- 1 Oszukana na "akcje Orlenu" straciła 140 tys. zł (75 opinii)
- 2 3,5 mln zł wygrane w Lotto na Przymorzu (72 opinie)
- 3 Drugi lewoskręt na Trasie W-Z nic nie dał? (147 opinii)
- 4 Altana w parku Oliwskim ofiarą złomiarzy (110 opinii)
- 5 Najstarsza fontanna idzie do remontu (103 opinie)
- 6 Chodnik dodatkowym pasem Grunwaldzkiej (214 opinii)
Gdyński krzyż portowy: pamiątka budowy miasta
Przydrożne krzyże, tak charakterystyczne dla polskiego krajobrazu, mają często głębsze znaczenie. Gdyńscy robotnicy postawili w latach 20. krzyż w podzięce za pracę przy budowie portu.
Były wznoszone w podzięce za otrzymane łaski, uzdrowienie z choroby, uratowanie z wojennej pożogi lub klęski żywiołowej. Stawiano je ponadto dla upamiętnienia nagłej śmierci. Kiedy człowiek zginął tragicznie w wypadku, w wyniku zabójstwa czy uderzenia pioruna, wierzono, że jego dusza nie zazna spokoju, dopóki nie zostanie postawiony przydrożny krzyż lub kapliczka.
I w Gdyni, gdy w 1922 roku była jeszcze wsią, postawiono pewien szczególny krzyż, który był zwiastunem nowej, lepszej przyszłości. Postawili go budowniczowie portu, w podzięce za pracę, jako wotum dziękczynne, ale również dla upamiętnienia doniosłego wydarzenia, jakim było uchwalenie przez Sejm Polski ustawy o Budowie Portu w Gdyni.
"Upoważnia się Rząd do poczynienia niezbędnych zarządzeń celem wykonania budowy portu morskiego przy Gdyni na Pomorzu, jako portu użyteczności publicznej" - słowa art. 1 ustawy o budowie portu w Gdyni, podjętej 23 września 1922 przez Sejm RP, uznawane są za formalny początek Portu Gdynia.
W 1930 roku Tadeusz Wenda zamieszkał w nowym budynku przy ul. Waszyngtona 38 , gdzie mieściło się również biuro Naczelnika Budowy Portu. Dwa lata później, w 1932 roku, przeniesiono tam krzyż budowniczych portu. Jak podają ustne przekazy, niejednokrotnie modlił się przy nim Tadeusz Wenda.
W roku 1939 krzyż został zniszczony przez Niemców. Gdynianie pamiętali o trudzie swoich ojców i już w latach 1945/46 postawiono w tym samym miejscu nowy krzyż. Po trudach wojny znów trzeba było budować: odtworzyć port, którego falochrony były zniszczone w 90 proc., a nabrzeża w 45 proc., nie wspominając o infrastrukturze portowej i miejskiej oraz zablokowanych wrakami i minami kanałach portowych.
Taki sam los, jak Wendę, nieco zapomnianego w Gdyni, bez należytego i godnego pomnika, spotkał krzyż budowniczych portu. Dziś strzeże on ni to park, ni to parking. W zaniedbanym otoczeniu daje niechlubne świadectwo naszej pamięci o pionierach, którzy w pocie czoła budowali i odbudowywali fundamenty dzisiejszego portu i miasta. Uchwalony nowy plan zagospodarowania przestrzennego rejonu śródmieścia Gdyni, który obejmuje tereny Dalmoru i ulicę Waszyngtona, przewiduje nową strefę prestiżu miasta z nowoczesną zabudową.
Drewniany krzyż, smagany morskim wiatrem i jesiennym deszczem, oparł się niejednej burzy, ale czy oprze się nowoczesnej zabudowie? Czy w Gdyni, tradycyjnie nowoczesnej, jest miejsce na sentymenty, pamięć o jej korzeniach i twórcach?
Opinie (135) ponad 10 zablokowanych
-
2010-05-12 19:14
Jak napisał autor "postawiono pewien szczególny krzyż, który był zwiastunem nowej, lepszej przyszłości" mamy tą lepszą przyszłość co widać spoglądając na Sea Tower i oby więcej takich wspaniałych wieżowców. Wystarczy, że w Gdańsku idą za przeszłością jedyne co tu robią to renowują stare przedwojenne kamienice i budują jakieś niepotrzebne muzea np. Bursztynu. Ciesze się, że w trójmieście jest miejsce gdzie rozwija się nowoczesna wysoka architektura, która nie ogląda się w przeszłość ale patrzy w przyszłość.
- 2 2
-
2010-05-12 06:07
Ciekawosteczka z młodej Gdyni (1)
Fajny artykuł opisujący ciekawe wydarzenie historyczne młodej Gdyni.
- 92 2
-
2010-05-12 14:30
O pionierach? W pocie czoła?
Co za socjalistyczna gadanina! Budowali za pieniądze, taka praca murarzy. A że o krzyż należy dbać, to inna sprawa.
- 2 8
-
2010-05-12 13:14
Widać, że w komentarzach ujawniły się jadowite typki: od czerwonej gwiazdy, od gwiazdy i świecznika oraz od cyrkla, kielni i (2)
trójkąta... Możecie wylewać jad i żółć, ale Polaków nie złamiecie, nasza chrześcijańska i słowiańska tożsamość jest odporna na wasze toksyny...
Wasze żenujące, słabowite ataki na krzyż i naszą tożsamość tylko nas uodporniają, jak szczepionka...
:-)- 7 3
-
2010-05-12 13:58
(1)
Na szczęście katooszołomstwo twojego pokroju to gatunek stopniowo ginący
- 0 3
-
2010-05-12 14:06
Rozbawiłeś mnie... twoją skowyczącą bezsilnością...
Możecie nam... wiesz co...
;-)))- 2 0
-
2010-05-12 10:08
(1)
Gdynia do dzisiaj jest wsiom
- 3 9
-
2010-05-12 12:45
Kole, tłuku ze wsi
widziałeś ty kiedyś na oczy Słownik ortograficzny? Jest taka rzecz.
- 2 0
-
2010-05-12 11:51
dla nietórych.....
symbolika, historia, pamięć to tylko słowa. Całość ich zasad życiowych widać w praktykowanej symbolice; pół litra na stole, genitalia na krzyżu i grube uda na oczach. To nie jest brak wykształcenia - to brak chęci życia na tym poziomie jaki przystoi człowiekowi.
Dziwnie się sĸłada, ze pojęcie państwa polskiego zaczyna się od walki o krzyż i walki z krzyżem. Wiele razy wycinano krzyże w ramach buntów przeciwko całkiem czemu innemu, przeciwko ludzkiej pazerności ! W ciągu ostatnich tygodni szczególnie to widać.
Historia MIASTA Gdyni właśnie od tego krzyża się zaczyna i choćby ten drobny fakt należy uszanować. Uchwała rządu to papier w odległej Warszawie. Krzyż to symbol tych narodzin jakie stały się faktem. Ślicznie nam wyrosło to dziecko ludzi myślących i w ogromnej masie wcale nie wykształconych, bo przecież nie wykształcenie tworzy a rozsądek.- 6 0
-
2010-05-12 11:21
fajny artykuł...
więcej takich!
- 5 0
-
2010-05-12 11:15
To Ja, czas do Toy To Ja :) i zmień sobie nick na "kopiuj wklej"
- 1 2
-
2010-05-12 08:05
Bardziej przypomina kuszę niż krzyż (1)
Standardowa broń współczesnej marynarki?
- 5 35
-
2010-05-12 11:03
Był "Gdańszczanin" jest "Lublinianin"... ciekawe, ciekawe...
Cuda, cuda natym POrtalu
;-)- 4 3
-
2010-05-12 10:57
Bardzo dobry artykul, kolejny z reszta
- 5 0
-
2010-05-12 10:39
Przepraszam, ale nie mogę
co widzę te szpetne sitałers to mnie skręca...
- 6 2
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.