17 grudnia jest okazją nie tylko do wspomnienia ofiar masakry robotników, do której doszło 46 lat temu na ulicach Gdyni, ale i do łączącego gdynian doświadczenia, jakim sześć lat temu był udział w zdjęciach do filmu "Czarny czwartek", opowiadającego o zdarzeniach z Grudnia 1970.
tak, liczę, że najbliższe lata przyniosą rozwiązanie i ukaranie winnych23%
raczej tak, ale minie jeszcze dużo czasu zanim poznamy pełną prawdę19%
raczej nie, chyba za dużo czasu zostało zmarnowanego36%
nie, nie ma na to szans22%
- Żartuję, że pół miasta wzięło udział w tym pospolitym ruszeniu. Sam dostałem informację od koleżanki pracującej w firmie producenckiej. Spotkałem na planie masę znajomych - z podwórka, czy z liceum - większość przejętych i świadomych, że uczestniczą w czymś ważnym - opowiada Krzysztof Paciorek, który wówczas pracował jako rzecznik Arki Gdynia, a dziś pracuje jako opiekun zespołów muzycznych podczas tras koncertowych. Film Antoniego Krauzego miał premierę w lutym 2011 roku. Zdjęcia w Gdyni były kręcone w lutym i marcu 2010 roku przez 31 dni.
Obraz opowiada o tych tragicznych wydarzeniach poprzez pryzmat zwyczajnej rodziny jednej z ofiar masakry - Brunona Drywy, którego zagrał gdański aktor Michał Kowalski.
W hołdzie ofiarom
Podczas zdjęć na ulicach miasta pojawiło się blisko 60 pojazdów z epoki lub stylizowanych na lata 60 i 70. Na planie pracowało 100 aktorów i 10 razy tyle statystów - głównie mieszkańców Gdyni. Wielu z nich chciało oddać w ten sposób hołd ofiarom wydarzeń z 17 grudnia 1970 r.
Krzysztof Paciorek wspomina, że na planie nie brakowało zabawnych momentów, choć przeważały te trudne. Zwłaszcza w scenach zbiorowych na ul. Świętojańskiej czy w scenie przenoszenia na drzwiach ciała Zbigniewa Godlewskiego (uwiecznionego w piosence jako Janek Wiśniewski).
Dbałość reżysera o szczegóły wywoływała u pamiętających lata 70. gdynian nawrót wspomnień, który często kończył się krzykiem i płaczem.
- To było niesamowite uczucie, gdy padały strzały z ziemi i z powietrza, na ulicach dymiły świece. Wszystko, by oddać jak najbardziej klimat tamtych dni. To się chyba udało, bo film był naprawdę niezły. Te kilka weekendów zostanie w pamięci, zwłaszcza, że niektórym udało się zagrać chwilę dłużej niż migawkę w scenach zbiorowych jako statyści - dodaje Paciorek.
Zdjęcia jak wspomnienia sprzed lat
Prace na planie dokumentował znany trójmiejski fotoreporter Andrzej Gojke. Sam był świadkiem wydarzeń Grudnia '70, więc naciskanie spustu migawki przez czas kręcenia zdjęć do filmu, było dla niego wyjątkowym przeżyciem. Kiedy doszło do masakry miał 12 lat.
- Uciekliśmy ze szkoły jedynym otwartym oknem, żeby zobaczyć, co się dzieje. Nie rozumiałem wtedy w pełni tych wydarzeń. Dopiero 40 lat później, trzymając aparat w ręku na planie filmowym dotarło do mnie, jak wielka tragedia rozegrała się wtedy na ulicach Gdyni I nawet jeśli w trakcie kręcenia wszystko było udawane i tak zrobiło na mnie ogromne wrażenie - opowiada Gojke.
Zrobił kilka tysięcy zdjęć - towarzyszył ekipie na Wybrzeżu. Jak mówi, z satysfakcją dokumentował prace na planie filmu, obserwując pracę reżysera i całej ekipy filmowej, z której część twórców znał lub poznał już w trakcie kręcenia zdjęć. Opłacało się.
- Moje fotografie na tyle się spodobały, że pojawiły się na osobnej wystawie podczas uroczystej premiery filmu w Gdyni. Dodatkowo został wydany album z 60 z nich. Była to forma docenienia za pracę. Do dziś wspominam dni na planie bardzo dobrze - dodaje. W grudniu 2010 roku oprócz zdjęć do filmu "Czarny Czwartek" zaprezentowano jeszcze inscenizację wydarzeń sprzed 40 lat.
Co się stało w Grudniu 1970 r. na Wybrzeżu
Przypomnijmy, że bezpośrednią przyczyną strajków i demonstracji była wprowadzona 12 grudnia podwyżka cen detalicznych mięsa, przetworów mięsnych oraz innych artykułów spożywczych. Stocznia Gdańska im. Lenina nie podjęła pracy 14 grudnia, a robotnicy rozpoczęli strajk, domagając się cofnięcia podwyżek cen. Ruszyli pod Komitet Wojewódzki PZPR w Gdańsku. Do starć doszło w rejonie mostu Błędnik.
Dzień później o godz. 7 przed budynkiem dyrekcji Stoczni Gdańskiej zebrał się kilkutysięczny tłum pracowników, który udał się w kierunku KW PZPR. Milicja użyła pałek i gazu łzawiącego, demonstranci odpowiedzieli kamieniami. Gomułka ogłosił stan wyjątkowy i wprowadził godzinę milicyjną w Trójmieście, do miasta weszły oddziały wojska - gotowe do strzału. Walki przeniosły się pod siedzibę KW PZPR, którą podpalono. Milicja zaczęła strzelać. Zginęli: Andrzej Perzyński, Waldemar Rebinin, Józef Widerlik i Kazimierz Zastawny.
16 grudnia Podczas manifestacji wojsko zastrzeliło przed bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej dwóch robotników - Jerzego Matelskiego i Stefana Mosiewicza, wielu innych zostało rannych.
Tego dnia do strajku przystąpili gdyńscy dokerzy i robotnicy ze Stoczni im. Komuny Paryskiej
Wicepremier Stanisław Kociołek w radiu i telewizji wezwał robotników, aby następnego dnia rano stawili się w pracy. Tej samej nocy oddziały wojska zajęły wiadukt przy przystanku SKM Gdynia Stocznia, blokując drogę do Stoczni im. Komuny Paryskiej. Władza najkrwawiej rozprawiła się z protestującymi w Gdyni, gdzie zginęło najwięcej osób.
Służby bezpieczeństwa robiły co mogły, by zatuszować zbrodnię. Rodzinom ofiar mówiono, że ich synowie zginęli z powodu wrzodów, zapaści, zawału serca... Tymczasem dane ze szpitali mówią co innego: zginęli od kul, strzałów w tył głowy, wielu było bitych i maltretowanych: połamane kończyny, włosy wyrwane z kawałkami skóry, zmiażdżone palce - to tylko niektóre efekty "wrzodów żołądka".
Starcia robotników z milicjantami i wojskiem odbywały się przy przystanku SKM Stocznia, na Placu Kaszubskim i ówczesnym Wzgórzu Nowotki. Wśród zabitych były też dzieci, które idąc do szkół - prawdopodobnie wiedzione ciekawością - trafiły w sam środek masakry. Symbolem protestu został zamordowany Zbigniew Godlewski, przeniesiony na drzwiach ulicami Gdyni. Dzięki balladzie Krzysztofa Dowgiałły zyskał miano Janka Wiśniewskiego.
Oficjalnie zginęło 18 osób, ale z powodu tuszowania wielu zgonów, wiadomo, że ofiar było dużo więcej, co potwierdzają ustalenia historyków IPN i relacje świadków.
Program obchodów Grudnia 1970 w Gdyni
O godz. 6 odbędzie się uroczystość zapalenia zniczy i złożenia wieńców pod Pomnikiem Ofiar Grudnia 1970 (u zbiegu ul. Janka Wiśniewskiego i al. Solidarności ).
Na 16.15 zaplanowano uroczystą mszę św. w Kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa (ul. Armii Krajowej 46 ). Nabożeństwo poprzedzi montaż słowno-muzyczny w wykonaniu uczniów Szkoły Podstawowej nr 40 w Gdyni.
Ok. 17.15 rozpocznie się przemarsz pod Pomnik Ofiar Grudnia 1970 (Plac Wolnej Polski ).
Ok. 17.30 zostaną pod pomnikiem zapalone znicze i nastąpi złożenie wieńców. W planach jest także modlitwa, Apel Poległych i salwa honorowa.
W związku z uroczystościami nastąpią utrudnienia w kursowaniu autobusów i trolejbusów w śródmieściu. Dotyczy to linii przejeżdżających przez ul. 3 Maja, Armii Krajowej, Świętojańską, al. Piłsudskiego i ulice poprzeczne. Utrudnienia wystąpią w godz. ok. 17.30 - ok. 18.30 i dotyczyć będą linii 22, 23, 24, 128, 133. Szczegóły zmian można znaleźć na stronie www.zkmgdynia.pl
Zobacz jak kręcono film "Czarny Czwartek" w Gdyni
Inscenizacja wydarzeń Grudnia '70 przeprowadzona w 2010 roku
a my stare komuchy będziemy was zagrzewać do walki o nasze przywileje (1)
wyślemy bydło, a my w ciepłym podzielimy dobra i wpływy między sobą. Jak wygramy, to będziecie pracować do 75 roku życia, 500+ odbierzemy i damy na eSBeków. W zamian dostaniecie TVN24 na każdym kanale.
Zimny Mróz
7 lat
108
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 09:45
Marzenia ściętej głowy. Tyle wam zostało, pogadać. Żal
7 lat
20
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 09:48
Nigdy w życiu. Wara od dumy Polski od PiS. Za 500zl oddamy naszą krew
7 lat
62
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 08:40
już krew się leje na uliach (1)
nie wybaczymy wam pzpr-owcy z pisu.
oręż w dłon.
7 lat
3132
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 08:48
Już promocja na karpia w Lidlu?
Opamiętajcie się!
7 lat
73
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 08:43
(3)
Komuchy pisowskie wasze dni są policzone. Nie będzie nam prokurator stanu wojennego odznaczony przez towarzyszy Piotrowicz uczył demokracji. Na pohybel komuchom z PiS.
Darek
7 lat
2933
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 08:49
odstaw tvn (2)
7 lat
119
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:27
Nudni jestescie
7 lat
41
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-19 09:59
komuch
Ja tylko Trwam.
piotrowicz
7 lat
01
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 08:45
a jak PKB kaczyści? (2)
jak rozwój gospodarki? Znowu w dół? Ładnie nas urządzacie oszuści.
Jarek, daj już spokój, ty się nie nadajesz. zostaw Polskę w spokoju.
obywatel.
7 lat
3126
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 08:53
a jak emeryturki eSBeków? Jak dzika prywatyzacja? Jak układ PO?
Czyżby wystarczyło przestać rozkradać Polskę aby w końcu państwo zaczęło wspierać swoich obywateli, a nie sitwę u władzy.
7 lat
24
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:39
a Wy już jęczycie gdziekolwiek?
bez czytania artykułu nawet? Trochę szacunku dla ludzi którzy zginęli z rak tych których bronicie! Czy może dla Was to te "kulturalne wydarzenia" albo "jakieś tam zamieszki"?
7 lat
30
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 08:50
Zakompleksiony, wystrasziny Kaczor ma to po ojcu Rajmundzie, czyli sługusie komunistów.
Gdynianin
7 lat
2628
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 08:52
(6)
Cos czuje ze niedlugomczeka nas powtorka. Ciekawe tylko czy wojsko stanie wtedy w jednym szeregu z Macierewiczem i bedzie strzelac do!Polakow.
7 lat
2324
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 09:47
Wojsko może wybić wszystkich was komunistyczne świnie. Morda w kubeł.
7 lat
26
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 09:50
KODiarz nie musi zaraz być Polakiem
zgred
7 lat
44
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:28
Juz ZOMO lalo wczoraj obywateli (3)
7 lat
21
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 10:33
jakie zomo (2)
Porządek musi być a jak barany pseudo polityczne nie potrafią zachować kultury ,czują się bezkarni i wywołują burdy polityczne to policja jest po to by to dziadostwo rozpędzić.BRAWO POLICJA porządek obowiązuje każdego obywatela nawet PANA
KIJOWSKIEGO . Pogonić to ście*wo !!!!
.
7 lat
22
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 15:15
Pogonić do Moskwy tam dostaną szkole życia. (1)
7 lat
01
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-18 15:02
Pogonic twoją PiS ubecką rodzinkę
Q
7 lat
00
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 08:53
Sporo komentarzt OPŁACONYCH PISowskich Trolli (2)
Ale od dawna wiadomo że kłamstwo powtarzane wiele razy "staje się prawdą"
PISlam
7 lat
3124
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 09:47
Trole to wy jesteście od sorosa. Świnie komunistyczne (1)
7 lat
77
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 11:45
a ja s..ram na was i na pis...
wszędzie takie samo kolesiostwo i załatwianie sobie spraw dla swoich...nie głosuję i na was i na was...cały świat się z was smieje z głupich rządzących i tych i tych
klos
7 lat
40
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-12-17 08:59
(1)
Jak kod,po ,nowoczesna i temu podobni będą zakłócać obchody Grudnia należy im wyraźnie wyjaśnić ,że tak się nie robi. Próbowali takie go działania wczoraj wieczorem przy infoboxie
).
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
