Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Wcześniej Wzgórze Nowotki, od 30 lat Wzgórze św. Maksymiliana

Patryk Szczerba
10 lutego 2021 (artykuł sprzed 3 lat) 
Opinie (173)
Najnowszy artykuł na ten temat Kamienica Dorszów: o kobiecie, która straciła nazwisko
Obecna nazwa dzielnicy Wzgórze św. Maksymiliana funkcjonuje od lutego 1991 roku. Mieszkańcy i turyści kojarzą ją głównie ze stacją SKM i kościołem Franciszkanów. Obecna nazwa dzielnicy Wzgórze św. Maksymiliana funkcjonuje od lutego 1991 roku. Mieszkańcy i turyści kojarzą ją głównie ze stacją SKM i kościołem Franciszkanów.

Obecna nazwa dzielnicy Wzgórze św. Maksymiliana funkcjonuje od lutego 1991 roku. Mieszkańcy i turyści kojarzą ją głównie ze stacją SKM i kościołem Franciszkanów.

fot. Maciej Czarniak/Trojmiasto.pl

10 lutego Gdynia świętuje 95. urodziny, ale do ważnego wydarzenia doszło także w bardziej współczesnych czasach. 30 lat temu radni przegłosowali uchwałę zmieniającą nazwę dzielnicy Wzgórze Nowotki na Wzgórze św. Maksymiliana. Nadano lub przywrócono też historyczne nazwy wielu ważnym ulicom, jak MorskaMapka, Armii KrajowejMapka czy UnrugaMapka.



Czy znasz historię swojej dzielnicy?

Wzgórze Św. Maksymiliana jest jedną z najmniejszych dzielnic Gdyni - zajmuje niespełna 2 km kw. Na koniec 2020 roku teren zamieszkiwało 10 668 osób. Mimo małej powierzchni jest to jednak trzecia dzielnica Gdyni pod względem gęstości zaludnienia (5 471 osób na km kw.).

Przez przylegającą do Śródmieścia dzielnicę przebiega al. Zwycięstwa i znajduje się tu klasztor Franciszkanów.

2
  • Skan uchwały rady miasta z 1991 roku.
  • Skan uchwały rady miasta z 1991 roku.

Skan uchwały rady miasta z 1991 roku.

mat. stowarzyszenie Miasto Wspólne

Wzgórze Nowotki przez prawie 40 lat



Starsi mieszkańcy Gdyni pamiętają, że obecna nazwa pojawiła się dopiero po przemianach i upadku w Polsce komunizmu. Do 1939 r. oraz w latach 1945-1952 miejsce było nazywane Wzgórzem Focha na cześć Ferdynanda Focha, francuskiego dowódcy, teoretyka wojskowego i marszałka. Od 1952 roku w dokumentach zaczęła funkcjonować nowa, oficjalna nazwa: Wzgórze Nowotki. Władze PRL postanowiły uhonorować w ten sposób 10 lat po śmierci działacza komunistycznego i I sekretarza Polskiej Partii Robotniczej - Marcelego Nowotkę.

Urodzony w 1886 r. Nowotko posiadał burzliwy życiorys. W latach 1929-1933 był więziony za swoją działalność. Od października 1936 do września 1939 r. był ponownie w wiezieniu, opuszczając je po wybuchu II wojny światowej. Od 1939 r. do 1941 r. działał w sowieckich strukturach władzy w okręgu białostockim.

4
  • Pierwszy wieżowiec na Wzgórzu Nowotki przy ul. Partyzantów. Zdjęcie z 1963 roku.
  • Remont al. Zwycięstwa przy przystanku SKM - 1965 rok.
  • Dzieci zjeżdżają na sankach na wzgórzu Nowotki. Zdjęcie z 1960 roku
  • Wzgórze Nowotki. Zdjęcie z 1972 roku.

Pierwszy wieżowiec na Wzgórzu Nowotki przy ul. Partyzantów. Zdjęcie z 1963 roku.

fot. Zbigniew Kosycarz/KFP

Rok później Nowotko został I Sekretarzem Polskiej Partii Robotniczej utworzonej na okupowanych ziemiach polskich przez przybyłych z Moskwy działaczy. Byli oni całkowicie zależni od wschodniego sąsiada. 28 listopada 1942 r. został zamordowany w Warszawie. Został pochowany na Bródnie. Po wojnie jego ciało złożono w Alei Zasłużonych na cmentarzu Powązkowskim.

3 stycznia 1945 r. uchwałą Prezydium KRN Marceli Nowotko został pośmiertnie odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu I klasy i rozpoczęła się w całej Polsce jego pośmiertna kariera jako patrona ulic, skwerów i placów.

W Gdyni radni miasta postanowili ją zakończyć 9 lutego 1991 r.

Zmiana nawy dzielnicy i nazw ulic



Uchwałą rady miasta osiedlu Wzgórze Nowotki nadano nową nazwę Wzgórze św. Maksymiliana. Zdecydowano się na taka nazwę wyróżniając górujący nad dzielnicą klasztor, w którym znajduje się otwarta w 1973 r. kaplica poświęcona świętemu obecnemu na poświęceniu zbudowanego przed wojną kościoła.

Przy okazji dokonano zmian w nazwach wielu ulic kojarzących się z obaloną kilkanaście miesięcy wcześniej władzą komunistyczną.

- Było w społeczeństwie wielkie oczekiwanie na zmiany, że komunistyczni patroni odejdą, bo na to zasługiwali, więc rada miasta zdecydowała się podejmować uchwały m.in. honorujące nowe ważne postacie i wydarzenia. Szkoda, że w przypadku Wzgórza nie wrócono do krótkiej i łatwej do zapamiętania przedwojennej nazwy z Ferdynandem Fochem jako patronem dzielnicy. Obrana nazwa Wzgórze św. Maksymiliana z powodu długości nie przyjęła się początkowo jakby tego oczekiwano. Dziś większość skrótowo mówi o dzielnicy Wzgórze - mówi Małgorzata Sokołowska, badaczka dziejów Gdyni i autorka książek o mieście.
Przywrócono nazwy historyczne zmieniając m.in. ul. Czerwonych Kosynierów w ul. MorskąMapka, a ul. Związku Walki Młodych w ul. A. HryniewickiegoMapka, zaś zupełnie nowe nazwy otrzymało kilka innych ważnych ulic.

M.in. ul. 22 lipca stała się al. Armii KrajowejMapka, ul. Migały przemieniono na ul. Wójta RadtkegoMapka, ul. Wincentego Gruny na adm. J. UnrugaMapka, a ul. Jana Marchlewskiego od lutego 1991 roku zaczęła nosić oficjalną nazwę ul. inż J. ŚmidowiczaMapka.

Rondo w pobliżu obecnej Komendy Portu Wojennego otrzymało nazwę Rondo Bitwy pod OliwąMapka.

Dzielnicę, według danych na koniec 2020 roku, zamieszkuje nieco ponad 10 tys. mieszkańców Dzielnicę, według danych na koniec 2020 roku, zamieszkuje nieco ponad 10 tys. mieszkańców

Dzielnicę, według danych na koniec 2020 roku, zamieszkuje nieco ponad 10 tys. mieszkańców

mat. prasowe

W uchwale zaznaczono, że stare tablice z przekreślonymi nazwami pozostaną jeszcze przez rok. Po uchwale rady miasta o zmianie nazwy osiedla nastąpiły także zmiany w nazewnictwie przystanku SKM. Początkowo w wagonach na tablicach z informacjami o przebiegu stacji po prostu zaklejano starą nazwę aż w końcu całkowicie ją przemianowano.

Zobacz także

Historia Gdyni. Teksty historyczne o Gdyni (118)

Opinie (173)

  • 2021-02-10 18:47

    Ech.........

    I niech ktoś mi powie że przedwojenna nazwa nie była najlepsza???
    Ps-mało kto pamięta, ale 30 lat temu już niestety wpływy miała pewna instytucja, która teraz od "dobrych" paru lat rządzi-efekt-nazwa "ni z gruszki ni pietruszki"

    3 lata

    • 34 7

  • 2021-02-10 19:05

    Spokojnie PIS się dopiero rozkręca (1)

    Zaraz wróci Nowotko, Dzierżyński, Marks a dalej reaktywacja PGRów i kartek na żywność i wódkę. Mieszkania i awanse tylko dla partyjnych i donosicieli.

    3 lata

    • 37 22

    • 2021-02-10 22:33

      Dopoki opozycja jest tak glupia jak ty to PiS nie musi niczego sie obawiac.

      3 lata

      • 2 4

  • 2021-02-10 19:05

    to jest wzgórze (1)

    FOCHA!!!!!

    francuzik

    3 lata

    • 21 8

    • 2021-02-10 19:15

      Sam masz focha.

      3 lata

      • 4 2

  • 2021-02-10 19:16

    W Operze Bałtyckiej w Gdańsku (1)

    W Operze Bałtyckiej też kiedyś, przez pomyłkę ktoś na stanowisku zastąpił NAwotkę .. Włodzimierza

    widz

    3 lata

    • 5 3

    • 2021-02-11 16:23

      szokująca jest ta twoja "yntelygencja"

      3 lata

      • 0 0

  • 2021-02-10 19:19

    W czasie wojny dzielnica ta nosiła nazwę Baltenberg

    3 lata

    • 9 4

  • 2021-02-10 19:28

    I po co?

    3 lata

    • 4 3

  • 2021-02-10 19:40

    Może warto by wspomnieć ,że Marszałek Ferdynat Foch był też polskim Marszałkiem. (2)

    3 lata

    • 24 3

    • 2021-02-10 22:45

      ale nauczył się jeść widelcem od nas (1)

      3 lata

      • 5 0

      • 2021-02-11 17:22

        Konkretnie od maciory

        3 lata

        • 0 0

  • 2021-02-10 19:44

    Powoli

    tow Nowotko próbował odbić pozycję. Moich 2 znajomych pod osłoną nocy przemalowało na stacji SKM nazwę przystanka w kolejowej gablocie. Stara/nowa nazwa przetrwała kolejne 48h, tak mocno wryła się w pamięć mieszkańców, że nikt nie zauważył zmiany. Później wszystko niestety wróciło do nowej nazwy.

    tzw fakt autentyczny

    3 lata

    • 11 3

  • 2021-02-10 19:52

    Prawidłowa nazwa brzmi: (1)

    Można też tak mówić, jak wiele osób lekko starszych: Wzgórze Świętego Nowotki. Pełne połączenie epok najnowszych :)

    3 lata

    • 25 5

    • 2021-02-10 21:21

      Wzgórze świętego Maksymiliana Nowotki.

      3 lata

      • 6 1

  • 2021-02-10 20:00

    To za 10 lat będzie Wzgórze Św. Kaczyńskiego ? Mam nadzieję że tak nie będzie.

    Polityka i Religia to dwie rzeczy które skłócają Nas Ludzi .Co za baran to wymyślił?

    3 lata

    • 32 15

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (118)

Najczęściej komentowane

Miasto nie zgodzi się na budowę 10 bloków w miejsce Alfa Centrum

Miasto nie zgodzi się na budowę 10 bloków w miejsce Alfa Centrum

Co się wydarzyło na lotnisku z piątku na sobotę

Co się wydarzyło na lotnisku z piątku na sobotę

więcej

Najczęściej czytane