• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Weszliśmy do gdańskiej celi marszałka Piłsudskiego

Marek Gotard
10 listopada 2009 (artykuł sprzed 14 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Pamięć gdańszczan na komendzie

W gdańskim areszcie śledczym zachowała się cela, w której przebywał marszałek Piłsudski. Dziś, ze względów bezpieczeństwa, nie można jej zwiedzać, gdyż znajduje się na terenie oddziału specjalnego gdańskiego aresztu, w którym osadzeni są więźniowie niebezpieczni. Nam to się udało.



Przemierzyliśmy z kamerą tę samą drogę, co Józef Piłsudski w 1917 r., kiedy trafił do gdańskiego więzienia. Zobacz, jak dziś wygląda cela Marszałka w areszcie przy Kurkowej. W środę zostanie odsłonięta tablica, upamiętniająca pobyt Piłsudskiego w Gdańsku.



Czy chciałbyś, by Polską rządził dziś człowiek pokroju Józefa Piłsudskiego?

Pociąg z Warszawy zatrzymał się na gdańskim dworcu w nocy z 22 na 23 lipca 1917 roku. W asyście uzbrojonych Niemców wysiadł z niego Józef Piłsudski wraz ze swoim zastępcą, Kazimierzem Sosnkowskim. Zaledwie kilkanaście minut później obaj więźniowie znaleźli się w kwartale obecnych ulic Nowe Ogrody, Strzelecka, Kurkowa i 3-go Maja zobacz na mapie Gdańska. W stosunkowo nowym kompleksie budynków z czerwonej cegły mieściło się gdańskie więzienie oraz sąd i prokuratura. To tam dwóch Polaków miało oczekiwać na wyrok niemieckiego sądu.

Piłsudskiego i Sosnkowskiego aresztowano po tzw. "kryzysie przysięgowym", gdy Józef Piłsudski zakazał swoim żołnierzom składania przysięgi na wierność Niemcom.

Gdy za więźniami zamknęły się bramy aresztu, Józef Piłsudski, jako "generał", trafił do lepszej, jednoosobowej celi z oknem i żelaznym łóżkiem. Potraktowany jak zwykły więzień Sosnkowski znalazł się w małym pomieszczeniu, o długości "około pięciu kroków wzdłuż i trzech wszerz". Aresztantom pozwolono korzystać z posiłków przygotowywanych w restauracji "Venselov", znajdującej się przy Targu Siennym zobacz na mapie Gdańska. Piłsudski do posiłków dostawał również wino.

Niemcy nieprzypadkowo przywieźli obu Polaków właśnie do Gdańska - miasta, znajdującego się w strefie przyfrontowej. Sądy były tu szybkie, surowe, a wyroki śmierci bardzo częste.

Gdańscy Polacy natychmiast rozpoczęli starania o uwolnienie aresztantów. Udało się to po tygodniu, dzięki wstawiennictwu Alojzego Rapiora, późniejszego proboszcza w Lubichowie, który w tym czasie odbywał służbę wojskową w Gdańsku jako tłumacz i sekretarz sądu wojennego.

Rankiem 29 lipca, Piłsudski i Sosnkowski znów znaleźli się na gdańskim dworcu. O ile po przyjeździe przemierzali puste ulice uśpionego Gdańska, teraz eskorta musiała interweniować, gdyż nieprzychylni Polakom mieszkańcy Gdańska chcieli poturbować więźniów.

Do 8 listopada 1918 roku Józef Piłsudski przebywał w twierdzy w Magdeburgu, z kolei Kazimierza Sosnkowskiego więziono w Wesel.

Po pokonaniu Niemiec, przyszłość Gdańska wciąż była niepewna. W samym środku świąt Bożego Narodzenia, 25 grudnia 1918 roku, w Wisłoujściu zacumował angielski okręt wojenny "Conrad". Z jego pokładu, entuzjastycznie witany przez gdańskich Polaków, wysiadł Ignacy Paderewski, jako emisariusz Polskiego Komitetu Narodowego. Z okrętu udał się prostu do najlepszego gdańskiego hotelu - "Danziger Hof" na Targu Węglowym.

W wielkiej sali hotelu odbył się płomienny wiec Polaków, podczas którego debatowano także nad przyszłością Gdańska. Gazeta "Danziger Allgemeine Zeitung" w specjalnym wydaniu doniosła później o "tajnym zebraniu polskich rewolucjonistów", podczas którego miała zapaść deklaracja o powstaniu Niepodległej Rzeczpospolitej Polskiej z Paderewskim jako prezydentem. Sam Gdańsk miał być zbrojnie zajęty przez armię generała Hallera.

Z Gdańska Ignacy Paderewski udał się od razu do Poznania. Wkrótce po jego przybyciu wybuchło tam zakończone sukcesem Powstanie Wielkopolskie...

Cela Piłsudskiego

W gdańskim areszcie śledczym zachowała się cela, w której przebywał marszałek Piłsudski. Dziś, ze względów bezpieczeństwa, nie można jej zwiedzać, gdyż znajduje się na terenie oddziału specjalnego gdańskiego aresztu, w którym osadzeni są więźniowie niebezpieczni. Nam to się udało.

Obaj słynni aresztanci doczekali się też pamiątkowej tablicy. Z inicjatywy stowarzyszenia "Nasz Gdańsk", w najbliższą środę, w Dzień Niepodległości, zawiśnie ona na murze aresztu przy bramie od ulicy ul. 3 Maja.

Gdański epizod marszałka Piłsudskiego i generała Sosnkowskiego możemy dokładnie poznać dzięki opracowaniu "Więźniowie specjalni - Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski", którego autorem jest Waldemar Kowalski, wicedyrektor Aresztu Śledczego w Gdańsku.

Opinie (247) ponad 20 zablokowanych

  • ALE O CO CHODZI

    • 1 2

  • Moderator jesteś tumanem (2)

    Wyrzucenie tekstu: "ja wyrzuciłem portret marszałka bo go muchy obsrywały", w kontekście wypowiedzi Rumuna było nawiązaniem do cytatu ze Szwejka, a nie żadną obrazą Marszałka Piłsudskiego. Zorientował się każdy średnio rozgarnięty gimnazjalista.

    • 7 1

    • moderator tego portalu to średnop

      • 0 0

    • Popieram powyzsze

      Wywalony jedyny post, ktory do calej tematyki podszedl na naleznym jej luzie.

      Powtorze zatem, ze w Sarajewie nawarzyli nam piwa.

      Autorowi wyzej pozdrowienia.

      • 2 0

  • Marszałek Piłsudski i Korpus Ochrony Pogranicza.

    To dwie wielkie dumy czasów II RP. Niezaprzeczalnie.

    • 5 5

  • Zapamiętajcie sobie

    słowa Piłsudskiego, jakże aktualne dziś:
    „Jeśli ktoś za młodu nie był lewicowcem z przekonania, to na starość będzie s...synem”

    • 2 5

  • "Do 8 listopada 1918 roku Józef Piłsudski przebywał w twierdzy w Magdeburgu," (1)

    i co dalej?? zmarł, został zamordowany czy co... ??

    • 2 6

    • Życiorys cały mieli przytoczyć czy co? Zajrzyj sam do książki, wikipedii czy czego tam.

      • 5 0

  • Najwiekszym polakiem w historii byl oczywiscie Lechu"jestem za a nawet przeciw"Walesa

    wedlug resztek akt ,ktorych nie zdazyl ukras,c zwany TW Bolkiem:)

    • 3 3

  • Panie Marszałku ,Ojczyzna w potrzebie , a Ty za szablę nie chwytasz ?!! (1)

    JP1 -brakuje tu Ciebie !

    • 6 7

    • JP1?

      tobie się chyba coś posklejało...
      Papciu
      uważaj żebyś do tego towarzystwa Winnetou nie dorzucił...

      • 3 0

  • Melduje poslusznie, (6)

    ze portretu Marszalka, mimo iz go bardzo cenie, w domu nie posiadam.

    • 21 4

    • Opinia została zablokowana przez moderatora

      • To nam nawarzyli piwa w Sarajewie...

        • 2 0

    • A ja posiadam i eksponuję bo to był wielki Polski patriota i mąż stanu.

      Cześć jego pamięci.

      • 2 2

    • inny marszałek

      Rumun ma w domu portret Antonescu.

      • 2 1

    • Rumum

      Ważnę aby w sercu posidać portret Generała i zapytanym spośród tłumu umieć o nim opowiedzieć! Jeśli taki portret w sercu posiadasz to nie ma problemu:)

      • 2 5

    • spocznij

      wytłumaczony, odmaszerować!

      • 4 4

  • Ja mam portret Bono (5)

    • 5 1

    • Co to jest Bono? (3)

      • 1 0

      • No co ty nie wiesz co to jest Bono? (2)

        • 1 0

        • No nie wiem... (1)

          • 1 0

          • To sie spytaj Meczypupy bo ja tez nie wiem

            • 1 0

    • a ja plakat w Jennifer Lopez

      • 3 0

  • Piszcie prawdę (4)

    Dlaczego nic piszecie o przewrocie Majowym w 1926,kto kazał strzelać , komu marzył się faszyzm nie temu dziadkowi?

    • 17 9

    • bo prawda jest niewygodna obecnie rządzącym (2)

      bo prawda jest niewygodna obecnie rządzącym

      • 7 3

      • Twoja prawda objawiona to Marks... (1)

        • 4 6

        • co ty masz do Marksa, czytałeś go w ogóle?

          • 5 3

    • Ty jełopie wiesz co to jest "faszyzm"?

      • 6 6

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane