• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Gdańsk - metropolia bez głowy?

Bartek Celmer, absolwent socjologii UG, oraz studiów podyplomowych z Zarządzania rozwojem przestrzennym miast na PG
7 sierpnia 2012 (artykuł sprzed 11 lat) 
Czy historyczne Śródmieście Gdańska spełnia rolę serca metropolii? Czy historyczne Śródmieście Gdańska spełnia rolę serca metropolii?

Gdańsk pretenduje do roli centrum aglomeracji trójmiejskiej. Wydaje się to oczywiste - największe miasto, stolica województwa, o długiej i wspaniałej historii. Jednak jakim centrum dla milionowej metropolii i samego siebie Gdańsk może się pochwalić?



W centrum Gdańska odbywa się dużo imprez. Nie zawsze jednak godnych milionowej metropolii. W centrum Gdańska odbywa się dużo imprez. Nie zawsze jednak godnych milionowej metropolii.

Czy centrum Gdańska jest godne milionowej metropolii?

Gdańskie Główne Miasto to centrum z okresu, kiedy miasto miało nie więcej niż 40 tysięcy mieszkańców. Mimo swojej atrakcyjności, która jest jednak ograniczona przez zaniedbania, degradację, brak dostatecznej ilości usług - nie spełnia ona w żadnym stopniu wymagań dla całości centrum prawie półmilionowego miasta. Tym bardziej nie dla wielkiej metropolii. Stanowi tylko jego część, bardzo malowniczą, turystyczną, ale tylko część.

Im dalej poza centrum, tym gorzej. Zdegradowane blokowiska, ogromne fragmenty brakującej zabudowy, zapuszczona zieleń. Niektóre miejsca wyglądają niemal jak opuszczone przed wielu laty niewielkie miasteczka. Kilka kroków dalej trafiamy na hałaśliwe, zakorkowane arterie, przecinające rzekome centrum. Centrum, którego tutaj wciąż nie widać.

Jeśli spojrzymy na obszar zakreślony opływem Motławy i ciągiem ulicy 3 Maja, to uświadomimy sobie, ile terenu leży odłogiem, ile wymaga całkowitych przekształceń lub też gruntownej rewitalizacji. Okazuje się, że dobre 2/3 centrum Gdańska to widmo.

W tym samym czasie obszary centralne miasta buduje się jednocześnie w kilku miejscach: w Letnicy, we Wrzeszczu czy na Przymorzu, wstawiając biurowce między domki jednorodzinne. Warto porównać tę skalę inwestycji ze śródmieściem - centrum przeniosło się w kilka miejsc, mimo że dzielnice także nie spełniają warunków, żeby wypełniać taką rolę.

Pod inwestycje przeznaczony jest także wielki teren postoczniowy, ale drugie HafenCity tu raczej nie powstanie. Będzie to kolejny obszar tej samej estetycznej, funkcjonalnej i kompleksowej twórczości dla inwestorów, jak wszędzie indziej. Magnesy mające przyciągać inwestycje rozsiane są wszędzie, tylko że nawzajem się przez to osłabiają.

Optymistycznie rzecz biorąc to ogromne zaniedbanie i pustkę można traktować jako potencjał - wielką przestrzeń do stworzenia nowoczesnej koncepcji. Szczególnie, że nowy odcinek obwodnicy w końcu odciąży częściowo śródmieście (chociaż prawdopodobnie nikt i tak nie odważy się na zwężenie tych arterii). Tyle że w momencie, kiedy strefy handlowo-usługowe, rozrywki i biznesu buduje się już w zupełnie innych miejscach, kiedy trwa kryzys, a deweloperzy zdążyli przenieść już większość mieszkańców nawet poza miasto, koncepcja na tak wielki obszar oznaczałaby zawracanie Wisły kijem.

Działania punktowe od lat nie przynoszą żadnych rezultatów (np. słynna dziura na Rajskiej - gwoli ścisłości trzeba powiedzieć, że jest to w dużej mierze wina polskiego prawa, a nie tylko władz miasta), albo powstają kontrowersyjne estetycznie, rozsiane budowle, zazwyczaj czysto komercyjne, częstokroć będące osiedlami zamkniętymi.

Oczywiście wypada jednak wspomnieć, że mamy też prawie wybudowane Europejskie Centrum Solidarności: estetyczna bryła autentycznej rdzy, a pod względem funkcji? Po każdym z członów tej nazwy można postawić znak zapytania. Nawet Teatr Szekspirowski wydaje się inwestycją nieco na siłę.

Administracja pozostaje w Śródmieściu, tak samo jak funkcje kulturowe. Dodaje się nowe, udając że to właśnie tutaj jest środek, ale samo wrzucanie obiektów kultury w zdegradowane dzielnice nie musi pociągnąć za sobą ich gruntownej przemiany. Chyba, że uwierzy w to dostatecznie wiele osób - wtedy może centryfikacja nastąpi jako samospełniające się proroctwo. Niestety nie zmieni to i tak zabudowy tego rejonu.

Tym sposobem możemy zadać sobie pytanie, gdzie jest centrum metropolii trójmiejskiej? I czy można mówić o bipolarności tego centrum między Gdynią a Gdańskiem, skoro sam Gdańsk ma "rozszczepienie jaźni"? Gdynia ma zwarte wielkomiejskie centrum, godne przynajmniej samej siebie i architektonicznie ciekawe. Gdańsk na swoje nie ma całościowego pomysłu, a przydałby się nowatorski i odważny.

Chowanie się za błędami poprzedniego systemu 23 lata po jego upadku jest już niepoważne. Szczególnie, że tamten system miał koncepcję na miasto - stawiającą na miasto robotnicze skupiające się wokół stoczni.
Bartek Celmer, absolwent socjologii UG, oraz studiów podyplomowych z Zarządzania rozwojem przestrzennym miast na PG

Co Cię gryzie - artykuł czytelnika to rubryka redagowana przez czytelników, zawierająca ich spostrzeżenia na temat otaczającej nas trójmiejskiej rzeczywistości. Wbrew nazwie nie wszystkie refleksje mają charakter narzekania. Jeśli coś cię gryzie opisz to i zobacz co inni myślą o sprawie. A my z radością nagrodzimy najciekawsze teksty biletami do kina lub na inne imprezy odbywające się w Trójmieście.

Opinie (312) 2 zablokowane

  • Teatr Szekirowski i ECS

    Gratuluje autorowi odwagi. Moze delikatnie, ale wytknal, ze budowa teatru to kolesiowskie uklady. Natomiast ECS to bezpieczne posady dla znajomych. Na swiecie taka struktura nazywa sie korupcja.

    • 7 1

  • to prawdopodobnie najlepszy artykuł jaki przeczytałem na tym portalu

    Trafia w sedno problemu mojego ukochanego miasta. Dziękuję bardzo p. Bartkowi za niego, i portalowi za publikację.

    Nie jest oczywiście napisany przez samych redaktorów portalu, tylko przez jego czytelnika. Redaktorzy zwykli nie pisać takich artykułów. Bliższe są im problemy nieznane oderwane od miasta, jak np. "czy kobiety umieją pracować?", "sztuka współczesna" czy "przyłapaliśmy kierowcę na braku tylnego światła". Są jakby z innego miasta, z innego świata.

    Gdańsk potrzebuje silnej, dyktatorskiej, mądrej władzy która postawi to miasto na nogi. Żadnych demokratów, żadnych socjalistów, żadnych biurokratów, namiestników III RP, Straży Miejskiej i wszystkich innych sabotażystów, kolesi i partaczy. Żadnych urzędników.
    Może kiedyś...

    • 5 2

  • drogi - !!! (1)

    Dla mnie jako mieszkańca - drogi są najważniejsze.
    W tym zakresie dużo się zmienia. Trzeba byc ślepcem żeby tego nie widziec.
    Wiadomo, zakres oczekiwań zawsze będzie większy niż możliwości budżetu.
    Wniosek. Niech skończą układ drogowy a potem zajmą się atrakcjami w centrum.

    • 4 1

    • Jak najbardziej się zgadzam

      Teraz tylko czekać na zakończenie całego obiegu Sucharskiego/Słowackiego i dokończenie obwodnicy PD.
      Potem jak dołoży się KM i tramwaj na Morenę to zmiany będą naprawdę widoczne. Jedyny problem to, że KM zwiększy migrację ludzi w kierunku zachodnim jeszcze bardziej.

      Gdańsk wbrew temu co piszą tu poniektórzy i tak staje się metropolią i Gdynia nie jest tu przeszkodą, ani pomocą. Problemem Gdańska było brak ukończenia W-Z i Słowackiego, oraz brak obwodnicy do przeniesienia ruchu poza miasta.

      Obecnie W-Z ukończona, Obwodnica już wykorzystywana. Pozostaje jeszcze tylko dokończyć Słowaka.

      • 0 0

  • co sie dziwic skoro prezyden miasta niby kurortu wprowadza okraniczenie dla rowezystwó 10km :)

    juz bardziej sie skomrpomitowac nie mozna

    • 4 0

  • Centrum było jest i będzie na Orunii

    Orunia Pany!

    • 3 2

  • kilka regionalnych i nadmuchanych medialnie imprez jak euro i juz metropolia? (11)

    gdzie ten milion wyliczyliscie? moze 750tys to bedzie dobrze.. a brakuje 1/4
    milion ahahahahaaa..

    • 82 42

    • Małe sprostowanie (2)

      Do aglomeracji trojmiejskiej doliczana jest także ludność: Tczewa, Pruszcza Gd., Żukowa, Rumii, Redy i Wejherowa. Razem z Gdańskiem, Gdynią i Sopotem cały ten obszar liczy nieznacznie ponad milion mieszkańców. Jednak uważam że mimo wszystko jest to trochę naciąganie i dla światowych metropolii cała aglomeracja trójmiejska mogłaby być co najwyżej większą dzilenicą. Ale jak na warunki środkowo europejskie to nawet te około 750 tys mieszkańców 3city jest już formą aglomeracji. Trzeba pamiętać, że definicja aglomeracji to nie tylko ilość mieszkańców ale przedewszystkim zróżnicowanie miast ją tworzących, a w przypadku Trójmiasta nie ma wątpliwości że każde ma inny charakter.
      Co więcej Trójmiasto jest jedynym kompleksem miejskim w Polsce w którym każde miasto ma coś charakterysztycznego, coś co jest rozpoznanwalne przez większość ludzi je odwiedzających, np: Gdańsk ma Długi Targ, Neptuna czy Żurawia, Sopot ma Monciak, molo czy Operę Leśną, a Gdynia Świętojańską i Skwer przy którym cumuje Dar Pomorza i Błyskawica ( również rozpoznawalne symbole ). Kto zna cechy charakterystyczne dla miast tworzących aglomerację katowicką czy warszawską? Kto wogóle jest w stanie wymienić miasta tworzące te aglomeracje? Pozdrawiam

      • 32 1

      • (1)

        A niektórzy z Radomia mówią, że są Warszawiakami. I co z tego wynika?

        • 2 2

        • Twoja stara

          • 2 0

    • Śledzie na Madagaskar!

      • 0 2

    • Nie musiałem tego liczyć, to oficjalne dane:

      Przepraszam pomyliłem się o 25 tys. ale 1mln i 250tys. i tak jest:)

      • 2 1

    • Aglomeracja trójmiejska ma dokładnie 1mln 284tys. mieszkańców w ramach ścisłości. (2)

      JW

      • 10 1

      • jak to policzyłeś? Dodałeś Tczew i Włądysławowo? Mimo to ciągle brakuje ;-) (1)

        • 4 4

        • Nie musiałem tego liczyć, to oficjalne dane:

          • 6 2

    • zgadzam się

      obecnie zbyt często ludzie wykorzystują takie "medialne" budzące emocje nazwy jak metropolia w miejscach nie adekwatnych do ich definicji. Po za tym po jakie licho nam metropolia? Mamy 3Miasto, ok, ale zróbmy najpierw z nim porządek taki żeby ludziom chciało się tutaj żyć. Bo w tej chwili mamy niemal wszystkie dzielnice do rewitalizacji, nie mamy porządnych dróg, trudno jest się dostać z 1 miejsca na 2, mamy mnóstwo wolnych wysypisk, nie estetyczne autografy na blokach, poza tym większość z nich wygląda jak molochy. Naprawmy najpierw to co mamy a potem budujmy małymi krokami tą "metropolie"

      • 7 2

    • (1)

      750 tys, to same trójmiasto, a masz jeszcze obszar metropolitalny, do którego niektórzy nawet Tczew zaliczają

      • 4 9

      • to wlasnie z tymi 8 miasteczkami tyle wychodzi koles.. sprawdz statystyki

        tj ja to zrobilem zanim an forum zajmiesz swoje madrosci

        • 5 8

  • Nie bądzcie śmieszni ,nie nazywajcie tych paru miast i miasteczek metropolią z nąciąganym milionem,metroplie to Nowy Jork (11)

    i jego 22 miliony mieszkańców lub Paryż a nie jakieś pare kaszubskich mieścin z których żadne nie ma nawet pól miliona ludzi,to prowincja Europy nie mówiąc o świecie

    • 222 92

    • Spadaj na drzewo śledziu!

      • 0 3

    • Metro Polia

      wlasnie tak, czy wam sie podoba czy nie trojmiasto jest jedna z najladniejszych metropoli, takiego zroznicowania architektury nie znajdziecie na calym swiecie:) mloda gdynia, sopot miedzywojenny i gdansk ponadczasowy. Trzeba docenic to co mamy i uszanowac, bo naprawede nie mamy sie czego wstydzic, tylko nalezy byc dumnym, mimo pewnych mankamentow. Wszedzie sa jakies niedorobki, wszedzie sa jakies niedogodnosci, ale ludzie to akceptuja, bo kochaja swe miejsca, czemu tutaj ma byc inaczej? To co mozesz przezyc w Trojmiescie jest tak bogate, ze mozna nazwac MegaTropolis a wszystkim maruderom mowimy glosne NIE :)

      • 4 4

    • Ty facet zastanow sie czy ty jestes madry (1)

      New York to nie 22 miliony
      Przeczytaj i naucz sie co to jest metropolia.

      • 5 1

      • i parę przecznic na krzyż gdzie jest w miarę bezpiecznie , nie wiem czym tam się zachwycać ?? biedotą poza ścisłym centrum ? gangami ?? wszechobecnymi prostytutkami ? czy spasionymi amerykanami jedzącymi hamburgery zagryzającymi hot dogiem ? po 2 latach tam spędzonych nie rozumiem zachwytu paroma wysokimi budynkami , "mega" parkiem , sklepami na których normalnych ludzi nie stać , czym ??

        • 6 1

    • (3)

      jakie 22 miliony ma Nowy Jork? Samo miast ma ponad 8mln, cała aglomeracja 18. Raz piszesz o naciąganym milionie dla trójmiasta a potem piszesz jeszcze bardziej naciągane dane o NY

      • 10 2

      • Nie zmienia to faktu że Trójmiasto jest mniejsze niż dzielnica w NYC

        • 5 0

      • Mądry, (1)

        o Nowym Jorku słyszał cały świat, a o Gdańsku?

        • 5 11

        • a co to ma do rzeczy? jeżeli mamy trzymać się ścisłych faktów to trzymajmy się za każdym razem a nie wybiórczo

          nikt nie mówi że NY jest znacznie większy od trójmiasta, ale co to ma do rzeczy?

          na pewno naszym miastom nie pomoże wieczne blokowanie rozwoju pod tytułem "nie pasuje do zabudowy"

          • 7 2

    • Ciesz się okresleniem metropolia bo już niedługo usłyszysz MEGALOPOLIS... (1)

      z nocnym brakiem połączenia między metropoliami

      • 29 0

      • Jest Metropolita od Świętej Flaszki, to i jest metropolia. Ruhe und Maul halten!

        • 6 0

    • "Metropolia...

      ...na naszą miarę"

      • 34 0

  • co was tak boli w tym że Gdynia będzie miała swoje lotnisko??? (5)

    przecież za kilka lat duża ilość mieszkańców Trójmiasta będzie korzystała z tego lotniska ze względu na tanie linie lotnicze które się tam przeniosą (a jak dobrze wiemy przeciętny polak częściej korzysta z low cost'ów niż ze standardowych linii lotniczych)... Ta inwestycja ma ułatwiać nam WSZYSTKIM życie a nie je utrudniać!!

    • 11 7

    • lotniska są samorzadowe i wzajemna walka cenowa spowoduje ze oba mogą ponosic straty lub zminimalizowac zyski... (3)

      ...a to spowoduje ze do lotniska dopłaci zwykły mieszkaniec Trójmiasta. Gdynia ma udziały w gdanskim lotnisku, wiec po co szczurkowi za 100 mln nowe lotnisko, mozna było wydać na cos inne. Warszawa ma 2 mln i dopiero teraz otwiera sie Modlin, wiec po co 750 tys aglomeracji nowe lotnisko, skoro na rozbudowe tego wydano 500 mln?

      • 3 1

      • piszesz głupoty (1)

        modlin działa juz teraz a w Gdyni pierwsze regularne loty rozpoczną się za kilka lat kiedy zapewne ruch lotniczy na polskim niebie będzie intensywniejszy Lotnisko w Gdańsku nie jest na dobra sprawę tak duże aby pomieścić pasażerów wszystkich linii. To normalna kolej rzeczy że w większych aglomeracjach są co najmniej 2 lotniska! Ludzie!! NIKT WAM NIC NIE ZABIERA!!!

        • 0 0

        • Człowieku, że co nie jest wstanie pomieścić

          Obecnie lotnisko po rozbudowie nawet w 50% nie jest wykorzystywane. A po odejściu OLT to jeszcze bardziej spadnie. Byłeś na jakimś lotnisku po za Gdańskiem, czy po prostu wymyślać głupoty.

          Ten ruch co u nas się odbywa jest naprawdę mały i w kolejnych latach nie będzie już wzrastał. Duży ruch zrobiła linia OLT i Euro. Obecnie rozbudowane lotnisko nie dobije nawet do 80% swych możliwości przez najbliższe 10 lat.

          Przestańmy się porównywać z Warszawą, bo to nie ta skala. Powiedz mi czy Kraków, Poznań, Katowice i Wrocław też stawiają drugie lotnisko. Nie nie stawiają, bo wiedzą, że nie ma to sensu przez najbliższe 15 lat.

          • 0 1

      • Bo Gdynia ma w nosie rozwoj aglomeracji tylko widzi swoje niezaspokojone ego.

        • 3 3

    • Masz racje, ale to juz lezy we krwi przecietnego Gdanszczanina (ktorym sama jestem) zeby na to ponarzekac :P

      I w tym momencie widać nasza Metropolie i współprace... raczej typowa polska zawiść i butność.

      • 4 5

  • i dziura....

    i dziura obok NOT-u TEEEEEEŻ!!!!

    • 5 0

  • Centrum Gdańska to wioska, wioska za Gdańskiem to centrum.

    Ważniejsze dla urbanistów gdańskich było budowanie obrzeży Gdańska niż skupienie się na dalszej odbudowie zrujnowanego śródmieścia. I dlatego teraz mamy to co mamy. Miasto bez ścisłego centrum, stare miasto świeci pustkami po 22 a np w Toruniu działa 24 h na dobę.

    • 4 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane