• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Stare czy Główne? Może po prostu "starówka", jak w innych miastach?

Marcin Januszewski
23 marca 2011 (artykuł sprzed 13 lat) 
Umówmy się na Starym Mieście, pod Neptunem? Teoretycznie można to uważać za błędne określenie, ale i tak każdy będzie wiedział, gdzie się spotkać. Umówmy się na Starym Mieście, pod Neptunem? Teoretycznie można to uważać za błędne określenie, ale i tak każdy będzie wiedział, gdzie się spotkać.

Starówka, Stare Miasto, Główne Miasto, Śródmieście, a może Centrum? Jak właściwie powinniśmy nazywać "tę część" Gdańska? Choć mało kto używa formy poprawnej, to jednak wszyscy wiedzą o co chodzi. Chcemy rozpocząć dyskusję czy warto walczyć o poprawne nazewnictwo, którego nie zna większość gdańszczan, nie mówiąc już o turystach. Ekipa Trojmiasto.tv planuje przeprowadzić wideo-sondę wśród mieszkańców Gdańska. A zainspirował nas list od naszego czytelnika, pana Marcina Januszewskiego. Oto on:



Ratusz Staromiejski, jak sama nazwa wskazuje, jest ratuszem "tylko" Starego Miasta. Ratusz Staromiejski, jak sama nazwa wskazuje, jest ratuszem "tylko" Starego Miasta.
Od lat na stronach Trojmiasto.pl toczą się spory między czytelnikami (najczęściej w komentarzach do artykułów) o prawidłowe nazewnictwo najstarszej części Gdańska.

Jedni starają się wymusić stosowanie nazw historycznych. Podział tej części Gdańska jest historycznie uzasadniony, ponieważ większość z tych "poddzielnic", czyli Główne Miasto, Stare Miasto, Osiek, Zamczysko i Stare Przedmieście, nie stanowiły kiedyś jedności. Niektóre nawet były swego czasu administracyjnie niemal samodzielnymi organizmami z własnymi burmistrzami i ratuszami. Dzisiaj granice między tymi miejscami są niewidoczne lub wyznaczone wtórnie przez np. wybudowanie wielkiej ulicy Podwale Przedmiejskie.

Gdy umawiasz się z kimś w okolicy ul. Długiej, mówisz: spotkajmy się...

Rzeczywistości jednak nie da się zadekretować. A rzeczywistość jest taka, że i mieszkańcy, i turyści widzą starą część Gdańska jako całość. I wszyscy oni mówią, że idą, zwiedzają, jedzą, spacerują i spotykają się na Starym Mieście lub na Starówce. Jeżeli ktoś będzie na siłę im wmawiał, że rozmawiamy o Głównym Mieście w Gdańsku, to są jeszcze gotowi pomyśleć, że chodzi o coś w bezpośredniej bliskości dworca Gdańsk Główny.

Gdy o Starówce mówią gdańszczanie, pewnie nie mają na myśli całego obszaru dawniej zamkniętego murami (np. w XVII wieku), bo ciężko jest nazwać Starówką ulicę Toruńską, Długie Ogrody czy ul. Wałową. Zapewne chodzi im o tę centralną część miasta, gdzie są charakterystyczne kamieniczki, stare kościoły, mury, baszty i wieże, czyli przede wszystkim Główne Miasto i fragmenty Starego. Z tak pojmowanej Starówki wypadają, niestety, bardzo liczne i piękne zabytki, położone nieco dalej: Brama Żuławska, bastiony nad Opływem Motławy, Brama Nizinna, kościół św. Trójcy, kościół św. Jakuba i kilka innych ciekawych miejsc.

Można się pokusić o wyznaczenie konkretnych granic naszej dzisiejszej "Starówki", ale byłoby to trochę dekretowanie rzeczywistości, którego chciałbym uniknąć. Wszyscy jednak podskórnie czujemy, co jest, a co nie jest Starówką. Na pewno można się umówić na Starówce pod Wielkim Młynem, ale już pod NOT-em, 100 metrów dalej, nie bardzo. Na Starówce jest prawdopodobnie dawny Żak (zabijcie mnie, ale dla mnie zawsze to będzie Żak), ale nieodległe kino Krewetka już nie. Innym przykładem mogą być Stągwie Mleczne, które na Starówce są, podczas gdy właściwie całą resztę Wyspy Spichrzów ze Starówki raczej bym wyłączył (pozwólcie, że nie powiem dlaczego).

Jak więc nazywać najpiękniejszą i najstarszą część naszego miasta? Historycy i przewodnicy na pewno muszą trzymać się historii, od tego są. A reszta? Myślę, że warto zostawić tę sprawę w rękach czy raczej w językach ludzi tę część miasta odwiedzających i tutaj mieszkających.
Nie ma o co kruszyć kopii. Z czasem rozwiązanie wyklaruje się samo.

I, jak mawiał klasyk, narodzi się nowa, świecka tradycja.
Marcin Januszewski

Co Cię gryzie - artykuł czytelnika to rubryka redagowana przez czytelników, zawierająca ich spostrzeżenia na temat otaczającej nas trójmiejskiej rzeczywistości. Wbrew nazwie nie wszystkie refleksje mają charakter narzekania. Jeśli coś cię gryzie opisz to i zobacz co inni myślą o sprawie. A my z radością nagrodzimy najciekawsze teksty biletami do kina lub na inne imprezy odbywające się w Trójmieście.

Opinie (288) ponad 20 zablokowanych

Wszystkie opinie

  • (20)

    Dla mnie osobiście jako napływowego mieszkańca Gdańska sprawa jest kompletnie obojętna czy to dolne miasto, główne miasto czy stare miasto .

    Jesli umawiam się gdieś na Długiej, Mariackiej, pod neptunem to umawiam się na starym mieście

    Starówka to nazwa zarezerwowana razczej dla Warszawy

    • 51 179

    • Starówka

      Niekoniecznie. Pochodzę z małej mieściny, aczkolwiek mającej prawa miejskie od średniowiecza, i starówkę też mamy.

      • 0 0

    • jako mieszkaniec gdańska mający przodków którzy żyli tu przed wojną (7)

      uważam że wystarczy powiedzieć że spotykamy się w Gdańsku/ na Wrzeszczu (czyli gdzieś wzdłuż Grunwaldzkiej).

      Formy główne miasto wg mnie mało kto używa.

      • 12 11

      • twoi gdańscy przodkowie chyba wiekszość czasu spędzili na wagarach

        • 1 0

      • (3)

        jeżeli mówisz "na wrzeszczu", to wybacz, ale na na pewno nie masz tu przodków.

        • 50 1

        • Strasznie mnie wkurzało na studiach jak przyjezdni mówili "na Oliwie" czy na starówce

          • 7 0

        • Idź na Politechnikę... (1)

          ...on wcale nie napisał, że ma tu przodków. Napisał, że jest mieszkańcem Gdańska, ale przodków miał tu przed wojną.

          • 1 7

          • teraz wszystko jasne! ma tu przodków, ale ich nie ma!

            • 7 2

      • 'na' Wrzeszczu?

        pierwsze słyszę... gdzie ty tych przodków miałeś? w Przodkowie chyba.

        • 35 1

      • No wlasnie - wiekszosc z nas mowi "jade do Gdanska" a nie "jade na Stare Miasto". Generalnie wiadomo o co chodzi.

        • 29 2

    • (4)

      Starówka to nie tyle nazwa zarezerwowana dla Warszawy co w przypadku Gdańska nie bardzo pasująca... Starówka to centralny Rynek Miasta a czy w gdańsku mamy rynek otóz nie mamy drogę Królewską ...

      • 7 2

      • "Droga królewska" to wymysł (2)

        Mamy ul. Długą i Długi Targ, które zresztą często są mylone.

        • 0 9

        • Zapytaj tatę albo babcie o bosych antków...

          • 0 0

        • Sam jesteś wymysł. Zapoznaj się z historią Gdańska.

          • 2 0

      • Słyszałeś o Długim Targu?

        • 0 0

    • Starówka to w Toruniu lub Krakowie (3)

      no, i kilku innych miastach, ale na pewno nie w Gdańsku i nie w Warszawie -> oba te miasta zrównane były niemal z ziemią

      a tekst "pod Neptunem" wyjaśnia dosłownie wszystko - nie ma potrzeby uszczegóławiać bardziej :P

      • 14 18

      • (2)

        W Krakowie jest Stare Miasto, a nie Starówka!!!

        • 18 2

        • W Krakowie jest przede wszystkim Rynek!

          • 2 0

        • A ja mówię "Starówka"

          bo lobię wkurzać nadętych krakusów

          • 28 15

    • Starówka jest tylko w Warszawie

      W końcu Ktoś douczony. Starówka jest tylko w Warszawie i już! Pozdrawiam

      • 3 2

    • Starówka jest nazwą Starego Miasta w Warszawie i przez warszawiaków wymyśloną.

      • 18 1

  • TO NIE JEST STARÓWKA!!! (39)

    W innych miastach są autentyczne "stare" budynki a w Gdańsku są budynki odbudowane w całości w latach 50-70 więc nazwa starówka nie pasuje.
    Niemieckie wojsko zniszczyło dawną zabudowę Gdańska w całości.

    I teraz poczekajmy na cenzurę :-)

    • 45 177

    • Bzdury pleciesz! (2)

      Niemcy dbali o Gdańsk jak o swoje! To ruskie potraktowali nasze miasto jako zdobyczne i zniszczyli nie do poznania!

      • 69 3

      • nie "jak o swoje" tylko uważali je za swoje (1)

        jakby nie wywołali (w gdańsku zresztą) wojny to by i wojska radzieckie za nimi nie szły

        • 11 10

        • Racja, ale...

          Jakby nie wywołali wojny, to by Gdańsk był zwany Danzig i należał do Niemiec lub dalej stanowił odrębny organizm, coś na kształt Luksemburga, Andory lub Lichtensteinu. Albo ZSRR sam by rozpoczął wojnę i Gdańsk rozpieprzył tak czy inaczej.

          • 0 0

    • Dziadek czerwonoarmista ci to opowiedzial?

      • 2 1

    • Ruskie

      Niemcy nie zniszczyli by swojego miasta. To radzieckie wojska poswiecily sporo czasu i trotylu na zniszczenie niemieckiej spuscizny...

      • 8 0

    • (1)

      niemieckie wojsko palcem jej nie tknęło.

      inna sprawa, że 90% polskich "zabytków" to odbudowa, często na gruzach innych(warszawa stoi cegłą z rozbieranych, autentycznych zabytków w Polsce, jak np. dom handlowy braci fraymann z Gdańska - zburzony w latach 60).

      • 7 0

      • Fraymann? Nie znam takich

        Zanim zaczniesz mądrować, poczytaj trochę.

        • 0 0

    • niemieckie?

      to ciekawe...

      • 1 0

    • Błąd

      Gdańska nie zniszczyło niemieckie wojsko. Gdańsk został zniszczony prawie doszczętnie w marcu 1945 przez radziecką armię , która wyzwalała miasto.

      • 4 0

    • to nie jest starówka

      człowieku komuna skończyła się 20 lat temu a ty ciągle w niej tkwisz i uprawiasz jej propagandę.Wbij sobie do głowy ,że Gdańsk zniszczyła dzicz azjatycka sowieci,jeszcze długi czas po zdobyciu miasta /żadnym wyzwoleniu,jak pieprzyła czerwona propaganda/ podpalali systematycznie domy,które nie były zniszczone.

      • 1 2

    • Nie niemieckie wojsko tylko naloty sowieckie:)

      • 2 0

    • chyba raczej sowiecka armia

      z drobną pomocą wehrmachtu..

      • 1 1

    • Na pewno nie w całości

      I tu nie masz racji, Główne Miasto wcale, ale to wcale nie zostało zniszczone całkowicie. Mimo, iż mówi się tu o 90% zabudowy, pamiętajmy, że wypaliły się głównie elementy drewniane, stropy, wnętrza. Zaś elewacje budynków nierzadko są w całości lub w większej części oryginalne i odnowione. Oczywiście nie wszystkie, ale nie przejawiaj takiej wielkiej ignorancji na przyszłość.

      • 6 3

    • zabłysnął (1)

      mądrala.

      nie wiadomo czy olewać takich, czy na pal nabijać.

      • 0 1

      • Napal

        na pal! na pal!

        • 0 0

    • (4)

      BEKA! Chłopie!Co Ty gadasz!!! Warszawa ma bardziej odbudowaną starówkę, niż my, a w dodatku z naszych, gdańskich, cegieł jest zbudowana! Wszystkie miasta mają odbudowane starówki, bo podobny los ich spotkał. I to tak samo jak w Gdańsku, nie z rąk Niemców, a Armii Czerwonej. Gdańsk w 90% zburzony został przez Rosjan. Nie można obwiniać miasto za tragiczną historię!!!!!!!!!!!!!

      • 48 4

      • co TY mówisz? (1)

        nie słyszałeś że Niemcy spalili Warszawę?
        rozumiem, że mozna nie znac historii przykładowo Wałbrzycha, ale nie znać niedawnej historii stolicy własnego kraju to już żenada.
        a o II wojnie światowej, którą wywołali Twoi rycerze bez skazy, to chociaż słyszałeś?

        • 7 20

        • Taa, a nasi "bracia" sowieci czekali sobie az niemcy dokoncza dziela ...

          • 3 0

      • wcale nie wszystkie miasta (1)

        Kraków prawie nie został zniszczony

        • 17 0

        • Toruń

          też nie :)

          • 9 0

    • radzieckie wojsko idioto:) (4)

      nie cenzury tylko szkoły potrzebujesz

      • 84 2

      • oczywiscie, ze Ruscy (1)

        zbliza sie rocznica "wyzwolenia" Gdanska pod koniec kwietnia. Z pewnoscia beda pokazywac jakis filmik z tamtych lat. Proponuje ogladac go bardzo uwaznie. Najpierw pokaza, jak polscy zolnierze wieszaja polska flage na jeszcze stojacym Dworze Artusa, a pod koniec filmu pokaza juz doszczetnie zburzony Dwor Artusa. Pytanie dlaczego? dobre - nie. Otoz w odwecie za zabicie ruskiego generala, dowodca frontu rozkazal zniszczyc to "germanskie miasto". Polecam, obraz wart jest obejrzenia za kazde pieniadze.

        • 20 2

        • 30 marca poruczniku

          • 5 0

      • angielskie liberatory (1)

        Wszyscy się mylicie, jak rosjanie wkroczyli do Gdańska to już były ruiny.

        Gdańsk zniszczyły angielskie liberatory w nalotach dywanowych.

        • 3 33

        • No ciekawe, tylko co powiesz na to ze Rosjanie kierowali ogniem swoich armat z Biskupiej gorki, no i fakt po takim ostrzale jak wkroczyli na Starowke to juz byly ruiny.

          • 11 1

    • warszawa też ma odbudowaną starówkę (3)

      a przede wszystkim - nie wszystko uległo zniszczeniu. Zresztą odbudowa to nie to samo co budowa od nowa.

      • 34 2

      • (1)

        Warszawa ma odbudowaną starówkę z cegieł wywiezionych z Gdańska...

        • 22 4

        • a Gdansk z tych z Elbląga

          • 9 2

      • no tak, te ~15% zabudowy się zachowało...

        • 4 0

    • Rosyjskie wojsko a nie Niemieckie zniszczyło starówkę, a budynki maja wygląd jak przed wojną i stoja w tych samych miejscach, więc można nazywać je starówką

      • 5 2

    • Sprostowanie.

      Miasto Gdańsk zostało zniszczone w głównej mierze przez Armię Czerwoną, a nie przez hitlerowców. Hitlerowcy zniszczyli Wielką Synagogę, która była w okolicach ul. Bogusławskiego i Podwala Przedmiejskiego.

      • 8 0

    • nie Niemieckie tylko Rosyjskie

      Rosyjskie wojsko zniszczyło stare miasto

      • 6 1

    • Tak, tak. Oczywiście, że niemieckie :)

      • 2 0

    • ROSYJSKIE

      A NIE NIEMIECKIE! Nie wiesz, o czym mówiesz...

      • 11 1

    • Dla ścisłości Gdańsk zniszczyły: sowieckie wojsko, niemieckie wojsko i alianckie naloty...

      W tej kolejności wg "zaangażowania"...

      • 13 1

    • ?

      Gdańsk zniszyły brytyjskie naloty i przed wszystki Armia Czerwona!
      A jesli komuś trudno pojąć, że Gdańsk może mieć Głowne i Stare Miasto, to nie znaczy, że taka ignorancja być regułą!

      • 17 1

    • chyba sie wychowałeś na 4 pancernych i psie (1)

      i przyjaźni polsko-radzieckiej

      • 79 3

      • ja też się wychowałem na janku z pancernych ale rozsądku to nie przysłania ;p.... a "set" to zapyziały malkontent który nie rozumie co czyta

        • 25 2

    • niemieckie wojsko?! O_O Rozumiem, że jaja sobie robisz?

      *_*

      • 90 5

  • Stare Miasto

    W Gdańsku też jest stare miasto lecz nie jest to rejon ulic Długiej Ogarnej, Piwnej, Szerokiej, Podwala Staromiejskiego ... Ten rejon to Prawe lub Główne Miasto.

    • 2 0

  • Starówka jest tylko jedna, w Krakowie. U nas jest Stare Miasto.

    • 2 2

  • tragedia

    gdzie w gdańsku jest starÓwka? tam nie ma klasycznego rynku w kształcie kwadratu..

    • 0 1

  • .... (1)

    Kto tu sie urodzil i mial rodziców ktorzy tu żyli ten wie ze mowimy do Gdańska :) lub do wrzeszcza jak ktoś kiedys chcial zakupy zrobic :)

    • 6 0

    • To prawda.

      Jedziemy do Gdańska, czy do Wrzeszcza?

      • 2 0

  • A kiedy państwo zaczniecie lobbować za zniesieniem najgłupszej

    jednostki administracyjnej o nazwie Trójmiasto?

    • 0 0

  • "Starówka" to tylko w Warsiawce (dla tirówek, budżetówek itp. wytworów nowomowy polackiej.

    • 0 2

  • Starówka jest tylko w Warszawie

    Drodzy Państwo. Starówka to nazwa własna starego miasta w Warszawie. W żadnym innym polskim mieście nie ma Starówki i nigdy nie było.

    • 1 3

  • marcin januszewski

    to znany gdański wioskowy głupek... czym tu się podniecać... niedługo zacznie się domagać by buty miały oznaczenie, który jest prawy, a który lewy bo bez tego naród nie wie i może założyć odwrotnie... no i jeszcze gdzie jest strona wewnętrzna i zewnętrzna... co za menda i znawca wszelkich tematów...

    • 0 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane