• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Gdyńskie pomniki chronione przed Niemcami

Michał Sielski
11 listopada 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 
  • Pomnik Henryka Sienkiewicza na Kamiennej Górze w Gdyni autorstwa Stanisława Jackowskiego. Zdjęcie z 1924 r.
  • Odsłonięcie pomnika Henryka Sienkiewicza na Kamiennej Górze w 1924 r. Ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni.

Podczas II wojny światowej Niemcy niszczyli wszystkie oznaki polskości na terenach, które okupowali. Podobnie było w Gdyni. Nie zawsze jednak udawało im się wygrać ze sprytnymi mieszkańcami miasta, którzy wpadali na przeróżne pomysły, jak ochronić swoje symbole.



Znasz historię pomników w swoim mieście?

Gdy niemieccy żołnierze wkraczali do miast i wsi w Polsce, niszczyli wszystko na swojej drodze. Także pomniki, które były wyrazem polskości i przypominały ważne wydarzenia i postacie. Nie inaczej postępowali też w innych krajach, to była stała taktyka, która miała na celu złamanie oporu.

W wielu przypadkach im się udawało. W Gdyni zniszczyli m.in. pomnik nagrobny generała Gustawa Orlicza-Dreszera na Oksywiu czy tablicę pamiątkową Stefana Żeromskiego.

Historia śmierci generała Gustawa Orlicz-Dreszera w katastrofie lotniczej



  • Pomnik-mauzoleum ku czci generała Gustawa Orlicz-Dreszera w Gdyni został rozebrany przez Niemców.
  • Tablica poświęcona pamięci gen. Gustawa Orlicz-Dreszera została odsłonięta w Orłowie w 1996 roku - w 60. rocznicę wypadku lotniczego, w którym zginął generał.

Najciemniej pod latarnią



Jednak nie zawsze byli sprytniejsi od mieszkańców miasta. Gdy gdynianie zorientowali się, że naziści mają zamiar niszczyć także pomniki, zabrali się za ich ukrywanie.

Popiersie Henryka Sienkiewicza ukryto pośród śmieci w skupie złomu. Popiersie Henryka Sienkiewicza ukryto pośród śmieci w skupie złomu.
Dobrym przykładem na to, że najlepiej zrobić to skutecznie, wybierając miejsce nieoczywiste, jest pomnik Henryka Sienkiewicza znajdujący się do dziś na Kamiennej Górze przy ul. SienkiewiczaMapka.

To jednak jeden z najstarszych gdyńskich pomników, który odsłonięty został już w 1939 r. Można by przypuszczać, że to data nieszczęśliwa, ale - paradoksalnie - udało mu się przetrwać wojenną zawieruchę bez zniszczeń, czym nie wszystkie pomniki w Trójmieście mogą się poszczycić. Zwłaszcza zlokalizowanym tak blisko morskiego brzegu. I skończyłby zapewne marnie, gdyby nie kilku pomysłowych mieszkańców Gdyni.

Najstarsze gdyńskie pomniki.



W książce "Bez mundurów" R. Bolduana i M. Podgórecznego czytamy, że został on przechowany przez Polaków pracujących w... skupie złomu. Tam Niemcy nie sprawdzali, bo wszystko działało jak należy: złom był wywożony, biznes się kręcił, a popiersie Henryka Sienkiewicza spokojnie czekało w ukryciu na lepsze czasy. I się doczekało, bo Niemcy zostali wyparci, a pisarz wrócił na swoje miejsce.

Pomnik na podwórku pod stertą desek



Pomnik przy ul. Działdowskiej ocalał dzięki pomysłowości duchownych. Pomnik przy ul. Działdowskiej ocalał dzięki pomysłowości duchownych.
Przetrwać udało się też najstarszemu pomnikowi w Gdyni, którym jest pomnik ku czci mieszkańców Chyloni i okolic, którzy zginęli na wojnie w latach 1914-1920. Znajduje się on przy ul. DziałdowskiejMapka od 1921 r. Udało mu się przetrwać, mimo tego że Niemcy w czasie II wojny niszczyli wszelkie figury religijne. Znajdujący się na uboczu pomnik z postacią Chrystusa ocalał w praktycznie nienaruszonym stanie. Początkowo był bowiem nieco schowany.

- Najpierw pomnik stał na podwórku plebanii w Chyloni, gdzie proboszczem był Franciszek Mengel, potem kolejny proboszcz ks. Józef Labon przeniósł go na obecne miejsce przy ul. Działdowskiej - pisze Henryk Langner, potomek rodu Jasińskich, od wieków gospodarującego w Wielkim Kacku i Chyloni.
Samo postawienie go na podwórku niewiele by dało, bo Niemcy się tam pojawiali i według ustnych przekazów nie raz drwili z duchownych, wypominając im niemiłosierny bałagan przy świątyni. Nie wpadli jednak na to, że pod stertą naprędce przywiezionych z okolicznych budów desek jest pomnik przypominający o bohaterach, których pamięć najeźdźcy starali się ze wszystkich sił wymazać.

Miejsca

Opinie (219) ponad 20 zablokowanych

  • To nieprawda ze Niemcy w kazdym kraju postępowali identycznie.Tak jak w Polsce nigdzie indziej! (2)

    To jak zachowywali się w Polsce nie zachowywali się nigdzie indziej! Niemcy chcieli zliwidowac nie tylko państwo Polskie z mapy Europy ale całkowicie zlikwidować Naród Polski .
    Wiec niema co stawiać znaku równości do okupowanej Francji Belgi, Holandii.

    • 24 0

    • Intelligenzaktion

      Może o tym również warto przypomnieć. Likwidacja polskiej inteligencji. Bardziej boli niż zniszczenie zabytków. Niemcy - naród piękny

      • 4 1

    • Dokladnie, bo Polacy walczyli a tamci oddali sie calkowicie pod Niemieckie uslugi.

      Francja czesciowo. Wiadomo co bylo. Belgia opierala sie w czasie WWI i Niemcy zniszczyli Liege. Wiec juz podczas WWII Belgowie ulegali. Holendrzy takze. I z ich wlasnej winy wywieziono czesc Holenderskich Zydow do obozow koncentracyjnych.

      • 2 1

  • Najstarsze gdyńskie pomniki

    W tym artykule pan Sielski opowiada zupełnie inną historię przetrwania pomnika Sienkiewicza. To jak w końcu było?

    • 0 0

  • Skąd Nazisci? (1)

    W Luksemburgu 1952 roku Izrael podpisał umowę w sprawie odszkodowań za wysiedlenia w czasie II Wojny Światowej (nie za holokaust). I Niemcy twierdzili, że nie ma ciągłości państwowej między Nowymi Niemcami a tymi wcześnie wiec prosili aby nie mówic wciąż o złych Niemcach. Żydzi użyli określenia ,,Nazisci". Weszło to do obiegu już w latach 60-tych w USA.

    • 7 3

    • Skąd Nazisci? z kosmosu.

      Tak jak sie nagle pojawili tak nagle zniknęli. Niemcy nam tylko ruszyli na ratunek w 1939 roku by nas przed nimi uchronić. Ten kraj który nas napadł jak on sie nazywał? Naziland? Czy też jakoś na "N"

      • 1 0

  • no chyba (1)

    nie przed Niemcami tylko nazistami....

    • 2 10

    • "Nur für Deutsche" na tramwajach i wiele innych więc jednak przed niemcami miernoto

      Sami się za takich uważali. zapis na tramwajach nie pozostawia wątpliwości. To nie był tylko dla nazistów tylko dla niemców.

      • 4 0

  • (3)

    A teraz pomniki niszy lewactwo, które bardziej utożsamia się ze zgnilizną zachodu niż prawdziwą Polską

    • 11 8

    • (1)

      Coś mocna ruska ta wasza Polska.

      • 2 3

      • czego tu szukasz przybłędo, tu jest Polska, to nie jest forum dla folksdojczów

        • 2 1

    • ...i tak krok po kroku popadasz w coraz większą chorobę psychiczną. Brawo ty.

      • 0 1

  • analogia (2)

    czy niemcy czy faszyści zabijali osoby niepełnosprawne w czasie II wojny światowej????błyskawiceeeeee

    • 5 3

    • zamiast wypisywać tu głupoty idź adoptuj niepełnosprawne umysłowo dziecko

      Wtedy porozmawiamy.

      • 5 0

    • Poczta Polska i Szare Szeregi też za wolnym wyborem!

      • 2 0

  • Teraz nalezalo by je chronic przed wyznawcami (2)

    Platformy i KO. Pisze tak na podstawie wiekszosci komentarzy na tym portalu.

    • 8 4

    • (1)

      Kolejny paranoik.

      • 0 1

      • jesteś

        jakimś tropicielem paranoi? To też paranoja.

        • 0 0

  • A w Gdansku

    Przywracają symbole niemieckie. Wstyd.

    • 5 3

  • Nazisci (5)

    Hej naziści z trójmiasto.pl, czy wiecie, że ci naziści mieli narodowość i to byli Niemcy?

    • 9 2

    • Oni myślą że naziści to byli kosmici którzy napadli na Polskę 1939 a dzielni niemcy by nas ratowac wkroczyli na nasze ziemie

      i ich gonili przez całą Europę. A teraz się ich szkaluje, to straszne.

      • 1 0

    • naziści to niemieccy narodowcy (1)

      • 0 0

      • też

        • 0 0

    • Nie każdy Niemiec był nazistą (1)

      Tak jak nie każdy Polak był komunistą czy katotalibem.
      Wśród nazistów zdarzały się też inne nacje, Łotysze, Ukraińcy, Włosi, Jugosłowianie, można by długo wymieniać, ale Polacy też się trafiali i to nie tak rzadko. Lecz o tym nie wolno mówić, co?

      • 1 0

      • wymień kilku, co?

        • 0 0

  • Pomnik pedofila Jankowskiego też skutecznie broniono przed Niemcami

    • 2 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane