- 1 Wypadek i blokada obwodnicy. W akcji LPR (220 opinii)
- 2 Co się wydarzyło na lotnisku z piątku na sobotę (155 opinii)
- 3 Napad na bank miał być żartem (131 opinii)
- 4 W majówkę ruszają linie sezonowe (42 opinie)
- 5 Rozporządzenie ws. zakazu wstępu do lasów (159 opinii)
- 6 2,5 roku więzienia dla rosyjskiego szpiega (99 opinii)
Nieistniejące cmentarze: jedyne, jakie możemy dziś odwiedzić
Wszystkie wyglądają jednakowo i na pierwszy rzut oka przypominają nagrobki. W latach 2006-2009 postawiono w Gdańsku szesnaście tablic upamiętniających zlikwidowane po wojnie poniemieckie cmentarze. Paradoksalnie nieistniejące cmentarze są jedynymi, jakie możemy odwiedzić podczas tego święta Wszystkich Świętych...
Mowa o poniemieckich cmentarzach, niemal zupełnie zlikwidowanych w pierwszych dekadach po zakończeniu II wojny światowej - a dokładnie na przełomie lat 60. i 70. - i powrocie Gdańska w granice Polski. Dlaczego ówczesne władze podjęły decyzję o likwidacji miejsc, które w naszej kulturze są powszechnie uważane za nienaruszalne?
Wymazanie śladów niemieckiej przeszłości
Oficjalnie, poniemieckie cmentarze potraktowano jako porzucone. Zarastały chwastami i nie było komu pielęgnować nagrobków, gdyż ich bliscy zostali wysiedleni w nowe granice Niemiec. W przypadku wielu mogił upłynął zresztą minimalny okres, jaki musi upłynąć od pochówku, aby można było zlikwidować je zgodnie z prawem. Zarówno ustawa o chowaniu zmarłych i stwierdzaniu przyczyny zgonu z 1932 r., jak i obowiązująca do dziś ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych z 1959 r. ustaliła wspomniany okres na 20 lat.
Jednak tak naprawdę, celem likwidacji cmentarzy było przede wszystkim usunięcie z przestrzeni publicznej śladów niemczyzny. Tysiące pomników z wyrytymi po niemiecku napisami stały w jaskrawej sprzeczności z tezą o odwiecznie polskim charakterze Ziem Odzyskanych, usilnie lansowanej przez ówczesną propagandę. Należy jednak wspomnieć, że pamięć o okrucieństwach zgotowanych Polakom przez Niemców w okresie okupacji była wciąż żywa i trudno oczekiwać, aby decyzja o likwidacji spotkała się wówczas z powszechnym potępieniem.
Idea upamiętnienia pochowanych na dawnych cmentarzach
Po transformacji ustrojowej w Gdańsku - podobnie zresztą jak w innych miastach wchodzących w skład Ziem Odzyskanych - nieskrępowana debata publiczna o niemieckiej przeszłości przestała być tematem tabu. Co więcej, można nawet mówić o modzie na poznawanie przedwojennej historii miasta, której dobrym przykładem była ogromna popularność wydanej w latach 1996-2006 serii albumów fotograficznych "Był sobie Gdańsk".
Wkrótce pojawiła się także idea upamiętnienia dawnych mieszkańców Gdańska, pochowanych na nieistniejących już cmentarzach. W 1998 r. gdańscy radni wydali uchwałę, w której wyrazili poparcie dla pomysłu społecznego komitetu, który zaproponował postawienie stosownego pomnika. W ten właśnie sposób powstał Cmentarz Nieistniejących Cmentarzy przy ul. 3 maja w Gdańsku, którego otwarcie miało miejsce w 2002 r.
Dotychczas ustawiono 16 tablic
Kilka lat później pojawił się kolejny pomysł, aby sukcesywnie upamiętnić każdy, nieistniejący cmentarz z osobna. W latach 2006-2009, na terenie dawnych cmentarzy zostało ustawionych przez Gdański Zarząd Dróg i Zieleni łącznie 16 tablic pamiątkowych. Wszystkie mają identyczną formę. Zostały wykonane z granitu i swoim kształtem przypominają dawny nagrobek. Na powierzchniach frontowych - patrząc od góry - zostały wykute kolejno:
- herb Gdańska
- napis w języku polskim, informujący o nazwie cmentarza oraz okresie, w którym funkcjonował
- inskrypcja w języku łacińskim, z reguły cytat z Biblii, opatrzony skrótem źródła wersetu
- napis w języku niemieckim, o treści analogicznej do napisu polskojęzycznego
- fragment współczesnej mapy miasta, na którą naniesiono obrys cmentarza oraz miejsce umiejscowienia tablicy
- informacja o sfinansowaniu z miejskiego budżetu wraz z datą ustawienia tablicy
Pełna lista pamiątkowych tablic
Poniżej prezentujemy listę zlikwidowanych cmentarzy w Gdańsku, na terenie których zostały ustawione pamiątkowe tablice:
- Cmentarz katolicki p.w. św. Mikołaja i Kaplicy Królewskiej przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, czynny w latach 1893-1956
- Cmentarz ewangelicki p.w. św. Katarzyny przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, czynny w latach 1870-1956
- Cmentarz ewangelicki Najśw. Marii Panny przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, czynny w latach 1901-1956
- Cmentarz katolicki p.w. św. Józefa i Św. Brygidy przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, czynny w latach 1815-1956
- Cmentarz ewangelicki św. Trójcy przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, czynny w latach 1867-1956
- Stary cmentarz katolicki "Urania" u zbiegu al. Grunwaldzkiej i ul. Kościuszki we Wrzeszczu, czynny w latach ok. 1770-1946
- Cmentarz zespolony p.w. św. Bartłomieja, Jana, Piotra i Pawła przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, czynny w latach 1860-1956
- Cmentarz ewangelicki Lazaretu i Najświętszej Marii Panny przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, czynny w latach 1815-1946
- Cmentarz ewangelicki p.w. Bożego Ciała przy ul. 3 maja w Śródmieściu, czynny w latach 1815-1956
- Cmentarz ewangelicki św. Barbary przy ul. Bema na Siedlcach, czynny w latach 1850-1964
- Cmentarz nowy katolicki przy ul. Strzeleckiej w Śródmieściu, czynny w latach 1822-1946
- Cmentarz katolicki w Emaus, po 1920 roku Ewangelicki Cmentarz Zbawiciela przy ul. Starodworskiej na Siedlcach, czynny w latach 1781-1956
- Cmentarz bezwyznaniowy krematoryjny przy ul. Traugutta we Wrzeszczu, czynny w latach 1914-1966
- Cmentarz ewangelicki przy ul. Wyzwolenia w Nowym Porcie, czynny w latach 1869-1947
- Cmentarz ewangelicki przy ul. Cedrowej na Ujeścisku, czynny w latach 1648 - 1961
- Cmentarz ewangelicki p.w. Chrystusa Króla przy ul. Nowotnej na Stogach, czynny w latach 1880-1946
Puste cmentarze w dzień Wszystkich Świętych
Opinie (167) ponad 20 zablokowanych
-
2020-11-01 20:18
Szpegawsk
Szpegawsk to drugie miejsce ,niedaleko Starogardu Gdańskiego gdzie są zbiorowe mogiły 7 tysięcy Polaków zamordowanych przez Niemców.
- 8 0
-
2020-11-01 20:28
pomylka nr.14
Cmentarz w Nowym Porcie powstał w 1689 a nie jak napisano w 1869 ,taki szczegół wyhaczyłem bo jestem z tej dzielnicy.pozdrawiam
- 7 0
-
2020-11-01 20:31
Na cmentarzu znajdującym się pomiędzy Na Stoku a Radunią nie ma tablicy.
Tylko mała uliczka o nazwie Salwator pozostała.
Na nim wybudowano szkołę podstawową Nr. 21 w latach 60- 8 0
-
2020-11-01 20:38
Poczekano aż Markety sprzedadzą kwiaty i znicze = Kasa z vat jest. (2)
To nie przypadek jak sądzę, że tak długo czekano z wydaniem decyzji o zamknięciu cmentarzy.
Tysiące marketów jak co roku sprowadziło dużo towaru na 1 Listopada, jak wiadomo od każdego znicza płynie do rządu 23% podatek VAT a są i inne wpływy, podatki od właścicieli firm produkujących znicze, podatki od pracowników czy akcyza od paliwa - ktoś to musi dowieźć i od prądu z fabryk zniczy czy ogrodniczych.
Ponadto duże firmy / markety mają prawników a ci mogą zapytać o to czy o tamto np dlaczego bez stanu wyjątkowego coś tam się wprowadza - i tym samym mogą zażądać gigantycznych odszkodowań.
Polacy kupili towar w Marketach i przecież go nie odniosą.
Przy okazji - w człowieku nie ma Duszy żyjącej, człowiek po śmierci jest martwy i oczekuje na z-martwyCH-Wstanie, nastąpi on gdy przybędzie ponownie Syn Jahwe by zniszczyć obecny system szatana jaki panuje obecnie i zaprowadzić Królestwo Ojca na ziemi = Dzieje Apostolskie 24:15 , Księga Daniela 2:44
Nie słyszeliście?
"Ojcze Nasz któryś jest w niebie uświęć się Imię Twoje / Nie "Świeć się"! , święcić to można np 3 Maja, Imię Jahwe ma zostać uświęcone!/ No i dalej! -
"przyjdź królestwo twoje" ! - Przyjdź oznacza przecież, że go nie ma, że nie władza owego Królestwa ma moc na ziemi!
Tak jak i napisano: "Cały świat leży w mocy złego" - boga tego sytemu - II List do Koryntian 4:4
- Jeśli nadal będziesz w nim tkwił to wraz z nim przeminiesz niczym trawa.
Nie ma neutralnych, albo żyjesz dla Boga i jesteś Jego Dzieckiem, albo siedzisz w łódce która niebawem zatonie. - Zobacz kto jest dzieckiem Boga w Ewangelii Jana 1:11-13 , bo nie każdy człowiek nim jest.
Wiesz czemu nadejdzie czas kiedy żywi będą zazdrościć umarłym? Nie wiesz? - a szkoda bo jest on bliżej aniżeli się domyślacie.
Szykujcie się bo może nie być miło, tym razem bowiem nie nadejdzie mały Jezusek i nie powie oj wy niedobrzy niedobrzy po czym pogłaszcze was po główkach...
Jezus zapowiedział co czeka Jerozolimę /Naród Wybrany/ za to, ze Go odrzucili, cd:- 0 5
-
2020-11-01 20:40
cd (1)
Jezus zapowiedział co czeka Jerozolimę /Naród Wybrany/ za to, ze Go odrzucili, spełniło to się w roku 70 i było boleśnie, bardzo boleśnie a przecież dopiero przed nami Wielki Ucisk - Ucisk - Jakiego jeszcze nigdy nie było na ziemi i jakiego już nigdy więcej na ziemi nie będzie.../!!!/
"Nawet bohater będzie krzyczał ze strachu" - tego się spodziewajcie.
Historia Jonasza, którego połknęła wielka ryba, by wykonał on swoje zadanie - Ogłoszenie mieszkańcom Niniwy wyroku - właśnie dla was została napisana, po to byście nie mówili, że co ma być to będzie!
Tam miała nastąpić zagłada a nie nastąpiła bo ludzie się opamiętali!
A WY opamiętać się nie chcecie... Nie mówcie zatem:
"Co ma być to i tak będzie"! - Bo sami sprowadzacie wyrok na siebie swoim życiem, swoimi wyborami, swoją obojętnością wobec waszego życiodawcy!
Zaprawdę, Koniec zgotuje straszną zagładę mieszkańcom ziemi.- 0 1
-
2020-11-02 05:49
Nie pij więcej !
- 0 0
-
2020-11-01 21:13
głupki
z protestów "piorun w pupie" jeszcze ich nie pomalowały ...
- 6 6
-
2020-11-01 21:50
Był cmentarz w Brzeźnie
za dawną Balladyną i ośrodkiem strzeleckim blisko plaży.
- 7 0
-
2020-11-01 22:03
Dulkiewicz czeka na medal od Niemców za ich gloryfikację . (1)
Jeszcze nigdy Gdańskiem nie rządziła tak antypolska osoba .
- 7 12
-
2020-11-02 01:17
Nic nie zrozumiałeś, przykre.
- 1 0
-
2020-11-02 01:49
Bardzo ciekawy artykuł. Oczywiście czekamy na kontynuację.
- 4 1
-
2020-11-02 09:44
Green
Te zlikwidowane cmentarze, niektóre tylko "powierzchniowo" to idealne miejsce na postawienie tam kwiatów i zniczy odkupionych od handlarzy. Niech ludzie, zwłaszcza napływowi, wiedzą, gdzie wyprowadzają pieska czy dzieci na spacer albo piszą postulaty o budowę kortów tenisowych.
- 3 0
-
2020-11-02 09:51
Do autora (1)
Chyba zapomnieliśmy o jeszcze jednym cmentarzu w samym centrum Gdańska. To przecież średniowieczny cmentarz przy dawnym szpitalu zakaźnym. Z wykopu pod budowę Forum Radunia wydobyto ok 1300 szkieletów naszych przodków. Ile zostawiono w betonie, nie wiemy.
- 1 0
-
2020-11-02 13:43
Lazaret św. Gertrudy.
W tak barbarzyński sposób skasowano pochówki lazaretu św. Gertrudy!!!!!!
- 1 0
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.