• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wizje centrum Gdańska z 1962 r. Miasto szerokich ulic i samochodów

Maciej Naskręt
1 lutego 2014 (artykuł sprzed 10 lat) 
  • Makieta śródmieścia Gdańska. Widok od południa na Wyspę Spichrzów.
  • Główne Miasto. Na makiecie nie ma Krowiego Mostu nad Motławą.
  • Widok na śródmieście Gdańska od zachodu. Na zdjęciu widać Trasę W-Z (ul. Podwale Przedmiejskie).
  • Na pierwszym planie przebieg dwujezdniowej ul. Hucisko i dalej ul. Podwale Staromiejskie. Widok od zachodu.
  • Targ Drzewny i Hala Targowa w centrum Gdańska.
  • Stadion żużlowy i okolice ul. Elbląskiej. Na makiecie umieszczono zgodnie z planem szkołę. Przewidziano tam także estakadę umożliwiającą wjazd z ul. Elbląskiej na planowaną ul. Nową Wałową - dzisiaj ul. Głęboką.
  • Przebieg Trasy W-Z w dzielnicy Długie Ogrody.
  • Centrum Gdańska. Widok na makietę od strony Góry Gradowej.
  • Rejon Biskupiej Górki i Starego Przedmieścia.

Trasa W-Z zamiast Długich Ogrodów, dwujezdniowa ul. Podwale Staromiejskie, a także wieżowiec w miejscu dzisiejszego parku im. Czesława Niemena. Taką wizję śródmieścia miały kilkanaście lat po wojnie władze Gdańska. Swój pomysł urzeczywistniły, ale tylko na makiecie.



Gdańsk lata 60. - wizje planistów



Jak oceniasz pomysły gdańskich planistów z lat 60.?

Miniatura śródmieścia Gdańska została przygotowana w 1962 r. na podstawie planów zagospodarowania przestrzennego. Przedstawiała miasto z 1980 r. W okresie PRL makietę można było podziwiać na pierwszym piętrze gdańskiego magistratu. Na makiecie zostały zaznaczone budynki projektowane, istniejące, zabytkowe i przemysłowe oraz drogi, kolej, zieleń i woda.

Z upływem czasu i z powodu niezrealizowanych obietnic, makieta stała się kulą u nogi ówczesnych władz. Postanowiono usunąć ją z urzędu. Na szczęście zanim została rozebrana, ktoś wcześniej miniaturę uwiecznił na kliszy. Zdjęcia po 1989 r. trafiły na półki Archiwum Państwowego w Gdańsku.

Ówcześni planiści miejscy mieli "odważną" koncepcję budowy Trasy W-Z w centrum. Miała ona przebiegać od ul. Siennickiej zobacz na mapie Gdańska przez ul. Długie Ogrody zobacz na mapie Gdańska. W rejonie Stągwi Mlecznych zobacz na mapie Gdańska droga miała przechodzić nad Nową Motławą i zająć tereny, na których dziś znajduje się Hotel Novotel. Dalej droga łączyłaby się z istniejącym Podwalem Przedmiejskim.

Historia Gdańska - ciekawostki planistyczne



Inną ciekawostką są dawne plany budowy ul. Podwale Staromiejskie zobacz na mapie Gdańska. Według powojennych planistów miała być to droga dwujezdniowa. Obecnie posiada ona jedną nitkę. Dlatego niegdyś planowano zająć m.in. pl. Kobzdeja zobacz na mapie Gdańska, czy tereny przy Hali Targowej. Rondo wokół Targu Drzewnego zostałoby tym samym powiększone dwukrotnie.

Na makiecie z 1962 r. znajdują się także wieżowce. Pierwszy to Zieleniak, który zbudowano w latach 1965-1971. Kolejnym obiektem jest wieżowiec posadowiony na terenie obecnego parku im. Czesława Niemena. Na szczęście nie został wybudowany. Podobnie jak następny obiekt przy ul. Łagiewniki. Co ciekawe, na dawnej makiecie nie są uwzględnione dwa wysokościowce - Organika Trade, a także Hotel Hevelius przy ul. Heweliusza zobacz na mapie Gdańska. Oba obiekty były budowane na początku lat 70.

Plany rozbudowy - Gdańsk lata 60.



Z dawnych planów nie powiodła się próba zabudowy blokowiskiem Wyspy Spichrzów od strony Nowej Motławy. Projektem na wyrost okazała się też droga dwujezdniowa łącząca śródmieście z Portem Północnym i nowym mostem nad Martwą Wisłą w rejonie dzisiejszego Polskiego Haku. zobacz na mapie Gdańska

Dzisiaj architekci krytycznie oceniają ówczesne pomysły zabudowy śródmieścia. - Znam tę makietę. To była modernistyczna wizja miasta. Na szczęście nie wszystko ówczesnym planistom się udało z niej zrealizować. Władzom miasta zabrakło przede wszystkim pieniędzy na urzeczywistnienie swoich pomysłów - mówi prof. dr hab. Piotr Lorens, architekt, pracownik Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej.

Gdańscy planiści, co ważne, nie byli jednak wyjątkiem na świecie. Modernizm w połowie ubiegłego wieku objął niemal całą Europę i Amerykę Północną. - Amerykanie mieli najmniej szczęścia, bo mieli najwięcej pieniędzy i rozpruli choćby centrum Bostonu autostradą. Obecnie odchodzi się od tamtych rozwiązań, chowa się m.in. autostrady pod ziemię, w ich miejsce projektuje się przyjazną ludziom przestrzeń - mówi Lorens.

Podobnie jest też w Gdańsku - od początku tego wieku podejmuje się działania zmierzające do ochrony historycznej części miasta. Południowa Obwodnica Gdańska, otwarta w 2012 r. wyprowadziła ruch tranzytowy z miasta. Z centrum Gdańska mają zniknąć kolejne samochody po otwarciu tunelu pod Martwą Wisłą, co ma nastąpić w połowie 2015 r., i wybudowaniu ul. Nowej Wałowej - tzw. małej obwodnicy śródmieścia Gdańska.

Opinie (179) 3 zablokowane

  • gdańska wiocha (1)

    Podziwu godna megalomania! Targ Węglowy w niczym nie przypomina widocznego na zdjęciu placu w Wiedniu w pobliżu Leopoldinum-tamten jest zabudowany ze wszystkich stron. Generalnie Wiedeń raczej nie przypomina Gdańska (na szczęście dla Wiednia)-nie widziałam dziur w jezdniach i chodnikach, zaśmieconych podwórek i rozjedżonych trawników. Parkingów też nie brakuje, przy bardzo sprawnej komunikacji miejskiej. Najpierw trzeba rozwiązać podstawowe problemy , a dopiero później silić się na europejskość!

    • 6 1

    • A widziała globtroterka w centrum Wiednia spalarnię śmieci ?

      I jak będzie projekt budowy podobnej w Gdańsku co wtedy globtroterka napisze ?

      • 0 0

  • Makietę śródmieścia Gdańska oglądałem niejednokrotnie w latach 60-tych w Urzędzie Miejskim. Przyznam się, że wtedy podobała mi się. Mając teraz inną wiedzę i spojrzenie na urbanistykę zrewidowałem moje poglądy. Widząc teraz te siermiężne proponowane rozwiązania i ich minimalny rozmiar w stosunku do potrzeb aglomeracji. Cieszę się, że brało kasy na ich realizację. W tamtych czasach tylko napomykano o potrzebie rozwoju miasta na górnych południowych tarasach co na tej miniaturze nie było uwzględnione.
    Cieszę się, że na górnym południowym tarasie pobudowano praktycznie drugi Gdańsk i to w innych i nowocześniejszych mniej energochłonnych i tańszych technologiach.

    • 2 2

  • WIZJE

    Ciekawe co wtedy brali ...

    • 1 1

  • Stocznię zrównać z ziemią i zbudować największy i jedyne wesołe miasteczko nad zatoką, pół europy bedzie się biło by do niego wejść i sie przejechać najlepszymi kolejkami na świecie :)

    • 3 2

  • a dzis brakuje nam zasad

    Na jakich mozna budowac i przebydowywac miasto. W innych krajach musisz miec pozwolenie od miasta/gminy na wszystko np. na wymiane okien czy inny kolor tynku...

    • 3 0

  • Szkoda że te plany zostały tylko na papierze

    Z pewnością warto by coś odkurzyć.

    • 0 0

  • Miasto jest dla ludzi

    ale ludzie też posiadają pojazdy a nie tylko buty, zdarte zelówki i rowery.
    Więc logicznym jest, że należy myśleć również o zmotoryzowanych a nie na siłę forsować pomysły służące tylko i wyłącznie jednej lub dwóm grupom społeczeństwa (rowery i piesi) Ówczesne plany były bardzo dobre, dalekosiężne. Teraz trójmiasto to jeden wielki samochodowy korek i dopiero ostatnio się poprawiło w tym temacie dzięki funduszom z UE bo sami to byśmy jeszcze długo nie byli w stanie rozbudować infrastruktury drogowej i dalej tkwili w komunikacyjnej zapaści. Smutne ale prawdziwe.

    • 2 2

  • Fakty

    Tragedia całe szczęście że poszło w cholere to dziadostwo

    • 0 0

  • Natko (1)

    Pełno zaśmieconych prlowskich głupot

    • 1 0

    • CAłe szczescie

      Całe szczeście

      • 0 1

  • A krowiego mostu

    Brak

    • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane