• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Zbliża się 50. rocznica Grudnia '70

Rafał Borowski
2 grudnia 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Gdynia: upamiętnią masakrę z 17 grudnia
Protestujący w Gdyni niosą na drzwiach ciało zastrzelonego Zbigniewa Godlewskiego, który stał się symbolem ofiar Grudnia '70. Z badań historyków wynika, że w wydarzeniach zginęło w całej Polsce 41 osób. Protestujący w Gdyni niosą na drzwiach ciało zastrzelonego Zbigniewa Godlewskiego, który stał się symbolem ofiar Grudnia '70. Z badań historyków wynika, że w wydarzeniach zginęło w całej Polsce 41 osób.

Apel pod pomnikiem Poległych Stoczniowców, odsłonięcie tablic poświęconych ofiarom, zapalenie zniczy na ich grobach, konferencja w Europejskim Centrum Solidarności, publikacje naukowe czy wystawy - to wydarzenia upamiętniające 50. rocznicę Grudnia '70. W środowe popołudnie odbyły się dwie konferencje, podczas których zaprezentowano program uroczystości. Pierwszą zorganizowały władze Gdańska, drugą Instytut Pamięci Narodowej.



Czy dobrze znasz wydarzenia Grudnia '70?

W dniach 14-22 grudnia przypada okrągła, 50. rocznica wydarzeń Grudnia '70. Doszło wówczas do fali strajków i protestów robotników, które na polecenie władz PRL zostały brutalnie stłumione przez wojsko i milicję. Jak wynika z ustaleń historyków, śmierć poniosło wówczas 41 osób, nie licząc żołnierzy i milicjantów.

Bezpośrednim powodem protestów była ogłoszona tuż przed świętami Bożego Narodzenia podwyżka cen na artykuły pierwszej potrzeby, zwłaszcza na żywność. Jednak jak tłumaczy historyk prof. Jerzy Eisler, autor monografii "Grudzień 1970: geneza, przebieg, konsekwencje", tak naprawdę była to iskra, która doprowadziła do wybuchu tłumionych od dawna nastrojów w społeczeństwie.

- Schyłek lat sześćdziesiątych to najgorszy po czasach stalinowskich okres w historii Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Coraz więcej ludzi dostrzegało, że systematycznie wyczerpywał się model polityczny, społeczny i ekonomiczny lansowany przez Władysława Gomułkę i jego ekipę. Stopniowo narastała frustracja społeczeństwa - tłumaczy prof. Eisler.

Tragiczny przebieg w Gdyni i Gdańsku



Najbardziej gwałtowny przebieg tych tragicznych wydarzeń miał miejsce w Gdyni i Gdańsku, gdzie zginęło odpowiednio 18 i 6 osób, przede wszystkim pracowników tamtejszych stoczni. Właśnie z tego powodu Grudzień '70 jest określany w wielu publikacjach mianem Masakry na Wybrzeżu.

Większość gdyńskich ofiar poniosła śmierć 17 grudnia, który przeszedł do historii jako Czarny Czwartek. Wczesnym rankiem na przystanku SKM Gdynia Stocznia milicjanci i żołnierze otworzyli ogień do stoczniowców, którzy zdążali do pracy w Stoczni im. Komuny Paryskiej. Zginęło wówczas 10 osób. Wśród nich był 18-letni Zbigniew Godlewski - zapamiętany przez potomnych jako Janek Wiśniewski - który stał się symbolem ofiar Grudnia '70.

Odsłonięcie pomnika Poległych Stoczniowców 1970 zgromadziło tłumy. Odsłonięcie pomnika Poległych Stoczniowców 1970 zgromadziło tłumy.

Apel na placu Solidarności



W środę pod pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970 na pl. Solidarności władze Gdańska ogłosiły program uroczystości upamiętniających 50. rocznicę masakry. Główne uroczystości zostały zaplanowane na 16 grudnia. Wybór tej daty nie jest przypadkowy. Właśnie tego dnia w 1980 r. odbyło się oficjalne odsłonięcie wspomnianego monumentu.

- Warto podkreślić, że wydarzenia Grudnia '70 łączą się z tym, co wydarzyło się dziesięć lat później. Wtedy władza komunistyczna usiadła do rozmów ze strajkującymi robotnikami, których jednym z pierwszych żądań było powstanie pomnika Poległych Stoczniowców. Pomnik powstał w trzy miesiące, co można określić mianem cudu, a jego odsłonięcie było wielkim wydarzeniem, gromadzącym wtedy tysiące gdańszczanek i gdańszczan - mówiła prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.
O godz. 17 pod pomnikiem rozpocznie się apel ku czci ofiar i bohaterów Grudnia '70. Zaproszenia do udziału w nim trafiły do przedstawicieli najwyższych władz państwowych, w tym prezydenta, premiera, marszałków sejmu i senatu. Podczas uroczystości będzie można usłyszeć utwór "Lacrimosa", skomponowany przez Krzysztofa Pendereckiego specjalnie na okoliczność odsłonięcia pomnika Poległych Stoczniowców 1970 w Gdańsku.

Zostanie on wspólnie wykonany przez Chór Kameralny Schola Cantorum Gedanensis pod dyrekcją Jana Łukaszewskiego, Orkiestrę Polskiej Filharmonii Bałtyckiej oraz sopranistkę Iwonę Hossa. Wydarzenie to odbędzie się oczywiście bez udziału publiczności, ale będzie transmitowane na żywo na stronie internetowej Europejskiego Centrum Solidarności.

Wszystkie tablice w Gdańsku będą wykonane z płyt z brązu o wymiarach 64 x 50 cm. Wszystkie tablice w Gdańsku będą wykonane z płyt z brązu o wymiarach 64 x 50 cm.

Odsłonięcie tablic w Gdańsku



Ważnym punktem w programie uroczystości będzie także odsłonięcie kilku tablic upamiętniających miejsca, w których poniosły śmierć gdańskie ofiary Grudnia '70. Więcej o tej inicjatywie pisaliśmy już w artykule z końca października. Można z niego dowiedzieć się, gdzie dokładnie znajdują się lokalizacje każdej z tablic.

Czytaj więcej: Gdańsk zamontuje tablice upamiętniające ofiary Grudnia '70

Odsłonięcie tablic odbędzie się w obecności członków rodzin ofiar. Będą one odsłaniane jedna po drugiej 16 grudnia, począwszy od godz. 10. Tego samego dnia o godz. 23:10 w TVP 1 zostanie wyemitowana premiera filmu poświęconego budowniczym pomnika Poległych Stoczniowców Grudzień 1970.

Natomiast w dniach 14-15 grudnia w Europejskim Centrum Solidarności odbędzie się konferencja naukowa pt. "Strajki, manifestacje i zajścia uliczne w PRL i bloku wschodnim". To wydarzenie także zostanie zorganizowane bez udziału publiczności i będzie transmitowane na żywo na stronie internetowej ECS-u.

Projekt tablicy pamiątkowej, która zostanie odsłonięta 17 grudnia przy stacji SKM Gdynia-Wzgórze św. Maksymiliana. Projekt tablicy pamiątkowej, która zostanie odsłonięta 17 grudnia przy stacji SKM Gdynia-Wzgórze św. Maksymiliana.

IPN odsłoni tablicę w Gdyni



50. rocznicę Grudnia '70 upamiętni także Instytut Pamięci Narodowej. Spośród szeregu inicjatyw warto wspomnieć o odsłonięciu 17 grudnia na budynku kasy biletowej na stacji SKM Gdynia-Wzgórze św. Maksymiliana tablicy poświęconej sześciu gdyńskim ofiarom masakry. Każda z nich poniosła śmierć nieopodal miejsca zamontowania tablicy podczas manifestacji.

Ponadto IPN zamierza także m.in. zapalić znicze na grobach wszystkich ofiar pochowanych w całej Polsce, umieścić w Gdańsku i Gdyni wystawę plenerową złożoną z 32 planszy, rozwiesić okolicznościowe plakaty na peronach największych stacji SKM czy bezpłatnie udostępnić na swojej stronie internetowej szereg okolicznościowych publikacji. Warto wspomnieć, że zaplanowano udostępnić w całości - także bezpłatnie - wspomnianą wcześniej książkę prof. Eislera, która jest jednym z najlepszych opracowań historycznych o Grudniu '70.

Poinformowano także o wydaniu dwóch całkowicie nowych publikacji. Ich tytuły to: "Grudniowa kolęda. Kościół katolicki w Trójmieście wobec Grudnia '70" oraz "Zbrodnia bez kary. Grudzień '70 w Gdyni. Przebieg wydarzeń, represje, walka o prawdę, najdłuższy proces III RP". Więcej szczegółów dotyczących obchodów przygotowywanych przez IPN zostanie zaprezentowanych na jutrzejszej konferencji prasowej.

Wydarzenia

50. rocznica Grudnia '70 - Gdańsk pamięta

uroczystość oficjalna

Obchody 50. rocznicy Grudnia '70 (1 opinia)

(1 opinia)
uroczystość oficjalna

Opinie (344) ponad 20 zablokowanych

  • Praca na dwóch etatach

    Wtedy Kościół miał większy autorytet bo nie bratał się z władza. Prymas Wyszyński przeżył Wojnę i wiedział jak się bronić ale młodzi księża łykali jak ,,młody bocian stolec" dyrdymały SBeckie. A dzieci SB - kow kończyły szkoły techniczne i szli do Stoczni jako tokarz i.... na drugi etat w SB.

    • 5 0

  • Czy będą bębny i pląsy?

    • 6 2

  • "Z kontrrewolucją się nie rozmawia" (11)

    Kto to powiedział... Czy wciąż te słowa są aktualne?

    • 40 1

    • (4)

      Wtedy ginęli głównie młodzi ludzie...Dziś z innych powodów młodzi znowu są na ulicach.
      Dziś pokolenie 40-50 latków ...już d. nie ruszy.. choć dotykają nas horrendalne ceny, z sufitu wzięte opłaty w spółdzielniach, chore ceny mieszkań...
      z OFE nas okradali i nie było nawet pomruku...
      Zbyt wielu ma chyba już ten dobrobyt?
      A ty rób człowieku ... uczciwą pracą na pewno dorobisz się garba.
      A dziś policjanci udają cywil bandę i latają z pałkami teleskopowymi.

      • 7 20

      • Mnie to dotykało, jak rządziła PO (1)

        teraz wkurzają mnie eurokomuchy

        • 23 7

        • Teraz Cię to nie dotyka? Wkurzają Cię eurokomuchy, ale w kwestiach, o ktorych napisał wcześniej Kolega, nie zmienilo sie nic.

          I co, lepiej Ci się żyje?

          • 2 1

      • (1)

        Może minusujący odniosą się tak merytorycznie do tego co napisałem?
        A jeszcze lepiej niech przeczytają post Pana, który uczestniczył w Wypadkach Grudniowych...i zaczną myśleć, o czymś więcej niż własny czubek nosa.

        • 3 7

        • Nie doczekasz sie.

          Jakimś dziwnym trafem, wszyscy dziś są proPiSowscy. 5 gr za post pewnie, 1 gr za minusa. W ciągu pisania jednego posta, zdążą klepnac 20 minusów. Rachunek jest prosty :)

          • 3 2

    • To był Piotr Fronczewski (3)

      Z tego co pamiętam

      • 4 4

      • To był tow. Kociołek Stanisław (2)

        Członek kc pzpr. podobno musiał się czymś wykazać więc rzucił pomysł z bombardowaniem stoczni, ale po wszystkim i tak go odwołali i "za karę" wiódł spokojny żywot ambasadora.

        • 2 0

        • Gomułka i Kreml

          Kociołek był ulubieńcem Gomułki, który tydzień wcześniej podpisał historyczna zgodę z Niemiecka Republika Federalna (Kreml się wściekł a w 1966 zrobili to polscy biskupi...) a stocznie gdańska chciał zbombardować nie Kociołek a Loga-Sowinski mówiąc: ,,Stocznia juz raz powstała z gruzów, może powstać po raz drugi."

          • 1 0

        • a może to był Zenon Kliszko?

          • 2 0

    • To był tatuś dzisiejszych piorunów (1)

      • 9 2

      • i co

        chcą żeby zastosować to wobec nich? A czemu nie.

        • 2 0

  • Wtedy rządził coraz bardziej oderwany od rzeczywistości dziad (1)

    A milicja chciała się wykazać gorliwością.

    • 7 4

    • To w sumie

      Tak jak teraz

      • 0 0

  • KAT

    A najlepiej na zmianach wyszli przedstawiciele, obcego państwa Watykan. Szamani w sukienkach mieszkają w pałacach, a Kowalski ma się cieszyć jak ma robotę za 3 tys.

    • 6 3

  • Drogo

    Obecnie wszystko drożeje, z dnia na dzień i chyba wyjdziemy w końcu na ulicę. W Katolandzie drożej jak w Niemczech, a pensje jak w Ghanie

    • 12 6

  • W grudniu 70 też prostych, niepiśmiennych chłopców z zasadniczej służby (1)

    straszno rzekomym powrotem Niemców do Gdańska...

    • 23 9

    • Tylko kobieta może tak pisać...

      W latach 70-tych w wojsku już nie było niepismiennych (Polska nie miała umowy o granicy z Niemcami). Jadac do Gdanska slyszeli, że nastąpił desant od strony morza. Pozdrawiam chlopakow z garnizonu Trzebiatów.

      • 1 0

  • Czekam

    będzie Grzelak ? może coś o złym uśmiechu w grudniu 70

    • 9 2

  • Zbliżamy się znowu do tego punktu (2)

    Historia lubi się powtarzać.

    • 15 23

    • masz rację (1)

      ale teraz trzeba skończyć z lewactwem raz na zawsze.

      • 6 7

      • no to kupuj pistolet i zacznij strzelac do 16 letnich dziewczyn na ulicy, bo to będą twoje cele w tej wojnie

        Prawacki PISowski i**ota - trzy słowa - synonimy

        • 2 2

  • (2)

    Szkoda ze młodzi tego nie rozumieją.

    • 29 6

    • rozumieja doskonale.

      Zdziwisz się ile rozumieją, tyle tylko iż dzisiejsza władza konkuruje z ówczesnymi komunistami pod kątem tego, jak przeszkadzać ludziom żyć.
      Wtedy władza chociaż ludziom się w prywatne życie nie wtrącała, w przeciwieństwie do obecnej.

      • 3 1

    • Kiedyś zrozumieją

      ...gdy będą chować się po bramach uciekając przed toporem innowierców

      • 7 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane