• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Czołgi jadą! Rozmowy milicji i wojska z Grudnia '81

Rafał Borowski, Michał Sielski
16 grudnia 2019 (artykuł sprzed 4 lat) 

Zapis rozmów wojska i milicji z 16 grudnia 1981 r.

W kolejną rocznicę wprowadzenia stanu wojennego gdański oddział IPN opublikował unikatowe nagrania. To zapisy rozmów dowódców jednostek milicji i wojska, które 16 grudnia 1981 r. spacyfikowały strajkujących w centrum Gdańska. Zostały one nagrane na taśmach magnetofonowych przez działaczy Solidarności, którzy podsłuchiwali je na specjalnie dostrojonych odbiornikach.



Czy pamiętasz wprowadzenie stanu wojennego?

16 grudnia 1981 roku, zaledwie trzy dni po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego, Gdańsk stał się areną starć, w których wzięły udział tysiące osób. Po jednej stronie barykady stanęli demonstranci, którzy chcieli wyrazić swój sprzeciw wobec decyzji komunistycznej dyktatury, zaś po drugiej - połączone oddziały milicji i wojska. Wszystko zaczęło się wczesnym rankiem na terenie Stoczni Gdańskiej.

- O godz. 6:27 oddziały wojska i milicji wkroczyły na teren Stoczni Gdańskiej im. Lenina, pacyfikując zakład i kończąc trwający od paru dni strajk. Okazało się jednak, że akcja sił bezpieczeństwa nie tylko nie rozładowała napiętej sytuacji w mieście, lecz wręcz przeciwnie - przyczyniła się do jej eskalacji - wyjaśnia Jan Hlebowicz, rzecznik prasowy gdańskiego oddziału IPN.

Walki z udziałem 25-30 tys. ludzi



Począwszy od godz. 8 wokół blokad ustawionych przez służby mundurowe w okolicach tzw. pomnika Trzech Krzyży zaczęło gromadzić się coraz więcej osób, które solidaryzowały się ze stoczniowcami. Wreszcie o godz. 10:35 zgromadzeni sforsowali kordon i zebrali się pod monumentem i stoczniową bramą nr 2.

- Demonstranci zostali wkrótce zaatakowani przez milicjantów z Pułku Manewrowego oraz z Wyższej Szkoły Oficerskiej ze Szczytna i Szkoły Podoficerskiej MO ze Słupska. W ciągu następnych godzin na ulicach Śródmieścia rozgorzały walki uliczne, w których wzięło udział od 25 do 30 tys. ludzi - kontynuuje Hlebowicz.

Salwa ze ślepej amunicji



Wieczorem, ok. godz. 20, starcia skupiły się na Podwalu Grodzkim, na wysokości Dworca Głównego PKP. Na demonstrantów padł wówczas blady strach, który przywołał im w pamięci tragiczne wydarzenia z Grudnia '70. Pacyfikujący tłum milicjanci i żołnierze zostali bowiem wsparci przez czołgi 8 Dywizji Zmechanizowanej, które miały za zadanie ochraniać pobliski Komitet Wojewódzki PZPR (w gmachu obecnie znajduje się Prokuratura Okręgowa w Gdańsku).

- Czołgi oddały kilka salw ślepą amunicją w kierunku dworca. Wkrótce potem milicjanci uderzyli na demonstrantów i w ciągu godziny opanowały sytuację - tłumaczy Hlebowicz.
Na szczęście tym razem obyło się bez rozlewu krwi. Jednak wbrew pozorom, gdyby pacyfikowani znaleźli się w momencie wystrzału zbyt blisko czołgowych luf, zapewne nie obyłoby się bez rozlewu krwi. Szczegółowo wyjaśnił to jeden z żołnierzy, który uczestniczył - choć nie bezpośrednio - w wydarzeniach z 16 grudnia 1981 r. w Gdańsku.

Unikatowe nagrania w darze dla IPN



O tym i o innych szczegółach grudniowych zamieszek można dowiedzieć się z okolicznościowego filmu, który został opublikowany przez gdański oddział Instytutu Pamięci Narodowej w 38. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego. Materiał, na którym opiera się film, stanowią nagrania rozmów pomiędzy dowódcami jednostek milicji i wojska, które brały udział w pacyfikacji. Te unikatowe świadectwa historyczne zostały udostępnione opinii publicznej po raz pierwszy.

- W naszych zbiorach znajdują się dwie kasety podarowane przez uczestnika wystąpień studenckich w 1968 r. i działacza NSZZ "Solidarność" Kazimierza Koralewskiego oraz osobę anonimową. Zawierają one cenne nagrania rozmów jednostek MO i wojska biorących udział w pacyfikacji Gdańska 16 grudnia 1981 r., które zostały podsłuchane przez specjalnie dostrojone odbiorniki działaczy solidarnościowych i zachowane na kasetach - uzupełnia Hlebowicz.

Obchody rocznicy wydarzeń grudniowych w Trójmieście



Wydarzenia grudniowe będą przypominane w Gdańsku i Gdyni 16 oraz 17 grudnia. Poniżej wykaz najważniejszych z nich:
  • 16 grudnia - Gdańsk, godz. 10, plac Solidarności - zapalenie zniczy, złożenie wieńców i kwiatów pod pomnikiem Poległych Stoczniowców.
  • 16 grudnia - Gdańsk, Cmentarz Łostowicki, ok. godz. 15:30 - złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pod odnowionym przez IPN grobem Antoniego Browarczyka.
  • 16 grudnia - Gdańsk, godz. 16:15 - zapalenie zniczy pod tablicą pamiątkową na budynku b. KW PZPR oraz pod pomnikiem Antoniego Browarczyka.
  • 16 grudnia - Gdańsk, godz. 17 - uroczysta msza święta w bazylice św. Brygidy w Gdańsku, przemarsz pod pomnik Poległych Stoczniowców, Apel Poległych, złożenie wieńców, kwiatów, zniczy.
  • 17 grudnia - Gdynia, godz. 6 - Gdynia Stocznia, pomnik Ofiar Grudnia 1970. Apel Poległych, modlitwa, wystąpienia, składanie wieńców i kwiatów.
  • 17 grudnia - Gdynia, godz. 16:30 - uroczysta msza św. w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa, przemarsz pod pomnik na placu Wolnej Polski (przy Urzędzie Miasta), Apel Poległych i salwa honorowa, modlitwa, wystąpienia, złożenie wieńców i kwiatów.

Miejsca

Opinie (303) ponad 20 zablokowanych

  • Jaruzel

    Pierwszą kulkę w razie interwencji wyłapałby Jaruzel w nagrodę, za to że sobie nie poradził, więc peany na cześć jego geniuszu strategicznego i dbania o rację stanu włużmy głęboko do ... Ratował głównie swoją ...... i koryto

    • 35 5

  • Czerwoni i tak dalej będą uparcie twierdzić, że to dla dobra nas wszystkich (1)

    ludzi mordowali.

    • 46 3

    • właśnie

      i kto tu hejtuje? Nie doczytałem w artykule by kogoś mordowano.

      • 0 4

  • Slepa amunicja (2)

    Pan podoficer a wedlug niego reszta zolnierzy, nie sprawdzili amunicji odbierajac magazynki. Wystarczy rzut oka, sekunda, aby stwierdzic czy amunicja jest ostra czy slepa. Zmierzyl czas trwania salwy z dokladnoscia do 0,1 sekundy a nie wiedzial jaka ma amunicje wychodzac na przeciw tlumow. Bajkopisarz!

    • 19 4

    • Po za tym kałach

      się nie przeładuje po strzale ślepakiem bez specjalnej nasadki na lufę

      • 2 0

    • Z tego co pamietam

      bron i amunicje pobiera sie osobno. Tak bylo na wartach. Sami ladowalismy magazynki. Nie wierze zeby zolnierz nie wiedzial czy ma ostra czy slepa amunicje. Gosc gada bzdury.

      • 4 1

  • Podziały społeczne.

    Podziały były zawsze a wszystko zaczęło się już w jaskiniach.

    • 10 5

  • I ja wtedy do nich... (1)

    Spokojnie, jakoś się dogadamy... I powstrzymalem rozlew krwi

    • 20 5

    • A do tego jeszcze IPN

      Bolek chciał zlikwidować...

      • 5 0

  • Byłem na tej manifestacji,aż do.. (2)

    Czasu jak czołgi oddały salwę ślepakami,,wtedy naprawdę się przestraszyłem,a widziałem już czołgi w1970r,Zomo nikt z nas się nie bał.Byłem w wojsku w artylerii120mm,podmuch ze ślepaka może w bliskiej odległości może też zabić gdyż ciśnienie wylatujących gazów prochowych może znajdujące się w pobliżu przedmioty,drobne kamienienie itp wprawić w zabójczy ruch(coś jak 1000 odkurzaczy do liści włączonych na raz)

    • 29 3

    • (1)

      Bolek! Ty to masz fantazję

      • 0 4

      • Trollu do pięt mi nie dorastasz .

        Jako ex działacz mam masę dokumentów na to co piszę,łącznie ze zdjęciami i dokum.że zostałem postrzelony na manifestacjii

        • 3 1

  • Czy da się ustalić nazwiska tych bandytów, co tak ochoczo chcieli strzelać? (3)

    Przed sąd, albo przynajmniej by na wieki można było ich pamiętać.

    • 29 5

    • Oho, już jakiś komuch zaminusował :p

      • 5 1

    • Piotrowicz

      Piotrowicz, tylko powie, że udawał, a myślał, że krzyczy precz z komuną !

      • 1 2

    • Nie prędzej jak za 20 lat!

      W czasie rozruchów 1981r. broń z amunicją posiadali tylko oficerowie milicji. 25 letni porucznik czy kapitan może być dziś w okresie emerytalnym i stopniu pułkownika czy generała oddanym, lojalnym i zasłużonym dla Polski oficerem. Nie zastanawia cię fakt że dopiero teraz po 28 latach się o tym mówi? Przecież świadkowie i nagrania czy dokumenty są znane już od dawna.

      • 0 0

  • Obrona stoczni (1)

    Bylem obronca Stoczni Gdanskiej tego dnia. Spowodowalismy zastawienie bramy kolejowej kolo wiezowca przy bramie nr 2. Zaladowany wagon zostal przyspawany belkami do szyn. ZOMO podstawilo wagony do ataku na ta brame ale zrezygnowali. Uderzyli na brame nr 2 i 3. Nasz bierny opor nie wytrzymaj - brutalnie ZOMOwcy weszli do SG i wygarneli nas do Sali BHP. Potem przejazdzka sukami do komisariat chyba w Pruszczu a nastepnie Zaklad Karny w Starogardzie Gd. Pozdrawiam kolegow z celi 61 gdzie gdzie spedzilismy miesiac z dwoch zasadzonych. Szkoda tylko za nas studentow bylo ok tysiac a stoczniowcow 200. :(

    • 28 2

    • A na starym mieście kolejowym jak stali stoczniowcy,a naprzeciwko przy placu zebrań ludowych zomowcy do nich strzelali petardami.Nad głowami latał helikopter.

      • 2 0

  • ONI (7)

    Oni mieszkają obok nas,wykonywali tylko rozkazy,sumienie ich chyba nie gryzie,ten starszy pan karmiący gołębie,wyrywał kiedyś paznokcie i lubił bić, a ta staruszka ,której ustępujesz miejsca w tramwaju to sędzia która wydawała wyroki.

    • 47 5

    • Oni nie jezdza autobusami.

      • 13 1

    • I mieli do niedawna emeryturę miesięczną jak wielu nas kwartalną czy półroczną pensję.

      • 20 1

    • ten starszy pan to Piotrowicz czy Kryże? (1)

      Bo ta pani to chyba Niejaka Pawłowicz

      • 1 8

      • Ta pani to chyba niejaka Gronkiewicz Waltz

        Ona nie wyrywała paznokci, w Warszawie wyrywała mieszkania

        • 6 3

    • oni? (2)

      to powinieneś się cieszyć, ze to nie tobie zrywał paznokcie lub nie bił ciebie, a ta staruszka nie skazała ciebie kretynie na dożywocie

      • 1 8

      • Syn oprawcy ? taka wypowiedź (1)

        • 4 2

        • nie

          Sam oprawca

          • 2 0

  • Pytanie i odpowiedź (2)

    Zapytali:gruba krecha?
    Odpowiedziałem:NIGDY!

    • 18 6

    • dzieciaku (1)

      Idź spać już po dobranocce.

      • 1 6

      • Idź coś zjedz,

        bo jakiś taki suchy jesteś

        • 3 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane