Zobacz, co kryje się wewnątrz podziemnego zbiornika na wodę
W lesie pomiędzy ul. Bosmańską a ul. Śmidowicza na Oksywiu znajduje się niepozorna, żelbetowa konstrukcja. Wbrew pozorom, nie jest to wejście do bunkra, ale do ogromnego, ukrytego pod ziemią zbiornika na wodę. Nieużywany od lat obiekt zaopatrywał niegdyś w wodę port wojenny w Gdyni oraz pobliską bazę paliwową. Wszystko wskazuje na to, że unikatowy relikt II wojny światowej zostanie wyburzony.
oczywiście, to przecież unikatowy relikt II wojny światowej i zabytek techniki65%
tak, pod warunkiem, że uda się zaadpotować go do jakiejś nowej funkcji17%
raczej nie, bo jego wyposażenie zostało niemal w całości rozkradzione5%
nie, to przecież całkowicie bezużyteczny obiekt13%
Podczas II wojny światowej znajdująca się pod okupacją hitlerowskich Niemiec Gdynia została przekształcona w jedną z największych i najważniejszych baz Kriegsmarine, czyli marynarki wojennej III Rzeszy. Do dziś na terenie miasta zachowało się stosunkowo wiele budowli, które są pamiątkami tego najtragiczniejszego okresu w historii Gdyni.
Jedną z najbardziej spektakularnych inwestycji, które powstały specjalnie na potrzeby Kriegsmarine, były podziemne zbiorniki paliwowe, zlokalizowane w lesie pomiędzy ul. Bosmańską a ul. Śmidowicza na Oksywiu. W ogromnych, żelbetowych halach magazynowano mazut, czyli paliwo zasilające silniki okrętowe.
Zapotrzebowanie na stałe dostawy wody
Mazut, który jest pozostałością po destylacji niskogatunkowej ropy naftowej, ma formę gęstej, oleistej cieczy. Aby go rozrzedzić i tym samym ułatwić tłoczenie rurociągiem na teren pobliskiego portu wojennego, należało go najpierw ogrzać przy użyciu gorącej pary wodnej, przepływającej przez rury umieszczone wewnątrz zbiorników.
Proces ogrzewania mazutu wymagał więc nieprzerwanych dostaw dużej ilości wody. W związku z tym, równoległe z budową zbiorników mazutu powstał spory zbiornik wodny, który również znajduje się we wspomnianym wcześniej lesie na Oksywiu. Obiekt istnieje do dnia dzisiejszego. Postanowiliśmy zwiedzić go z kamerą.
Świetnie zamaskowana konstrukcja
Zbiornik wodny, którego budowa została zlecona przez niemieckie, okupacyjne władze Gdyni, a wykonana rękoma robotników przymusowych i okolicznych mieszkańców, znajduje się niemal w całości pod ziemią. Nad powierzchnią gruntu znajduje się jedynie niewielkie wejście do jego wnętrza.
Zbiornik był zasilany wodą z ujęcia w pobliskiej Rumi. Już na pierwszy rzut oka widać, że przypominająca bunkier konstrukcja powstała dla celów wojskowych. Zbiornik jest idealnie zamaskowany i nie sposób zobaczyć go z lotu ptaka. Ziemia pokrywająca zbiornik jest gęsto porośnięta drzewami i krzewami, zaś prowadząca do wnętrza ścieżka biegnie w równie gęsto zarośniętym wąwozie.
- Najprawdopodobniej obiekt powstał w 1942 roku, wraz z pobliską bazą paliwową Kriegsmarine. Jego funkcją było zaopatrywanie w wodę pitną nie tylko bazy paliwowej, ale i całego portu wojennego. Jego gabaryty i pojemność w pełni współgrają ze skalą tamtych obiektów. Bezsprzecznie to obiekt, który powstał dla celów wojskowych. Poznajemy to po nietypowym rozwiązaniu komory zasuw, która w przypadku tego obiektu różni się od wszystkich komór, które znamy z obiektów cywilnych. Jest ona posadowiona bardzo głęboko, a więc jest całkowicie niewidoczna z powietrza i posiada wzmocnioną, załamaną konstrukcję, która chroniła przed nalotami - mówi dr inż. Michał Klugmann z Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej, specjalista historii techniki. Żelbetowy prostopadłościan
Klugmann podkreśla, że zbiornik jest wyjątkowo duży jak na obiekt o przeznaczeniu przemysłowym. Jego pojemność jest na tyle znaczna, że obiekt z powodzeniem mógłby działać w miejskim systemie wodociągowym i bez większych przeszkód zaopatrywać w wodę pobliskie dzielnice.
- Zbiornik jest żelbetowym monolitem, czyli został wykonany z betonu zbrojonego stalą. Został zbudowany na rzucie kwadratu, jego wymiary wynoszą w obrysie 25 na 25 metrów. Ma 5,5 metra wysokości całkowitej, a wysokość napełnienia wynosiła 4 metry, co przekłada się na 2 tys. metrów sześciennych pojemności wodnej. Zbiornik jest dwukomorowy, czyli podzielony na dwie niezależne przestrzenie. Każda przestrzeń składa się z trzech naw, połączonych charakterystycznymi przejściami. Komory są symetryczne, każda o identycznej pojemności 1 tys. metrów sześciennych. Chodziło o to, aby dało się czyścić i remontować komory niezależnie od siebie, nie wyłączając całego zbiornika z eksploatacji. Można to było robić w jednej komorze, a drugą pozostawić w użyciu - wylicza Klugmann. Co ciekawe, jeszcze w 2007 roku wszystko wskazywało na to, że zbiornik wodny na Oksywiu jest czynny. Jak zapewnia Klugmann, z jego wnętrza dochodziły charakterystyczne dla takich obiektów odgłosy wody. Wynika z tego, że obiekt albo służył na potrzeby pobliskiego portu wojennego jeszcze przez kilka dziesięcioleci, albo po prostu nie został odcięty od systemu wodociągowego.
7
Kolejna ofiara łowców złomu
Natomiast w 2013 roku obiekt był jeszcze całkowicie wyposażony. Zarówno w komorze zasuw, jak i w poszczególnych nawach obu komór magazynujących wodę znajdowało się kompletne, poniemieckie wyposażenie. Niestety, wkrótce po sforsowaniu pancernych drzwi do zbiornika przez nieznanych sprawców, niemal wszystkie urządzenia zostały błyskawicznie rozkradzione przez złomiarzy.
- Nie dalej niż kilkanaście miesięcy temu, w komorze zasuw był zgrupowany komplet armatury hydraulicznej, czyli zawory, zasuwy, rurociągi doprowadzające i odprowadzające wodę. Zachowały się również barierki i drabiny. Obecnie zachowały się tutaj jedynie fragmenty rurociągów doprowadzających wodę do komór. Wszystko zostało bezmyślnie zniszczone i - jak nietrudno domyślić się - sprzedane na złom - podsumowuje Klugmann. W związku z tym, iż drzwi do komory zasuw zostały rozprute przez poszukiwaczy złomu, jej wnętrze przeistoczyło się w ogromny śmietnik. Na obu poziomach walają się setki kilogramów śmieci, przede wszystkim różnego rodzaju butelek i puszek.
Przypadkowo zabezpieczone wnętrza
Na szczęście wnętrza obu komór na wodę są praktycznie nietknięte. Jedynie przy zejściach do nich można spotkać się z widokiem podobnym do tego, który panuje w komorze zasuw. Niezaśmiecenie wszystkich sześciu podziemnych naw wynika z tego, że złomiarze wycięli również obie drabiny, które prowadziły na dno zbiornika.
Innymi słowy, obie komory na wodę zostały w zupełnie niezamierzony sposób skutecznie zabezpieczone przed intruzami. Pokonanie wysokiej na 5 metrów ściany bez odpowiedniego sprzętu jest po prostu niewykonalne.
Żelbetowe hale we wszystkich odcieniach czerni
Jak już wcześniej wspomniano, wnętrze zbiornika jest podzielone na sześć identycznych naw, które są połączone okrągłymi, wysokimi na ok 3. metry przejściami oraz niewielkimi, umiejscowionymi przy dnie otworami, które biegną w niewielkim zagłębieniu. Zadaniem większych otworów było umożliwienie swobodnego przepływu wody pomiędzy nawami, zaś mniejszych, zwanych fachowo nieckami odwadniającymi, było umożliwienie całkowitego opróżnienia zbiornika z wody.
Ściany podziemnego zbiornika są pokryte różnymi odcieniami czerni, jedynie sufity obu komór zachowały pierwotny, szary kolor. Na wszystkich ścianach znajdują się zamaszyste, nieregularne wzory.
- Jak widać, ściany i dno obiektu są niemal czarne. Wynika to z faktu, iż surowa woda, pochodząca zarówno z ujęć głębinowych, jak i powierzchniowych, zawiera pewną ilość związków żelaza i manganu. Te związki tworzą osad mineralny, który z czasem przybiera właśnie taką barwę. To po prostu eskalacja zjawiska, które możemy zaobserwować w naszych czajnikach domowych. Natomiast charakterystyczne wzory na ścianach to ślady po czyszczeniu mechanicznym. Dzięki temu możemy domniemywać, że zbiornik był regularnie konserwowany - objaśnia Klugmann.
6
Siedlisko nietoperzy
Ponieważ zbiornik znajduje się niemal w całości pod ziemią, w obu komorach, bez względu na porę roku, panuje temperatura bliska geotermalnej, czyli ok. 8 stopni Celsjusza. Taka temperatura, w połączeniu z całkowitym zaciemnieniem i wygłuszeniem wnętrza zbiornika, stwarza idealne warunki do zimowania tu nietoperzy.
- Od czasu, kiedy obiekt stał się ogólnodostępny, obserwuje się tutaj nietoperze w porze jesienno-zimowej. W październiku zeszłego roku zauważyłem na sufitach kilkanaście osobników. Przede wszystkim były to nocki rude, zdarzały się również nocki Natterera. Należy założyć, że z czasem liczba nietoperzy będzie tu systematycznie wzrastać, a ich skład gatunkowy będzie coraz bardziej zróżnicowany - przewiduje Klugmann. Zbiornik podzieli los zbiorników paliwowych?
Jaki los czeka ten unikatowy relikt II wojny światowej? Niestety, wszystko wskazuje na to, że prędzej czy później zostanie on wyburzony, podobnie zresztą jak pobliskie zbiorniki paliwowe, które zostały zlikwidowane nie dalej niż kilkanaście miesięcy temu.
Zbiornik nie figuruje w żadnym rejestrze zabytków, a nieruchomość, na której się znajduje, od kilku lat znajduje się w rękach prywatnych. Warto również wspomnieć, że tuż obok trwa budowa osiedla mieszkaniowego. Szanse na to, że jeden z ostatnich elementów bazy Kriegsmarine zostanie wkomponowany w okoliczną zabudowę, są praktycznie zerowe.
- Niepokoi fakt, że z zasobów miasta może zniknąć obiekt absolutnie niepowtarzalny. To marnowanie potencjału turystycznego miasta. Nie tak dawno, bezmyślnie zdewastowano bazę paliwową, teraz nieznany jest los tego obiektu. W Gdańsku tego rodzaju obiekty i ich walory zostały dostrzeżone, co zaowocowało realizacją projektu pod nazwą Gdański Szlak Wodociągowy. Wchodzące w jego skład obiekty zostaną zagospodarowane i wyeksponowane pod kątem turystów - zapowiada Klugmann.
A tobie kolego nie wstyd tak publicznie na forum używać na Niemcach w Trójmieście? Przecież wiadomo, że co drugi mieszkaniec Trójmiasta miał dziadka w Wehrmachcie.
7 lat
22
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-08-15 23:16
nie co drugi to Tusk
:-)
7 lat
21
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-08-15 23:52
pozdro od donka
a czy ty, dzisiaj puknąłeś się już?
0nan
7 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-08-15 13:06
Za chwile deweloper podlozy tam ogien.
Te hieny spala nawet beton !
JL
7 lat
144
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-08-15 13:08
trochę archaiczny je zyk,,,
"nie dalej niż kilknaście miesięcy..." :) . A marnowanie potencjału turystycznego miasta to fakt i oczywistość. Gdyby nie morze Gdynia byłaby zapadłą dziurą.. jeszcze bardziej niż teraz, przypominałaby Pragę Południe w Warszawie. Nie tylko pod względem estetyki.
7 lat
96
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-08-15 13:10
Sześcian (1)
Ciekawy artykuł, ale warto pamiętać, że nie każdy prostopadłościan jest sześcianem. Ten opisany na pewno nim nie jest.
7 lat
Odpowiedź redakcji:
Dziękujemy za sugestię. Treść została poprawiona.
90
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-08-15 14:40
po studiach to nie jest oczywiście oczywiste.
Jarek
7 lat
31
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-08-15 13:15
Niepowstrzymywana dewastacja obiektów historycznych jest dowodem na kulturowe zdziczenie narodu.
7 lat
223
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-08-15 13:29
xxx
To jest już na Oksywiu ,a nie na Obłużu obecnie granica przebiega Nasypowa,a potem Benisławskiego
xxx
7 lat
100
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-08-15 13:43
Świat inwestuje w wodę... (1)
... a oni chcą niszczyć cos co niedużym kosztem mogłoby służyć za idealny akumulator wody na czasy susz ktore w najbliższym czasie nadejdą. Tskie zbiorniki budowane sa teraz e krajach ktore zdaja sobie sprawe z problemu który sie zbliza. Widać u nas jeszcze o tym nie wiedza
Prepers
7 lat
281
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-08-15 13:50
nie każdy jest rozumny
są tacy co tylko od knajpy do knajpy, nażryć, z3sr*ć, i wyspać, co ci tam będzie rozkminiał, kiedy krocze swędzi
7 lat
70
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-08-15 13:50
Pytanie
Czy to wejście do zbiornika jest na Górnym Oksywiu, za "Biedronką", na zalesieniu, które wycięto w ramach słynnej afery korupcyjnej Urzędu?
pytanie
7 lat
122
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-08-15 13:50
to Oksywie nie Obłuże!
Artykuł historyczny - zresztą całkiem fajny - ale autor nie zna historycznie najstarszej dzielnicy Gdyni. Wg. autora Obłuże jest największa dzielnicą w Trójmieście? Od centrum do końca Gdyni?
na Oksywiu znajduje się niepozorna, żelbetowa konstrukcja. Wbrew pozorom, nie jest to wejście do bunkra, ale do ogromnego, ukrytego pod ziemią zbiornika na wodę. Nieużywany od lat obiekt zaopatrywał niegdyś w wodę port wojenny w Gdyni oraz pobliską bazę paliwową. Wszystko wskazuje na to, że unikatowy relikt II wojny światowej zostanie wyburzony.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
