Liczba bałtyckich dorszy, a także ich kondycja wyraźnie spada. Przyczyn jest wiele: przede wszystkim ocieplanie się klimatu oraz przełowienie tego gatunku. Szanse na szybkie odwrócenie niekorzystnego trendu są niewielkie. O problemie opowiada Bartłomiej Arciszewski ze Stacji Morskiej im. Profesora Krzysztofa Skóry Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego w Helu.
W ostatnich dniach, media w całym kraju rozpisywały się o dramatycznym stanie stad dorsza w Morzu Bałtyckim. Populacja ryby gwałtownie się zmniejsza, a jakość odławianych osobników przez rybaków jest fatalna. Ryby są wychudzone lub mają chore wątroby.
W niektórych publikacjach można spotkać się z jednoznacznym stwierdzeniem, że wszystkiemu winne jest przełowienie dorsza, czyli zbyt intensywne odławianie tego gatunku. Jednak jak się okazuje, przyczyny tego zjawiska są o wiele bardziej skomplikowane.
Za mało wlewów z Morza Północnego
Na temat problemu porozmawialiśmy z ichtiologiem, zatrudnionym w Stacji Morskiej im. Profesora Krzysztofa Skóry Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego w Helu.
- Zmniejszenie się populacji, a także kondycji dorsza w Bałtyku, ma wielorakie przyczyny. Po pierwsze wynika to ze złych warunków na tarliskach dorsza, co ma związek z coraz rzadszymi wlewami wody do Bałtyku z Morza Północnego. Ikra dorsza musi unosić się w toni wody, bo jeśli opadnie na dno, w strefę pozbawioną tlenu, obumiera. Ikra będzie unosić się w wodzie tylko wtedy, jeśli zasolenie wody będzie na poziomie minimum 11. Odpowiednio zasoloną i natlenioną wodę przy dnie zapewniały wspomniane już wlewy z Morza Północnego. Problem polega na tym, że wlewy odbywały się niegdyś z częstotliwością co 2-3 lata lub częściej. Obecnie zdarza się to raz na dekadę - wyjaśnia Bartłomiej Arciszewski, zastępca kierownika Stacji Morskiej w Helu. Ostatni znaczny wlew wody do Bałtyku miał miejsce na przełomie 2014 i 2015 roku. Dlaczego częstotliwość wlewów uległa tak znacznemu zmniejszeniu? Niewykluczone, że wpływ na to mają zmiany klimatyczne, a właściwie ocieplanie się klimatu.
Jak wyjaśnia nasz rozmówca, zmienia się cyrkulacja wiatrów, od których zależy kierunek i siła sztormów, wpychających morską wodę z jednego akwenu do drugiego. Wiele wskazuje na to, że ocieplanie się klimatu ma również wpływ na kolejną przyczynę zmniejszania się populacji dorsza.
Codzienna praca rybaków z Sopotu
Dorsze mają problem ze znalezieniem pożywienia, czyli szprotów i śledzi
- Dorsz żywi się m.in. szprotami i śledziami, a wszystkie są rybami wędrującymi, z których część zmieniła swoje zwyczaje. Istnieje hipoteza, że zmiana trasy wędrówek wynika ze zmian hydrologicznych zależnych od klimatu. Tłumacząc to w bardziej obrazowy sposób, dorsze często nie są w stanie odnaleźć pożywienia, bo trasy ich wędrówek oraz trasy wędrówek szprotów i śledzi nie krzyżują się - kontynuuje Arciszewski. Oprócz wspominanych gatunków ryb, dorsze - w szczególności młode osobniki - żywią się także żyjącymi przy dnie skorupiakami. Tymczasem ich liczebność również spada z powodu powiększania się tzw. stref beztlenowych. Wiele wskazuje na to, że do rozrostu tych stref przyczyniają się nawozy, które rzekami spływają do Bałtyku.
Kolejny powód: zbyt intensywne połowy
Nie należy również zapominać, że część szprotów i śledzi ląduje po prostu w sieciach rybaków. I tu dotykamy kolejnej przyczyny, która skutkuje zmniejszeniem się liczebności dorsza w Bałtyku.
- Nie bez znaczenia jest również fakt, że przemysł potrzebuje coraz więcej ryb. I nie chodzi tu wyłącznie o ryby, które - kolokwialnie mówiąc - lądują później na naszym talerzu, ale o ryby, które są poławiane w celu przetworzenia ich na mączkę rybną. Ten problem dotyczy zarówno szprotów i śledzi oraz pośrednio dorszy. Reasumując, kondycja dorsza w Bałtyku to problem uwarunkowany wieloma czynnikami - tłumaczy nasz rozmówca.
Zobacz nową osadę rybacką na Oksywiu
Jak polepszyć sytuację?
Wydaje się, że jednym z podstawowych kroków, które należy podjąć w celu ratowania bałtyckich dorszy - o ile to możliwe - jest znaczne zmniejszenie limitu połowów czy nawet ich czasowe wstrzymanie. Nasz rozmówca przypomina jednak, że takich decyzji nie podejmuje się natychmiast.
- Należy wsłuchiwać się w głosy naukowców, którzy sugerują ograniczenia połowów dorsza. Jednak między rekomendacjami naukowców a decyzjami polityków w tej kwestii występuje często znaczny rozdźwięk. Co ciekawe, samo środowisko rybaków wyszło z postulatem czasowego zakazu połowu dorsza w Bałtyku, do czasu odtworzenia populacji. Trudno powiedzieć, czy przyczyni się to do podjęcia konkretnych działań. Natomiast biorąc pod uwagę złożoność omawianego problemu, wcale nie musi to spowodować natychmiastowego poprawienia liczebności i kondycji dorsza w Bałtyku - kwituje nasz rozmówca. Na koniec nasz rozmówca zwraca uwagę na istotny fakt, który miał miejsce niecałe dwa miesiące temu. Otóż 29 maja Międzynarodowa Rada do Badań Morza - w skrócie ICES - ogłosiła zalecenia dotyczące wielkości dopuszczalnych połowów ryb bałtyckich w 2020 roku.
- Rekomendowana wartość dla wschodniego stada dorsza wynosi... 0 ton. Decyzję podejmą politycy i już za kilka miesięcy będziemy mogli powiedzieć "sprawdzam" - uzupełnia Arciszewski.
Okres ochronny dorsza
Kwestię odłowu dorsza w Morzu Bałtyckim regulują przepisy unijne, a dokładnie uchwalone przez Komisję Europejską. Zgodnie z nimi, zakaz połowu dorsza na Bałtyku obowiązuje w okresie od 1 lipca do 31 sierpnia. To właśnie ten okres ma kluczowe znaczenie dla rozrodu tego gatunku.
W związku z tym, zakup dań ze świeżego dorsza w okresie wakacyjnym jest znacznie utrudniony, nie jest jednak niemożliwy. Wspomniany zakaz nie obowiązuje bowiem niewielkich jednostek rybackich, które prowadzą połowy blisko brzegu. Warto także pamiętać, że część dorszy sprzedawanych w nadmorskich barach jako "ryby z nocnego połowu" może być osobnikami złowionymi i zamrożonymi przed okresem ochronnym lub importowanymi z łowisk w innych rejonach naszego globu, np. z Oceanu Atlantyckiego.
Bałtyk to szambo i złomowisko powojenne,w ubiegłym roku Gdańsk przez tydzień scieami zalał zatokę ,a teraz m-c wstecz Władysławowo zalało fekaljam z oczyszczali koło Pucka
Dziadek
4 lata
122
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 19:09
Jest sposób (1)
Kupować z certyfikatem MSC
apokalips
4 lata
71
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 21:56
ASC
I ASC w odniesieniu do łososia...
Nieznany
4 lata
10
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 21:50
Jedzcie dorsze g... gorsze
Rybok Kaszëbszci
4 lata
23
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 21:29
duńskie paszowce won
4 lata
73
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 21:25
raz w życiu jadłem świeżego dorsza
W ogóle nie było zapachu ryby. Podobno, jak jest zapach ryby, to już nie jest całkiem świeża. Było to możliwe bezpośrednio po złowieniu na kutrze.
Normalny
4 lata
33
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 19:27
Opinia wyróżniona
Na początek wstrzymać odławianie na rok czasu (4)
Niech się odnowią. Przez ten czas mozna jeść co innego. Wybór jest
4 lata
292
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 21:14
Dorsz
Rok to za mało potrzeba 3 lat na jedno pokolenie
4 lata
70
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 19:34
Rok nic nie zmieni. (2)
Przez rok się nie odnowią. Tu nie chodzi tylko o ich ilość ale i jakość. Poza tym dorsz musi mieć co jeść. Przeczytaj artykuł, tam masz wszystko podane jak na tacy.
4 lata
70
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 19:41
Czyli zmasowany odłów nie ma znaczenia ... (1)
Dziwne. Tak samo kiedyś mówiono o wielorybach
4 lata
03
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 19:50
Zmasowany? A czytałeś artykuł? Dorsza w naszej strefie praktycznie nie ma. Zakaz na rok niczego nie zmieni.
4 lata
60
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 21:07
błąd redakcji
"Oprócz wspominanych gatunków ryb, dorsze - w szczególności młode osobniki - żywią się także żyjącymi przy dnie skorupiakami."
Powinno być: "Dorsze żywią się nie tylko..."
4 lata
12
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 20:57
Chemia!!!!
Chemia z kosmetyków i pestycydów są głównym winowajca.
Ksenoestrogeny nie tylko rujnują gospodarkę człowieka ale i zwierząt i roślin. Powodzenia życzę!
Lola
4 lata
51
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 20:51
Zakaz połowu dorsza, niech to powiedzą Dunczykom którzy swoimi kombajnami do połowów ryb które przerabiają na mączkę to są tysiące ton ryb
tomek
4 lata
143
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2019-07-14 20:41
Polacy za dużo łowią...
... I zbyt mało kupują od Duńczyków. A tak serio, ktoś widział jak Polskę wy**mano na środkach unijnych na restrukturyzację rybołówstwa? Jako jedyni dostaliśmy kasę tylko na likwidację floty. Reszta UE dostała na odtworzenie. Były mapki na stronie fishsubsidy org (obecnie nieistniejącej).
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
