• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wizje centrum Gdańska z 1962 r. Miasto szerokich ulic i samochodów

Maciej Naskręt
1 lutego 2014 (artykuł sprzed 10 lat) 
  • Makieta śródmieścia Gdańska. Widok od południa na Wyspę Spichrzów.
  • Główne Miasto. Na makiecie nie ma Krowiego Mostu nad Motławą.
  • Widok na śródmieście Gdańska od zachodu. Na zdjęciu widać Trasę W-Z (ul. Podwale Przedmiejskie).
  • Na pierwszym planie przebieg dwujezdniowej ul. Hucisko i dalej ul. Podwale Staromiejskie. Widok od zachodu.
  • Targ Drzewny i Hala Targowa w centrum Gdańska.
  • Stadion żużlowy i okolice ul. Elbląskiej. Na makiecie umieszczono zgodnie z planem szkołę. Przewidziano tam także estakadę umożliwiającą wjazd z ul. Elbląskiej na planowaną ul. Nową Wałową - dzisiaj ul. Głęboką.
  • Przebieg Trasy W-Z w dzielnicy Długie Ogrody.
  • Centrum Gdańska. Widok na makietę od strony Góry Gradowej.
  • Rejon Biskupiej Górki i Starego Przedmieścia.

Trasa W-Z zamiast Długich Ogrodów, dwujezdniowa ul. Podwale Staromiejskie, a także wieżowiec w miejscu dzisiejszego parku im. Czesława Niemena. Taką wizję śródmieścia miały kilkanaście lat po wojnie władze Gdańska. Swój pomysł urzeczywistniły, ale tylko na makiecie.



Gdańsk lata 60. - wizje planistów



Jak oceniasz pomysły gdańskich planistów z lat 60.?

Miniatura śródmieścia Gdańska została przygotowana w 1962 r. na podstawie planów zagospodarowania przestrzennego. Przedstawiała miasto z 1980 r. W okresie PRL makietę można było podziwiać na pierwszym piętrze gdańskiego magistratu. Na makiecie zostały zaznaczone budynki projektowane, istniejące, zabytkowe i przemysłowe oraz drogi, kolej, zieleń i woda.

Z upływem czasu i z powodu niezrealizowanych obietnic, makieta stała się kulą u nogi ówczesnych władz. Postanowiono usunąć ją z urzędu. Na szczęście zanim została rozebrana, ktoś wcześniej miniaturę uwiecznił na kliszy. Zdjęcia po 1989 r. trafiły na półki Archiwum Państwowego w Gdańsku.

Ówcześni planiści miejscy mieli "odważną" koncepcję budowy Trasy W-Z w centrum. Miała ona przebiegać od ul. Siennickiej zobacz na mapie Gdańska przez ul. Długie Ogrody zobacz na mapie Gdańska. W rejonie Stągwi Mlecznych zobacz na mapie Gdańska droga miała przechodzić nad Nową Motławą i zająć tereny, na których dziś znajduje się Hotel Novotel. Dalej droga łączyłaby się z istniejącym Podwalem Przedmiejskim.

Historia Gdańska - ciekawostki planistyczne



Inną ciekawostką są dawne plany budowy ul. Podwale Staromiejskie zobacz na mapie Gdańska. Według powojennych planistów miała być to droga dwujezdniowa. Obecnie posiada ona jedną nitkę. Dlatego niegdyś planowano zająć m.in. pl. Kobzdeja zobacz na mapie Gdańska, czy tereny przy Hali Targowej. Rondo wokół Targu Drzewnego zostałoby tym samym powiększone dwukrotnie.

Na makiecie z 1962 r. znajdują się także wieżowce. Pierwszy to Zieleniak, który zbudowano w latach 1965-1971. Kolejnym obiektem jest wieżowiec posadowiony na terenie obecnego parku im. Czesława Niemena. Na szczęście nie został wybudowany. Podobnie jak następny obiekt przy ul. Łagiewniki. Co ciekawe, na dawnej makiecie nie są uwzględnione dwa wysokościowce - Organika Trade, a także Hotel Hevelius przy ul. Heweliusza zobacz na mapie Gdańska. Oba obiekty były budowane na początku lat 70.

Plany rozbudowy - Gdańsk lata 60.



Z dawnych planów nie powiodła się próba zabudowy blokowiskiem Wyspy Spichrzów od strony Nowej Motławy. Projektem na wyrost okazała się też droga dwujezdniowa łącząca śródmieście z Portem Północnym i nowym mostem nad Martwą Wisłą w rejonie dzisiejszego Polskiego Haku. zobacz na mapie Gdańska

Dzisiaj architekci krytycznie oceniają ówczesne pomysły zabudowy śródmieścia. - Znam tę makietę. To była modernistyczna wizja miasta. Na szczęście nie wszystko ówczesnym planistom się udało z niej zrealizować. Władzom miasta zabrakło przede wszystkim pieniędzy na urzeczywistnienie swoich pomysłów - mówi prof. dr hab. Piotr Lorens, architekt, pracownik Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej.

Gdańscy planiści, co ważne, nie byli jednak wyjątkiem na świecie. Modernizm w połowie ubiegłego wieku objął niemal całą Europę i Amerykę Północną. - Amerykanie mieli najmniej szczęścia, bo mieli najwięcej pieniędzy i rozpruli choćby centrum Bostonu autostradą. Obecnie odchodzi się od tamtych rozwiązań, chowa się m.in. autostrady pod ziemię, w ich miejsce projektuje się przyjazną ludziom przestrzeń - mówi Lorens.

Podobnie jest też w Gdańsku - od początku tego wieku podejmuje się działania zmierzające do ochrony historycznej części miasta. Południowa Obwodnica Gdańska, otwarta w 2012 r. wyprowadziła ruch tranzytowy z miasta. Z centrum Gdańska mają zniknąć kolejne samochody po otwarciu tunelu pod Martwą Wisłą, co ma nastąpić w połowie 2015 r., i wybudowaniu ul. Nowej Wałowej - tzw. małej obwodnicy śródmieścia Gdańska.

Opinie (179) 3 zablokowane

  • (8)

    W brew pozorom socjalistyczne planowanie miast nie było złe, a nawet bym rzekł, że dobre! oczywiście wyłączając architekturę modernistyczną, która do ładnych nie należała

    O tym dużo się nie mówi, ale wiele wielkich projektów i inwestycji z ostatnich lat było planowanych w głębokim PRL :)

    • 97 29

    • (1)

      Wbrew pozorom socjalistyczne planowanie miast nie było złe, było bardzo złe. Całe szczęście, że zabrakło kasy na te chore i nieprzemyślane bez wyobraźni wizje, podporządkowane komunistycznym wizją.

      • 2 1

      • Tylko nie potrafisz nic wskazać. Tyle lat minęło i nic.

        • 0 0

    • Takie planowanie wtedy może i nie wydawało się złe ale dzisiaj przecież widać wszystkie wady ówczesnego sposobu myślenia! (2)

      Fakt, niektóre rozwiązania się sprawdziły ale bardzo wiele NIE! Przykładem mogą być rozwiązania drogowe.

      Co do architektury to jej uroda jest kwestią gustu. Tobie się modernizm nie podoba a mi wręcz przeciwnie (choć nie koniecznie pod postacią szarych komunistycznych bloków).

      • 11 2

      • (1)

        W cywilizowanych miastach ludzie korzystają z komunikacji miejskiej. Gdańsk jako miasto trzeciego świata jeszcze ma wiele do zrobienia w kwestii transportu zbiorowego.

        • 5 7

        • choc z ogolem sie zgadzam,

          to naprawde patrzac na podobnej wielkosci miasta w Europie zachodniej, Trojmiasto ma przyzwoita komunikacje miejska.

          Nie, abym nie potrafil wskazac slabosci i zaproponowac wielu udoskonalen. Jednak nadal - komunikacja miejska nie jest tal fatalna, jak w wielu podobnej wielkosci osrodkach.

          Nie porownujcie prosze Gdanska do Berlina czy Londynu. Z gory Gdansk musi przegrac takie porownanie. Porownajcie, np. do Bristolu w Anglii. Tu komunikacja miejska - jakby to ujac - ssie.

          • 2 0

    • każdy projekt osiedla to osobna jednostka samowystarczalna (2)

      przykład Zaspa - przychodnia, szkoła, przedszkole, centrum sklepów w każdym z sektorów no i przestrzeń o której teraz mieszkańcy zamkniętych osiedli mogą zapomnieć. jak ktoś tak lubi to i bunkier do zamieszkania będzie dobry

      • 31 7

      • (1)

        Dodatkowo można z tych bloków wyskoczyć patrząc na tę okropną "architekturę"

        • 6 19

        • Opinia pochwala tylko planowanie a nie architekturę :)

          • 14 2

  • to już 2023 nadal tylko wizje

    kolejne upolitycznione samorządy zajmują się samolansiarstwem a miasto czeka

    • 0 0

  • wtedy plany były długofalowe.

    teraz są plany jak wyrwać kasę bo nie wiadomo co będzie.

    • 0 0

  • Teraz to i planów nie ma!

    Doją to miasto z każdej strony ile się da. Nie chwale PRL bo to był tylko wasal ludobojcow ze wschodu ale kiedyś było widać z rana dozorcę który zamiatał chodnik i ulice! Na ulicach był inny klimat!

    • 1 0

  • W tamtych czasach urzad miasta zatrudniał nz pełnym etacie urbanistów i jak widać na pokazanych przykładach było super.

    Gdyby te pomysły były zrealizowane i nie przerabiane potem na parkingi na wielokrotne przejścia naziemne dublujace tunele ,ne wprowadzano by spowalniaczy jazdy-- mieli byśmy miasto bez korków z czystym powietrzem i pełne zadowolonych z życia ludzi. \\\\\\\a tak mamy to co mamy + nieudolna i deweloperska władze.

    • 2 1

  • PRL był 44 lata a III RP jest już 32 lata i syf oraz brud jest większy za III RP niż za PRL

    • 2 0

  • Krytykujecie PRL a sami robicie porażające gnioty - nawet nie potrficie posprzątać i umyć miasta

    Gdańsk obecnie gnije i tonie w błocie sypanego pseudo piachu z wapnem i pseudo soli z wapnem
    Ta wasza sól drogowa zawiera dużo wapnia i to generuje olbrzymie straty finansowe bo wszystko gnije koroduje jest brudne i syfiaste a latem kanalizacja deszczowa pracuje za gejzery ponieważ ten wasz piach z wapnem i sól z wapnem zalegają w kanalizacji deszczowej czyniąc ją niedroąną - dlatego jak 15 minut pada deszcz to macie potop w całym Gadańsku

    Zobaczcie dookoła jaki syf macie wszystko jest brudne syfiaste obleśne i śmierdzące nawet nie uszanujecie swoich samochodów które wam teą gniją jak wszystko do okoła razwm z wasymi butami budynkami wiatami balustradami płotami ramwajami autobusami samochodami pociągami skl pkm ulice gniją i robią się dziury oraz chodniki gniją i sa koślawe

    • 0 0

  • Dużo tu tęskonoty za peerelem (8)

    • 41 19

    • Bo człowiek mimo wszystko wyżej ceni spokój psychiczny (2)

      8 godzin pracy i czas dla rodziny, do tego bezpieczeństwo socjalne niż pomarańcze i colę w lodówce lub chwilowe 5 tyś zł w portfelu, by 3 miesiące później nie mieć pracy wcale, w imię opłacalności firmy.

      • 8 5

      • gdyby obnizyc stope zyciowa do owczesnej to i dzis nikt nie przejmowalby sie

        wyrzuc telefon, telewizor, internet, kompuet, laptop, komorke, samochod i wiele innych rzeczy, ktorych posiadania juz nawet nie zauwazasz.

        Nagle okaze sie, ze zarabiajac minimum jestes w stanie zyc rownie "godnie" jak za komuny.

        Po prostu wszyscy mieli rownie malo. Nikt nie widzial, ze jest biedny jak mysz koscielna.

        • 1 0

      • Tyś na pustkooooowiuuu chleb rozmnooożyyyył, Paaanieeeee....

        • 1 2

    • Taka prawda

      teraz jestes mlody i po 60-tce bedziesz milo wspominal rok 2014, jak sie jest mlodym to czy socjalizm czy komuna-z perspektywy czasu nie gra roli

      • 11 2

    • tesknota jest bo kiedyś był bajzel a dziś po prostu burdel (3)

      kiedys planowano centralnie z lepszym lub gorszym skutkiem. dziś planuje "każdy sobie" i mamy np. ogrodzone osiedla.

      • 18 6

      • Ogrodzone osiedla są na całym świecie, mądralo (2)

        Jeśli kogoś stać to wymaga i za to po prostu płaci.

        • 10 23

        • (1)

          No to niech siedzą sobie w tych ogrodzonych gettach skoro uważają, że mieszkanie tam to prestiż. Ale jak trzeba z psem na spacer to pod bloki starego osiedla, zeby zwierzę innym teren zanieczyszczało. To samo ze spacerami z dziećmi. Chca tam mieszkać, to niech chodzą wkoło swoich kilku budynków.
          Gdzie konsekwencja? bserwuję osiedle między Piastowską a Krzywoustego w Gdańsku i jest tam pusto. Raz w ciągu kilku lat widziałem jedno tylko dziecko na placu zabaw a potem ta osoba przychodzila z tym dzieckiem na osiedle nieogrodzone, bo tam były dzieci i zieleń. Odgrodzili się od innych, utrudnili przejście innym /np. na skróty/ to niech kiszą się w tych swoich osiedlach gdzie nie ma ani sklepów ani usług.

          • 41 5

          • madrego milo sie czyta

            kciuk w gore w pełni zasluzony

            • 11 3

  • Jak to jest ze w 1962 mozna bylo takie rzeczy opracowac, a np. 20 lat temu nie... (31)

    Mam zal do dzisiejszych 40-60 latkow, ktorzy po '89 roku nie potrafili wziasc sie w garsc i zbudowac fajnego kraju w ktorym duzo wiekszej ilosci osob mieszkaloby sie dobrze....

    • 150 31

    • Zal to mozesz miec do Polityków bo tooni decydują i rzadzą obecnie najdłuzej PO (2)

      Jak widac niczym sie obecna władza POlityczna nierózni od tej z PRLu ale nawet gorzej bo wtedy przynajmniej makiete potrafili wykonac teraz nawet tego niepotrafia

      • 14 7

      • zal to mozesz miec zawsze do siebie

        bo jakos istnieje czesc spoleczenstwa, ktora uczciwie zyje i godnie zarabia na swoje zycie.

        Czy moze kazdy, kto ma wiecej niz 1 000 zl "na reke" to zlodziej?

        • 0 0

      • Kup sobie słownik,bo PiSać POprawnie "nieumiesz"...

        • 5 3

    • Wszystko w twoich rękach. Ps. Co znaczy " wziąść " ?

      • 0 0

    • dałem na tak... (18)

      dałem na tak... ale niestety kolego mamy cały czas socjalizm i dlatego nic się nie daje zrobić ,kraj opanowała kasta próżniacza i wysysa z nas wszystkie soki ;-(

      • 47 20

      • Gdyby w Polsce był socjalizm (11)

        praca byłaby obowiązkiem, miejsc w przedszkolach byłoby więcej niż dzieci, a ludziom żyłoby się dobrze jak w bogatej, socjalistycznej zachodniej Europie czy Skandynawii. Ale my mamy kapitalizm w wydaniu 19 wiecznym, a w najlepszym razie przedwojennym z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Wmawia się każdemu, że zarabia 1500zł bo jego umiejętności i wydajność jest 4 razy mniejsza niż hindusa, afrykańczyka na wyspach czy turka w Niemczech.

        • 19 21

        • jasne (7)

          W bogatej Skandynawii bezrobocie wsrod mlodych 25%...

          • 3 1

          • Bezrobocie może być i 100% (6)

            Ważne czy ludziom żyje się dobrze czy źle. W Polsce zarabiasz średnią krajową, a żyjesz gorzej niż będąc bezrobotnym skandynawem. Kraj powinien być dla ludzi, a nie odwrotnie.

            • 2 7

            • ja gdy zarabialem pod koniec studiow okolice sredniej krajowej (3)

              to zylo mi sie dobrze.

              Po prostu trzeba mierzyc sily na zamiary. Nie kupowalem samochodu, nie kupowalem mieszkania. Inwestowalem w siebie, aby zarabiac wiecej. I gdy juz mnie na cos stac - kupuje.

              Jesli tak w Skandynawii jest dobrze, to prosze wyjedz. Tylko pamietaj, ze iles Polska w Ciebie zainwestowala. Bogactwo Skandynawii w duzej mierze opiera sie na uczciwosci. Chcesz zyc jak oni - jedz tam i badz szczesliwy, ale Polsce prosze zwroc pieniadze, za to, ze umiesz to co umiesz.

              • 1 0

              • stolec o życiu i szkole wiesz ! Ja mam zwracać za naukę? Chyba odszkodowanie raczej od Państwa! A dlaczego? Chodziłem do szkoły dla 704 uczniów ale było nad ponad 2600 dlatego chodziłem na tzw. III zmianę. W 6,7,8 klasie,chemię prowadziła polonistka, fizykę wuefistka , cudem ukończyłem szkołe średnią a o studiach wtedy mogłem pomarzyć bo Jestem matematyczno-chemicznie analfabetą. Moim marzeniem była elektronika ale niestety Jestem zwykłym robolem na którego patrzysz z pogardą przejeżdżając remontowanym odcinkiem drogi.

                • 1 0

              • Na uczciwości??? hahaha

                A mi się wydaje że na zasobach naturalnych, zwłaszcza ropie i gazie, którego mają na pęczki. Łatwo być uczciwym gdy ma się kupę kasy z gazu.

                • 1 0

              • polsce to ja moge zwrócić dzisiejsze śniadanie

                • 0 3

            • (1)

              Bezrobotny Skandynaw dostaje dzis max 10000 SEK/ miesiac. Czynsz w Szwecji od 3000 SEK (kawalerka), jedzenie ok 5000 SEK... no i zwykle ma sie wiecej wydatkow niz tylko czynsz i jedzenie, zwlaszcza jak masz male dzieci - dochodzi min 800 SEK za przedszkole, ... czyli bezrobotnym Skandynawom zwykle g... zostaje na koniec miesiaca. Mimo, ze wieksze cyferki to tez nie jest latwo. Oczywiscie dla Polaka to wydaje sie duzo, ale pamietajmy, ze zycie w Szwecji jest drogie.

              • 4 0

              • Przyklad - w szwedzkich przedszkolach nie robi sie juz zdjec "klasowych" dzieciom, bo wielu rodzicow nie stac i przez to pracujacy tez nie maja takiej mozliwosci, zeby bylo "kazdemu po rowno" :/

                • 2 0

        • (1)

          Jak widać z wpisu, realia socjalizmu znasz jedynie z TVN-u i GW.
          Nawet kapitalizm XIX-wieczny tu w Polsce nie występuje. Mamy tu postkomunistyczną hybrydę, cały czas opartą na tym samym zjawisku wysysania kasy z społeczeństwa, nie z tytułu ciężkiej pracy (za miskę ryżu) ale z tytułu obciążeń dookólnych, co ludziom takim jak ty zaciemnia obraz.

          • 16 4

          • Za to w skandynawii

            nie ma w ogóle obciążeń dookólnych. Chcesz liberalizmu 100%, jedź do Afryki. Tam nikt niczego nie kontroluje i nikt ci nic nie każe płacić. Co zarobisz i jak zarobisz to twoje.

            • 8 2

        • Ani socjalizm ani kapitalizm, lecz odwleczny slowiansko-sarmacki feudalizm i kawcio-papierosyzm.

          • 10 5

      • liber....co? (2)

        napisz po polsku wolnościowiec a nie jakies kalki z narzecza

        • 13 6

        • Wolność Owiec! (1)

          Sprawiedliwość Baranów!

          • 13 3

          • aj lawju

            • 2 1

      • to się nazywa kapitalizm a nie socjalizm o czym napisałeś... ;-)

        • 6 6

      • kapitaliści kolego, kapitaliści wysysają z nas ostatnie soki (1)

        z tych którzy tu jeszcze zostali, a jest nas coraz mniej
        śpiewka o socjalizmie jest już nudna, czas to zrozumieć

        • 16 35

        • za dużo kolego to ty nie rozumiesz ...

          ... ten kraj nigdy nie widział kapitalizmu ... do ucz się proszę. Żeby ludzie rozumieli się w dyskusji trzeba zacząć od naprawy pojęć .
          Pozdrawiam

          • 33 16

    • naucz sie wpierw po polsku pisac

      pisze sie "wziac" a nie wziasc"

      • 0 1

    • i masz rację

      mam 50 i jedyne czym można to wyjaśnić to brak doświadczenia, naiwność i brak wiedzy jak ma wyglądać to lepiej.
      Wychowywaliśmy się w naprawdę innej mentalności.

      • 11 1

    • Marność socjalizmu

      W latach 60 żyli jeszcze inżynierowie i architekci, którzy zdobywali wiedzę w okresie przedwojennym, kiedy słowa takie jak "jakość" i "solidność" miały znaczenie. Później było już coraz gorzej.

      • 21 3

    • a Ty co

      zrobiłeś do tej pory zeby oceniac innych?

      • 8 5

    • Myślę, że po 89 roku wielu ludzi z dobrymi pomysłami nie było niestety dopuszczanych do ich realizacji - co dziś widzimy

      • 17 2

    • Wolnosc (1)

      Masz szanse się wykazać......

      • 7 3

      • nie ma wolności ... to jak się wykazać ?

        • 9 3

    • Niestety, ale Kamilu masz rację

      jak sobie pomyślę ile rzeczy została .....lona, to szlak mnie trafia.

      • 13 5

  • A krowiego mostu

    Brak

    • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane