Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Muszą zniknąć ostatnie nazwy ulic z czasów PRL

Katarzyna Moritz
10 kwietnia 2016 (artykuł sprzed 8 lat) 
Opinie (619)
Najnowszy artykuł na ten temat Nie będzie zmiany nazwy ul. Lecha Kaczyńskiego. Nie zgadza się IPN
2
  • Ul. Dąbrowszczaków w Gdańsku musi otrzymać nową nazwę w ciągu najbliższych 12 miesięcy.
  • ul. Dąbrowszczaków Gdańsk

Ul. Dąbrowszczaków w Gdańsku musi otrzymać nową nazwę w ciągu najbliższych 12 miesięcy.

fot. Łukasz Unterschuetz/Trojmaisto.pl


W całej Polsce, mimo że od 27 lat nie ma już PRL-u, jest około 1400 nazw ulic i placów związanych z poprzednim systemem. W Gdańsku mamy do tej pory ul. Dąbrowszczaków zobacz na mapie Gdańska i Buczka zobacz na mapie Gdańska, a w Gdyni Berlinga i Rzymowskiego zobacz na mapie Gdyni. Samorządy mają rok, by to zmienić, Sejm przyjął bowiem ustawę dekomunizacyjną. Kto poniesie koszty wymiany dokumentów?



W Trójmieście dość często dokonywano zmian nazw ulic czy placów. Oczywista i duża wymiana z nazw niemieckojęzycznych na polskie nastąpiła po II wojnie światowej, potem największa fala była na początku lat 90., gdy w Polsce zmienił się ustrój.

Wtedy zniknęli tacy patroni ulic, jak marszałek Rokossowski (obecnie al. Rzeczpospolitej zobacz na mapie Gdańska Gdańsk), Karol Marks (gen. Hallera zobacz na mapie Gdańska Gdańsk), Feliks Dzierżyński (al. Legionów zobacz na mapie Gdańska w Gdańsku i 3 Maja zobacz na mapie Sopotu w Sopocie), Karol Świerczewski (Nowe Ogrody zobacz na mapie Gdańska Gdańsk), prezydent Bierut (Haffnera zobacz na mapie Sopotu Sopot), nie ma też Czerwonych Kosynierów (obecnie Morska zobacz na mapie Gdyni Gdynia), Armii Czerwonej (Armii Krajowej zobacz na mapie Sopotu Sopot), Czerwonego Sztandaru (generała Bora-Komorowskiego zobacz na mapie Gdańska), już mało kto pamięta, gdzie były też ul. 1 Maja Targ Sienny zobacz na mapie Gdańska Gdańsk) czy 22 Lipca (Armii Krajowej zobacz na mapie Gdyni Gdynia).

Trójmiasto nie jest jeszcze wolne od niejednoznacznych patronów

W Gdańsku jest 1739 nazw (stan na dzień 31 grudnia 2015 r.) ulic, placów i innych obiektów publicznych. Poza licznymi zmianami w 1990 roku, jeszcze w 1998 roku zmieniono nazwę ul. Jedności Robotniczej na Trakt św. Wojciecha czy Park im. Marcina Kasprzaka na park Steffensów. Co nie oznacza, że problem zniknął, są jeszcze co najmniej dwie ulice budzące wątpliwości, jak dobrze znana mieszkańcom Przymorza ul. Dąbrowszczaków czy Mariana Buczka na Chełmie.

Dąbrowszczacy to komuniści i socjaliści narodowości polskiej - członkowie XIII Brygady Międzynarodowej im. Jarosława Dąbrowskiego w czasie wojny domowej i sowieckiej interwencji w Hiszpanii w latach 1936-1939 - czytamy na na stronie Instytutu Pamięci Narodowej. Byli realizatorami polityki stalinowskiej na Półwyspie Iberyjskim. Większość z nich dążyła do budowy w Hiszpanii państwa stalinowskiego. Rzeczpospolita Polska pozbawiła ich obywatelstwa polskiego.

Wątpliwości budzi też postać Mariana Buczka, polskiego działacza socjalistycznego i komunistycznego w okresie międzywojennym. Był on członkiem kolejno Polskiej Partii Socjalistycznej, PPS-Opozycji, Komunistycznej Partii Polski.

- Niewątpliwie  trzeba będzie dokonać inwentaryzacji nielicznych pozostałości, które budzić mogą wątpliwości. Bardzo ważny będzie kontakt z IPN-em. Czeka nas duża praca do wykonania - podkreśla Marek Bumblis, gdański radny i przewodniczący komisji kultury, która opiniuje m.in. nazwy ulic w mieście.
W Gdyni też zostały dwa ostatnie takie relikty, czyli ul. Berlinga i Rzymowskiego.

Zygmunt Berling do 1939 roku był zawodowym oficerem Wojska Polskiego, zdegradowanym i skazanym na śmierć za zdradę, po tym jak w 1941 roku został współpracownikiem NKWD i działaczem prokomunistycznym. Później został mianowany przez Stalina dowódcą polskich jednostek przy Armii Czerwonej, w PRL-u był wysokim urzędnikiem państwowym.

Natomiast Wincenty Rzymowski przed wojną był pisarzem, publicystą, wydawcą, a po 1944 roku prokomunistycznym działaczem politycznym, wysokim funkcjonariuszem państwowym i jednym z propagandowych filarów systemu stalinowskiego w Polsce.

Procedura zmiany nazwy ulicy nie jest prosta

- Właścicielem gruntu, na którym są te ulice, jest spółdzielnia, która musi wystąpić o zmianę nazwy. Niemniej rozmowy w tym temacie trwają. Zajmuje się tym Komisja Samorządności Lokalnej i Bezpieczeństwa RM Gdyni. W obecnej sytuacji jednak ustawa, która zapewne zacznie wkrótce obowiązywać, taką zmianę wymusi odgórnie - podkreśla Sebastian Drausal, rzecznik prasowy z gdyńskiego magistratu.
2
  • ul. Rzymowskiego Gdynia
  • ul. Rzymowskiego Gdynia

ul. Rzymowskiego Gdynia

Łukasz Unterschuetz

W Sopocie, gdzie w sumie znajdują się 144 ulice, pierwsza zmiana, delikatnie odbiegająca od obowiązującego nurtu, obejmowała w 1978 roku ulicę 20 Października (rocznica dojścia do władzy Gomułki), której nazwę zmieniono na aleję Niepodległości. Przedtem w latach 1956-78 nosiła ona nazwę Józefa Stalina.

- 20 grudnia 1990 roku Zarząd wraz z Radą Miasta podeszli do tej kwestii kompleksowo, zmieniając nazwy 11 ulic na obecnie obowiązujące. Takim to sposobem problem "starego nazewnictwa" przestał w Sopocie istnieć - informuje Anna Dyksińska, z sopockiego magistratu.
Nowa władza, nowe "jedynie słuszne" nazwy

Przyjęta w zeszłym tygodniu ustawa dekomunizacyjna daje samorządom rok na usunięcie z przestrzeni publicznej nazw upamiętniających osoby, organizacje, wydarzenia i daty symbolizujące komunizm lub propagujące go. A takich nazw jest jeszcze całkiem sporo, szacuje się, że w całej Polsce od 1200 do 1400.

Dotychczas za politykę nadawania patronów odpowiadali radni miejscy i gminni. Nowe przepisy dadzą jednak wojewodom (którzy będą musieli wcześniej posiłkować się opinią Instytutu Pamięci Narodowej) możliwość unieważnienia uchwał, którymi w przeszłości Rada Miasta lub Gminy przegłosowała budzącą wątpliwości nazwę. W razie zakwestionowania nazwy, władze samorządowe miałyby trzy miesiące na to, by nadać danemu obiektowi czy ulicy nową nazwę.

Koszty samorządów i obywateli

W ustawie zapisano, że zmiana nazwy dokonana na podstawie ustawy nie będzie miała wpływu na ważność dokumentów zawierających nazwę dotychczasową. Oznacza to, że np. dowód osobisty, mimo zmiany nazwy ulicy, przy której mieszka osoba legitymująca się nim, będzie ważny, dopóki nie upłynie jego termin ważności.

Zdecydowano też, że pisma oraz postępowania sądowe i administracyjne w sprawach dotyczących zmiany nazwy, dokonanej na mocy ustawy, w księgach wieczystych, rejestrach, ewidencjach i dokumentach urzędowych będą wolne od opłat.

Jak zaznaczono w uzasadnieniu do projektu ustawy, jej wejście w życie będzie wiązało się z kosztami dla budżetu państwa w postaci zmniejszenia dochodów, spowodowanego zwolnieniem z opłat oraz zwiększeniem wydatków związanych z wymianą dokumentów. Również samorządy poniosą koszty związane z wymianą dokumentów i zmianą tablic z nazwami ulic.

Zobacz także

Zmiana nazw ulic w związku z ustawą o IPN (22)

Opinie (619) 4 zablokowane

  • 2016-04-10 12:12

    Bez przesady. Najlepiej w Lodzi zmienili (4)

    Wielkie tranzytowe Rondo Gagarina w Rondo Lotnikow Lwowskich. Po co? Akurat Gagarinowi sie nalezalo za zaalugi dla swiata :) ale wiadomo - poprawnosc polityczna. A dla mnie bezsens

    mk

    8 lat

    • 95 13

    • 2016-04-10 12:15

      I jeszcze powiedz, ze masz Kopernika w Moskwie:) (2)

      8 lat

      • 3 7

      • 2016-04-10 12:56

        no jest :) (1)

        w Gagarinskim rejonie heheheheh :)

        z

        8 lat

        • 8 2

        • 2016-04-11 01:00

          Jest, bo Kopernikow to charoszyj sowieckij czełowiek.

          Wołodia

          8 lat

          • 1 0

    • 2020-07-26 21:42

      Rondo Gagarina

      To nie było Rondo Gagarina tylko Rondo innego kosmonauty Giermana Titowa. Pozdrawiam,

      3 lata

      • 0 0

  • 2016-04-10 12:13

    Bedzie walka (1)

    Komunisci beda podburzac mieszkancow.
    Ulica dziadka, ojca im sie przeciez nalezy.

    8 lat

    • 28 34

    • 2016-04-10 12:24

      To oczywiscie sarkazm z mojej strony

      Niech spadaja gn.

      8 lat

      • 0 7

  • 2016-04-10 12:15

    Redakcjo! (2)

    Kiedyś Czerwonego Sztandaru w Gdańsku to obecnie Gen Bora Komorowskiego!

    mieszkaniec

    8 lat

    Odpowiedź redakcji:

    Dziękujemy za sugestię. Treść została poprawiona.

    • 25 2

    • 2016-04-10 19:34

      a nie mozna bylo

      Zmienic na Zoltego Sztandaru ? ;)

      yellow submarine

      8 lat

      • 0 2

    • 2016-04-11 16:06

      Podobne bzdury są przy al. Niepodległości, aż do 1978 r. ul. Stalina? Nieźle ze znajomością historii... Poza tym, o ile pamiętam, 20 Października na Niepodległości zmieniono już w 1971 r.

      8 lat

      • 2 1

  • 2016-04-10 12:17

    Proponuje "aleje Ojca Dyrektora" (3)

    8 lat

    • 89 25

    • 2016-04-10 12:24

      Donald przestan

      8 lat

      • 10 11

    • 2016-04-10 13:09

      Słusznie. Wielkich biznesmenów też trzeba doceniać.

      8 lat

      • 15 2

    • 2016-04-10 16:18

      Lepsza aleja Rydzyka

      niż lotnisko Wałęsy

      Popieramkod

      8 lat

      • 4 11

  • 2016-04-10 12:17

    Zeby jeszcze w raz z nazwami (8)

    znikli komunisci.

    hej kodziarze * wam w twarze

    8 lat

    • 39 43

    • 2016-04-10 12:17

      nie znikną. Pełno tego kure*stwa w rządzie (2)

      8 lat

      • 28 6

      • 2016-04-10 12:20

        Byli poprzednim rzadzie, rzeczywiscie i dzis maszeruja pod sztandarem KOD (1)

        siedza w wyborczej, polityce, tvn, polsacie resortowe dzieci zgrywajace swiatlych liberalow.

        hej kodziarze * wam w twarze

        8 lat

        • 9 21

        • 2016-04-10 13:19

          przestań dziecko się bawić internetem

          bo cię głowa rozboli,
          najlepiej zrobisz jeśli wrócisz do książek
          i nauczysz się rozumieć co wypływa z twoich ust

          Twój Pan

          8 lat

          • 13 2

    • 2016-04-10 12:45

      Nie znikną, zapisali się do PiSu

      Prokurator z Państwa Pislamskiego

      8 lat

      • 17 2

    • 2016-04-10 12:51

      Też bym się cieszył gdyby zdelegalizowali komunistyczny PiS..

      8 lat

      • 17 2

    • 2016-04-10 23:29

      (2)

      Kiedy w Polsce był komunizm bo nie pamiętam.

      dziadek

      8 lat

      • 1 1

      • 2016-04-11 01:05

        skleroza nie boli (1)

        Dziadek masz tą samą przypadłość jak idziesz do kibelka,wchodzisz i mówisz: nie pamiętam po co wszedłem,wychodzisz a tu ci cieknie po nogach.

        obserwator

        8 lat

        • 2 4

        • 2016-04-26 13:43

          gdybyś pilnie czytał to byś wiedział, że w Polsce nigdy nie było komunizmu

          a tak tylko pokazałeś, że nic nie czytasz
          i nic nie rozumiesz
          tylko tak sobie gadasz bez ładu i składu
          bo nie masz nic w życiu poważnego do roboty

          Twój Pan

          8 lat

          • 0 0

  • 2016-04-10 12:17

    tylko koszta

    Kto ma jeszcze na to pieniądze uderza w nasze kieszenie a ulice przez nazwę nie polepsza stanu chodników i jezdni.

    czytelnik

    8 lat

    • 65 18

  • 2016-04-10 12:17

    Dlaczego mam wrażenie, że większość nazw będzie zastąpionych na cześć Lecha Kaczyńskiego, smoleńska itd?

    Point

    8 lat

    • 79 19

  • 2016-04-10 12:17

    Wuj tam z gospodarką.. (5)

    Najważniejsze to zmiany nazw ulic, aborcja, kasa dla rydzyka, walka z Owsiakiem i "zamach" smoleński!
    Jak to było z hasłami?
    "Dobra, zmiana!"
    Polska będzie w ruinie!

    8 lat

    • 104 28

    • 2016-04-10 12:25

      Głupiś jak but (4)

      Akurat dla gospodarki jest jak najbardziej wskazane, żeby rząd zajmował się pierdołami a nie nią. Im mniej socjaliści w niej grzebią, tym dla niej lepiej ;)

      8 lat

      • 14 8

      • 2016-04-10 13:20

        to jaki ty mądry jesteś sam nam przedstwiłeś (2)

        nie mówiąc już o braku kultury,
        lepiej zrobisz wczołgując się pod stół
        bo tam jest twoje miejsce,
        tam masz czekać na łaskę pańską
        i resztki z pańskiego stołu,

        pogromca matołów

        8 lat

        • 6 5

        • 2016-04-10 16:39

          Teraz sam okazałeś się matołkiem. (1)

          Im mniej obecny nierząd będzie się wpie...ł w gospodarkę, tym lepiej my szare ludki na tym wyjdziemy. Może będzie coś, czego nie rozwalą .

          8 lat

          • 5 3

          • 2016-04-11 15:42

            zgadzam się, że zajmują się pierdołami

            a przynajmniej to serwują w mediach żeby ciemnego luda czymś zająć
            i odwrócić uwagę,
            co masz na myśli pisząc, że socjaliści grzebią w gospodarce?
            jak na razie od 89 mamy wprowadzaną gospodarkę wolnorynkową
            i wszelkie instrumenty finansowe z nią związane też,
            gdzie tu socjalizm widzisz? przy takim poziomie nierówności społecznych nie można mówić o socjalizmie, socjalizm zakłada zmniejszanie nierówności społecznych,

            rozumiem, że jako przeciwnik takiego życia proponujesz pogłębianie nierówności, wyzysk, niewolnictwo, tortury i prawo wojskowe?

            leopard mocy

            8 lat

            • 2 1

      • 2016-04-10 13:25

        Problem z tym, że gospodarką już się też zajęli - abonament, podniesienie podatków, janosikowe rozdawnictwo 500plus100naKościół, stadnina w Janowie i zatrudnienie więcej urzędników.
        Jakby się zajęli tylko wymianą tabliczek a nie rozpierdalalaniem kraju to byłoby pół biedy.

        8 lat

        • 12 2

  • 2016-04-10 12:23

    #Dobra, zmiana.. (1)

    Może nadprezes Polski od razu wyda dekret, żeby nazywać imieniem Lecha i Marii Kaczyńskich, Ofiar Zamachu, Elit Smoleńskich..?

    8 lat

    • 74 15

    • 2016-04-11 00:13

      Ale nie wszystkich Elit,

      bba

      8 lat

      • 2 0

  • 2016-04-10 12:24

    smutne (1)

    bo żołnierze Berlinga bronili Westerplatte ?

    jerzy

    8 lat

    • 29 17

    • 2016-04-10 12:30

      Jest ulica Obrońców Westerplatte, którym się z pewnością hołd należy. Berlingowi już nie.

      8 lat

      • 12 4

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (22)

Najczęściej komentowane

Tanio nie jest, ale bez "paragonów grozy"

Tanio nie jest, ale bez "paragonów grozy"

Wisła Kraków - Lechia Gdańsk 3:4. Awans do ekstraklasy zdobyty!

Lechia zdobyła awans do ekstraklasy! LIVE!

więcej

Najczęściej czytane