- 1 Lasy w Gdyni bez ludzi. "Chronimy dziki" (221 opinii)
- 2 Pod prąd uciekał przed policją (255 opinii)
- 3 Ukraińcy z Trójmiasta pojadą na front? (774 opinie)
- 4 35 mln zł na remont gmachu Straży Granicznej (74 opinie)
- 5 Rozbój w kolejce SKM. Interwencja SOK (108 opinii)
- 6 Rejsy sezonowe: dokąd popłyniemy? (162 opinie)
Dwa nowe zabytki dzięki artykułom w Trojmiasto.pl
Dwa budynki, które opisaliśmy w Trojmiasto.pl: strażnica bastionu Gniady Koń (Sienna Grobla 2 w Śródmieściu) oraz dzwonnica wrzeszczańskiego Cmentarza Lutra (Towarowa 38 na Aniołkach) zostały włączone do Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków i tym samym uratowane od wyburzenia.
Historię obu obiektów opisaliśmy w 2021 i 2022 r. Losy strażnicy bastionu przybliżyliśmy w artykule Historia gdańskich bastionów: tych znanych i tych zaginionych. Część 3 natomiast opowieść o dzwonnicy była częścią artykułu Zaginiona kaplica i dzwonnica z cmentarza Lutra odnalazły się po latach.
Po publikacji każdego z artykułów kierowałem wnioski do Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w sprawie objęcia każdego z tych budynków ochroną. Kilka dni temu dotarła do mnie wreszcie z urzędu informacja, że dzwonnica została już wpisana do ewidencji, zaś strażnica jest wpisywana w momencie publikacji tego tekstu.
Oba budynki są opuszczone, nieużywane i w złym stanie technicznym. Tym samym wpis ratuje je od niemal pewnego zniszczenia.
Zabytki mało spektakularne, ale to świadkowie ważnych historii
To ważna wiadomość dla ochrony gdańskiego dziedzictwa. Oba budynki nie przedstawiają wprawdzie znaczącej wartości architektonicznej, są jednak ostatnimi śladami kluczowych elementów przeszłości.
Dzwonnica z 1914 r. to jedna z ostatnich, innych niż starodrzew, pozostałości wielkiego kompleksu cmentarzy Wielkiej Alei.
Z kolei strażnica bastionu Gniady Koń z ok. 1850 r. to jedyny naziemny budynek zachowany z wewnętrznego, głównego pierścienia fortyfikacji, a także jedna z paru ledwie namacalnych pozostałości 14 splantowanych gdańskich bastionów. Wartownia nadaje się także znakomicie na budynek użyteczności publicznej (np. żłobek) lub restaurację w otoczeniu powstającej nowej zabudowy.
W stosunku do moich wniosków poza ewidencją pozostała tylko kaplica cmentarna, przebudowana wcześniej na mały budynek mieszkalny.
Z uwagi na to, że budynek został mocno przebudowany po pożarze z 1959 r., służby uznały, że nie ma potrzeby obejmować go dodatkową ochroną. Jest to jednak budynek znajdujący się w dobrym stanie technicznym, który nie będzie też zapewne dalej przebudowywany, bo i po co.
Jak zmieniły się oba budynki w ostatnich latach
Korzystając z okazji, postanowiłem zlustrować zmianę stanu obu "nowych staroci". W przypadku dzwonnicy jej istotnie zły stan na szczęście dalej się - póki co - nie pogarsza.
Inaczej jest ze strażnicą. Porównajmy oryginalną fotografię wykonaną przeze mnie w 2021 r. na potrzeby pierwotnego artykułu z wyglądem obecnym.
porównać
Widać, że zniknęła dalsza część balustrady nad gankiem, co gorsza jednak wybito dziurę w zabezpieczeniu wejścia. Skorzystałem z niej i zajrzałem do środka, czego nie mogłem zrobić w 2021 r.
Okazało się, że budynek posiada świetnie zachowaną, oryginalną XIX-wieczną stolarkę.
To dobra i zła wiadomość - zła, gdyż zwiększa ryzyko podpalenia. Znając naszą rzeczywistość, to nie jest pytanie "czy", lecz "kiedy".
Jako obywatel zrobiłem wszystko, co mogłem, by uratować te zabytki. Piłka jest teraz po stronie Skarbu Państwa (dzwonnica) i miasta (strażnica).
O autorze
Tomasz Larczyński
wrzeszczanin od trzech pokoleń, pasjonat historii, wiceprzewodniczący Nowej Lewicy w Gdańsku
Miejsca
Opinie wybrane
-
2024-03-10 12:45
Takich ludzi potrzebuje nasze miasto (1)
Tak pozytywnie zakręconego to że świecą szukać, a przy tym tak kompetentnego :)
Super artykuly - ciekawie i merytorycznie. Szacun Panie Tomaszu- 136 19
-
2024-03-10 14:29
hahah niezła ironia jeszcze powinien do pisac pozdrawiamy z manify :)
- 6 12
-
2024-03-10 15:32
(4)
W jakim celu ? I tak nie ma na nie pieniędzy. Ja mieszkam w budynku ponad stu letnim i niestety miasto gdynia nie ma pieniędzy na renowację. A bydynki się rozpadają i brak ocieplenia co zwiększa podwójne koszta.
- 23 27
-
2024-03-11 11:58
Koszty
@Nula o ile miasto jest włascicielem budynku. Jesli nie to czemu mialoby miec pieniadze na remont
- 0 0
-
2024-03-11 10:02
Widocznie za niski masz czynsz i nie ma z czego twojej chaty remontowac. Komuna zdechla na szczescie.
- 1 2
-
2024-03-10 17:00
A kto jest właścicielem domu? (1)
Bo jak ty, to pretensje do siebie. A ja Gdynia - to zawnioskuj o podwyższenie funduszu remontowego.
- 8 1
-
2024-03-10 20:31
"zawnioskuj o podwyższenie funduszu remontowego"
Który skonsumują bardziej obrotni i "kontaktowi"...
- 3 3
-
2024-03-10 12:24
Po co to komu (11)
Skoro zostały tak zaniedbane to oznacza że nikt z nich nie korzysta i nie są nikomu potrzebne. Nie wszystko co stare musi być ratowane. I jeszcze dotowane z budżetu. Wyburzyć rubiny.
- 82 126
-
2024-03-11 10:18
Koloseum w Rzymie
Po co to komu? Skoro zostało tak zaniedbane to oznacza, że nikt z niego nie korzysta i nie jest nikomu potrzebne. Nie wszystko co stare musi być ratowane. I jeszcze dotowane z budżetu. Wyburzyć rubiny.
- 3 4
-
2024-03-11 08:52
Gdy będziesz stary, to nie będziemy Cię ratować
taki tok rozumowania
- 2 4
-
2024-03-11 08:41
Naszym dzieciom, wnukom, kolejnym pokoleniom. Pamiec o przeszlosci to lepsza przyszlosc
- 3 5
-
2024-03-10 23:17
Stare nie znaczy niepotrzebne
mieszancom raczej na starych budynkach zalezy , mniej niz urzenikom ! to wspanialy budynek , ktory moze posluzyc wszystkim !!
- 5 5
-
2024-03-10 22:58
Zgadzam się, natomiast
Zgadzam się, że nie wszystko co stare musi być ratowane natomiast, tak jak w artykule wyraźnie zaznaczono, są to obiekty unikatowe, przypominające o historii danego miejsca. Ostatnio budynek pamiętający cmentarz, jedyny naziemny budynek zespołu fortyfikacji - są to niemi świadkowie historii, której już prawie nie widać, także myślę, że warte zrewitalizowania i wyraźnie opisania historii
- 7 5
-
2024-03-10 16:05
Artylul
Powtorka z przed roku ,,,,,,przez kolejny nic to tera nic
- 1 3
-
2024-03-10 13:17
Spadaj do siebie do kongresówki
- 12 4
-
2024-03-10 12:51
Jeszcze ta rudera (3)
przy SKM Politechnika od strony Klinicznej.
- 5 11
-
2024-03-10 14:10
Ta rudera zyskuje przy bliższym poznaniu... (2)
...wewnątrz i z bliska wygląda lepiej, niż z zewnątrz.
Jeszcze dwa lata temu była całkiem do uratowania. Wiadomo, że 2 metry od torów nikt nie chciałby mieszkać, ale na gabinety albo kancelarie to to jest wymarzone miejsce. Dziwne, że nikt nie widzi tam potencjału...- 13 2
-
2024-03-10 20:29
widzi, widzi...
Teren przejęty przez tych, którzy w tym mieście ziemię przejmować mogą.
Czeka lepszych czasów, po prostu "bank ziemski"...
Vide casus PKS.
Znajome?
A że ziemia droższa od budynków, to tym gorzej dla budynku. Gołym okiem widać działania developera, metoda "siłami natury". Budynek był zadbany (PKP), to nieprędko sięTeren przejęty przez tych, którzy w tym mieście ziemię przejmować mogą.
Czeka lepszych czasów, po prostu "bank ziemski"...
Vide casus PKS.
Znajome?
A że ziemia droższa od budynków, to tym gorzej dla budynku. Gołym okiem widać działania developera, metoda "siłami natury". Budynek był zadbany (PKP), to nieprędko się zacznie walić. Ale się nie śpieszy, "ziemia leży, jeść nie woła". I w tym problem, że na takich pasywnych "inwestycjach" niektóre "jednostki" dobrze wychodzą.
Czego nie można powiedzieć o mieście, bo gdzie w nim prywata, to albo ruina, albo karton-gips...- 3 2
-
2024-03-10 20:07
Przez wiele lat ludzie tam mieszkali - zresztą jest wiele miejsc, gdzie budynki mieszkalne sąsiadują bezpośrednio z torami.
- 3 1
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.