• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Zabytek ukryty przed oczami przechodniów

Michał Ślubowski
20 marca 2023 (artykuł sprzed 1 roku) 
Opinie (32)
Fotografia z publikacji Danzig und Seine Bauten przedstawiająca ujęcie wody na ul. Polanki. Fotografia z publikacji Danzig und Seine Bauten przedstawiająca ujęcie wody na ul. Polanki.

Na terenie dzielnicy VII Dwór znajduje się niezwykle ciekawy zabytekMapka, który jest ukryty przed oczami przechodniów. Jest związany z niezwykłą kartą w dziejach miasta.



Czy zabytki z Gdańskiego Szlaku Wodociągowego są dla Ciebie atrakcyjne?

W latach 60. XIX w urząd nadburmistrza piastował w Gdańsku Leopold von Winter. Ten zasłużony dla miasta polityk wprowadził Gdańsk w nową epokę: rozwinął się transport kolejowy, powstawały zakłady przemysłowe, zwiększyła się liczba mieszkańców, którzy zajmowali wyrastające pierzeje nowych kamienic.

Jednym z najważniejszych osiągnięć von Wintera była poprawa zdrowia i jakości życia gdańszczan. Osiągnął to, zakładając sieć kanalizacyjną, oczyszczalnię ścieków i doprowadzając do miasta czystą wodę pitną. Projekt opracował Eduard Friedrich Wiebe. Rurociąg doprowadzał wodę do miasta z Pręgowa. Całe założenie wodociągowo-kanalizacyjne było osiągnięciem w skali Europy.

Częścią projektu była budowa infrastruktury. W 1869 r. wzniesiono zbiornik wody Stara Orunia - tutaj spływała woda z Pręgowa, która dalej była dostarczana do domów gdańszczan. Zbiornik został wyłączony z użytkowania dopiero w latach 80. XX w, a dzisiaj jest siedliskiem nietoperzy i ciekawym punktem na trasie Gdańskiego Szlaku Wodociągowego.

Zbiornik wody Stara Orunia jest jedną z atrakcji Gdańskiego Szlaku Wodociągowego. Zbiornik wody Stara Orunia jest jedną z atrakcji Gdańskiego Szlaku Wodociągowego.
W ramach tej trasy możemy zobaczyć również dwa inne ciekawe obiekty. Pierwszym z nich jest zbiornik wody Stary Sobieski, znajdujący się na Górze Szubienicznej we Wrzeszczu. Konstrukcja została ukończona w 1911 r. Drugim z nich jest zbiornik wody Kazimierz, który został oddany do użytku w 2014 r. na Wyspie Sobieszewskiej. Ten ostatni do dzisiaj służy miastu.

Dzięki temu wielkiemu projektowi znacznie poprawiła się jakość życia mieszkańców: najbardziej widocznym tego dowodem był spadek śmiertelności podczas wybuchów epidemii.

Fragment planu Gdańska z 1933 r. Fragment planu Gdańska z 1933 r.

Ujęcie wody przy Polankach



W 1878 r. zbudowano kolejny obiekt - drenażowe ujęcie wody i zbiorniki przy Polankach, dzisiaj na terenie dzielnicy VII Dwór. W 1893 r. dołączył do nich kolejny zbiornik.

W 1911 r. w publikacji "Danzig und seine Bauten" opublikowano fotografię obiektu oraz jego krótki opis: "Obszar zakładu znajduje się przy obniżeniu terenu pomiędzy VI a VII Dworem (...) uwarunkowania geologiczne są podobne do tych, które spotykamy w rejonie Pręgowa". Wytłumaczono również zasadę działania drenażu: "przez szerokie krawędzie woda dostaje się do dwóch zbiorników, zaprojektowanych jako filtry. Wytrącające się w tym procesie żelazo opada, natomiast czysta woda wpływa do kolejnego, wyższego zbiornika dzięki dwóm pompom (...). System jest napędzany silnikiem elektrycznym". W 1903 r. w okolicy ulicy Antoniego Abrahama wybudowano kolejne ujęcie wody.

  • Rejon ujęcia wody (stan obecny).
  • Rejon ujęcia wody (stan obecny).

W 2022 r. dokonano modernizacji zbiorników wody Polanki. Jak czytamy w oficjalnym komunikacie, "w ramach zadania wykonano izolację wierzchu zbiorników 1 i 2 oraz montaż stalowej konstrukcji podpierającej arkady i sklepienia oraz wykonanie izolacji wierzchu zbiornika nr 3. Wykonane zadanie miało na celu zapobieganie dalszej degradacji obiektów, a także poprawę nośności i stateczności zbiorników". Niestety obecnie nie przewiduje się udostępnienia obiektu do zwiedzania.

Dla chętnych, którzy chcą poznać tego typu zabytki techniki, pozostają punkty na Gdańskim Szlaku Wodociągowym. Kazimierza i Starego Sobieskiego można zwiedzać od maja do września, z kolei Starą Orunię od czerwca do sierpnia.

  • Obiekt w 2022 r. przeszedł rewitalizację.
  • Obiekt w 2022 r. przeszedł rewitalizację.
  • Obiekt w 2022 r. przeszedł rewitalizację.
  • Obiekt w 2022 r. przeszedł rewitalizację.
  • Obiekt w 2022 r. przeszedł rewitalizację.

O autorze

autor

Michał Ślubowski

Popularyzator historii Gdańska, autor bloga Gedanarium i podcastu Historia Gdańska dla każdego oraz współautor podcastu Makabreski, poświęconego mrocznym historiom z przeszłości regionu.

Opinie (32) 2 zablokowane

  • nie przewiduje się udostępnienia obiektu do zwiedzania. GIWK taki typowy stan umysłu urzedników szkodników jak zawsze

    • 7 1

  • Niestety są już forsowane plany "utwardzania" terenu powyżej ujęcia wody przy Polankach, przy Abrahama - powyżej kościoła...

    Dlaczego to miasto nieustannie ingeruje w szczęśliwie jeszcze zachowane tereny biologicznie czynne? Za mało nawierzchni jezdnych (np. przy Polankach pomiędzy nasypem PKM i Abrahama nie remontowana od 30 lat) i chodników do remontu?

    • 66 5

  • Na terenie trójmiasta a także w okolicy jest wiele ciekawych miejsc, godnych uwagi, które warto odwiedzić.

    Niestety jednak, miejsca te są zbyt mało promowane by mogły cieszyć oko szerszego grona odwiedzających.
    Dodać należy, że nie znajdzie się wzmianki w przewodnikach turystycznych, a promocja ze strony miasta skupia się przede wszystkim na zabytkach Głównego Miasta, położeniu miasta nad zatoką, na Katedrze Oliwskiej i Parku Oliwskim, co jest widoczne w wielu materiałach promocyjnych. Ostatnimi czasy poszerzono tematykę o stadion w Letnicy z uwagi na organizowane wydarzenia.
    Natomiast nie wspomina się o obiektach hydrotechniki, do których mogą dotrzeć jedynie zafascynowani poszukiwacze; wydaje się być zapomniany park oruński wraz z towarzyszącą zabudową; fortyfikacje wzdłuż opływu Motławy, Góra Gradowa czy też Szaniec Jezuicki, a także fortyfikacje Biskupiej Górki.
    Takich miejsc jest o wiele więcej, jednak z uwagi na słabą promocję często są pomijane natomiast cały ruch turystyczny jest kierowany w oczywiste miejsca powodując tym samym niezadowolenie mieszkańców.
    Warto pomyśleć by ten trend odmienić.
    Swoją drogą trafiłem na ciekawy artykuł, w którym opisano, że niektóre miasta turystyczne wprowadzają ograniczenia ruchu turystów. Dostrzegają, że ruch turystów to nie tylko zyski ale też koszty z tym związane.

    • 4 0

  • Słyszałam że na Abrahama

    Znajduje się wejście do krainy podziemnej ale do środka nie sądzę żeby ktoś mógł wejść i sobie popatrzec

    • 3 0

  • Wyburzyć! Zabetonować!!!

    • 2 2

  • Niemcy w Cesarstwie Niemieckim za czasów cesarza Wilhelma budowali porządnie.

    • 2 0

  • A co zbiornikiem na Suchaninie?

    • 0 0

  • Fakt.

    Nie zmienia to faktu że w dzisiejszych czasach nasza woda to sam kamień

    • 2 0

2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane