• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Nietypowe kamienice nad kanałem Raduni

Katarzyna Moritz
24 marca 2017 (artykuł sprzed 7 lat) 
  • Budynek pod adresem Zaroślak 3. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Na Stoku 40. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Zaroślak. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Na Stoku 40. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Zaroślak 3, Gdańsk Biskupia Górka.

Na elewacjach kamienic wzdłuż kanału Raduni, szczególnie na wysokości ul. Zaroślak zobacz na mapie Gdańska, widoczne są schody, po których zostały tylko poręcze i drzwi umieszczone kilka metrów nad ziemią.



Czy dawne mostki powinny być odbudowane?

W internecie bez problemu można znaleźć galerie zdjęć pod tytułem "Architekt płakał jak projektował" albo "fuszerki budowlane". Są one pełne przykładów bezsensownych projektów lub kompletnie nieudanych wykonań. Schody prowadzące donikąd, okno przedzielone stropem między piętrami, niedające się otworzyć drzwi - jest tego mnóstwo.

Pochodzące z końca XIX i początku XX wieku kamienice stojące przy ul. Zaroślak i Na Stoku w Gdańsku mają pewne elementy, które sprawiają że także mogłyby się znaleźć w takiej galerii. Bo np. w elewacji od strony kanału Raduni znajdują się drzwi i schody, po których zostały tylko poręcze. Ale wbrew pozorom to nie efekt niedouczenia architekta, ani partactwa wykonawcy sprzed lat.

Skąd się wzięły drzwi donikąd?

Dziś drzwi w elewacji wyglądają dziwnie, ale przed laty prowadziły do nich mostki, przerzucone nad kanałem Raduni.

- 100 lat temu Gdańsk wyglądał zupełnie inaczej. Nad Radunią były dziesiątki mostków a przy rzece stało wiele domów, do których wchodziło się od strony wody. Na głównym kanale Raduni łowiono ryby, używano go do celów transportowych, kąpano się w nim - wyjaśnia prof. Jakub Szczepański z wydziału architektury Politechniki Gdańskiej, który kanałowi Raduni poświęcił swój doktorat.
Gdy jednak mostki zniknęły, drzwi przestały być potrzebne. A dzisiejsi mieszkańcy i tak nie korzystają z kanału, tak jak robili to ich poprzednicy, przed stu laty.

  • Nieistniejące mostki przy kamienicy przy ul. Na Stoku 40. Kamienica istnieje do dzisiaj, nie ma jednak balkonów.
  • Jeden z mostków przy dawnym domu przy ul. Na Stoku 31 koło kościoła Menonitów. Zdjęcie z okresu 1890 - 1900.
  • Nieistniejące mostki przy kamienicy przy ul. Na Stoku 40. Kamienica istnieje do dzisiaj, nie ma jednak balkonów. Pocztówka z 1904 roku.
  • Wiele łodzi cumowało na kanale Raduni, także w pobliżu ujścia do Motławy, jeszcze na początku XX w.
Zresztą nic dziwnego, bo kanał na terenie Śródmieścia Gdańska nie ma ciągłości, by móc po nim pływać. Pod al. Armii Krajowej płynie bowiem w podziemnej rurze, potem wychodzi na ziemię przy targach Siennym i Rakowym, by znów zniknąć pod ziemią i w ten sposób pokonać Wały Jagiellońskie.

Kiedyś, dzięki kanałowi Raduni, który w XIV wieku zbudowali Krzyżacy, w Gdańsku istniała gęsta siatka kanałów na Starym i Dolnym Mieście. Przy nich działało 20 różnorodnych młynów, pływały setki łódek, do których wsiadało się prosto z kamienic.

W średniowieczu istniały dwie główne odnogi kanału. Północny kanał był szerszy, nazywano go niekiedy Wielką Radunią. Węższa, południowa odnoga nosiła miano Małej Raduni. Te dwa cieki łączyły się ze sobą w kilku miejscach. Kanał doprowadzał wodę m.in. na teren Starego Miasta, który był dawnym okręgiem przemysłowym Gdańska. Krzyżacy wykorzystali naturalną różnicę poziomów terenu (dochodzącą w Starym Mieście do 4 m), dzięki czemu woda mogła napędzać kilkanaście młynów w okolicy.

Wraz z postępem technicznym, pojawieniem się maszyn parowych, od XIX wieku Kanały Raduni zaczęły tracić na znaczeniu i część z nich zaczęła zanikać. Pięć lat temu opisaliśmy, odnalezienie jednej z odnóg kanału. Nastąpiło to po tym, jak pod oknami mieszkańców przedwojennej kamienicy przy ul. Podzamcze 6 zobacz na mapie Gdańska zaczął niespodziewanie zapadać się chodnik.

Kanały Raduni materiał z 2012 roku.



Warto też podkreślić, że kanały te często też bywały dość uciążliwe dla mieszkańców, bo poza napędzaniem młynów, służyły do pobierania z nich wody dla celów przemysłowych i z czasem stawały się brzydko pachnącym ściekiem.

Opinie (124) 1 zablokowana

  • OZON

    ależ kiedyś było pięknie !!!!!!!! a teraz beton i szkło

    • 0 0

  • Fotografia nr 3 to ilustracja jak się kończy wpuszczanie lumpenproletariatu do kamienic. (6)

    Przed wojną mieszkali tam ludzie dobrze zarabiający ale nie o to chodzi. Chodzi o to że oni pracowali na własne utrzymanie! Obecnie kamienica zasiedlona jest ludzmi od pokoleń na zasiłkach społecznych.
    Tak to się kończy.
    Podobnie jest na starym mieście w Gdańsku z tym że tam lumpenproletariat albo powymierał albo został wykwaterowany.

    • 101 18

    • (3)

      Możesz mnie chamem zwać, możesz mi w mordę dać

      Lecz od Zaroślaka wont, bo krew się będzie lać

      Wiec znakiem tego, nie bądź lebiegą

      Przyhamuj buzię i nie gadaj więcej nic

      • 10 1

      • (2)

        Sam to ułożyłeś ? Dawaj drugą zwrotkę...

        • 4 0

        • Jak tu zaraz nie przeprosisz, to dostaniesz miedzy oczy (1)

          chyba dobrze tez bys wiedzial, ze nie jestem jak ty, lebiega.
          I na koniec ci pocisne,
          trzym swa jadaczke sliczna
          bo ci skinśnie znakiem tego, ze to ty jestes lebiegą.

          • 0 3

          • Słabo, tylko na tyle Cię stać ???

            • 2 0

    • (1)

      teee słoik, a podasz może jakieś źródło, co do wykształcenia mieszkańców naszej ulicy ? a wiesz, kto tu mieszkał i mieszka ?

      nie masz danych.... nie wiesz..... tiaaaa.....

      no to zapraszamy serdecznie do nas

      powabimy się wspólnie w zabawę pt. "walnij barana" - wiesz na czym polega ?

      a to na tym, że będziemy obserwować jak koło śmietników (tam gdzie obsunęła się skarpa w 1979r.) będziesz brał rozbieg i swoją durną łepetyną będziesz walił w drzwi bunkra (tam gdzie Skiba z Big Cycem nagrywali teledysk)
      powtórzysz walnięcie tak cirka 11-12 razy i wtedy może dostaniesz od nas dyplom certyfikowanego cymbała z dodatkowym bonusem czyli odpowiednią i gwarantowaną w 100% pieczątką na Twoim szanownym słoikowym zadku

      zapraszamy serdecznie - przyjdź już dziś - nie zwlekaj

      • 9 1

      • Pewnie sam jest na zasiłku od pokoleń, dlatego mierzy wszystkich swoją miarą...

        W budynku przy ul. Zaroślak 1 mieszkało wielu zacnych ludzi, np. Śp. Tadeusz Chrzanowski - architekt, wieloletni Wojewódzki Konserwator Zabytków w Gdańsku, współzałożyciel Teatru Bim-Bom, Członek Honorowy Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków, na dole Pani Doktor Ostrowska oraz Danziger von Tokarski, wyżej rodzina Talaśków ( przedsiębiorcy ), Kopińscy ( szlachta ), Olszewscy oraz Dyrektor Wojewoda na trzecim piętrze

        • 8 2

  • kanał Raduni (2)

    ma swój urok, w latach 70-tych w Oruni w kanale żyły raki. Obecnie ciężko wypatrzeć poza kaczkami inne formy życia.

    • 25 1

    • i nutrie zyly

      • 2 0

    • SA, obce formy....

      • 4 1

  • Jadłem raki i ryby z Raduni, płwałem w niej, pływałem tratwą, strzeałem z procy do butelek a zimą rąbałem lód... (3)

    Piekliśmy je nad ogniskami, które paliliśmy niemal codziennie w pobliżu Radunii.

    Mostki... Ostatni wiódł ze nie istniejącego cmentarza na Salvatorze / Na Stoku do ul. Jedności Robotniczej. Później, gdy ulicę rozebrano i wał obniżono mostek wiódł do nikąd, wisiał 4 metry nad ziemią, dawną Jedności Robotniczej.

    Po dnie Raduni po w/w mostkami wiodły tory, dawni mieszkańcy używając wózków, które jeździły po torach oczyszczali co jakiś czas Kanał Raduni. Widok torów na dnie Raduni sprawiał bajkowe wrażenie, ale i ceglane mury Kanału, szerokiego i położonego wśród zieleni dodawały uroku, dzisiaj wąskie, wysokie betonowe koryto nikomu nie będzie przypominać niczego miłego.

    Domy nad mostkami posiadał frontowe ściany i wejścia do kamienic od strony Raduni, dzisiejsze wejścia główne to dawniej były wejścia od podwórza... Tam są klatki " Przelotowe ".

    Dzisiaj ludzie spędzą swoje młode lata na zwiedzaniu Forum Raduni i przed komputerami, nie wiem czy wyjdzie im to na zdrowie.

    • 30 0

    • W Forum Radunia nie będzie co zwiedzać, chyba tyko rekonstrukcję Kunsztu Wodnego

      A Biskupią Górkę i Zaroślak można zwiedzać do dzisiaj, są nawet bezpłatne wycieczki z przewodnikami, szkoda tylko że schronisko wraz z wieżą są wciąż we władaniu Policji, ten obiekt jest wymarzoną lokalizacją na luksusowy lub budżetowy hotel, z wieży widok jest niesamowity, zjeżdżałem z niej kiedyś na tyrolce, nad ul. Biskupią, chyba w 1989 roku...

      • 5 0

    • Kamienica (1)

      Kamienica na pierwszym zdjęciu to nie ul. Na Stoku, ta jest od tyłu, tylko po wojnie ul. Jednosci Robotniczej. Tu mieszkałem do roku 1963 pod nr 10 Dzieciństwo spedziłem tak jak opisał von Danzig. Było wspaniale.

      • 3 5

      • Kamienica z pierwszego zdjęcia to Zaroślak 1, kiedyś Jedności Robotniczej 14

        Ulica Na Stoku zaczyna się dalej, za mostkiem napoleońskim, wszystkie budynki nad kanałem Raduni należą do dzielnicy Zaroślak ( dawniej Petershagen ) co widać na opisie starej pocztówki, dzielnica Biskupia Górka jest dalej, należy do niej większa część ul. Na Stoku, trudno określić od jakiego numeru...

        • 6 0

  • kiedyś mieli fantazję. (12)

    Wstyd dzisiejsi architekci!

    • 191 5

    • (9)

      Jaki wstyd ? Jedni wolą tatuaże, kolczyki i inne ozdobniki, inni cenią czystą skórę. Podobnie jest z architekturą. Czysta forma jest również piękna. Beton, szkło i metal nie są gorsze od słomy, gliny i drewna. To taki mały zaczyn do dyskusji. Proszę bez obelg.

      • 13 21

      • (2)

        Czysta forma to klasyczna architektura - ozdobniki to np. barok. Betonowe klocki to nie jest architeltura w ogóle wiec skończ z tą "Czystą formą" (Witkacy się w grobie przewraca).

        • 9 1

        • (1)

          Możesz mieć wątpliwości co do językowej formy mojej myśli. Zastanów się jednak czego bronisz. Jeszcze raz spójrz na to kolorowe zdjęcie zamieszczone w artykule. Przecież to kicz w najczystszym wydaniu. Ogrodowy świat krasnali w formacie king size. Chcesz mieszkać w takim mieście ?

          • 4 5

          • Typowy przykład secesyjnej kamienicy nazywasz kiczem ?

            Niech zgadnę : architekturę skończyłeś w Niecieczy ?

            • 4 0

      • (1)

        Dlaczego betonowi i aluminium przeciwstawiłeś błoto i słomę nie standardowe materiały - np. Kamień i cegłę??

        • 9 0

        • Ponieważ uznałem, że to skrajne elementy. Kamień i cegła występują na naszym terenie zarówno w późnośrednowiecznym budownictwie jak i w obecnym.

          • 6 0

      • (3)

        Ta pewnie piękne są te kwadraty betonowe, to jak kupić coś pięknego w biedronce.

        Bzduro architekta

        • 25 8

        • (2)

          Rzecz gustu. Jeden woli bukiet wiejskich kwiatów a inny gałązkę storczyka. Jestem przekonany, że naszymi gustami kierują względy emocjonalne. Zobaczcie jak urządzają swoje mieszkania młodzi ludzie. To czysty modernizm. Za kilkadziesiąt lat nasze uwielbienie dla eklektyzmu będzie uważane za dziwactwo.

          • 10 4

          • (1)

            Jeden woli jak skrzypce grają drugi jak nogi śmierdzą - to lepsze porównanie.

            • 7 2

            • Ja właśnie wolę czyste nogi.

              • 6 1

    • Ciekawe z jaką fantazją Górski wybuduje tam nowe kamienice, pewnie już zaciera ręce i czeka na rewitalizację dzielnicy

      • 5 0

    • Opery w Sydney

      raczej nie projektował jakiś emerytowany miłośnik niemieckiego kiczu.

      • 13 3

  • a teraz kamienica bedzie nalezala do hmm ?gorski? (1)

    i damy na rewitalizacje 20mln , glownie tym co juz sie znaja na dotacji z miasta i EU ? wystarczy wejsc na strone pb i popatrzec na stopke ........kto dostanie.

    Pamietajmy - nic nie dzieje sie bez przyczyny, portale i inne serwisy dostaja arty na zlecenie a tylko 1% jest z ich pomyslu i decyzji ;)

    Wtedy bylo ładnie - mogłby być tak dalej, ale wydzial arkitektrury wymaga % zabudowy nie wizualizacji -nawet zblizonej

    • 20 0

    • Mieszkania w kamienicy przy ul. Zaroślak 1 są w całości własnościowe, Górski może im skoczyć...

      Co innego rudery na Biskupiej Górce, sporo ich jest przy ul. Na Stoku i Biskupia, pewnie będą rozebrane i w ich miejscu powstaną nowe budynki, oby szybko..

      • 5 0

  • Autorce artykułu polecam troche lekcji historii.. (6)

    Opis pod zdjęciem kamienicy "Zaroślak 3" jest nieprecyzyjny, ponieważ jest to budynek łączący klatki Zaroślak 1 oraz 3, poza tym ta ulica i kamienica nie znajduje się na Biskupiej Górce tylko na dzielnicy Zaroślak, która dla niewtajemniczonych jest utożsamiana z Biskupią Górką, co jest ewidentnym błędem, opis pod zdjęciem z artykułu "Petershagen Partie an der Radunae" dobitnie wskazuje że ta część miasta to Petershagen, czyli Zaroślak, nie Bishofsberg czyli Biskupia Górka...

    • 9 0

    • (5)

      opis jest precyzyjny, bo było to główne wejście przez most do trójki, a nie do jedynki

      • 4 6

      • Pierwsze zdjęcie pokazuje wejście do klatki Zaroślak 1 a jest błędnie opisane jako Zaroślak 3 (4)

        Tylko wspólnota z klatki Zaroślak 1 odmalowała elewację od strony kanału, i jest to właśnie ta klatka, kolejne drzwi już ze starym tynkiem wokół przedstawiają wejście do klatki Zaroślak 3, Chodorki tam kiedyś mieszkali a na dole Miras

        • 7 0

        • (3)

          OK - masz racje - watek zamkniety

          • 6 0

          • Dlaczego zamknięty, możesz go jeszcze rozwinąć skoro znasz okolicę (2)

            • 5 0

            • (1)

              OK - to dodam jedynie, że na filarach mostu byla zaczepiona stalowa lina, na ktorej to zjezdzalismy od filaru do brzegu skarpy, przyczepieni na szelkach spadachronowych

              • 5 0

              • Ale którego mostu ?

                • 4 0

  • Kolejny przykład jak piekne było to niemieckie miasto!! (2)

    A jak paskudne jest obecnie każdy widzi!!
    Bo mamy na stołkach polityków i urzędasów kolesiów polityków!!

    • 21 10

    • Ty chory bezmuzgi debilu. (1)

      Jakie niemieckie, gnido?

      • 5 17

      • a myslisz, ze sloik cos napisze o mordowaniu Polakow od 1939 do 1945?

        • 5 0

  • Piękny ten Gdańsk (1)

    BIskupia Górka, łąkowa to niegdyś kwiat. ad dziś, zaniedbane , nie remontowane kamienice, a w nich przepiękne mieszkania - też zrujnowane przez patole.Dramat,

    • 4 5

    • Kolejny sloik tym razem młodszy specjalista ds . dramatów

      aż łzy wzruszenia splynely po mych licach po Twojej poście Panie Słoiku

      • 4 1

  • Najładniejsza kamienica na Zaroślaku to ta narożna z ceglaną elewacją (2)

    Na dole był kiedyś klub dla panów "Dalia", obok była restauracja, widać ją na planie filmu "Walet Pikowy" ze Zbyszkiem Cybulskim

    • 10 1

    • (1)

      Tam tez zatrzymano swego czasu Tygrysa, co bylo tzw. newsem numer jeden w mediach krajowych

      swoja droga obraz Pana Jezusa Milosiernego naprzeciw Dalii zadziałał i skończył się ten przebytek i blokowanie przez taksowki wjezdzania pod kasztan

      • 5 0

      • W Dalii częściej bywał Banan niż Tygrys

        • 3 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane