Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Tajemnice schronu w Twierdzy Gdynia

Marzena Klimowicz-Sikorska
15 stycznia 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 
Opinie (112)

Zobacz z nami jak wygląda schron i dawna montownia torped w Babich Dołach.


Historia niemieckiego schronu na terenie dawnej Twierdzy Gdynia, w którym w czasie II wojny światowej funkcjonowała montownia torped, znana jest nielicznym. Jego lokalizacja jest owiana tajemnicą i dostępna tylko badaczom i miłośnikom gdyńskich fortyfikacji. My jednak pokażemy wam go od środka i opowiemy jego historię.



Czy kiedykolwiek zwiedzałeś poniemieckie bunkry?

Zakład doświadczalny produkcji torped Torpedowaffenplatz - Gotenhafen-Hexengrund mieści się na terenie byłego niemieckiego poligonu torpedowego w dzisiejszej dzielnicy Babie Doły w Gdyni. Funkcjonował on najprawdopodobniej od 1942 r. aż do końca wojny i wciąż rozpala wyobraźnię miłośników historii pasjonujących się czasami II wojny światowej. Trudno się im dziwić, gdyż to właśnie w tym miejscu funkcjonowała montownia niemieckich torped i to m.in. z tym miejscem związana jest legenda o skarbie, który ewakuujący się Niemcy zakopali w pośpiechu.

Ale od początku. Historia montowni torped rozpoczyna się jesienią 1939r., kiedy to Niemcy zaadoptowali polski port wojenny Oksywie i port handlowy w Gdyni na bazę Kriegsmarine [marynarka wojenna III Rzeszy Niemieckiej - przyp. red]. W 1940 r. rozpoczęła się budowa obiektów poligonu. Usytuowano je pomiędzy majątkiem Nowe Obłuże a stacją kwarantanny portu gdyńskiego w Babim Dole. Budynki zlokalizowano w wąwozach zbiegających się w Babim Dole, gdzie rozegrał się ostatni akt obrony Kępy Oksywskiej w 1939 r.

Dlaczego właśnie Niemcy wybrali Gdynię? Uznali bowiem, że akwen Zatoki Puckiej to idealne miejsce do testowania amunicji morskiej. Dodatkowo miejsce to było bezpieczne od dywersantów, bo wcześniej przeprowadzono akcję wysiedlenia polskich rodzin z tamtych okolic. Nieobojętne było też ukształtowanie tego terenu - charakterystyczna rzeźba i roślinność porastająca wąwóz stanowiły świetny kamuflaż. Do końca 1941 r. zbudowano tam wiele budynków warsztatowych, biurowych, pomocniczych, a także mieszkalnych. Jednak największą dumą był 400 -metrowy pirs wraz z przystanią i żelbetonowym schronem dla magazynowania i wystrzeliwania torped.

W TWP przymusowo pracowali w Polacy. Do jednego z nich, nieżyjącego już pana Jana dotarł 10 lat temu Jarosław Kłodziński, pasjonat historii Gdyni. - Według jego relacji tereny dzisiejszej dzielnicy Babie Doły były bardzo ufortyfikowane. Montownia torped służyła wtedy m.in. za schron przed nalotami i bombardowaniami - mówi Kłodziński. - Pan Jan pracował w zakładzie jako osoba fizyczna. Enigmatycznie odnosił się jednak do tego czym się tam zajmował. Zanim jednak został zmuszony do tej pracy pracował w Warsztatach Naprawczych Stoczni Marynarki Wojennej Gdynia Oksywie.

Niemiecka montownia torped w Gdyni jest jedną z dwóch jaka po 1945 r. znalazła się na terenie Polski. Jej odpowiednik znajdował się koło Bielikowa pod Szczecinem. W szczecińskim ośrodku Niemcy pracowali m.in. nad lotniczymi torpedami z akustycznym mechanizmem i  samonaprowadzającym. W Gdyni natomiast zgłębiali tajniki konstrukcji torped okrętowych i lotniczych.

Do obu ośrodków elementy do budowy torped sprowadzano z południa kraju. Na miejscu montowano je, a gotowy pocisk odpalano w celach testowych główni na wodach Zatoki Puckiej. Tam, zmuszeni do pracy dla okupanta polscy rybacy, wyławiali je i oddawali Niemcom, którzy następnie udoskonalali swoje "dzieło".

My jednak naszą wyprawę po montowni torped rozpoczynamy 5 kwietnia 1945r. Tego dnia bowiem pododdział wojsk radzieckich i polskich zajął Babi Dół. Cały ośrodek przejęły służby radzieckie. Był to początek końca istnienia podziemnej montowni torped. A co zobaczyliśmy i o czym usłyszeliśmy możecie zobaczyć w materiale wideo.

Przeczytaj też o tajemnicach torpedowni na Babich Dołach.

Na prośbę gdyńskich miłośników fortyfikacji i ze względu na akty wandalizmu na schron nie ujawniamy jego dokładnej lokalizacji.

Korzystałam z opracowania autorstwa Bogusława Perzyka, pt. "Ochrona zabytków budownictwa obronnego. Materiały ogólnopolskiego zjazdu społecznych opiekunów zabytków i wojewódzkich Konserwatorów zabytków."

Zobacz także

Schrony, bunkry i podziemia (67)

Opinie (112) ponad 10 zablokowanych

  • 2017-03-14 00:12

    (1)

    Jako młody chłopak, często bawiliśmy się w bunkrach które leżą pare metrów pod osiedlem zielonym.

    7 lat

    • 2 0

    • 2024-01-15 23:14

      Ja również, mieszkałem obok.

      3 miesiące

      • 0 0

  • 2012-01-15 11:05

    Twierdza Gdynia... bardzo ciekawe (20)

    może niedługo okaże się, że w Gdyni też Żuraw stoi lub molo? :)

    12 lat

    • 41 183

    • 2021-06-21 20:26

      twierdza

      na mapach Wermachtu

      Katecheta

      2 lata

      • 0 0

    • 2015-03-24 23:38

      Mola w Gdyni

      Jest ich kilka, nie tylko drewniane w Orłowie. Najbardziej znane jest Molo Południowe, błędnie nazywane Skwerem Kościuszki.

      jw

      9 lat

      • 1 0

    • 2012-10-04 16:09

      Molo

      W Gdyni jest molo... Jeśli nie masz pojęcia o czym mówisz to się nie wypowiadaj.

      telefonalarmowy

      11 lat

      • 0 0

    • 2012-04-02 13:31

      Festung Gotenhafen

      Wujek Google - "Festung Gotenhafen"

      Jan

      12 lat

      • 0 0

    • 2012-01-15 15:02

      (1)

      a żebyś wiedział, że w gdyni jest molo w Orłowie. Przed wojną było one dłuższe od mola w sopocie. Obecnie molo w Gdyni ma około 200metrów. Jesteś jakis taki niedouczony.

      Gosć z gdyni

      12 lat

      • 13 3

      • 2012-02-11 00:14

        było ono i molo a nie mola

        12 lat

        • 0 0

    • 2012-01-16 22:18

      1.Molo w Orłowie !!!!! (kiedyś dłuższe od mola w Sopocie)

      2.Molo Południowe - przedłużenie Skweru Kościuszki
      3.Molo Rybackie (Dalmor)
      4.Molo Węglowe
      5.Molo Pasażerskie (Dworzec Morski)
      6.Molo prowadzące do Torpedowni na Oksywiu (Formoza) (podobne molo prowadziło do Torpedowni na Babich Dołach. Po rozebraniu go, powstało kolejne małe molo, które zostało zniszczone podczas sztormu...)
      oraz pełno innych mniejszych...

      aro51

      12 lat

      • 3 0

    • 2012-01-16 14:10

      Baran

      A w Orłowie co stoi, matole?

      Rob

      12 lat

      • 2 1

    • 2012-01-15 18:32

      było coś w artykule o żurawiu? (1)

      taki ograniczony jesteś, czy z gdańska?(ca na jedno wychodzi)

      gdy

      12 lat

      • 14 6

      • 2012-01-16 13:04

        taki mocny sledziu jestes?

        gd

        12 lat

        • 1 8

    • 2012-01-15 11:37

      akurat molo się znajdzie (1)

      12 lat

      • 41 1

      • 2012-01-15 20:08

        Ba....

        ... i na Babich kiedyś też było

        k

        12 lat

        • 7 0

    • 2012-01-15 12:54

      Molo jest w Gdyni w Redłowie. Zanim zabłyśniesz sprawdź. (1)

      Redzianka

      12 lat

      • 9 11

      • 2012-01-15 16:57

        Sprawdziłem, klif jest redłowski a molo orłowskie. Granica dzielnicy to rzeka Kacza.

        Włodek z Gdyni

        12 lat

        • 18 0

    • 2012-01-15 11:35

      Nie mogę znaleźć żadnej informacji o Twierdzy Gdynia (3)

      Po wpisaniu w wyszukiwarkę, wyskakuje Twierdza Wisłoujście lub Arka Gdynia.
      Czyli co? To jest jakaś legenda? Czy może niedobry premier z Gdańska znów zrobił na złość Gdyni i kazał googlowi wszystko poblokować???
      Granda!

      the bill

      12 lat

      • 17 32

      • 2012-01-15 16:44

        Nie wszystko co jast w wyszukiwarce istnieje i na odwrót. Znajdziesz tam np. krasnoludki a to że nie ma Twierdzy Gdynia to nie znaczy że nie istnieje

        Włodek z Gdyni

        12 lat

        • 14 2

      • 2012-01-15 13:42

        to chyba nazwa temporalna

        Niemcy podczas ataku Rosjan nadawali niektórym miastom miano "twierdzy". To taka nazwa taktyczna, mająca na celu opisanie sposobu obrony terenu.
        Nie znam się za bardzo na historii wojskowości i taktyki wojennej, ale to jest coś w ten deseń. Nie oznacza konkretnej budowli, ale konkretnego terenu mającego wziąć na siebie główne uderzenie wroga i skupienie ich sił, oraz obronę do końca.

        Pozdrowienia dla klakierów z gdańskiego magistratu.

        przez 30 lat Gdańszczanin

        12 lat

        • 21 4

      • 2012-01-15 11:57

        dokladniej szukaj nie ma nic takiego jak twierdza gdyni :) no moze w przenosni

        caly kompleks nazywal sie Torpedowaffenplatz Hexengrund (TWP)

        obiekt znajduje sie na ul. zielonej - w gdyni

        Johnny

        12 lat

        • 23 0

    • 2012-01-15 12:00

      spokojnie

      mamy za to gigantyczny pomnik tępego gdańszczanina z niezadowoloną ze swojego życia miną :)

      12 lat

      • 15 7

    • 2012-01-15 11:37

      a czy magistrackie trolle

      pracują również w niedziele czy to raczej samozapał albo raczej przypał

      precz z adamowiczem

      12 lat

      • 14 4

  • 2020-01-18 15:06

    kiedyś schrony na grabówku wszyscy zwiedzali jak i kiedy chcieli....wszystko było otwarte i tylko wodą zalane....

    ice

    4 lata

    • 0 0

  • 2019-01-07 03:33

    MW

    jest obszar na terenie Gdyni pilnowany przez MW, ktory od czasow wojny nie był przeszukany przez amatorów wykrywek, pewnie o tym mowi gość P. redaktor

    petersky

    5 lat

    • 0 0

  • 2015-10-05 08:34

    Tajemnice schronu w Twierdzy Gdynia

    Świetny materiał. Jestem z poza Gdyni i bardzo mnie to interesuje. Na razie miałem tę przyjemność zlustrowania fortyfikacji na Kępie Redłowskiej. Teraz w planie mam fortyfikacje na Helu, o których nabyłem wiedzę dość niedawno. Dziękuję za miłą lekturę i pozdrawiam.

    olsztynianin

    8 lat

    • 0 0

  • 2015-09-12 18:35

    GKEP

    Zapraszamy jutro na wyjazd . Szczeg. Na stronie GKEP na FB .

    8 lat

    • 0 0

  • 2013-11-13 21:23

    Twierdza

    Cieszy mnie, że jest tylu amatorów i speców od obiektów militarnych, zwłaszcza tych w "mundurkach"

    dociekliwy

    10 lat

    • 0 0

  • 2013-11-13 21:19

    Twierdza

    Informacje o "Festung Danzig und Gotenhafen" można znaleźc w Bundesarchiv w Berlinie.

    Dociekliwy

    10 lat

    • 0 0

  • 2012-01-15 18:32

    oj pani redaktor ... (1)

    pani Marzeno nie Babi Dół bo taki też istnieje ale niedaleko Wieżycy tylko Babie Doły a to jest przecież różnica

    mieszkaniec Babich Dołów

    12 lat

    • 8 1

    • 2013-06-04 08:24

      .

      Nie masz racji: nazwę babie Doły wymyśliło LWP po wojnie, aby zmylić nazewnictwo (wtedy całe osiedle było za szlabanem i nawet cywile mieli tam wojskowy dryl!!!)
      Przez stulecia to miejsce nazywano: Babi Dół albo Hexengrung.
      Gdyńscy historycy od lat toczą batalię (bez szans, PRL wyprał nam mózgi) o przywrócenie polskiej, historycznej nazwy.
      Wąwóz jest jeden (dół) a nie kilka...

      Babi Dół obok Wierzycy ma taką samą nazwę i tyle... (też tam jest dawna jednostka wojskowa, bo PRL zmilitaryzował całe państwo).

      Gdynia

      10 lat

      • 0 0

  • 2012-01-15 11:24

    fajny filmik :) (1)

    w dobie internetu wielki problem zdobyc info ze ta montownia jest w gdynia na zielonej? slowo klucz: szkola ;)

    Johnny

    12 lat

    • 19 13

    • 2012-03-10 12:25

      muszę ja odnaleźć i zaznaczyć, że tam byłem i zwiedziłem

      zazwyczaj stawiam klocka

      12 lat

      • 1 1

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (67)

Najczęściej komentowane

Ruszają rozmowy ws. stanowisk w Gdyni

Ruszają rozmowy ws. stanowisk w Gdyni

Gdynia ma nową prezydentkę. Kim jest Aleksandra Kosiorek?

Kim jest Aleksandra Kosiorek, nowa prezydent Gdyni?

więcej

Najczęściej czytane