• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Nietypowe kamienice nad kanałem Raduni

Katarzyna Moritz
24 marca 2017 (artykuł sprzed 7 lat) 
  • Budynek pod adresem Zaroślak 3. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Na Stoku 40. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Zaroślak. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Na Stoku 40. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Zaroślak 3, Gdańsk Biskupia Górka.

Na elewacjach kamienic wzdłuż kanału Raduni, szczególnie na wysokości ul. Zaroślak zobacz na mapie Gdańska, widoczne są schody, po których zostały tylko poręcze i drzwi umieszczone kilka metrów nad ziemią.



Czy dawne mostki powinny być odbudowane?

W internecie bez problemu można znaleźć galerie zdjęć pod tytułem "Architekt płakał jak projektował" albo "fuszerki budowlane". Są one pełne przykładów bezsensownych projektów lub kompletnie nieudanych wykonań. Schody prowadzące donikąd, okno przedzielone stropem między piętrami, niedające się otworzyć drzwi - jest tego mnóstwo.

Pochodzące z końca XIX i początku XX wieku kamienice stojące przy ul. Zaroślak i Na Stoku w Gdańsku mają pewne elementy, które sprawiają że także mogłyby się znaleźć w takiej galerii. Bo np. w elewacji od strony kanału Raduni znajdują się drzwi i schody, po których zostały tylko poręcze. Ale wbrew pozorom to nie efekt niedouczenia architekta, ani partactwa wykonawcy sprzed lat.

Skąd się wzięły drzwi donikąd?

Dziś drzwi w elewacji wyglądają dziwnie, ale przed laty prowadziły do nich mostki, przerzucone nad kanałem Raduni.

- 100 lat temu Gdańsk wyglądał zupełnie inaczej. Nad Radunią były dziesiątki mostków a przy rzece stało wiele domów, do których wchodziło się od strony wody. Na głównym kanale Raduni łowiono ryby, używano go do celów transportowych, kąpano się w nim - wyjaśnia prof. Jakub Szczepański z wydziału architektury Politechniki Gdańskiej, który kanałowi Raduni poświęcił swój doktorat.
Gdy jednak mostki zniknęły, drzwi przestały być potrzebne. A dzisiejsi mieszkańcy i tak nie korzystają z kanału, tak jak robili to ich poprzednicy, przed stu laty.

  • Nieistniejące mostki przy kamienicy przy ul. Na Stoku 40. Kamienica istnieje do dzisiaj, nie ma jednak balkonów.
  • Jeden z mostków przy dawnym domu przy ul. Na Stoku 31 koło kościoła Menonitów. Zdjęcie z okresu 1890 - 1900.
  • Nieistniejące mostki przy kamienicy przy ul. Na Stoku 40. Kamienica istnieje do dzisiaj, nie ma jednak balkonów. Pocztówka z 1904 roku.
  • Wiele łodzi cumowało na kanale Raduni, także w pobliżu ujścia do Motławy, jeszcze na początku XX w.
Zresztą nic dziwnego, bo kanał na terenie Śródmieścia Gdańska nie ma ciągłości, by móc po nim pływać. Pod al. Armii Krajowej płynie bowiem w podziemnej rurze, potem wychodzi na ziemię przy targach Siennym i Rakowym, by znów zniknąć pod ziemią i w ten sposób pokonać Wały Jagiellońskie.

Kiedyś, dzięki kanałowi Raduni, który w XIV wieku zbudowali Krzyżacy, w Gdańsku istniała gęsta siatka kanałów na Starym i Dolnym Mieście. Przy nich działało 20 różnorodnych młynów, pływały setki łódek, do których wsiadało się prosto z kamienic.

W średniowieczu istniały dwie główne odnogi kanału. Północny kanał był szerszy, nazywano go niekiedy Wielką Radunią. Węższa, południowa odnoga nosiła miano Małej Raduni. Te dwa cieki łączyły się ze sobą w kilku miejscach. Kanał doprowadzał wodę m.in. na teren Starego Miasta, który był dawnym okręgiem przemysłowym Gdańska. Krzyżacy wykorzystali naturalną różnicę poziomów terenu (dochodzącą w Starym Mieście do 4 m), dzięki czemu woda mogła napędzać kilkanaście młynów w okolicy.

Wraz z postępem technicznym, pojawieniem się maszyn parowych, od XIX wieku Kanały Raduni zaczęły tracić na znaczeniu i część z nich zaczęła zanikać. Pięć lat temu opisaliśmy, odnalezienie jednej z odnóg kanału. Nastąpiło to po tym, jak pod oknami mieszkańców przedwojennej kamienicy przy ul. Podzamcze 6 zobacz na mapie Gdańska zaczął niespodziewanie zapadać się chodnik.

Kanały Raduni materiał z 2012 roku.



Warto też podkreślić, że kanały te często też bywały dość uciążliwe dla mieszkańców, bo poza napędzaniem młynów, służyły do pobierania z nich wody dla celów przemysłowych i z czasem stawały się brzydko pachnącym ściekiem.

Opinie (124) 1 zablokowana

  • Ostatnie zdjęcie. Korzystanie z wody było naturalne. (3)

    Łódki łódeczki, żaglówki. Dla każdego.
    Niestety przyjechaliśmy większości zza Buga bez tradycji wodniackich.
    Gdybyśmy byli miastem morskim to każda rodzina miałaby małą łódkę lub odkrytopokładową żaglówkę.
    Co się musi zmienić abyśmy na plaży nie tylko spacerowali i się opalali. ale też przy brzegu żeglowali, wiosłowali?
    Łódki nie gryzą drodzy gdańszczanie.

    • 19 1

    • Łódki nie gryzą,ale (1)

      gryzą miejscy urzędnicy ,którzy za wszelką cenę starają się nam zatruwać życie różnymi zakazami. Kilometry nabrzeży w Gdańsku są po prostu martwe !!!!

      • 11 0

      • Nie do końca miejscy. Woda w Gdańsku jest własnością Skarbu Państwa i jest w gestii Urzędu Wojewódzkiego.

        • 4 0

    • taki holenderski klimat

      Potem przyszli Prusacy a potem My zza Buga ;)

      • 14 2

  • Na stoku 40

    kamienica przetrwala (bo trudno ten stan nazwac inaczej) - mostkow nie ma i nie ma tez balkonow - BRAWO GOSPODARZ!!!
    Najpierw zrownac z ziemia a potem przy akompaniamencie fanfarow oglaszac wielka odbudowe.
    Jak mawial moj ojciec: g***o chlopu nie zegarek

    • 3 3

  • reminiscencje (2)

    Nikt już dzisiaj nie pamięta,że była to główna droga wlotowa do Gdańska od strony Tczewa, a 6-ka jeździła jednym torem na Orunię.Domy te miały po wojnie swoją specyfikę, otóż były niezniszczone, a dla pewnej grupy osób, ,które w nich zamieszkiwały ( MO,SB, SW ) było blisko do pracy. Potem w latach 60-tych, gdy pojawiły się SM elity przeniosły się do nowych bloków, a dzielnica została spauperyzowana ( przesiedlenia z Dolnego Miasta, cyganie , itp).Dzisiaj to lokale po 100 mkw., 3,5 m wysokości, blisko centrum i gdyby było "lepsze towarzystwo", to mógłby być. rarytas.Ale i tak w porównaniu do Biskupiej zdecydowanie lepsze wrażenie, szczególnie od Jedności Robotniczej.

    • 9 1

    • Na Zaroślaku nie było cyganów, oni mieszkali na Biskupiej jakbyś chciał wiedzieć...

      • 5 0

    • lepsze towarzystwo to sobie poszukaj gdzie indziej, najlepiej w wiosce rybackiej na północ od Sopotu

      • 6 0

  • Zaroslak 7 (1)

    Jesli juz mowimy o zaroslaku, to w tej kamienicy na swieta na trzech pionowych balkonach mieszkancy robili iluminacje w postaci choinki. Efekt,byl niesamowity wieczorem, jak sie jechalo samochodem. ale to bylo kilka lat temu.. A teraz tego nie ma. Czyzby nie bylo zgody miedzy mieszkancami, czy brak energii do wspolnych dzialan?

    • 6 1

    • Może prąd podrożał

      • 5 0

  • czesto widze jak rdzenni mieszkańcy oruni dolnej wraz z całymi rodzinami (6)

    Spacerują po dzielnicy z przewodnikiem w ręku i zgłębiają historie tego miasta

    • 66 8

    • (1)

      Nie ma Oruni dolnej. Wiem to bez przewodnika.

      • 18 1

      • wiadomo że nie m oruni dolnej

        ale tak się przyjęło i już tak zostanie

        • 4 2

    • rdzeni mieszkańcy w wiekszości nie żyją

      • 6 3

    • Stefanie z Szadółek...

      zjedz snikersa, bo zaczynasz gwiazdorzyć

      • 17 0

    • czy po procentach nie obowiązuje zasada,

      ze nazwy miast, i dzielnic piszemy z dużej literki ?

      • 11 4

    • A przewodnik jest w płynie

      a dokładniej jest go 0,75 litra i ma moc 11 do 16%

      • 24 19

  • (1)

    Zaroślak zawsze był, jest i będzie odrębny i niezależny czy to od sąsiedniej Biskupiej czy to od Spadzistej

    my jako mieszkańcy znamy się od lat i za swoją niepokorność zawsze byliśmy i będziemy solą w oku dla wszystkich komuchów, sbeków czy też innych słoików z tzw. pif-paf city

    • 8 1

    • Spadzista też należy do dzielnicy Zaroślak ( dawniej Petershagen )

      Kiedyś ta ulica nazywała się Hinter der Kirche ( za Kościołem ), chodzi oczywiście o Kościół Zbawiciela ( St. Salvator Kirche ) po którym zostały tylko ruiny wieży ( teraz Galeria Stary Dzwon )

      • 7 0

  • (2)

    Okropna ta niemiecka architektura.

    • 0 11

    • Marna prowokacja. Tylko jeden baran (danzinger) dał się nabrać.

      • 5 0

    • Jak korzenie sięgają pod strzechę to secesja wydaje się okropna

      • 5 3

  • bardzo fajny artykuł

    daje wiele do myślenia

    • 5 1

  • Krzyżacy zrobili dla Gdańska i mieszkańców więcej (6)

    Więcej niż obecni włodarze. Głosowałbym na nich. Co ciekawe wogole nie gromadzili osobistego majątku.

    • 68 36

    • Taaaa (3)

      Dziwnym trafem Gdańszczanie ich wypędzili i rozebrali ich twierdze aby nie wrócili haha

      Krzyżacy budowali taaa
      Budowali obywatele z których krzyzacy ciagneli podatki

      • 29 4

      • Wtedy taka była metoda głosowania. (2)

        Ale przez 150 lat na trojmiasto pl dobrze o nich pisano. Sam czytałem jak mieszkańcy chwalili inwestycje Wielki Młyn i kanał.
        Jaki polityk teraz utrzyma sie na urzędzie 150 lat ?

        • 24 3

        • Problem taki że z tego młyna ostro kasowali. Bardzo rozwinęli miasta cywilizacyjnie ale później nie dawali wolności i kładli łapę na każdym szelągu, co bogatemu miastu z potencjałem w handlu z Polską nie mogło sie podobać.

          • 5 0

        • Co to wtedy było 150 lat, jak jeden kościół potrafili tak długo budować? Dla nas teraz dekada to niemal epoka, ale wtedy czas płynął tak jakby wolniej. W epoce kamiennej istotne wynalazki i zmiany sposobu życia zdarzały się co 1000 lat, za Krzyżaków - powiedzmy - co 100. Zanim się ludzie zorientowali, że im źle się dzieje i zanim to odczucie dotarło do świadomości ogółu, zanim cokolwiek zrobiono i zorganizowano - 150 lat zlatywało jak nic.

          • 5 1

    • Za to gromadzili zakonny

      i nie potrzebowali niczyich głosów, sami brali co chcieli siłą.Takie głupie gadanie typu kiedyś to było lepiej czy ktos tam był lepszy

      • 10 0

    • Krzyżacy to by się dziś przydali,

      żeby ściąć kilku z urzędu i tym coby przeżyli wbić do łbów co i jak w sztuce budowlanej.

      • 16 3

  • Las (1)

    Dlaczego projektanci Forum Radunia całkowicie 'olali' odtworzenie mostku w ciągu ul. Rogaczewskiego?

    • 18 1

    • Bo całe "Forum Radunia" to jeden wielki skandal

      Miała być niewielka nadbudowa nad Radunią i wbudowane w ziemię piętra, a wyszedł kolejny wielki betonowy kloc.
      Do rozbiórki!! Mam nadzieję, że konserwator cofnie zgodę na budowę i to dziadostwo zostanie wstrzymane i rozebrane.

      • 9 6

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane