• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Gdyńskie pomniki chronione przed Niemcami

Michał Sielski
11 listopada 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 
  • Pomnik Henryka Sienkiewicza na Kamiennej Górze w Gdyni autorstwa Stanisława Jackowskiego. Zdjęcie z 1924 r.
  • Odsłonięcie pomnika Henryka Sienkiewicza na Kamiennej Górze w 1924 r. Ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni.

Podczas II wojny światowej Niemcy niszczyli wszystkie oznaki polskości na terenach, które okupowali. Podobnie było w Gdyni. Nie zawsze jednak udawało im się wygrać ze sprytnymi mieszkańcami miasta, którzy wpadali na przeróżne pomysły, jak ochronić swoje symbole.



Znasz historię pomników w swoim mieście?

Gdy niemieccy żołnierze wkraczali do miast i wsi w Polsce, niszczyli wszystko na swojej drodze. Także pomniki, które były wyrazem polskości i przypominały ważne wydarzenia i postacie. Nie inaczej postępowali też w innych krajach, to była stała taktyka, która miała na celu złamanie oporu.

W wielu przypadkach im się udawało. W Gdyni zniszczyli m.in. pomnik nagrobny generała Gustawa Orlicza-Dreszera na Oksywiu czy tablicę pamiątkową Stefana Żeromskiego.

Historia śmierci generała Gustawa Orlicz-Dreszera w katastrofie lotniczej



  • Pomnik-mauzoleum ku czci generała Gustawa Orlicz-Dreszera w Gdyni został rozebrany przez Niemców.
  • Tablica poświęcona pamięci gen. Gustawa Orlicz-Dreszera została odsłonięta w Orłowie w 1996 roku - w 60. rocznicę wypadku lotniczego, w którym zginął generał.

Najciemniej pod latarnią



Jednak nie zawsze byli sprytniejsi od mieszkańców miasta. Gdy gdynianie zorientowali się, że naziści mają zamiar niszczyć także pomniki, zabrali się za ich ukrywanie.

Popiersie Henryka Sienkiewicza ukryto pośród śmieci w skupie złomu. Popiersie Henryka Sienkiewicza ukryto pośród śmieci w skupie złomu.
Dobrym przykładem na to, że najlepiej zrobić to skutecznie, wybierając miejsce nieoczywiste, jest pomnik Henryka Sienkiewicza znajdujący się do dziś na Kamiennej Górze przy ul. SienkiewiczaMapka.

To jednak jeden z najstarszych gdyńskich pomników, który odsłonięty został już w 1939 r. Można by przypuszczać, że to data nieszczęśliwa, ale - paradoksalnie - udało mu się przetrwać wojenną zawieruchę bez zniszczeń, czym nie wszystkie pomniki w Trójmieście mogą się poszczycić. Zwłaszcza zlokalizowanym tak blisko morskiego brzegu. I skończyłby zapewne marnie, gdyby nie kilku pomysłowych mieszkańców Gdyni.

Najstarsze gdyńskie pomniki.



W książce "Bez mundurów" R. Bolduana i M. Podgórecznego czytamy, że został on przechowany przez Polaków pracujących w... skupie złomu. Tam Niemcy nie sprawdzali, bo wszystko działało jak należy: złom był wywożony, biznes się kręcił, a popiersie Henryka Sienkiewicza spokojnie czekało w ukryciu na lepsze czasy. I się doczekało, bo Niemcy zostali wyparci, a pisarz wrócił na swoje miejsce.

Pomnik na podwórku pod stertą desek



Pomnik przy ul. Działdowskiej ocalał dzięki pomysłowości duchownych. Pomnik przy ul. Działdowskiej ocalał dzięki pomysłowości duchownych.
Przetrwać udało się też najstarszemu pomnikowi w Gdyni, którym jest pomnik ku czci mieszkańców Chyloni i okolic, którzy zginęli na wojnie w latach 1914-1920. Znajduje się on przy ul. DziałdowskiejMapka od 1921 r. Udało mu się przetrwać, mimo tego że Niemcy w czasie II wojny niszczyli wszelkie figury religijne. Znajdujący się na uboczu pomnik z postacią Chrystusa ocalał w praktycznie nienaruszonym stanie. Początkowo był bowiem nieco schowany.

- Najpierw pomnik stał na podwórku plebanii w Chyloni, gdzie proboszczem był Franciszek Mengel, potem kolejny proboszcz ks. Józef Labon przeniósł go na obecne miejsce przy ul. Działdowskiej - pisze Henryk Langner, potomek rodu Jasińskich, od wieków gospodarującego w Wielkim Kacku i Chyloni.
Samo postawienie go na podwórku niewiele by dało, bo Niemcy się tam pojawiali i według ustnych przekazów nie raz drwili z duchownych, wypominając im niemiłosierny bałagan przy świątyni. Nie wpadli jednak na to, że pod stertą naprędce przywiezionych z okolicznych budów desek jest pomnik przypominający o bohaterach, których pamięć najeźdźcy starali się ze wszystkich sił wymazać.

Miejsca

Opinie (219) ponad 20 zablokowanych

  • Pomnik pedofila Jankowskiego też skutecznie broniono przed Niemcami

    • 2 1

  • To tak jak dzisiaj (9)

    Kościoły i pomniki trzeba chronić przed protestującymi, nawet logo mają podobne.

    • 118 49

    • (1)

      Podobne do logo Szarych Szeregów, Poczty Polskiej czy do tabliczek na słupach wysokiego napięcia?

      • 1 0

      • do runy

        Hitlerjugend

        • 0 1

    • Zgłoś się do Don Stanislao to ci przejdzie miłość do kościółków.

      • 1 1

    • (1)

      Podobne do czego?

      • 1 1

      • Do żelaznego krzyża?

        • 3 1

    • Raczej dzieci i młodzież przed czarnymi jak widać , a gdyby kler nie wp......ał się w politykę to nikomu nie przyszło bo do głowy a go atakować

      • 5 7

    • don stanislao, ratuj (1)

      • 16 15

      • Tobie już nie pomogę

        • 6 3

    • Te same hordy barbarzyńców

      • 10 6

  • A dziś Gdańsk odnawia oznaki niemieckości. Odwrotność. (7)

    Na ABW napis gestapo, godło Prus i wiele innych niemieckich symboli. Nikt tak nie robi jak naiwne władze Gdańska.

    • 24 8

    • Bo niestety taką prezydent wybraliśmy. (3)

      Byle niemcom się przypodobać. Ma widać kobieta kompleksy.

      • 9 7

      • a ty masz polskie kompleksy i jak polacy zarządzają panstwem to teraz widac (2)

        pedofilia od parafi do parafi , prezes pola która ma być lotniskiem , przekop do nikąd a premier kupuje ziemie od biskupa który dostał ja za grosze od państwa aaa i min. ed. który mówi że trzeb abyc optymista i tak myśleć to cowid minię ... sorry ale baw się z tym sam

        • 8 7

        • sam masz kompleksy, jesteśmy po to by zwalczać takie patologie, w tym i nieudolność prezydentów

          • 0 0

        • Racja

          • 2 1

    • jak nie rozumiesz histori Gdańska to wracaj tam skad przyjechałeś (2)

      To miasto Wolności i wielokulturowości gdzie szanuje się Polaków , Niemców , Rumunów, Francuzów, Cyganów, Muzeumanów i wielu wielu innych

      • 5 5

      • Tolerancja?

        Jak jej nie rozumiesz to główne hasło Strajku Kobiet?

        • 0 1

      • To chyba tylko twoja wizja

        niemcy uważają inaczej.

        • 5 3

  • Skąd Nazisci? (1)

    W Luksemburgu 1952 roku Izrael podpisał umowę w sprawie odszkodowań za wysiedlenia w czasie II Wojny Światowej (nie za holokaust). I Niemcy twierdzili, że nie ma ciągłości państwowej między Nowymi Niemcami a tymi wcześnie wiec prosili aby nie mówic wciąż o złych Niemcach. Żydzi użyli określenia ,,Nazisci". Weszło to do obiegu już w latach 60-tych w USA.

    • 7 3

    • Skąd Nazisci? z kosmosu.

      Tak jak sie nagle pojawili tak nagle zniknęli. Niemcy nam tylko ruszyli na ratunek w 1939 roku by nas przed nimi uchronić. Ten kraj który nas napadł jak on sie nazywał? Naziland? Czy też jakoś na "N"

      • 1 0

  • A w Gdansku

    Przywracają symbole niemieckie. Wstyd.

    • 5 3

  • To nieprawda ze Niemcy w kazdym kraju postępowali identycznie.Tak jak w Polsce nigdzie indziej! (2)

    To jak zachowywali się w Polsce nie zachowywali się nigdzie indziej! Niemcy chcieli zliwidowac nie tylko państwo Polskie z mapy Europy ale całkowicie zlikwidować Naród Polski .
    Wiec niema co stawiać znaku równości do okupowanej Francji Belgi, Holandii.

    • 24 0

    • Dokladnie, bo Polacy walczyli a tamci oddali sie calkowicie pod Niemieckie uslugi.

      Francja czesciowo. Wiadomo co bylo. Belgia opierala sie w czasie WWI i Niemcy zniszczyli Liege. Wiec juz podczas WWII Belgowie ulegali. Holendrzy takze. I z ich wlasnej winy wywieziono czesc Holenderskich Zydow do obozow koncentracyjnych.

      • 2 1

    • Intelligenzaktion

      Może o tym również warto przypomnieć. Likwidacja polskiej inteligencji. Bardziej boli niż zniszczenie zabytków. Niemcy - naród piękny

      • 4 1

  • Kiedyś to był prawdziwy patriotyzm - teraz pomniki stawiają byle komu..... (2)

    I nawet jak Naród nie chce składać kwiatów to zawsze znajdzie się decydent który zamknie plac, otoczy kordonem Policji żeby Suweren nie pluł i nie protestował .........

    • 48 37

    • proszę wymienić ile pomników powstało w Gdańsku w ostatnich 5-10 lat! (1)

      • 0 2

      • W Gdańsku - pomnik pedofila jankowskiego,w Sopocie - pomnik najgorszego prezydenta w historii etc

        • 2 0

  • analogia (2)

    czy niemcy czy faszyści zabijali osoby niepełnosprawne w czasie II wojny światowej????błyskawiceeeeee

    • 5 3

    • Poczta Polska i Szare Szeregi też za wolnym wyborem!

      • 2 0

    • zamiast wypisywać tu głupoty idź adoptuj niepełnosprawne umysłowo dziecko

      Wtedy porozmawiamy.

      • 5 0

  • Pytanie (5)

    Jakie jest stanowisko Ratusza na temat mordowania nienarodzonych dzieci????

    • 13 13

    • mordowania? adoptuj niepełnosprawne upośledzone umysłowo dziecko i je wychowuj to wtedy pogadamy (2)

      • 3 1

      • (1)

        A czego? Nie mordowania? Może głaskania bezbronnych nienarodzonych dzieci? Nazwij rzecz po imieniu. Rozrywania, wyrywania części ciała, rozczłonkowania, jak to nazwiesz? To dziecko czuje, na swój sposób myśli czego nie można powiedzieć o tobie.

        • 0 3

        • lolz, nie chodzi w tej całej inbie o "upośledzone umysłowo" dzieci tylko o płody z przepukliną mózgową albo całą masą przykrych schorzeń które w najlepszym razie skończą się poronieniem a w najgorszym sepsą i śmiercią po kilku tygodniach nieustannych cierpień po porodzie.
          Z dużo się "niemych krzyków" na religii naoglądałeś/aś i teraz bredzisz o rozczłonkowywaniu.

          • 3 0

    • Ratusza?

      • 1 1

    • a niby dlaczego ratusz ma zajmować stanowisko w tej sprawie?

      Nie widzi ci się nasz ratusz, udaj się do Kraśnika gdzie tamtejszy ratusz zajmuje różne stanowiska, m.in. w sprawie 5G. ps.Czekam na stanowisko, że ziemia jest płaska.

      • 5 3

  • brawo za odwagę redaktorską (5)

    rzeczywiście chronili przed Niemcami, a nie nazistami

    • 53 6

    • (4)

      Nieźle już jesteś wytresowany, skoro zwracasz uwagę na takie szczegóły. I nazywasz to odwagą.

      • 7 25

      • Januszu (1)

        To podobny szczegół jak nazywanie obozów koncentracyjnych Polskimi a nie nazistowskimi

        • 3 0

        • one nawet nie były nazistowskie tylko niemieckie (obozy)

          • 2 0

      • Fakt, twoja Wodzówna

        Słyszała tylko o nazistach

        • 12 3

      • Janusz musisz jeszcze wiele pracować nad sobą skoro nie dostrzegasz że to nie są szczegóły a bardzo istotne fakty

        • 15 6

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane