Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Dwa nowe zabytki dzięki artykułom w Trojmiasto.pl

Tomasz Larczyński
10 marca 2024, godz. 09:00 
Opinie (103)
Widoczny na pierwszym planie budynek mieszkalny to przebudowana dawna kaplica cmentarna. Przebijająca się między drzewami po lewej stronie ceglana wieża to dawna dzwonnica. Widoczny na pierwszym planie budynek mieszkalny to przebudowana dawna kaplica cmentarna. Przebijająca się między drzewami po lewej stronie ceglana wieża to dawna dzwonnica.

Widoczny na pierwszym planie budynek mieszkalny to przebudowana dawna kaplica cmentarna. Przebijająca się między drzewami po lewej stronie ceglana wieża to dawna dzwonnica.

fot. Michał Stąporek/Trojmiasto.pl

Dwa budynki, które opisaliśmy w Trojmiasto.pl: strażnica bastionu Gniady Koń (Sienna Grobla 2Mapka w Śródmieściu) oraz dzwonnica wrzeszczańskiego Cmentarza Lutra (Towarowa 38Mapka na Aniołkach) zostały włączone do Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków i tym samym uratowane od wyburzenia.



Historię obu obiektów opisaliśmy w 2021 i 2022 r. Losy strażnicy bastionu przybliżyliśmy w artykule Historia gdańskich bastionów: tych znanych i tych zaginionych. Część 3 natomiast opowieść o dzwonnicy była częścią artykułu Zaginiona kaplica i dzwonnica z cmentarza Lutra odnalazły się po latach.

Po publikacji każdego z artykułów kierowałem wnioski do Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w sprawie objęcia każdego z tych budynków ochroną. Kilka dni temu dotarła do mnie wreszcie z urzędu informacja, że dzwonnica została już wpisana do ewidencji, zaś strażnica jest wpisywana w momencie publikacji tego tekstu.

Oba budynki są opuszczone, nieużywane i w złym stanie technicznym. Tym samym wpis ratuje je od niemal pewnego zniszczenia.

Zabytki mało spektakularne, ale to świadkowie ważnych historii



To ważna wiadomość dla ochrony gdańskiego dziedzictwa. Oba budynki nie przedstawiają wprawdzie znaczącej wartości architektonicznej, są jednak ostatnimi śladami kluczowych elementów przeszłości.

Dzwonnica z 1914 r. to jedna z ostatnich, innych niż starodrzew, pozostałości wielkiego kompleksu cmentarzy Wielkiej Alei.

Widoczna dobrze z peronu SKM Politechnika ceglana wieża to pochodząca z 1914 r. dzwonnica dawnego cmentarza Lutra. Widoczna dobrze z peronu SKM Politechnika ceglana wieża to pochodząca z 1914 r. dzwonnica dawnego cmentarza Lutra.

Widoczna dobrze z peronu SKM Politechnika ceglana wieża to pochodząca z 1914 r. dzwonnica dawnego cmentarza Lutra.

fot. Michał Stąporek/Trojmiasto.pl

Z kolei strażnica bastionu Gniady Koń z ok. 1850 r. to jedyny naziemny budynek zachowany z wewnętrznego, głównego pierścienia fortyfikacji, a także jedna z paru ledwie namacalnych pozostałości 14 splantowanych gdańskich bastionów. Wartownia nadaje się także znakomicie na budynek użyteczności publicznej (np. żłobek) lub restaurację w otoczeniu powstającej nowej zabudowy.

Bastion Gniady Koń (Braun Ross) widoczny na planie Lohrena z 1856 r. Bastion Gniady Koń (Braun Ross) widoczny na planie Lohrena z 1856 r.

Bastion Gniady Koń (Braun Ross) widoczny na planie Lohrena z 1856 r.

W stosunku do moich wniosków poza ewidencją pozostała tylko kaplica cmentarna, przebudowana wcześniej na mały budynek mieszkalny.

Z uwagi na to, że budynek został mocno przebudowany po pożarze z 1959 r., służby uznały, że nie ma potrzeby obejmować go dodatkową ochroną. Jest to jednak budynek znajdujący się w dobrym stanie technicznym, który nie będzie też zapewne dalej przebudowywany, bo i po co.

Dawna kaplica to dziś budynek mieszkalny, zachowany w dobrym stanie do dziś i stojący przy ul. Trubadurów 34. Dawna kaplica to dziś budynek mieszkalny, zachowany w dobrym stanie do dziś i stojący przy ul. Trubadurów 34.

Dawna kaplica to dziś budynek mieszkalny, zachowany w dobrym stanie do dziś i stojący przy ul. Trubadurów 34.

fot. Tomasz Larczyński

Jak zmieniły się oba budynki w ostatnich latach



Korzystając z okazji, postanowiłem zlustrować zmianę stanu obu "nowych staroci". W przypadku dzwonnicy jej istotnie zły stan na szczęście dalej się - póki co - nie pogarsza.

2
  • Dawna dzwonnica jest w złym stanie i grozi zawaleniem się. Wpisanie jej do ewidencji zabytków sprawia, że jej właściciel - obiekt znajduje się na terenie firmy Energa - ma obowiązek zadbać o jej stan.
  • Dawna dzwonnica jest w złym stanie i grozi zawaleniem się. Wpisanie jej do ewidencji zabytków sprawia, że jej właściciel - obiekt znajduje się na terenie firmy Energa - ma obowiązek zadbać o jej stan.

Dawna dzwonnica jest w złym stanie i grozi zawaleniem się. Wpisanie jej do ewidencji zabytków sprawia, że jej właściciel - obiekt znajduje się na terenie firmy Energa - ma obowiązek zadbać o jej stan.

fot. Michał Stąporek/Trojmiasto.pl

Inaczej jest ze strażnicą. Porównajmy oryginalną fotografię wykonaną przeze mnie w 2021 r. na potrzeby pierwotnego artykułu z wyglądem obecnym.

Przesuń aby
porównać
Strażnica bastionu Gniady Koń na zdjęciu z 2021 i 2024 r. Różnice: wybita dziura w zamurowanym wejściu oraz zniknięcie części barierki z tarasu na pierwszym piętrze.
fot. Tomasz Larczyński


Widać, że zniknęła dalsza część balustrady nad gankiem, co gorsza jednak wybito dziurę w zabezpieczeniu wejścia. Skorzystałem z niej i zajrzałem do środka, czego nie mogłem zrobić w 2021 r.

Okazało się, że budynek posiada świetnie zachowaną, oryginalną XIX-wieczną stolarkę.

Wnętrze dawnej strażnicy bastionu Gniady Koń. Wnętrze dawnej strażnicy bastionu Gniady Koń.

Wnętrze dawnej strażnicy bastionu Gniady Koń.

fot. Tomasz Larczyński

To dobra i zła wiadomość - zła, gdyż zwiększa ryzyko podpalenia. Znając naszą rzeczywistość, to nie jest pytanie "czy", lecz "kiedy".

Jako obywatel zrobiłem wszystko, co mogłem, by uratować te zabytki. Piłka jest teraz po stronie Skarbu Państwa (dzwonnica) i miasta (strażnica).

O autorze

autor

Tomasz Larczyński

wrzeszczanin od trzech pokoleń, pasjonat historii, wiceprzewodniczący Nowej Lewicy w Gdańsku

Miejsca

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (103) 5 zablokowanych

  • 2024-03-10 12:45

    Opinia wyróżniona

    Takich ludzi potrzebuje nasze miasto (1)

    Tak pozytywnie zakręconego to że świecą szukać, a przy tym tak kompetentnego :)
    Super artykuly - ciekawie i merytorycznie. Szacun Panie Tomaszu

    Józef Lomperta

    1 miesiąc

    • 136 19

    • 2024-03-10 14:29

      hahah niezła ironia jeszcze powinien do pisac pozdrawiamy z manify :)

      1 miesiąc

      • 6 12

Wszystkie opinie

  • 2024-03-10 09:01

    Racja dzięki trójmiasto.pl

    Dr Svencjusz

    1 miesiąc

    • 13 13

  • 2024-03-10 09:02

    (3)

    Super,szczególnia ta dzwonnica)Ale jeśli opiekunem Energa która ma miljonowe zyski to nie ma co się martwić,dla nic to nawet nie promil.

    Sven Skur....en

    1 miesiąc

    • 17 8

    • 2024-03-10 10:41

      Trzeba byc peowsko lewicowym dzbaben zeby sypiaca sie dzwonnice (1)

      Wpisać do rejestru. Juz widze jak za tuska spółka SP daje na remont. Mam nadzieję, że dzięki temu kopacze dostaną mniej kasy, bo pójdzie na remont.

      1 miesiąc

      • 1 6

      • 2024-03-10 11:08

        Lepiej jak na obajtasa dawała i jego bandę?

        1 miesiąc

        • 3 2

    • 2024-03-11 08:04

      Miała milionowe zyski i nic nie zrobiła

      Kasa poszła na odprawy i nagrody dla obajtka i jego ludzi plus kampania wyborcza dla pisu

      1 miesiąc

      • 0 0

  • 2024-03-10 09:09

    cóż za zbieg okoliczności - to absolutny przypadek, że autor tak siebie chwali (10)

    i nie ma absolutnie żadnego związku z tym, że startuje za 4 tygodnie w wyborach samorządowych z list Lewicy

    1 miesiąc

    • 45 23

    • 2024-03-10 09:16

      (3)

      A ty, drogi anonimie, co kiedykolwiek zrobiłeś dla swojego miasta?

      1 miesiąc

      • 9 21

      • 2024-03-10 11:10

        Tak zrobiłem (1)

        Nie płacę podatków celem wykończenia tej i**otycznej władzy Gdańska !
        By mieli mniej na tęcze i inne bzdury .
        Nie zagłosuje również na obecną pseudo prezydentkę która nic nie robi dla mieszkańców. Do szpitala dostać się nie można a słoiki ciągną tu tabunami z lipna braniewa

        1 miesiąc

        • 7 4

        • 2024-03-10 16:39

          a, czyli anarchista

          to wracaj do piaskownicy

          1 miesiąc

          • 2 3

      • 2024-03-11 06:10

        wklepanie takich ruder w rejestr zabytków to nie jest zrobienie coś dla miasta tylko dla własnego małego ego

        1 miesiąc

        • 2 0

    • 2024-03-10 09:16

      warto na niego zagłosować z tego wniosek

      takich radnych nam potrzeba

      1 miesiąc

      • 13 13

    • 2024-03-10 09:17

      Zje..ana prawica ma zabytki w d (2)

      ot, taki patriotyzm.

      To już wolę ten lewicowy.

      1 miesiąc

      • 9 14

      • 2024-03-10 10:43

        Tak wiemy, ze wolisz ten lewicowy (1)

        Nie PO to rudy robi koalicję z byłym PZPR

        1 miesiąc

        • 8 3

        • 2024-03-10 16:41

          Ważne, że pokurcz był komuszym synalkiem, pociotkiem i komusze śmieci hołubił w swojej mafii

          1 miesiąc

          • 1 3

    • 2024-03-10 09:35

      A ty co zrobiłeś dla społeczeństwa i miasta? Usiadłeś przed komputer i wielki komentator.

      1 miesiąc

      • 8 6

    • 2024-03-10 12:12

      znaczy się, właściwy człowiek, na właściwym miejscu

      Skoro dał radę tak precyzyjnie poprowadzić sprawy, aby pożądane wpisy uzyskać z dokładnością co do dnia...
      We współpracy z instytucją, której wszyscy zarzucali hermetyzm i brak zdolności współpracy.

      1 miesiąc

      • 3 2

  • 2024-03-10 09:09

    (3)

    można tylko współczuć mieszkańcom, nic teraz nie zrobią bo łapę położył konserwator

    jaro

    1 miesiąc

    • 28 24

    • 2024-03-10 09:17

      przespałeś kilka miesięcy (1)

      pisowieckich oszołomów już niema

      1 miesiąc

      • 5 11

      • 2024-03-10 09:51

        Były konserwator Strok który należał do grupy kulawego teraz stoi w kolejce po zasiłek społeczny :)))))))))))))))

        grupa kulawego z Nowogrodzkiej rozbita 24% popiera

        1 miesiąc

        • 4 7

    • 2024-03-10 09:18

      Przecież te nowe zabytki są niezamieszkane

      Jedyny zamieszkany budynek wspomniany w tekście to kaplica która jest tak przebudowana po pożarze, że nie ma już czego chronić ręką konserwatora

      1 miesiąc

      • 8 2

  • 2024-03-10 09:17

    Jak lapa konserwatora polozona-to smierc budynku pewna (1)

    Lokatorzy budynkow objetych (prawem kaduka zreszta) opieka konserwatorska-to prawdziwi przegrani.Nic nie mozna zrobic,wszystko trzeba konsultowac a na decyzje czekac wiecznosc.Konserwatorzy niech sie skupia na Glownym Miescie i zostawia w spokoju reszte Gdanska.Takie psie budy jak np "dom szpiega" przy grunwaldzkiej czy ruiny starej zajezdni-to juz dawno powinno byc przeznaczone na nowe obiekty lub skwery dla ludzi.

    1 miesiąc

    • 39 26

    • 2024-03-10 16:42

      Ruskiej dziczy dziękujemy za uwagę

      Wy już zrobiliście z Włodawy kołchoz, ale o cywilizacji miejskiej lepiej się nie wypowiadajcie

      1 miesiąc

      • 2 1

  • 2024-03-10 09:29

    Heh (3)

    Mam duży szacunek do zabytków i rozumiem potrzebe ich zabezpieczania itp.
    Ale skoro Trójmiasto pl takie hop do przodu jest. To może niech też przy okazji przekazuje tam pieniądze na remonty albo utrzymanie?
    Bo z całym szacunkiem, ale to co zostało wpisane do rejestru zabytków to typowe rudery, które patrząc na nie człowiek ma odruch wymiotny i bliżej jest im do zawalenia się niż do remontu.
    Przecież ten budynek jeden jak konserwator zabytków położył na to łapę to koszt lekko kilku milionów złotych

    Skoro Trójmiasto pl jest takie oh ah, to proszę zrobić u siebie zrzutkę i ratować teraz te zabytki.

    Co za i**otyzm

    1 miesiąc

    • 23 25

    • 2024-03-10 10:45

      Oni licza kase tylko dla siebie

      Nawet dają banery kandydatów pis. Bo im żadna kasa nie śmierdzi.

      1 miesiąc

      • 2 1

    • 2024-03-10 13:19

      To nie z zabytkami jest coś nie tak

      To po prostu poziom twojego dyletanctwa uniemożliwia zrozumienie, czym jest wartość historyczna

      1 miesiąc

      • 4 3

    • 2024-03-10 16:45

      ja tego nie kumam

      Skoro komuś się chce być właścicielem zabytku, to nikt mu nie zabrania, by się jego pozbyć.
      A jak się komuś nie chce, to niech bierze na klatę związane z tym obowiązki.

      Bo widzę tu jakieś i**otyczne przekonanie, zgodnie z którym pół Krakowa, Pragi czy Rzymu trzeba by upaństwowić, żeby je zachować dla potomnych.

      1 miesiąc

      • 0 4

  • 2024-03-10 09:36

    Przypomnijmy jako obywatel i doradca w Gdańsku zrobił wszystko by podniesc mieszkancom abonament mevo o 300%!!I mu sie udało (4)

    Jak mówił a raczej kłamał na konsultacjach chcą tego wszyscy mieszkancy!!
    To wyjatkowy szkodnik miejski wiec pamietajcie o tym na najblizszych wyborach do samorzadu.Mieszkancy pewnie tez chcieli by podwyzki cen biletów na komunikacje miejska co?

    1 miesiąc

    • 25 4

    • 2024-03-10 09:44

      Ja wole podwyzke smieci. Dawno juz nie bylo. (1)

      Albo za wode. Cos tam wymyslą. Czekam

      1 miesiąc

      • 7 0

      • 2024-03-10 09:52

        Obecny rzad stara sie jak moze by dac nam podwyzke na prad ,gaz i na zywnosc bo chca tego wszyscy:)

        Ale mieszkancy też chca podwyżek zagłosuje na tych co dadza największe podwyzki w miescie :)I z tego moze cos skapnie na ratowanie zabytków :)

        1 miesiąc

        • 6 1

    • 2024-03-10 09:56

      (1)

      Żeby w Polsce było dobrze, to wszystko za co się bierzemy MUSI mieć podstawy ekonomiczne. Koniec dotacji, rozdawnictwa i drogiej biurokracji. Dziwne, że w sektorze prywatnym często jest opłacalne to co w publicznym nie jest. Ale w prywatnym nikt nie mianuje 10 prezesów i 26 doradców w celu wydrenowania skarbca spółki. Tak samo nikt nie będzie trzymał bezproduktywnych pociotków.

      Tyle w temacie

      1 miesiąc

      • 7 0

      • 2024-03-10 10:17

        Hulajnogi elektryczne są w 100% wynajmowane wyłacznie za kase z abonamentu za mevo zaplacili wszyscy 160mln +placimy abonament!

        Z kasy wszystkich mieszkańców zapłacono za mewo i jeszcze muszą płacić najdrozszy abonament w europie .

        1 miesiąc

        • 2 1

  • 2024-03-10 09:52

    To Miasto Gdańsk powinno włączać zabytki do gminnej ewidencji

    Skutki prawne związane z ochroną zabytków tzw. "ewidencyjnych" wynikają z włączenia zabytku do gminnej ewidencji zabytków (patrz art. 39 ust. 3 prawo budowlane). Czyim obowiązkiem (wynikającym z ustawy) jest prowadzenie - w tym uzupełnianie (sic!) - gminnej ewidencji? Odpowiedź banalnie prosta - Miasta Gdańsk. Czy Miasto Gdańsk włącza do ewidencji zabytki "samo z siebie"? NIE. I tu jest pies pogrzebany. Dlaczego w interesie miasta nie jest poszerzanie gminnej ewidencji o kolejne zabytki ?- niech każdy odpowie sobie sam. Opisana w artykule droga do uratowania zabytków polega na tym, że obiekt włączony do wojewódzkiej ewidencji zabytków (prowadzonej przez PWKZ) zgodnie z ustawą o ochronie zabytków - MUSI znaleźć się w GEZ. Czyli Miasto nie ma wyboru - musi włączyć zabytek do GEZ i już. Ale doprawdy nie tak to powinno wyglądać. Ideą gminnej ewidencji jest to, aby władze lokalne oddolnie monitorowały zasób zabytków i co za tym idzie samodzielnie uzupełniały gminną ewidencję - co np. robią z powodzeniem władze Gdyni i Sopotu.

    Katarzyna

    1 miesiąc

    • 7 4

  • 2024-03-10 09:52

    No proszę mamy nowego konserwatora i już robi to co do niego należy czyli chroni zabytki :))))))))))))))))))

    grupa kulawego z Nowogrodzkiej rozbita 24% popiera

    1 miesiąc

    • 3 23

  • 2024-03-10 09:52

    Nic to nie zmieni. Nie bedzie kasy na remont, rozpadna sie i podpali developer

    czytelnik

    1 miesiąc

    • 19 6

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3237)

Najczęściej komentowane

Lechia Gdańsk - GKS Tychy 3:0. Awans do ekstraklasy prawie pewny, ale...

Lechia prawie w ekstraklasie LIVE!

Chcemy żyć w miastach 15-minutowych? Tak, ale nie do końca

Chcemy żyć w miastach 15-minutowych?

więcej

Najczęściej czytane