Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Było, a nie ma. Co zniknęło z ulic Trójmiasta

Rafał Borowski
2 października 2016 (artykuł sprzed 7 lat) 
Opinie (245)
Budka telefoniczna przy skrzyżowaniu al. Grunwaldzkiej i ul. Dmowskiego we Wrzeszczu. Kwiecień 1991 roku. Budka telefoniczna przy skrzyżowaniu al. Grunwaldzkiej i ul. Dmowskiego we Wrzeszczu. Kwiecień 1991 roku.

Budka telefoniczna przy skrzyżowaniu al. Grunwaldzkiej i ul. Dmowskiego we Wrzeszczu. Kwiecień 1991 roku.

fot. Zbigniew Kosycarz/archiwum KFP

Budki telefoniczne, warzywniaki, kioski, wypożyczalnie kaset wideo i zakłady fotograficzne. Co mają ze sobą wspólnego? Jeszcze do niedawna były nieodłącznym elementem naszych ulic, ale w ciągu ostatnich kilku lat niemal całkowicie zniknęły.



Kilka dni temu napisał do nas pan Szymon z Wrzeszcza, który zwrócił uwagę na pewne zjawisko, które jest naturalną konsekwencją galopującego postępu technologicznego.

- Niedaleko mojego domu stała budka telefoniczna, która właśnie została zlikwidowana. Jestem niemal pewien, że to była ostatnia budka w mojej dzielnicy. A pamiętam, jak nie dalej jak 10 lat temu, w całym Gdańsku były setki takich miejsc. Czy gdzieś jeszcze się one ostały? Czy ktoś jeszcze z nich w ogóle korzysta? - zapytał nasz czytelnik.
Postanowiliśmy sprawdzić, czy w Trójmieście można jeszcze spotkać budki telefoniczne, a także które elementy miejskiej infrastruktury podzieliły ich los, choć jeszcze w pierwszej dekadzie XXI wieku były nieodłącznymi elementami miejskiego krajobrazu.

Budki telefoniczne

Pierwsze automaty pojawiły się na ulicach Trójmiasta już w latach 60. Początkowo można było wykonywać z nich jedynie połączenia lokalne, ale już na początku lat 70. - międzymiastowe, a kilka lat później również międzynarodowe. Do początku lat 90. funkcjonowały wyłącznie telefony na monety, natomiast w 1991 roku pojawiły się aparaty na karty, początkowo magnetyczne, później elektroniczne.

3
  • Budka telefoniczna przed gmachem I LO w Gdańsku. Czerwiec 2007 roku.
  • Budka telefoniczna przed Katedrą Oliwską. Styczeń 2011 roku.
  • Budki telefoniczne na terenie kampusu Politechniki Gdańskiej. Styczeń 2007 roku.

Budka telefoniczna przed gmachem I LO w Gdańsku. Czerwiec 2007 roku.

fot. Maciej Kosycarz/KFP.pl

Potrzeba istnienia budek telefonicznych zniknęła wraz z pojawieniem się telefonii komórkowej. Jeszcze w 2000 roku w całej Polsce funkcjonowało aż 95 tys. budek telefonicznych. Obecnie ich liczba wynosi nie więcej niż kilka tysięcy i topnieje dosłownie z każdym miesiącem. Publiczne telefony można już spotkać jedynie w szpitalach, urzędach, placówkach pocztowych czy... więzieniach. W Trójmieście do dziś ostało się jedynie 10 budek telefonicznych: 8 w Gdańsku i 2 w Gdyni.

Warzywniaki

"Idź proszę do warzywniaka i kup..." - takie zdanie od mamy słyszał chyba każdy, kto dorastał w latach 80. i 90. Wtedy warzywniaki były nieodłącznym elementem każdego osiedla. Jak wskazywała ich nazwa, można było zakupić w nich przede wszystkim świeże warzywa i owoce.

2
  • Jeden z warzywniaków na terenie Trójmiasta. Styczeń 1991 roku.
  • Młoda sprzedawczyni z warzywniaka. Styczeń 1991 roku.

Jeden z warzywniaków na terenie Trójmiasta. Styczeń 1991 roku.

fot. Maciej Kosycarz/KFP.pl

Ale to nie tylko zawężony asortyment świadczył o wyjątkowości warzywniaków. W odróżnieniu od innych sklepów, większość warzywniaków charakteryzowała się tym, że znajdowała się w wolno stojących, najczęściej drewnianych obiektach.

Przywożony przez właściciela każdego poranka towar lądował nie tylko na półkach wewnątrz warzywniaka, ale również był wystawiany w drewnianych lub plastikowych skrzynkach na zewnątrz.

Warzywniaki zaczęły znikać z krajobrazu trójmiejskich ulic wraz z pojawieniem się sklepów wielkopowierzchniowych, najpierw supermarketów, później również i hipermarketów. Podobnie jak wiele innych sklepów, nie wytrzymały konkurencji cenowej z większymi i lepiej zaopatrzonymi rywalami. I choć do dziś można spotkać sklepy handlujące przede wszystkim warzywami i owocami, ich wygląd ma niewiele wspólnego z dawnymi warzywniakami.

Kioski

Choć w Trójmieście wciąż istnieje wiele kiosków, jest ich wielokrotnie mniej niż kiedyś. Kilkanaście lat temu stały ona praktycznie na każdym skrzyżowaniu, w pobliżu przystanku tramwajowego czy autobusowego.

3
  • Kiosków na ulicach jest coraz mniej, a te, które istnieją, działają w kratkę.
  • Nowo postawiony kiosk przy skrzyżowaniu ul. Jaśkowa Dolina i al. Grunwaldzkiej. Październik 1963 roku.
  • Kiosk na deptaku przy plaży na Stogach. Lipiec 2007 roku.

Kiosków na ulicach jest coraz mniej, a te, które istnieją, działają w kratkę.

fot. Trojmiasto.pl

I nic dziwnego, gdyż w czasach, kiedy nie było biletomatów, nie mówiąc już o możliwości zakupu drogą elektroniczną, kioski były praktycznie jedynym miejscem, w których można było zaopatrzyć się w bilety komunikacji miejskiej. Starszym czytelnikom nie trzeba wyjaśniać, że bilety to zaledwie jedna z wielu rzeczy, w jakie na co dzień zaopatrywało się w kioskach.

To w nich kupowało się gazety, słodycze, baterie, papierosy, pocztówki, długopisy, drobne zabawki czy karty telefoniczne. Ale fantazja niektórych kioskarzy nie znała granic. Różnorodność oferowanego przez nich asortymentu była często ograniczona jedynie powierzchnią kiosku.

Opuszczony kiosk we Wrzeszczu


Powody likwidacji kiosków są zbliżone do sytuacji z warzywniakami - konkurencja innych punktów sprzedaży drobnych przedmiotów codziennego użytku, no i spadek czytelnictwa tradycyjnej prasy.

Wypożyczalnie kaset wideo

Wypożyczalnie kaset wideo zaczęły wyrastać jak grzyby po deszczu we wczesnych latach 90. Były jednym z symboli narodzin kapitalizmu i dostępu do tego, co jeszcze kilka lat wcześniej można było zobaczyć tylko "na Zachodzie".

2
  • Wypożyczalnia kaset wideo przy ul. Grunwaldzkiej 10 w Gdańsku. Styczeń 1993 roku.
  • Jedna z dziesiątek wypożyczalni kaset wideo w Trójmieście. Październik 1991 roku.

Wypożyczalnia kaset wideo przy ul. Grunwaldzkiej 10 w Gdańsku. Styczeń 1993 roku.

fot. Maciej Kosycarz/KFP

Początek lat 90. to bowiem okres, kiedy w niemal każdym polskim domu pojawiły się magnetowidy. Dzięki temu prawie każdy mógł skorzystać z wypożyczalni kaset wideo i obejrzeć wybrane filmy w domu. Opłaty za wypożyczenie czarnej kasety z taśmą magnetyczną w kolorowym pudełku były zróżnicowane. Więcej należało zapłacić za najnowsze filmy, te nieco starsze były dostępne w niższej cenie. Warto wspomnieć, że okres pomiędzy wejściem filmu do kina, a jego dystrybucją na kasetach wideo potrafił wynieść nawet kilkanaście miesięcy.

Złote czasy wypożyczalni kaset wideo nie zakończyły się wraz z pojawieniem się nowych nośników, np. płyt DVD, które z czasem znalazły się na półkach obok kaset. Nie zakończyły się również z powodu piractwa, czyli nielegalnego kopiowania wypożyczonych kaset. Gwoździem do trumny wypożyczalni kaset wideo okazał się rozwój internetu. Dzięki niemu, choć również nie zawsze legalnie, dostęp do tysięcy filmów stał się możliwy bez wychodzenia z domu. Skrócił się też czas pomiędzy emisją filmów w kinie, a udostępnieniem do sprzedaży na DVD.

Zakłady fotograficzne

W czasach, gdy nikt nawet nie śnił o aparatach fotograficznych w komórce, zdjęcia robiło się aparatem analogowym, który utrwalał obraz na kliszy. Zdecydowana większość z nas musiała później udać się z tą kliszą do zakładu fotograficznego, w którym w specjalnym pomieszczeniu, zwanym ciemnią, fotograf wywoływał zdjęcia. Na drugi dzień, a czasem jeszcze tego samego dnia, otrzymywało się następnie papierową kopertę z kliszą i świeżo wywołanymi zdjęciami, które wkrótce potem lądowały w domowym albumie.

Burzenie budynku przy Targu Siennym 4 w centrum Gdańska, w którym przez wiele lat mieścił się zakład fotograficzny "Słońce". Grudzień 2011 roku. Burzenie budynku przy Targu Siennym 4 w centrum Gdańska, w którym przez wiele lat mieścił się zakład fotograficzny "Słońce". Grudzień 2011 roku.

Burzenie budynku przy Targu Siennym 4 w centrum Gdańska, w którym przez wiele lat mieścił się zakład fotograficzny "Słońce". Grudzień 2011 roku.

fot. Mateusz Ochocki/KFP

Nie dalej jak kilkanaście lat temu, tak właśnie wyglądało utrwalanie ważnych i mniej ważnych momentów naszego życia. Wraz ze zmierzchem fotografii analogowej i błyskawicznym rozwojem fotografii cyfrowej, wykonane samodzielnie zdjęcia ogląda się już głównie na ekranach komputerów czy telefonów. Wykonywanie zdjęć do dokumentów czy sesji ślubnych to zbyt mało, aby zakłady fotograficzne istniały w takiej liczbie jak dawniej. Nie wspominając już o tym, że wielu fotografów zwyczajnie nie potrzebuje już zakładu, aby świadczyć swoje usługi.

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (245) 5 zablokowanych

  • 2016-10-02 20:30

    Drzewa znikają z ulic Gdyni, gdzie jest Nadworna Pani Ogrodnik ?!?!?

    Odkryto jednocześnie najbardziej zapuszczone kamienice w śródmieściu.

    żywopłoty to już endemit

    7 lat

    • 3 1

  • 2016-10-02 20:59

    Punkty obciągania guzików

    7 lat

    • 7 0

  • 2016-10-02 21:05

    coraz mniej punktów ksero. zostały te na uczelniach

    ale na mieście swego czasu zaczęły padać jak muchy. Zostały tylko takie, które mają sprzęt przekraczający możliwości domowego kombajnu A4 za 500zł plus szerokie możliwości oprawy dokumentów.

    7 lat

    • 2 0

  • 2016-10-02 21:13

    Discounty też znikną i ludzie za kilka lat wrócą do sklepów osiedlowych (1)

    7 lat

    • 5 3

    • 2016-10-03 02:12

      Hehehehehehe hehehehehehe hehehehe

      7 lat

      • 2 0

  • 2016-10-02 21:59

    w Polsce idiotow nie brakuje

    chlopie zastanow sie co ty piszesz - poniewaz telefony publiczne na obszarach zabudowanych i miejskich zginely na calym swiecie sa tylko na autostradach i w tunelach
    Zacznij chlopie troche myslec bo masz

    Roland

    7 lat

    • 1 3

  • 2016-10-02 22:01

    I Poradnia Wenerologiczna na Długiej...

    Była i nie ma...

    stary bywalec

    7 lat

    • 7 0

  • 2016-10-02 22:02

    co zginelo w trojmiwscie (2)

    zgielo kilkadziesiat tysiecy ludzi - bo wyjechali za robota i chlebem poniewaz w Polsce sie nic nie oplaci tylko wszystko nalezy zlikwidowac
    Polska to dziwny kraj
    Polacy to dziwni ludzie

    Olaf

    7 lat

    • 3 3

    • 2016-10-02 22:20

      Nie dziwni, tylko mocniejsi sąsiedzi, za pomocą rodzimych kacyków (1)

      zrobili z Polski kraj neokolonialny

      Forum Galeria

      7 lat

      • 3 1

      • 2016-10-02 22:38

        Polska to Kraj slugusow, Niewolnikow i Parobkow z kolonialna gospodarka

        Masz racje - Polska to Kraj slugusow, Niewolnikow i Parobkow z kolonialna gospodarka

        Olaf

        7 lat

        • 2 1

  • 2016-10-02 22:45

    Dyskoteki...Helikon, Żak...Forty, Łącznie z FAO, TIP TOP, Rondo, Wenus, Kamena, Rybacka, itp (4)

    Cinkciarze i paserzy spod Jubilera na DŁUGIEJ, bicie NA KOMISARIATACH, zatrzywanie w aresztach na 48 godzin, ciągłe kontrole milicyjne i pytania o pieczątkę w dowodzie świadczącą o zatrudnieniu, ogromną trudność z uzyskaniem L4 od lekarza , PRZYMUS PRACY, Handel uliczny, Pall Malle itp na Hali Targowej po 40 zł a Plusy itp. po 60 zł, reklamówki od babci z Hali po 40 z, nie no można pisać latami...

    Czołgu już nie ma... Samolot zabrali a niebawem most pontonowy zabiorą...

    Widziałem tłum ludzi pod monopolowym na skraju Łąkowej, pierwszy sklep od strony koszar...Przez kraty wódkę sprzedawali a niektórzy pełzali do krat po głowach tłumu... Taki był PRL i nie wierzcie w Bajki, że " było wtedy dobrze..."

    i żołnierzy nie ma z Łąkowej i nie maszerują już na pola Chełmu na swój poligon przez Biskupią i nikt już orzełków dzieciom nie rozdaje. bez Korony co prawda, ale zawsze to orzełki były i radość duża na twarzach dzieci widniała jak z orzełkiem w ręku biegły do swoich domów... Dzisiaj zamiast orzełków dzieci wybiorą sklep z zabawkami w Forum Raduni, Sklepu p. Płatek tez przecież już nie ma...,ale nie będą biegły z taką radością do swoich domów jak niegdyś dzieci z blaszanym orzełkiem w malutkiej dłoni...

    Fiszbach znaczy ryba z ruczaju, źródełka...

    7 lat

    • 6 0

    • 2016-10-02 22:52

      (1)

      Zapomniałeś chyba o melinach, było ich kilka na Biskupiej i Na Stoku

      7 lat

      • 1 0

      • 2016-10-02 22:57

        Kilkanaście.

        Wiem dokładnie jako były funkcjonariusz MO :P

        Sierżant Antoni

        7 lat

        • 2 0

    • 2016-10-02 23:13

      Zapomniałeś o najlepszej-Kaponiera (1)

      Pracowałem tam przez 6 lat.

      Bolek

      7 lat

      • 3 0

      • 2016-10-03 12:34

        Bywałem i w niej...

        Stare lata...

        FC Forum Radunia

        7 lat

        • 2 0

  • 2016-10-02 23:51

    Gdzie sa budki w Gdyni?

    7 lat

    • 2 0

  • 2016-10-03 00:08

    Mieszkancy zgineli

    Kilkadziesiat tysiecy Mieszkancow wyjechalo w parobki i pacholki za chlebem i za praca

    Kaz

    7 lat

    • 5 0

7
8
9
10
11

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3237)

Najczęściej komentowane

Lewica chce do Europarlamentu, żeby walczyć o skrócenie czasu pracy i weekendy offline

Lewica chce walczyć o krótszy tydzień pracy

Wojsko oferuje średnią krajową wypłatę za wspólne wakacje. Ile można zarobić?

Wojsko oferuje 6 tys. zł za wspólne wakacje

więcej

Najczęściej czytane