogła się oczyścić, gdyż może to nastąpić przy dopływie max. 2%. Stąd też gwałtowne spadki tlenu w wynikach badań WIOŚ i wzrost ładunków biogenów. Na deficyty tlenowe wskazywało pojawianie się ryb przy powierzchni lustra wody w dniu 16 maja w Motławie i w Kanale na Stępce.
2.W czasie zrzutu ścieków nastąpiły niekorzystne uwarunkowania pogodowe – północno-wschodni wiatr, który skutecznie blokował niewielkie, nota bene, przepływy Motławy. Taki stan rzeczy miał swój dwojaki skutek:
a.Zatrzymał większą część ścieków na odcinku rzeki od Ołowianki do Polskiego Haka – spowalniając tempo mieszania się ścieków.
b.Spowodował zintensyfikowaną sedymentację zawiesiny w pobliżu miejsca zrzutu ścieków.
3.Przedmiotową sprawę należy rozpatrywać w dwóch aspektach:
a.wywołania katastrofy ekologicznej w krótkim czasie po zrzucie do rzeki (w odstępie kilku godzin do kilkudziesięciu dni)
oraz
b.wpływu na środowisko przyrodnicze w kontekście dłuższego okresu czasu tj. w odstępie kilku do kilkunastu miesięcy.
Ad. 3a
Uniknięto katastrofy ekologicznej, która mogła się wydarzyć w czasie zrzutu ścieków lub bezpośrednio po niej. Nie doszło do niej dlatego, że w dniu 16 maja, w czasie wystąpienia deficytów tlenowych w rzece, przekierowano część ścieków w inne miejsca zrzutu - do kolektora na Zaspie, przepompowni Motława oraz na barki. Na chwilę obecną należy więc uznać, że zanieczyszczenie stanowiło zagrożenie katastrofą ekologiczną (rozumianą jako masowe śnięcie ryb i innych, tlenowych organizmów wodnych) w skali lokalnej. W dalszym ciągu jednak przy niesprzyjających warunkach może dojść do masowego śnięcia ryb w Motławie z uwagi na potencjalną resuspensję osadów ściekowych zalegających w pobliżu miejsca zrzutu ścieków. Z uwagi na powyższe, w tym aspekcie badane są w dalszym ciągu wody Martwej Wisły i Zatoki Gdańskiej przez SANEPID i WIOŚ. Na dzień dzisiejszy, sytuacja wydaje się być w normie jeśli chodzi o badane wskaźniki zanieczyszczeń jak wynika z badań SANEPIDU, WIOŚ.
Należy też pamiętać, że zagrożenie patogenami zgromadzonymi w osadach ściekowych, które zalegają w warstwie dennej koryta rzeki nadal istnieje – w najbliższych miesiącach nie zalecamy łowienia, a tym bardziej spożywania ryb z Motławy, gdyż istnieje duże ryzyko, że patogeny te wnikną do organizmów ryb. Co u ludzi wywoływać może zapalenia jelit, wątroby, biegunki czy dur brzuszny.
Ad. 3b
W kontekście oddziaływania na środowisko przyrodnicze w dłuższym okresie czasu należy tutaj wziąć pod uwagę ładunki roczne biogenów, które dostają się wodami z Gdańska porównując je z ładunkami z awarii, a także należy porównać wahania ładunków we wieloleciu. Wynika z nich, że ładunki biogenów w ściekach, które dostały się do Motławy oscylują wokół 1-2% całkowitych ładunków biogenów z Gdańska i kilku % ładunków rocznych Motławy. Dodatkowo powyższe można zestawić z danymi dot. ilości biogenów z rzeki Wisły. Zrzut z awarii to promile względem zrzutów Wisłą. Na tej podstawie można sądzić, że zanieczyszczenie nie stanowi zagrożenia dla wód Zatoki Gdańskiej… ale nie do końca tak jest.
Jednym z najistotniejszych problemów Bałtyku jest jego przeżyźnienie – za co odpowiadają głównie biogeny – czyli najistotniejszy składnik ścieków komunalnych! Obecnie dąży się do ciągłej poprawy stanu wód zlewni Bałtyku i eliminowanie z wód opadowych czy oczyszczonych ścieków komunalnych biogenów za co odpowiadają międzynarodowe i krajowe przepisy (dyrektywa wodna, prawo wodne czy konwencja Helcom). Każda dodatkowa tona takich ładunków jest wysoce szkodliwa dla środowiska Zatoki Gdańskiej, wpływa na zubożenie bioróżnorodności, zanik siedlisk i gatunków rodzimych. Skutkiem eutrofizacji są zauważane przez wszystkich zakwity glonów wypływających na Trójmiejskie plaże.
W trakcie awarii zrzucono 100 000m3 ścieków, co zgrubnie szacując daje ok. 50 ton zawiesin, 10 ton azotu, 1 tonę fosforu czy to dużo? Tak, każdy, dodatkowy, niepotrzebny ładunek biogenów w zlewni Zatoki Gdańskiej to ładunek, który prowadzi do degradacji i zmian w środowisku, który cofa nas z kierunku poprawy stanu środowiska, to pożywka dla kilkuset ton glonów, zalegających na gdańskich plażach w sezonie, czyli straty ekonomincze.
4.Za właściwe należy uznać rozwiązanie napowietrzania rzeki przez SNG i poczuwanie się firmy SNG do odpowiedzialności za to zdarzenie. W trakcie obecnego napowietrzania do powietrza dostają się wyczuwalne odory fekalii co dodatkowo świadczy o tym, że problem zanieczyszczenia ściekami z awarii na Motławie jest, a sytuacja nie wróciła do stanu sprzed zrzutu.
5.Ponadto należy podkreślić, że zrzut ścieków z większej części miasta do rzeki jest niedopuszczalny i karygodny i nie może stanowić jednego rozwiązania na wypadek awarii/błędu ludzkiego. Motława posiada bardzo ograniczone zdolności samooczyszczania się.
6.Na negatywny odbiór przez społeczeństwo dodatkowo złożyły się nietrafione argumenty włodarzy i brak rzetelnej informacji od samego początku zdarzenia. Przypomnijmy argumentowano, że:
- dopływ ścieków stanowił jedynie 5% przepływu Motławy – nie jest to prawda, ponieważ przepływy w czasie awarii były dużo niższe, a wręcz we wtorek tj. 16 maja przepływy były cofkowe (ścieki wcześniej zrzucone wracały się w kierunku Ołowianki na co napływały kolejne zrzucane pompami do rzeki).
- porównywano awaryjny zrzut ścieków do Motławy ze zrzutami nieoczyszczonych ścieków w Warszawie – porównanie nie trafione, ponieważ zrzut w Warszawie odbywał się do płytkiej roztokowej rzeki o wielokrotnie większych przepływach, o bardzo dużym natlenieniu i zdolnościach samooczyszczania podczas gdy zrzut ścieków w Motławie odbywał się do deltowego odcinka rzeki o bardzo niskich zdolnościach samooczyszczania się,
- był to zrzut ścieków komunalnych czyli dużo mniej szkodliwych niż ścieków przemysłowych – to oczywista nieprawda ponieważ przede wszystkim zależy jakie ścieki przemysłowe porównujemy z komunalnymi i tak jeśli np. ścieki przemysłowe to również wody chłodnicze o podwyższonej temperaturze to czy są one gorsze od ścieków komunalnych? Oczywiście nie.
Należy pamiętać, że ścieki komunalne niosą za sobą ładunki biogenów, które są najistotniejszym problemem zanieczyszczenia Bałtyku i Zatoki Gdańskiej, więc każda dodatkowa tona takich ładunków jest wysoce szkodliwa dla środowiska Zatoki Gdańskiej.
7.Do sprawy miasto powołało komisję. Ma ona zająć się ustaleniem przyczyn oraz winnych awarii – komisja winna jednak zająć się ponadto wypracowaniem wniosków i zaleceń dla miasta aby przygotować je na wypadek takiej lub podobnej awarii w przyszłości.
8.W tym kontekście należy przyjrzeć się sieci kanalizacyjnej w Gdańsku w kontekście możliwości dyslokacji przepływów w przypadku stanów awaryjnych, wydanym pozwoleniom wodnoprawnym, zapisom operatów wodnoprawnych oraz procedur SNG w zakresie certyfikowanego zarządzania środowiskowego.
2018-05-29 11:58
2018-05-29 06:24
....chyba pomylił okres zamknięcia plaż do kąpieli. W latach 70-tych plaże były otwarte .
Zakaz kąpieli na Gdańskich plażach obowiązywał od początku lat osiemdziesiątych do około 1995 roku. Stogi okresowo otwierano.
2018-05-29 11:48
Pamiętam, ze np. Sopot zamknęli w 1981, kiedy otworzyli nie pamiętam.
Plaże nad Zatoka Pucka zamykali już wcześniej - w latach 70tych.
Chyba za szybko ten artykuł powstawał i nie sprawdził. Chociaż w sumie jeśli sie ta problematyka zajmuje to powinien pamiętać.
2018-05-29 11:48
Dobrze by było zawrzeć opinie przeciwstawne by wypracować rozwiązania zamiast lukrować rzeczywistość i czekać aż się samo rozwiąże.
2018-05-29 00:53
ren to chyba kolega tego co chcial betonowac pas nadmorski na h i las wycinac?Urzad miejski,eksperci z koziej wolki i deweloperka i mamy rozwoj miasta z morza mozliwosci.Jeszcze to przyklepcie w Radiu Gdansk i bedzie pelnia szczescia.
2018-05-29 08:16
Prof ekspert czesto bywa w Norwegii, ciekawe jak Norwegowie wycenili by straty środowiskowe i czy tak samo mówił by ze nic sie nie stało. Taki autorytet mowi ze tony stolca nie maja znaczenia...
2018-05-29 11:00
2018-05-29 01:37
2018-05-29 10:28
Te profesorki to naprawdę nisko upadły
2018-05-29 09:53
2018-05-29 08:02
na kazdy temat jak mi sie zaplaci. W szkole pisalem ladne wypracowania na dowolne tematy. Ceny i terminy do uzgodnienia.
2018-05-29 10:17
Skoro przyroda sobie radzi, to po co oczyszczalnie? Puścić to na stałe do Motławy.
ja
bedzie taniej
wystarcza napowietrzacze,
bedzie taniej
wystarcza napowietrzacze,
2018-05-29 08:39
Słowo klucz: Artykuł sponsorowany.
Skoro przyroda sobie radzi, to po co oczyszczalnie? Puścić to na stałe do Motławy.
2018-05-29 10:16
wystarcza napowietrzacze,
2018-05-29 09:53
ciemnotę jak ten powiatowy 'inspektor ochrony środowiska'!!!
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.
