• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Stare czy Główne? Może po prostu "starówka", jak w innych miastach?

Marcin Januszewski
23 marca 2011 (artykuł sprzed 13 lat) 
Umówmy się na Starym Mieście, pod Neptunem? Teoretycznie można to uważać za błędne określenie, ale i tak każdy będzie wiedział, gdzie się spotkać. Umówmy się na Starym Mieście, pod Neptunem? Teoretycznie można to uważać za błędne określenie, ale i tak każdy będzie wiedział, gdzie się spotkać.

Starówka, Stare Miasto, Główne Miasto, Śródmieście, a może Centrum? Jak właściwie powinniśmy nazywać "tę część" Gdańska? Choć mało kto używa formy poprawnej, to jednak wszyscy wiedzą o co chodzi. Chcemy rozpocząć dyskusję czy warto walczyć o poprawne nazewnictwo, którego nie zna większość gdańszczan, nie mówiąc już o turystach. Ekipa Trojmiasto.tv planuje przeprowadzić wideo-sondę wśród mieszkańców Gdańska. A zainspirował nas list od naszego czytelnika, pana Marcina Januszewskiego. Oto on:



Ratusz Staromiejski, jak sama nazwa wskazuje, jest ratuszem "tylko" Starego Miasta. Ratusz Staromiejski, jak sama nazwa wskazuje, jest ratuszem "tylko" Starego Miasta.
Od lat na stronach Trojmiasto.pl toczą się spory między czytelnikami (najczęściej w komentarzach do artykułów) o prawidłowe nazewnictwo najstarszej części Gdańska.

Jedni starają się wymusić stosowanie nazw historycznych. Podział tej części Gdańska jest historycznie uzasadniony, ponieważ większość z tych "poddzielnic", czyli Główne Miasto, Stare Miasto, Osiek, Zamczysko i Stare Przedmieście, nie stanowiły kiedyś jedności. Niektóre nawet były swego czasu administracyjnie niemal samodzielnymi organizmami z własnymi burmistrzami i ratuszami. Dzisiaj granice między tymi miejscami są niewidoczne lub wyznaczone wtórnie przez np. wybudowanie wielkiej ulicy Podwale Przedmiejskie.

Gdy umawiasz się z kimś w okolicy ul. Długiej, mówisz: spotkajmy się...

Rzeczywistości jednak nie da się zadekretować. A rzeczywistość jest taka, że i mieszkańcy, i turyści widzą starą część Gdańska jako całość. I wszyscy oni mówią, że idą, zwiedzają, jedzą, spacerują i spotykają się na Starym Mieście lub na Starówce. Jeżeli ktoś będzie na siłę im wmawiał, że rozmawiamy o Głównym Mieście w Gdańsku, to są jeszcze gotowi pomyśleć, że chodzi o coś w bezpośredniej bliskości dworca Gdańsk Główny.

Gdy o Starówce mówią gdańszczanie, pewnie nie mają na myśli całego obszaru dawniej zamkniętego murami (np. w XVII wieku), bo ciężko jest nazwać Starówką ulicę Toruńską, Długie Ogrody czy ul. Wałową. Zapewne chodzi im o tę centralną część miasta, gdzie są charakterystyczne kamieniczki, stare kościoły, mury, baszty i wieże, czyli przede wszystkim Główne Miasto i fragmenty Starego. Z tak pojmowanej Starówki wypadają, niestety, bardzo liczne i piękne zabytki, położone nieco dalej: Brama Żuławska, bastiony nad Opływem Motławy, Brama Nizinna, kościół św. Trójcy, kościół św. Jakuba i kilka innych ciekawych miejsc.

Można się pokusić o wyznaczenie konkretnych granic naszej dzisiejszej "Starówki", ale byłoby to trochę dekretowanie rzeczywistości, którego chciałbym uniknąć. Wszyscy jednak podskórnie czujemy, co jest, a co nie jest Starówką. Na pewno można się umówić na Starówce pod Wielkim Młynem, ale już pod NOT-em, 100 metrów dalej, nie bardzo. Na Starówce jest prawdopodobnie dawny Żak (zabijcie mnie, ale dla mnie zawsze to będzie Żak), ale nieodległe kino Krewetka już nie. Innym przykładem mogą być Stągwie Mleczne, które na Starówce są, podczas gdy właściwie całą resztę Wyspy Spichrzów ze Starówki raczej bym wyłączył (pozwólcie, że nie powiem dlaczego).

Jak więc nazywać najpiękniejszą i najstarszą część naszego miasta? Historycy i przewodnicy na pewno muszą trzymać się historii, od tego są. A reszta? Myślę, że warto zostawić tę sprawę w rękach czy raczej w językach ludzi tę część miasta odwiedzających i tutaj mieszkających.
Nie ma o co kruszyć kopii. Z czasem rozwiązanie wyklaruje się samo.

I, jak mawiał klasyk, narodzi się nowa, świecka tradycja.
Marcin Januszewski

Co Cię gryzie - artykuł czytelnika to rubryka redagowana przez czytelników, zawierająca ich spostrzeżenia na temat otaczającej nas trójmiejskiej rzeczywistości. Wbrew nazwie nie wszystkie refleksje mają charakter narzekania. Jeśli coś cię gryzie opisz to i zobacz co inni myślą o sprawie. A my z radością nagrodzimy najciekawsze teksty biletami do kina lub na inne imprezy odbywające się w Trójmieście.

Opinie (288) ponad 20 zablokowanych

  • Boże drogi... (1)

    Włos się jeży, jak czytam te komentarze... Przyszłam do Gdańska znikąd, zaledwie sześć lat temu - a widzę, że wiedzą na jego temat biję na głowę ludzi, którzy mieszkają tutaj od urodzenia... Nie dość, że odróżniam Prawe Miasto od Starego i Starego Przedmieścia i wiem, gdzie biegną granice między nimi, to jestem w stanie godzinami o nich opowiadać - czego, jak mi się zdaje, nie potrafiłoby jakieś 90% gdańszczan z urodzenia... Ale starczy już, bo wpadnę w samozachwyt ;)

    • 15 2

    • albo ktoś inny wpadnie w zachwyt

      • 4 2

  • ani to , ani tamto....ogólnie syf

    • 3 1

  • Precz ze STARÓWKĄ (4)

    W Gdańsku nie ma i nigdy nie było!!!!!! STARÓWKI. Termin ten odnosi się tylko do Warszawy!!!!. Poza tym trzeba być totalnym imbecylem, żeby umawiać się na starówce. Bo termin ten nie wskazuje konkretnego miejsca. Powodzenia w szukaniu :). Turystą wybaczam nie wiedzą, co czynią. Autor listu powinien douczyć się trochę. W Gdańsku nie ma poddzielnic!, są za to dzielnice(czyli zwyczajowe nazwy części miasta). Których określenia są dziedzictwem kulturowym prawnie chronionym. W końcu Gdańsk jest pomnikiem historii.!!!!!! Jeżeli autor nie wie co to odsyłam do ustawy o Ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Gdańszczanie znają historię swojego miasta i żaden szanujący się mieszkaniec nie określi starówką Głównego Miasta. Czynią tak tylko turyści i świeży mieszkańcy miasta.

    • 6 13

    • "turystą"?

      w tym kontekście poprawna forma to "turystom"!!!!!!!!

      • 2 0

    • zwyczajowe, a wedle którego zwyczaju ;)krzyżackiego, napoleońskiego, pruskiego, PRLowskiego

      są za to dzielnice(czyli zwyczajowe nazwy części miasta)

      • 0 0

    • (1)

      Jak to nie ma poddzielnic? A osiedla to niby co?

      • 1 0

      • "fallen" to chyba znaczy "upadły"

        • 1 0

  • Najbliższa Starówka to jest w Elblągu.

    • 4 5

  • W Gdańsku nie ma "starówki", w Gdańsku jest stare miasto. Starowka została zniszona przed wojną. Starówki kazdego miasta w którym zostały one zniszczone podczas wojny zminiły się w stare miasto. starówką nazywamy najstarszy obszar niezniszczony przez wojne. o Gdańsku powiedzieć tego nie można

    • 5 4

  • Do Seta

    Secie jełopie, to nie wojsko niemieckie zniszczyło Gdańsk! To ruskie nasienia!!!!!!!!

    • 7 1

  • Najprosciej (12)

    Starowka,Stare Miasto i wszystko wiadomo.

    • 56 162

    • Sam uzywam nazwy Glowne Miasto (1)

      (lub w skrocie GM) :) I jakos od zawsze ten podzial historyczny na SM i GM mi utkwil. Mysle ze warto szanowac to nazewnictwo, Wawa na Starowke, Poznan o ile dobrze pamietam GLowny Rynek, Wroclaw i Krakow Rynek, miejmy swoje Glowne Miasto ;) A i gm sie krocej pisze w smsie gdy chcesz tam kogos wyciagnac na spacer;)

      • 23 1

      • popieram w 100% choc przez pomylke nacisnalem znaczek z kciukiem do dolu:(

        • 4 0

    • jak ekipa planuje sonde, to po co teraz pisać (1)

      napisać o sprwie, jak bedzie materiał

      • 9 3

      • a ja sie z nikim nie umawiam, bo jestem bucem i odludkiem, wiec z nazewnictwem nie mam problemow

        • 1 1

    • mówi się, że spotkamy się w Gdańsku (4)

      i wszyscy wiedzą o co chodzi, gdzie to jest , nie potrzeba innych nazw

      • 39 3

      • to prawda (2)

        spotykam sie "w Gdansku" , we Wrzeszczu albo w Oliwie.
        Nigdy "na starówce".
        Ale nie mam żadnego problemu z poprawnym nazewnictwem Gdańska.

        PS. do artykułu:
        Podwale Przedmiejskie nie zostało wybudowane "dziś", tylko po likwidacji wałów

        • 27 3

        • autorowi nie chodzi o to kiedy je wybudowano (1)

          tylko o to, że dziś rozcina miasto. Przed wojną to była normalna ulica, jakich w mieście wiele, i nie komplikowało drogi np. z Długiego Targu na Żabi Kruk. A dziś Stare Przedmieście jest odcięte, bo Podwalem przebiega wielka trasa samochodowa.

          • 8 0

          • Po wojnie też to była normalna ulica.
            Trase Leningradzką budowano w latach 70-tych.

            • 3 1

      • jadę do Gdańska;)

        haha No niestety tak jest i lekko szokuje to osoby "nie z Gdańska", bo my gdańszczanie mówimy myśląc o wybraniu się na stare, Główne Miasto :" jedziemy do Gdańska". A jak jedziemy w inną część Gdańska nazywamy ją osiedlowo i mówimy np.:" jedziemy do Wrzeszcza". Zawsze to śmieszy "obcych", bo komentują to słowami :"ale jak możesz jechać do Gdańska skoro jesteś w Gdańsku?" a my wtedy myślimy konkretnie o Starówce czy Centrum.
        Myślę, że nie trzeba wyznaczać konkretnie (ulicowo) co zalicza się do Starówki a co do Starego Miasto, bo i po co?
        A pod NOT-em to raczej się nikt nie umówi, bo tam nieziemska dziura jest wykopana!

        • 85 1

    • ostatnio podobno "KASZUBY"

      • 0 3

    • STARE MIASTO, STARÓWKA, GŁOWNE MIASTO ... POWINNO STANOWIĆ CENTRUM (1)

      Stare miasto, Starówka, Główne miasto (...itd itp ... jak zwał tak zwał ...) nie stanowi centrum Gdańska!!! bo ta część miasta jest martwa!!! tam sie nic albo za mało dzieje żeby to było centrum życia mieszakańców !!! no bo co sie może dziać w ruinach albo na wykopaliskach ?? nie ma młodzieży bo uczelnie zostały wyprowadzone z tej części miasta (porównaj inne miasta w Polsce??!!) nie ma parkingów bo sie nie opłaca!! nie ma komunikacji no bo jak ? itd itp za to są drogie restauracje, stocznia, cisza nocna no bo Starówka! Stare niasto! :-(

      • 9 7

      • W każdym mieście Stare Miasto, zanim zostało Starym, było po prostu miastem. Z reguły wyraźnie ograniczonym np. murami, fosą. Z braku miejsca na rozwój miasta rozbudowują się poza tymi granicami, zachowując je. W Gdańsku fosę zasypano, mury rozebrano, po wojnie większość kamieniczek postawiono od nowa. W efekcie brak wyraźnej granicy. Więc jest to ciągle Gdańsk. Nazwa Stare Miasto ma uzasadnienie chyba tylko z racji wieku mieszkańców okupujących ciągle ten rejon miasta.

        • 5 4

  • STARÓWKA (3)

    Witam kiedyś studiowałem architekturę na PG.
    Tam nas uczyli, że "Starówka" to nazwa własna starego miasta w Warszawie i nigdzie indziej nie powinna obowiązywać...

    • 13 3

    • "Starówka" tak "starówka" już nie

      moim zdaniem
      "Starówka" dzielnica w Warszawie -Stare Miasto, "starówka" zabytkowa dzielnica w każdym mieście

      • 2 4

    • (1)

      Szkoda że obowiązuje w Toruniu - nawet na wszystkich listach UNESCO jest tak zapisana (po polsku). Na szczęście nikt u nas nie wpadł jeszcze na pomysł żeby się kłócić o pierdoły, czy mamy stare miasto, centrum czy starówkę :)

      • 0 5

      • niezupełnie

        "6. grudnia 1997 roku na specjalnej sesji UNESCO w Neapolu na Listę został wpisany zespół staromiejski Torunia (Stare Miasto, Nowe Miasto, Zamek Krzyżacki)"
        - cytuje ze strony miasta Torunia.

        Brzmi to całkiem inaczej.

        • 5 0

  • i o co kruszyć kopię ?!

    Starówka to PRLowska nazwa Tirówki,
    pochodząca z okresu, kiedy na drogach jeździły przeważnie ciężarówki STAR -stąd STARówka
    obecnie kiedy na drogach przeważają TIRy mamy TIRówki ;)))

    • 3 2

  • Budyniówka

    albo miasto DEVELOPERA , lub DLA BOGATYCH ewentualnie WYZYSK CENTER

    • 2 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane