Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Dwa nowe zabytki dzięki artykułom w Trojmiasto.pl

Tomasz Larczyński
10 marca 2024, godz. 09:00 
Opinie (103)
Widoczny na pierwszym planie budynek mieszkalny to przebudowana dawna kaplica cmentarna. Przebijająca się między drzewami po lewej stronie ceglana wieża to dawna dzwonnica. Widoczny na pierwszym planie budynek mieszkalny to przebudowana dawna kaplica cmentarna. Przebijająca się między drzewami po lewej stronie ceglana wieża to dawna dzwonnica.

Widoczny na pierwszym planie budynek mieszkalny to przebudowana dawna kaplica cmentarna. Przebijająca się między drzewami po lewej stronie ceglana wieża to dawna dzwonnica.

fot. Michał Stąporek/Trojmiasto.pl

Dwa budynki, które opisaliśmy w Trojmiasto.pl: strażnica bastionu Gniady Koń (Sienna Grobla 2Mapka w Śródmieściu) oraz dzwonnica wrzeszczańskiego Cmentarza Lutra (Towarowa 38Mapka na Aniołkach) zostały włączone do Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków i tym samym uratowane od wyburzenia.



Historię obu obiektów opisaliśmy w 2021 i 2022 r. Losy strażnicy bastionu przybliżyliśmy w artykule Historia gdańskich bastionów: tych znanych i tych zaginionych. Część 3 natomiast opowieść o dzwonnicy była częścią artykułu Zaginiona kaplica i dzwonnica z cmentarza Lutra odnalazły się po latach.

Po publikacji każdego z artykułów kierowałem wnioski do Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w sprawie objęcia każdego z tych budynków ochroną. Kilka dni temu dotarła do mnie wreszcie z urzędu informacja, że dzwonnica została już wpisana do ewidencji, zaś strażnica jest wpisywana w momencie publikacji tego tekstu.

Oba budynki są opuszczone, nieużywane i w złym stanie technicznym. Tym samym wpis ratuje je od niemal pewnego zniszczenia.

Zabytki mało spektakularne, ale to świadkowie ważnych historii



To ważna wiadomość dla ochrony gdańskiego dziedzictwa. Oba budynki nie przedstawiają wprawdzie znaczącej wartości architektonicznej, są jednak ostatnimi śladami kluczowych elementów przeszłości.

Dzwonnica z 1914 r. to jedna z ostatnich, innych niż starodrzew, pozostałości wielkiego kompleksu cmentarzy Wielkiej Alei.

Widoczna dobrze z peronu SKM Politechnika ceglana wieża to pochodząca z 1914 r. dzwonnica dawnego cmentarza Lutra. Widoczna dobrze z peronu SKM Politechnika ceglana wieża to pochodząca z 1914 r. dzwonnica dawnego cmentarza Lutra.

Widoczna dobrze z peronu SKM Politechnika ceglana wieża to pochodząca z 1914 r. dzwonnica dawnego cmentarza Lutra.

fot. Michał Stąporek/Trojmiasto.pl

Z kolei strażnica bastionu Gniady Koń z ok. 1850 r. to jedyny naziemny budynek zachowany z wewnętrznego, głównego pierścienia fortyfikacji, a także jedna z paru ledwie namacalnych pozostałości 14 splantowanych gdańskich bastionów. Wartownia nadaje się także znakomicie na budynek użyteczności publicznej (np. żłobek) lub restaurację w otoczeniu powstającej nowej zabudowy.

Bastion Gniady Koń (Braun Ross) widoczny na planie Lohrena z 1856 r. Bastion Gniady Koń (Braun Ross) widoczny na planie Lohrena z 1856 r.

Bastion Gniady Koń (Braun Ross) widoczny na planie Lohrena z 1856 r.

W stosunku do moich wniosków poza ewidencją pozostała tylko kaplica cmentarna, przebudowana wcześniej na mały budynek mieszkalny.

Z uwagi na to, że budynek został mocno przebudowany po pożarze z 1959 r., służby uznały, że nie ma potrzeby obejmować go dodatkową ochroną. Jest to jednak budynek znajdujący się w dobrym stanie technicznym, który nie będzie też zapewne dalej przebudowywany, bo i po co.

Dawna kaplica to dziś budynek mieszkalny, zachowany w dobrym stanie do dziś i stojący przy ul. Trubadurów 34. Dawna kaplica to dziś budynek mieszkalny, zachowany w dobrym stanie do dziś i stojący przy ul. Trubadurów 34.

Dawna kaplica to dziś budynek mieszkalny, zachowany w dobrym stanie do dziś i stojący przy ul. Trubadurów 34.

fot. Tomasz Larczyński

Jak zmieniły się oba budynki w ostatnich latach



Korzystając z okazji, postanowiłem zlustrować zmianę stanu obu "nowych staroci". W przypadku dzwonnicy jej istotnie zły stan na szczęście dalej się - póki co - nie pogarsza.

2
  • Dawna dzwonnica jest w złym stanie i grozi zawaleniem się. Wpisanie jej do ewidencji zabytków sprawia, że jej właściciel - obiekt znajduje się na terenie firmy Energa - ma obowiązek zadbać o jej stan.
  • Dawna dzwonnica jest w złym stanie i grozi zawaleniem się. Wpisanie jej do ewidencji zabytków sprawia, że jej właściciel - obiekt znajduje się na terenie firmy Energa - ma obowiązek zadbać o jej stan.

Dawna dzwonnica jest w złym stanie i grozi zawaleniem się. Wpisanie jej do ewidencji zabytków sprawia, że jej właściciel - obiekt znajduje się na terenie firmy Energa - ma obowiązek zadbać o jej stan.

fot. Michał Stąporek/Trojmiasto.pl

Inaczej jest ze strażnicą. Porównajmy oryginalną fotografię wykonaną przeze mnie w 2021 r. na potrzeby pierwotnego artykułu z wyglądem obecnym.

Przesuń aby
porównać
Strażnica bastionu Gniady Koń na zdjęciu z 2021 i 2024 r. Różnice: wybita dziura w zamurowanym wejściu oraz zniknięcie części barierki z tarasu na pierwszym piętrze.
fot. Tomasz Larczyński


Widać, że zniknęła dalsza część balustrady nad gankiem, co gorsza jednak wybito dziurę w zabezpieczeniu wejścia. Skorzystałem z niej i zajrzałem do środka, czego nie mogłem zrobić w 2021 r.

Okazało się, że budynek posiada świetnie zachowaną, oryginalną XIX-wieczną stolarkę.

Wnętrze dawnej strażnicy bastionu Gniady Koń. Wnętrze dawnej strażnicy bastionu Gniady Koń.

Wnętrze dawnej strażnicy bastionu Gniady Koń.

fot. Tomasz Larczyński

To dobra i zła wiadomość - zła, gdyż zwiększa ryzyko podpalenia. Znając naszą rzeczywistość, to nie jest pytanie "czy", lecz "kiedy".

Jako obywatel zrobiłem wszystko, co mogłem, by uratować te zabytki. Piłka jest teraz po stronie Skarbu Państwa (dzwonnica) i miasta (strażnica).

O autorze

autor

Tomasz Larczyński

wrzeszczanin od trzech pokoleń, pasjonat historii, wiceprzewodniczący Nowej Lewicy w Gdańsku

Miejsca

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (103) 5 zablokowanych

  • 2024-03-10 10:52

    Jak sie w Gdansku zabytki ratuje? Do rejestru sie wpisuje i czeka, az czas je zrujnuje. (1)

    2 miesiące

    • 19 0

    • 2024-03-10 11:16

      Najpierw podpalenie

      Ola prezydentka potem deweloper .

      2 miesiące

      • 5 0

  • 2024-03-10 11:15

    Władze miasta (2)

    Powinny w 1 kolejności zająć się dostępności mieszkańców do służby zdrowia budową szpitali przychodni , ulic , rozkorkowaniem miasta , ograniczeniem wyprzedaży ziemi deweloperom , ograniczeniem najazdu słoików z Lipna i Braniewa

    2 miesiące

    • 9 4

    • 2024-03-10 15:40

      Masz Waść jakiś kompleks niższości wobec przybyszów z Braniewa i Lipna .

      Osobiście poznałem już słoiki z Krakowa , Zakopanego , Kościerzyny i jeszcze kilku mniejszych i większych miejscowości a nawet z zagranicy ( nie tylko z Ukrainy i Białorusi ) a Ty masz jakąś mięte do byłych mieszkańców Braniewa i Lipna !!!

      2 miesiące

      • 1 1

    • 2024-03-10 17:01

      A jakie zadania ma miasto w zakresie służby zdrowia?

      Organizuje i finansuje ją NFZ, realizują podmioty prywatne. Po co tu jeszcze jakieś miasto?

      2 miesiące

      • 1 1

  • 2024-03-10 12:00

    Nawiedzony chłop jak jego partyjna koleżanka posłanka

    2 miesiące

    • 9 4

  • 2024-03-10 12:24

    Po co to komu (11)

    Skoro zostały tak zaniedbane to oznacza że nikt z nich nie korzysta i nie są nikomu potrzebne. Nie wszystko co stare musi być ratowane. I jeszcze dotowane z budżetu. Wyburzyć rubiny.

    Rozsądek nie emocje

    2 miesiące

    • 82 126

    • 2024-03-10 12:51

      Jeszcze ta rudera (3)

      przy SKM Politechnika od strony Klinicznej.

      2 miesiące

      • 5 11

      • 2024-03-10 14:10

        Ta rudera zyskuje przy bliższym poznaniu... (2)

        ...wewnątrz i z bliska wygląda lepiej, niż z zewnątrz.

        Jeszcze dwa lata temu była całkiem do uratowania. Wiadomo, że 2 metry od torów nikt nie chciałby mieszkać, ale na gabinety albo kancelarie to to jest wymarzone miejsce. Dziwne, że nikt nie widzi tam potencjału...

        2 miesiące

        • 13 2

        • 2024-03-10 20:07

          Przez wiele lat ludzie tam mieszkali - zresztą jest wiele miejsc, gdzie budynki mieszkalne sąsiadują bezpośrednio z torami.

          2 miesiące

          • 3 1

        • 2024-03-10 20:29

          widzi, widzi...

          Teren przejęty przez tych, którzy w tym mieście ziemię przejmować mogą.
          Czeka lepszych czasów, po prostu "bank ziemski"...
          Vide casus PKS.
          Znajome?

          A że ziemia droższa od budynków, to tym gorzej dla budynku. Gołym okiem widać działania developera, metoda "siłami natury". Budynek był zadbany (PKP), to nieprędko się zacznie walić. Ale się nie śpieszy, "ziemia leży, jeść nie woła". I w tym problem, że na takich pasywnych "inwestycjach" niektóre "jednostki" dobrze wychodzą.

          Czego nie można powiedzieć o mieście, bo gdzie w nim prywata, to albo ruina, albo karton-gips...

          2 miesiące

          • 3 2

    • 2024-03-10 13:17

      Spadaj do siebie do kongresówki

      2 miesiące

      • 12 4

    • 2024-03-10 16:05

      Artylul

      Powtorka z przed roku ,,,,,,przez kolejny nic to tera nic

      Mis

      2 miesiące

      • 1 3

    • 2024-03-10 22:58

      Zgadzam się, natomiast

      Zgadzam się, że nie wszystko co stare musi być ratowane natomiast, tak jak w artykule wyraźnie zaznaczono, są to obiekty unikatowe, przypominające o historii danego miejsca. Ostatnio budynek pamiętający cmentarz, jedyny naziemny budynek zespołu fortyfikacji - są to niemi świadkowie historii, której już prawie nie widać, także myślę, że warte zrewitalizowania i wyraźnie opisania historii

      Pozdrawiam ;)

      2 miesiące

      • 7 5

    • 2024-03-10 23:17

      Stare nie znaczy niepotrzebne

      mieszancom raczej na starych budynkach zalezy , mniej niz urzenikom ! to wspanialy budynek , ktory moze posluzyc wszystkim !!

      2 miesiące

      • 5 5

    • 2024-03-11 08:41

      Naszym dzieciom, wnukom, kolejnym pokoleniom. Pamiec o przeszlosci to lepsza przyszlosc

      2 miesiące

      • 3 5

    • 2024-03-11 08:52

      Gdy będziesz stary, to nie będziemy Cię ratować

      taki tok rozumowania

      Steinfliess

      2 miesiące

      • 2 4

    • 2024-03-11 10:18

      Koloseum w Rzymie

      Po co to komu? Skoro zostało tak zaniedbane to oznacza, że nikt z niego nie korzysta i nie jest nikomu potrzebne. Nie wszystko co stare musi być ratowane. I jeszcze dotowane z budżetu. Wyburzyć rubiny.

      Rzymianin

      2 miesiące

      • 3 4

  • 2024-03-10 12:45

    Opinia wyróżniona

    Takich ludzi potrzebuje nasze miasto (1)

    Tak pozytywnie zakręconego to że świecą szukać, a przy tym tak kompetentnego :)
    Super artykuly - ciekawie i merytorycznie. Szacun Panie Tomaszu

    Józef Lomperta

    2 miesiące

    • 136 19

    • 2024-03-10 14:29

      hahah niezła ironia jeszcze powinien do pisac pozdrawiamy z manify :)

      2 miesiące

      • 6 12

  • 2024-03-10 13:11

    Ponawiam apel - Panie Larczyński, łopata w dłoń i szukać cennych kulturowo koprolitów.

    2 miesiące

    • 3 7

  • 2024-03-10 13:14

    Jaką wartość architektoniczną mają te "zabytki" ?

    Nie mają żadnej. To zwykłe stare budynki. W rejestrze powinny być budynki o ciekawej architekturze.

    Jano z Wrzeszcza.

    2 miesiące

    • 7 6

  • 2024-03-10 13:42

    Nowe zabytki (2)

    Bardzo dobrze, że są kolejne zabytki w Gdańsku oby patodeweloper nie chciał przejąć tych domów.
    Bo w Gdańsku jest tak, że patodeweloper zakupuje zabytek a pózniej organizuje podpalenie
    tego domu i udaje ,że to ktoś podpalił. Następnie burzy wszystko i organizuje budowę byle jakiego
    domu z reguły "tekturowego".

    2 miesiące

    • 37 10

    • 2024-03-11 06:08

      co to są za zabytki haha to koło zabytku nie stało jedna rudera i miejscówka ludzi bezdomnych a druga to jeden wielki kłopot dla mieszkańców, ciekawe czy teraz nie wyrzucą ludzi żeby odtworzyć oryginalny wygląd. W Gdańsku jest tyle zaległości a oni jak zawsze zabierają się za niepotrzebne nikomu sprawy.

      2 miesiące

      • 1 1

    • 2024-03-11 06:37

      Jeśli wiesz coś o podpaleniach musisz zgłosić się do Prokuratury.

      Jeśli piszesz takie rzeczy bo chcesz zaistnieć to zamilcz.

      2 miesiące

      • 0 0

  • 2024-03-10 14:27

    No trochę za późno....

    ....ponadto wpisanie na listę zabytków nie gwarantuje obiektowi żadnej ochrony.

    maty

    2 miesiące

    • 4 1

  • 2024-03-10 15:32

    (4)

    W jakim celu ? I tak nie ma na nie pieniędzy. Ja mieszkam w budynku ponad stu letnim i niestety miasto gdynia nie ma pieniędzy na renowację. A bydynki się rozpadają i brak ocieplenia co zwiększa podwójne koszta.

    Nula

    2 miesiące

    • 23 27

    • 2024-03-10 17:00

      A kto jest właścicielem domu? (1)

      Bo jak ty, to pretensje do siebie. A ja Gdynia - to zawnioskuj o podwyższenie funduszu remontowego.

      2 miesiące

      • 8 1

      • 2024-03-10 20:31

        "zawnioskuj o podwyższenie funduszu remontowego"

        Który skonsumują bardziej obrotni i "kontaktowi"...

        2 miesiące

        • 3 3

    • 2024-03-11 10:02

      Widocznie za niski masz czynsz i nie ma z czego twojej chaty remontowac. Komuna zdechla na szczescie.

      2 miesiące

      • 1 2

    • 2024-03-11 11:58

      Koszty

      @Nula o ile miasto jest włascicielem budynku. Jesli nie to czemu mialoby miec pieniadze na remont

      Oooo

      2 miesiące

      • 0 0

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3228)

Najczęściej komentowane

W sobotę półmaraton, zmiany na drogach od piątku

W sobotę półmaraton, zmiany od piątku

Poczta Polska. Akcja protestacyjna i "stan śmierci klinicznej"

Poczta Polska. Akcja protestacyjna

więcej

Najczęściej czytane