Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Pierwsze polskie pączki powstały u nas

Marzena Klimowicz-Sikorska
12 lutego 2015 (artykuł sprzed 9 lat) 
Opinie (166)
Najnowszy artykuł na ten temat Tłusty czwartek 2022 - kiedy? Tradycja i zwyczaje pączków na Tłusty czwartek
Pierwsza zachowana wzmianka o pączkach w Polsce pochodzi z 1475 r. z Gdańska. Pierwsza zachowana wzmianka o pączkach w Polsce pochodzi z 1475 r. z Gdańska.

Pierwsza zachowana wzmianka o pączkach w Polsce pochodzi z 1475 r. z Gdańska.

fot. Trojmiasto.pl

Mało kto wie, że pierwsza wzmianka o pączkach w Polsce odnosi się do Gdańska. Za granicą nasz "tłusty czwartek" przypada zwykle... we wtorek.



Ile zjadasz pączków w tłusty czwartek?

Tłusty czwartek przypada na ostatni czwartek karnawału, a że zależy od daty Wielkanocy, jest to święto, czy raczej tradycja, ruchome. Choć dokładne pochodzenie tłustego czwartku nie jest znane, zachowały się dokumenty, z których wynika, że pierwsza wzmianka o pulchnych ciastkach smażonych na głębokim tłuszczu pochodzi z... Gdańska.

- Pierwsza wiadomość o pączkach w Polsce pochodzi z Gdańska z 1475 r. i ma związek z pewnym wydarzeniem - opowiada Andrzej Januszajtis, znawca dziejów Gdańska. -Otóż kandydat na mistrza piekarskiego jednego z cechów, w tym wypadku specjalizującego się w "pieczywie luźnym", musiał upiec miękki chleb i "pomellen". Szukałem w niemieckich słownikach dawnych i współczesnych tego słowa, ale go nie znalazłem. Dopiero potem dowiedziałem się, że na Kociewiu i Kaszubach, Powiślu, a nawet w Płocku, do dziś pewien rodzaj pączków nazywa się "pumelkami", które pochodzą od słowa "pomellen".

W średniowieczu pączki niekoniecznie musiały być słodkie, do ciasta dodawano np. słoninę.

- Nie mamy receptury średniowiecznych pączków. Pewne jest jednak, że wówczas, jak i teraz, smażone były w głębokim roztopionym tłuszczu - przyznaje badacz.

O gdańskich pączkach mówi też inna wzmianka znaleziona w historycznych dokumentach. W 1631 r. dwaj piekarze otrzymali obywatelstwo gdańskie z prawem wypiekania ciastek maślanych i pączków. Wtedy nazywano je pfannkuchen, a tak do dziś określa się pączki w prawie całych północnych Niemczech.

Co ciekawe, od XVII w. gdańskie pączki mogły już być posypywane cukrem (głównie trzcinowym), a to za sprawą pierwszej w Polsce rafinerii cukru trzcinowego, która powstała właśnie w Gdańsku.

- Było to w 1618 r., na ten czas datuje się utworzenie w Gdańsku pierwszej w Polsce takiej rafinerii. Zaraz po niej powstały kolejne, ale niestety ich żywot był krótki, bowiem całkowicie były uzależnione od importu trzciny cukrowej. Dostawy odbywały się morzem, co w czasach wojen było bardzo utrudnione - tłumaczy prof. Januszajtis.

Wciąż nie wiadomo, dlaczego to właśnie pulchny pączek stał się symbolem końca karnawału. Na ten temat istnieją jedynie hipotezy.

- Można założyć, że dlatego, że pączki są tak smaczne. Muszą być pulchne i lekkie, a nie takie, o jakich pisał w XVIII wieku ks. Kitowicz, że "zdarzają się takie pączki, że gdyby takim trafić w oko, to by się podsiniaczyło". Na szczęście dziś takich już nie ma. Sam je bardzo lubię, ale więcej niż dwóch nie zjem - przyznaje Andrzej Januszajtis.

Koniec karnawału w innych kulturach kulinarnych

W Stanach Zjednoczonych, które słyną m.in. z zamiłowania do donatów, czyli pączków z dziurką, zamiast tłustego czwartku obchodzi się tłusty wtorek. Zwany jest z francuska Mardi Gras lub też Shrove Tuesday. Tak jak i nasz "czwartek", jest to dla Amerykanów święto końca karnawału, w którym pączek jest tylko elementem wielkiej uczty.

Mardi Gras obchodzony jest też we Francji. Tam jednak poza pączkami zjada się gofry i faworki ale także crepes Suzette - naleśniki z sosem pomarańczowym. Do tego słodkiej uczcie towarzyszą huczne festiwale i parady.

Z kolei w Wielkiej Brytanii ostatni czas przed wielkim postem określa się jako Pancake Day, kiedy to głównym daniem są naleśniki serwowane na różne sposoby. "Naleśnikowy dzień" obchodzony jest również w Australii.

Zupełnie inaczej wygląda to w krajach skandynawskich, gdzie tłusty czwartek również wypada we "wtorek" i nazywa się Fettisdag. Tego dnia na stołach królują semle, czyli pszenne bułeczki nadziewane słodkim farszem.


Zobacz jak powstają paczki w jednej z najstarszych cukierni w Trójmieście.

Zobacz także

TŁUSTY CZWARTEK (6)

Opinie (166) ponad 20 zablokowanych

  • 2015-02-12 09:29

    Najlepsze pączki w piekarni u Nowaków - Sopot Kamienny Potok

    mm

    9 lat

    • 0 7

  • 2015-02-12 09:42

    Tylko metropolitalne euro-pączki z przetargu w strefie prestiżu zajadam pod okiem konserwatora zabytków!

    Wasz Budżetowy Ponczeq ;)

    9 lat

    • 5 1

  • 2015-02-12 09:42

    to ciekawe - tylko dlaczego tego faktu nie wykorzystuje się do REKLAMY Gdańska?

    przeciez to manna z nieba

    posprawdzac pochodzenie paczka, moze to jest nasz oryginalny wyrób?

    cos podobnego istnieje w Brazylii (sonho bodaj), ciekawe jak tam trafił

    9 lat

    • 8 0

  • 2015-02-12 09:45

    oszuści (4)

    Każda cukiernia i piekarnia dziś a więc w tłusty czwartek pokazała nam że zależy jej tylko na naszych miedziakach. W każdej można znaleźć jedynie pączki z marmoladą napieczone tanim kosztem i sprzedawane za grubą kasę. Wstyd, moim zdaniem to jest dobry temat na artykuł z okazji dzisiejszego święta.

    oszukany

    9 lat

    • 13 3

    • 2015-02-12 10:20

      nieprawda (3)

      kupowałam pączki w 2 różnych piekarniach, oddalonych od siebie o bank i delikatesy, w każdej z nich kupiłam 3 rodzaje pączków i tak:
      wiśnie były wiśniami a nie dżemem wiśniowym,
      toffi to klasyczne toffi/kajmak,
      różane - pyszne powidła!,
      adwokat - no wiadomo - budyniek z posmakiem,
      jabłko było faktycznie jabłkiem z cynamonem,
      a śliwka powidłami

      zero marmolady ;P

      9 lat

      • 4 1

      • 2015-02-12 10:40

        o rany (1)

        Dopiero 10 a Ty już 6 pączków zjadles?

        9 lat

        • 2 0

        • 2015-02-12 10:47

          nie trzeba zjeść - można widzieć

          ha-ha-ha

          9 lat

          • 2 0

      • 2015-02-12 14:54

        oszukany

        Tak?To powiedz mi dlaczego dzis nie ma w paczusiu i innych paczkow z chalwa,czekolada tylko wszedzie z paskudna roza i drzemami?

        oszukany

        9 lat

        • 0 0

  • 2015-02-12 09:47

    Pączki srączki, a starej siedzenie rośnie :(

    9 lat

    • 9 1

  • 2015-02-12 10:29

    Andrzej Januszajtis. I wszystko jasne.

    "Badacz"...

    fdg

    9 lat

    • 3 7

  • 2015-02-12 10:41

    a umnie w warszawce

    to sie całe piekarnie kupuje a nie tam pączka z biedronki za 45 gr

    Cfaniak

    9 lat

    • 5 1

  • 2015-02-12 10:51

    co ten Januszajtis wymyslił

    nie dosc że jest promotorem ministranta budynia to teraz takie bzdury deklaruje

    9 lat

    • 4 4

  • 2015-02-12 11:07

    a chu.. z piekarniami i cukierniami

    Najlepsze pączki z BIEDRONKI za 0,45gr.:DDD

    mr masa

    9 lat

    • 1 7

  • 2015-02-12 11:29

    7...ale to dopiero poczatek (1)

    ja juz mam 7 za sobą...troche odpoczynku i dalej...
    Najlepsze paczki tylko od T Deker

    bkr

    9 lat

    • 2 3

    • 2015-02-12 12:05

      frajera co przepłaca łatwo poznac po tym co pisze

      9 lat

      • 1 3

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (6)

Najczęściej komentowane

"Popis" tego kierowcy to kiepska reklama dla marki BMW

"Popis" tego kierowcy to kiepska reklama dla marki BMW

Martwe dziki na Karwinach. Otrute czy padły z głodu?

Martwe dziki na Karwinach. Otrute czy padły z głodu?

więcej

Najczęściej czytane