• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Historia jednego zdjęcia: Foto-ikona z wybuchu II wojny światowej

Jan Daniluk
1 września 2023, godz. 11:30 
Opinie (210)
Choć polscy historycy nigdy nie mieli wątpliwości, gdzie wykonano słynne, propagandowe zdjęcie żołnierzy niemieckich na polskiej granicy, o tyle kwestią sporną pozostawała data jego wykonania. Choć polscy historycy nigdy nie mieli wątpliwości, gdzie wykonano słynne, propagandowe zdjęcie żołnierzy niemieckich na polskiej granicy, o tyle kwestią sporną pozostawała data jego wykonania.

Prezentowana fotografia jest jednym z ikonicznych zdjęć, które wielokrotnie jest przywoływane co roku, przy kolejnych rocznicach napaści hitlerowskich Niemiec na Polskę, a tym samym wybuchu II wojny światowej. Warto - z kilku powodów - przyjrzeć się temu zdjęciu bliżej.



Większość z nas widziała prezentowaną fotografię przynajmniej raz w życiu. Ukazuję grupę umundurowanych Niemców na przejściu granicznym z Polską. Wspólnym wysiłkiem łamią biało-czerwony szlaban. Przekrzywione jest też polskie godło na szlabanie, które chwilę po wykonaniu zdjęcia zostało także zdemontowane. Nie ma śladu po polskich pogranicznikach czy żołnierzach.

Zdjęcie sugeruje pośrednio, że wkroczenie na terytorium Polski było szybkie i łatwe. Jeśli uważniej przyjrzeć się twarzom sportretowanych napastników, to można odnieść wrażenie, że część z nich się nawet uśmiecha.

Zdjęcie to propagandowa "ustawka"



Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że zdjęcie miało wymiar propagandowy i było "ustawiane". Było zrobione w celu ukazania, jak napastnicy 1 września 1939 r. likwidują symbole znienawidzonego, "sezonowego państwa", jak propaganda międzywojennych Niemiec nazywała Polskę z lat 1918-1939.

Fotografia była szeroko kolportowana już od pierwszych tygodni wojny. Dziś często ilustruje chociażby artykuły zagranicznych autorów, którzy chętnie sięgają po to zdjęcie-symbol, pisząc o wybuchu II wojny światowej, chociażby z tego powodu, że istnieje ono w wielu odbitkach i jest udostępniane na zasadzie wolnej licencji.

Gdy ilustruje teksty polskich autorów, to niejednokrotnie można spotkać bardziej szczegółowy opis miejsca, a także czasu, kiedy je wykonano. Ale tutaj pojawiają się pewne problemy.

Lokalizacja



Zacznijmy od samej lokalizacji wykonanej fotografii, bo to nie powinno przysporzyć problemu. Oczywiście mowa o przejściu granicznym. Nie jest to jednak granica niemiecko-polska, lecz gdańsko-polska. Sportretowane zostało bowiem przejście drogowe w KolibkachMapka, a więc na międzywojennej granicy między Sopotem (Wolne Miasto Gdańsk) a Gdynią (Polską).

W tym miejscu już niejednokrotnie (szczególnie w publikacjach zagranicznych) pojawia się może nie tyle błąd, ile nieścisłość. Wszystko zależy od tego, kiedy... dokładnie (o jakiej godzinie) wykonano to zdjęcie (tutaj pewności nie mamy, o czym dalej).

Jeśli bowiem fotografię wykonano nad ranem lub w godzinach wczesnoprzedpołudniowych, to była to formalnie nadal granica gdańsko-polska. Przypomnieć należy, że z punktu widzenia władz Rzeszy Niemieckiej proces (całkowicie nielegalnego, to osobna kwestia) formalnego włączenia Wolnego Miasta w granice państwa niemieckiego został sfinalizowany dopiero po przyjęciu odpowiedniej ustawy przez Reichstag na specjalnym posiedzeniu, które rozpoczęło się w Berlinie 1 września o godz. 10:00. Oczywiście to wszystko były działania wcześniej przygotowane i mające na celu wyłącznie zapewnić pozorną legalność poczynań rządu niemieckiego.

Kogo widać na zdjęciu?



Z pozoru to pytanie jest banalne. Niemieckich żołnierzy! Zasadniczo - tak. Ale znów diabeł tkwi w szczegółach. Prezentowani w hełmach mężczyźni to formalnie członkowie 1. pułku policji krajowej (Landespolizei), sformowanego w czerwcu 1939 r. w Gdańsku. Nazwa była kamuflażem mającym na celu umożliwienie powołania do życia dwóch pułków policji krajowej w teoretycznie zdemilitaryzowanym Wolnym Mieście.

Oba oddziały gdańskiej policji krajowej były pułkami piechoty niemieckiej 2. rzutu, etatowo liczącymi po 3060 żołnierzy każdy. Kadrowo oparto się zarówno o miejscowe (gdańskie) siły, jak i przesłanych rekrutów z Prus Wschodnich. W momencie wybuchu wojny formalnie policja krajowa przechodziła pod zwierzchnictwo dowództwa wojskowego.

Widać na zdjęciu także dwóch gdańskich celników.

Kiedy wykonano zdjęcie?



To najbardziej dyskusyjna (a przynajmniej do tej pory) kwestia odnośnie do prezentowanego zdjęcia. Najczęściej (i słusznie, o czym dalej) podaje się 1 września. Ale w części polskich opracowań (w tym i tych najnowszych) podaje się "po 12 września", często "14 września".

Skąd ta data? Rzekomym argumentem jest fakt, że wcześniej strona napastnicza (niemiecka) nie byłaby w stanie najzwyczajniej w świecie wykonać takiego propagandowego zdjęcia. Okazuje się, że to nieprawda. Znów ważne są detale.

Wkroczenie Niemców do Gdyni



Skąd więc u części badaczy czy publicystów pojawia się datacja z połowy września? Ich zdaniem omawiana fotografia nie mogła zostać wcześniej wykonana, bowiem dopiero wieczorem 12 września 1939 r. polski 2. Morski Pułk Strzelców, który bronił przedmieść Gdyni od strony Sopotu, zaczął wycofywać się z zajmowanych dotąd pozycji. Wcześniej - ze względu na charakter działań wojennych w pasie przygranicznym - było praktycznie niemożliwym, by wykonać tak propagandowe ujęcie. Niemcy zorientowali się dopiero po pewnym czasie, że naprzeciwko siebie nie mają już polskich żołnierzy. Do Gdyni wkroczyli 14 września. Polacy bronili się jeszcze na Kępie Oksywskiej.

Fakty i mity o Gdyńskich Kosynierach Fakty i mity o Gdyńskich Kosynierach

"Okienko" 1 września 1939 r.



To wszystko oczywiście prawda. Ale zapomina się przy tym, że jedyne "okienko", kiedy Niemcy mogli (i wykonali, na co są dowody!) takie zdjęcie było tylko i wyłącznie pierwszego dnia wojny, właśnie 1 września. Oddziały gdańskie (czy niemieckie, jak kto woli) na kilkanaście godzin opanowały południowy skrawek Gdyni. W momencie rozpoczęcia działań wojennych, a więc nad samym ranem, oddziały gdańskie przekroczyły granicę i do godz. 10 zajęły majątek w Kolibkach, część Orłowa i Mały Kack. Po południu zajęły przejściowo także Wielk Kack. Napastnicy podjęli dwukrotnie próbę przełamania położnej głębiej (w rejonie rzeki Kaczej) głównej linii obrony, obsadzonej przez polskich żołnierzy elitarnego 2. Morskiego Pułku Strzelców. Jednostki gdańskie następnie wycofały się w stronę granicy, pozostawiając na przedpolu pojedyncze posterunki.

Co ważne - taki przebieg wydarzeń potwierdzają zarówno niemieckie źródła (dokumenty i wspomnienia), jak i polskie relacje.

Z fotografami u boku



Reasumując, 1 września było dość czasu, by tak zainscenizowaną fotografię na przejściu w Kolibkach wykonać.

Kto to zrobił? Znany fotograf, od lat 30. XX w., dostarczający regularnie zdjęć do hitlerowskiego dziennika, a później właściciel dużego atelier, Hans Sönnke lub któryś z jego współpracowników. Byli oni wynajęci przez władze gdańskie w celu udokumentowania działań pierwszego dnia wojny na terenie Wolnego Miasta. Potwierdził to w powojennych zeznaniach sam Sönnke.

Odbitki można było później zamówić, popularnością cieszyły się specjalne albumy, które dokumentowały - jak to określano - "wyzwolenie Gdańska", czyli napad na polskie placówki i włączenie miasta do Rzeszy.

Tym samym zachował się relatywnie bogaty materiał ilustracyjny z pierwszych dni wojny w Gdańsku i Sopocie. Warto o tym pamiętać, że publikowane często zdjęcia m.in. ostrzału WST Westerplatte czy płonącego budynku Poczty Polskiej na Heveliusplatz zostały wykonane specjalnie na zlecenie napastników.

Samochód pancerny i kryjący się za nim Niemcy podczas ataku na Pocztę Polską w Gdańsku. Samochód pancerny i kryjący się za nim Niemcy podczas ataku na Pocztę Polską w Gdańsku.
Do dziś patrzymy więc de facto oczami agresorów na pierwsze dni wojny w Gdańsku. Wybuch konfliktu został świetnie przygotowany pod kwestią propagandową. Ostatnio pisał o tym dr Andrzej Drzycimski.

Ostateczny dowód: publikacja w gdańskiej gazecie



Fotografia niezwykle podobna do słynnego propagandowego zdjęcia ukazała się w "Danziger Vorposten" już 2 września 1939 r. Fotografia niezwykle podobna do słynnego propagandowego zdjęcia ukazała się w "Danziger Vorposten" już 2 września 1939 r.
Odbitki trafiły także do prasy. I jest na to dowód. Już nazajutrz, w wydaniu weekendowym, tj. z 2-3 września, największego, hitlerowskiego dziennika wydawanego w Gdańsku, a więc "Danziger Vorposten", opublikowano zdjęcie bliźniaczo podobne do prezentowanego w tym artykule. Widać bez wątpienia ten sam szlaban, tych samych ludzi. Fotografia prasowa wykonana została jednak nieco z innego kąta, pewnie chwilę po tym, jak pstryknięto omawiane tytułowe ujęcie.

To przesądza, że 1 września 1939 r. Niemcy mieli dość czasu, by móc wykonać to ze wszech miar propagandowe ujęcie na przejściu granicznym w Kolibkach. Oglądając je kolejny raz, warto o tym pamiętać.

O autorze

autor

Jan Daniluk

- doktor historii, adiunkt na Wydziale Historycznym UG, badacz historii Gdańska w XIX i XX w., oraz historii powszechnej (1890-1945).

Opinie (210) ponad 20 zablokowanych

Wszystkie opinie

  • Ten szlaban naprawiają Niemcy zniszczony przez niemieckich nazistów. (3)

    • 37 13

    • Podtrzymują, żeby nie opadł i nie zostawił śladu węglowego

      • 13 5

    • Prawdziwi wizjonerzy i pionierzy integracji europejskiej (1)

      Już wtedy przymierzali się do utworzenia Strefy Schengen. Obecnie czerpią całymi garściami z intelektualnego dorobku swoich przodków.

      • 10 2

      • Niemcy i Ruskie nieszczęście świata

        • 5 0

  • Nie będzie przebaczenia (29)

    bez zadośćuczynienia. Reparacje .

    • 48 23

    • (4)

      Już sobie odebraliście reparacje w autach

      • 11 20

      • To jeszcze oddajcie dzieła sztuki (2)

        I inne fanty, które trzymacie po domach.

        • 13 1

        • Zgłoś się do Anglików i Amerykanów, też brali jak swoje. (1)

          • 0 11

          • Najpierw zróbcie remanent u siebie

            Jak w Anglii i USA pojawia się coś na aukcjach, to nie robią większych problemów ze zwrotem.

            • 7 1

      • Owczarek niemiecki

        do budy !!!!

        • 9 4

    • (9)

      A od rosji ile otrzymamy?Bo cos nie slyszalem. Zeby chociaz samolot odddali.

      • 17 12

      • Donald miał układ by nie oddawać, ale pendolino mamy. (2)

        • 11 12

        • Sprawczosc wg pisu.

          • 8 8

        • Przecież Macierewicz krzyczał, że jak dojdą do władzy to odzyskają wrak.

          Osiem lat już odzyskują i nic. A swoją drogą, minęły już te trzy tygodnie od listopada 2022 kiedy Morawiecki miał raport Macierewicza opublikować?

          • 7 8

      • 8 lat (2)

        Chłopaki z PIS odbierają.

        • 11 5

        • A komuniści od 70 lat

          • 7 8

        • Póki co wstają z kolan.

          Spokojnie...

          • 5 5

      • tusk się zrzekł. (1)

        • 9 4

        • Paranoje się leczy.

          • 2 6

      • Ruskie co prawda bratali się z Hitlerem do 1941 roku

        Ale później przepisali się do obozu zwycięzców, a zwycięzcy reparacji niestety nie płacą.

        • 6 5

    • Reperuj swojego golfa

      Co ci z rajchu sciagneli, malo jezdzonego

      • 11 8

    • (3)

      Polska zrzekła się reparacji w 1953. Więc chcieć to sobie teraz można.

      • 4 13

      • Niczego się nie zrzekła (2)

        Helmut, takie bajki to u siebie w konsulacie możesz opowiadać.

        • 12 4

        • (1)

          Zrzekła się i są na to dokumenty podpisane przez ówczesny rząd. PiS może próbować przepisywać historię, ale fakty są jakie są.

          • 3 11

          • No właśnie chodzi o to, że takich dokumentów nie ma

            A nawet gdyby były, to według ówczesnej konstytucji rząd nie miał żadnych uprawnień do zrzekania się czegokolwiek. Mogła to zrobić tylko Rada Państwa.

            • 10 1

    • Jedż na wczasy do Niemiec

      twoje zabytki już tam są

      • 9 3

    • Niemcy kraj

      złodziei i pasweró

      • 8 5

    • Jak II RP ma otrzymać reparacje od III Rzeszy, jak oba państwa już formalnie nie istnieją?

      • 2 8

    • Reperacje? Żeby Prawi i ZPRawiedliwi mieli za co kupować głosy wyborcze niepracującej patologii, wille+ dla ziomeczków..

      ..grunty od zaprzyjaźnionego proboszcza, kolejne dworki które Orlen wyremontuje..?
      Nawet gdyby Niemcy zapłacili reperacje wojenne, to szary obywatel by z tego grosza nie zobaczył.

      • 5 6

    • A kiedy reparacje od Polski? (3)

      Za ludzi wyrzuconych z własnych domów po wojnie, które to domy zostały przejęte przez Polaków? Polonia gdańska była przecież prześladowana przez przybyszów, jeśli nie chciała współpracować z komuchami. Poczytajcie o losach Franciszka Dąbrowskiego.

      • 0 4

      • Reparacje od Polski? Wygrani mają płacić przegranym? (2)

        Ach, ta niemiecka buta. Oni są kompletnie niereformowalni.

        • 3 0

        • To Westerplatczycy byli przegrani?? (1)

          Co ma niemiecka buta do prześladowania gdańskich Polaków przez przybyłych po wojnie komunistów?

          • 2 1

          • Czyli Polacy mają sami sobie wypłacić reparacje?

            Coraz bardziej toporna ta manipulacja

            • 4 1

    • Do pracy się weź

      Stypendysto MOPS

      • 0 0

  • Jak to możliwe, że w takim dniu ktoś chce świętować i urządzać wesołe marsze,

    • 28 5

  • Widać, że głąby.. Zamiast chwycic dalej od podstawy i zwiekszyc dzwignie przy wylamaniu szlabanu to sie siluja. (2)

    Upadek nazoli byl nieunikniony

    • 57 20

    • Zdjęcie propagandowe to ustawka na potrzebę jednego ujęcia. (1)

      Podejrzewam, że szlaban z łatwością wyłamałby jeden człowiek.

      • 20 2

      • łamali pięć razy

        za każdym razem do innego ujęcia . ( jak nie był złamany uprzednio - oni tylko przyszli i się sfotkali )

        • 6 0

  • Dzisiaj bohaterscy obroncy poczty w grobach sie przewracaja jak opluwa sie obecnie poczte Polską która jest cały czas (6)

    Niemcy wymordowali wszystkich obrońców mimo ze ci się poddali.A w arcie o obrońcach Westerplatte mamy wysyp postów ruskich troli kpiacych z bohaterów tej placówki wojskowej .

    • 34 9

    • To nie Niemcy tylko napastnicy hitlerowscy.

      Tak jest POprawnie

      • 4 10

    • Serio? (3)

      Poczta polska obecna nie ma nic wspólnego z tą sprzed 84 lat. Jest skansenem komunistycznego zarządzania z odpustowo-dewocyjnym sklepikiem. Z pocztą nie ma nic wspólnego

      • 13 5

      • A skąd wiesz fajnopolaku, jak wyglądała poczta 84 lata temu? (2)

        Może też wszyscy na nią narzekali. Specyfika tego biznesu sprawia, że na pocztę narzeka się nawet w waszych ulubionych Niemczech.

        • 6 3

        • Myślisz, że też zamiast kopert i znaczków mieli kalendarze z JPII, książki kucharskie siostry Eutanazji i chińskie pokrowce na (1)

          • 2 6

          • Ojej, czemu nie udało się skończyć zdania?

            Czyżby bot się wysypał?

            • 4 1

    • Od kiedy poczta to placówka wojskowa?

      Niemcy potraktowali pocztowców tak jak traktuje się terrorystów. Zauważ ,że obrońcy Westerplatte zostali potraktowani jak żołnierze i zostało wzięci jako jeńcy.

      • 5 4

  • niemcom nigdy nie wybaczymy ogromu zbrodni i cierpienia jakie spowodowali (5)

    • 38 14

    • Zapomnieć, nie zapomnimy.

      Ale wybaczać pora może się nauczyć. Patrz biskupi polscy i niemieccy w 1966 roku. Późniejszy polski Papież Jan Paweł II też brał w tym udział. Weź wzór z Niego i się opanuj.

      • 7 10

    • (2)

      Jakieś 30% wybaczyło głosujących na opcję niemiecka POdszywajaca się pod POlakow

      • 8 9

      • Lepsza opcja ruska w postaci Prawych i ZPRawiedliwych? (1)

        • 8 8

        • Ruski trolu czy tobie sie wydaje ze kogo kolwiek interesuja twoje wypociny?

          • 5 2

    • Rasa panów jest niereformowalna. Ciągle uważają nas za swoją kolonię

      Gdyby traktowali równoprawnie, to kwestia zwrócenia rzeczy zagrabionych w latach 1939-45 już dawno zostałaby załatwiona. Rozumiem, że kasy płacić nie chcą, ale oddanie dzieł sztuki i innych kosztowności to dla państwa, które chce być wzorem dla innych chyba żaden problem. Tymczasem niemiecka praworządność mówi, że skoro złodziejstwo było dawno, to się już przedawniło i nie ma problemu. Nic się nie stało. Polacy, nic się nie stało.

      • 9 2

  • Opinia wyróżniona

    (52)

    Pamiętajmy o historii,nigdy więcej wojny!Ale bardzo dobrze że obecnie na armię idą duże pieniądze,mając 300k żołnierzy i nowoczesny sprzęt będziemy mogli spać spokojnie.

    • 110 75

    • A (16)

      W Wolnym mieście Gdańsku Hitler miał wielkie poparcie, warto pamiętać

      • 24 13

      • Nic dziwnego, skoro mieszkali tu w przewadze Niemcy. (3)

        • 34 3

        • Na początku było złe słowo (2)

          Grzelak i jego wersja historii

          • 28 6

          • Grzelak to naczelny niemiecki szpieg w strukturach samorządowych.

            • 15 2

          • Gorzelak ma szlaban u nas na dzielni

            • 10 1

      • Dlaczego rudego nie było na Westerplatte? (8)

        • 20 15

        • Bo to Niemiec (1)

          • 23 16

          • Byli jego rodacy w 1939

            • 11 7

        • Bo go twoje kochane Prawo i ZPRawiedliwość nie zaprosiło na organizowane przez nich obchody? (4)

          • 13 19

          • Byłam jako widz bez zaproszenia rządu (1)

            • 16 6

            • Kto chciał być ten dojechał, wpuszczali każdego.

              • 14 3

          • No miało zdrajce Polski zaprosić?

            My was czyścimy z przestrzeni publicznej

            • 11 8

          • I dobrze zrobili

            • 0 0

        • I z kaaskiem.

          A bo on robił sobie zdjęcia z jakimś szlabanem ...

          • 1 3

      • Niemieckie bydlski

        • 12 4

      • pewien donald t tez

        • 6 10

      • I miał dzień przed 1 września przemówienie o dobrobycie miłości i dojściu do władzy....

        • 5 3

    • A wrogowie wewnętrzni?

      • 8 0

    • Jasne, (3)

      o ile nasze amazonki będą patrolować lasy w poszukiwaniu ruskich rakiet. Spokojne to spał sobie Wielki Wódz 13go grudnia.

      • 19 16

      • Wtedy szwab pił z kolegą wódkę (2)

        A Kaczorek spał bo miał czyste sumienie

        • 6 6

        • Kaczysyn nie ma sumienia. (1)

          A spał, bo UBecja swoich nie ruszała, poza tym jego kochanek go chronił.

          • 5 7

          • Ty ksenofobie, wyborco PO

            Masz coś do gejów chamie jeden. Juz nie macie mojego głosu

            • 2 2

    • (1)

      Skąd ty te 300 tys bierzesz lub weźmiesz? Podaj szczegóły gdzie dla tych 300tys żołnierzy budowane są koszary i ośrodki szkolenia. Armia miała i ma od kilku lat mniej niż 100tys ludzi i nie ulega to zmianie. Pozostałe 60 tys to siły rezerwowe a to nie to samo co armia zawodowa.

      • 15 14

      • Sasza bredzisz

        Szykuj się na wjazd do Krolewca

        • 7 4

    • Co prawda rosyjskie rakiety zabijają Polaków na polskiej ziemi, a wojsko z tym nic nie robi, ale przynajmniej dużo nas kosztuje. (10)

      • 10 19

      • To akurat była ukraińska rakieta. (1)

        • 17 6

        • Wcześniej im daliśmy więc nasza

          • 0 7

      • A co mamy napaść Ukrainę za jedną ich rakietę ? (3)

        • 9 8

        • Nawet nie przeprosili za śmierć dwóch polskich cywilów. (1)

          • 9 6

          • To byli wyborcy PO, nie muszą

            • 4 8

        • PO by napadło

          • 1 3

      • Jest wojna to i są odpryski (3)

        Żadna wina wojska

        • 9 2

        • jest wojna to i d**ile dotykają sprzętu, broni i urządzeń o których nie mają pojęcia (1)

          • 1 4

          • Nam wystarczy że ty wiesz gdzie dotykać

            • 2 0

        • Wina pingwina..

          • 0 0

    • Ruskie rakiety po lasach, białoruskie balony i śmigłowce, zgubione zapalniki, granatniki na komendzie.. (8)

      Czuję się bezpieczny jak nigdy XD

      • 15 22

      • Jak widzisz o wszystkim wiemy (6)

        I nikt na Molo z Putinem nie spaceruje

        • 8 4

        • (2)

          Jaja sobie robisz? Jak Tusk spacerował na molo z putinem w 2009 roku to ten drugi jeszcze nie napadl nawet na Krym. W tamtych czasach wszyscy przywodcy tego swiata spotykali sie z putinem i prowadzili normalne interesy. Tak samo jak hitler czy stalin nie wyrosli jak grzyby po deszczu 1 wrzesnia 1939 roku. Byli wczesniej i spotykali sie z politykami z calego swiata.

          • 3 11

          • Już mordowal Czeczenow i Gruzinow.

            • 6 0

          • No nie wszyscy

            • 1 0

        • WoW. Ówczesny premier Rzeczypospolitej Polskiej spotkał się z ówczesnym premierem federacji rosyjskiej, szok! (2)

          • 2 5

          • Z mordercami się nie spotykamy

            • 2 1

          • Rosja napadła na Gruzję w roku 2008

            Spotkanie i reset stosunków miał miejsce rok później.

            • 1 0

      • Za to w USA zgubili sobie bombe atomową

        Gdzieś na Florydzie... Serio, poszukaj w internecie ;-) .
        Co zgubili ruscy - nie wiadomo, bo sami nie podają takich informacji. Na pewno nie tyle zgubili, ile przehandlowali - dużą część swojego wyposażenia.

        • 1 0

    • I Błaszczaka jako ministra obrony? (1)

      Śmiechu warte

      • 11 14

      • Lepszy psychiatra Klich i kierowca Siemoniak?

        • 11 6

    • Ponownie

      Odezwał się specjalista.

      • 1 1

    • Bo jak nie my to kto ? (2)

      A za fuska nie było na nic piniędzy ... Teraz musimy nadrobić wszystko i nadrabiamy.Pis też nie jest święty ale wolę ich jak poprzednich złodziei.

      • 5 3

      • A były i są pieniądze? (1)

        To po co wprowadzili trzydzieści pięć nowych podatków zwanych dla niepoznaki opłatami i daninami? Skąd rekordowa inflacja i drożyzna w sklepach? Skąd wysokie ceny paliwa, węgla, gazu, energii elektrycznej, przy niskich cenach surowców na światowych giełdach? Gdzie 2.13mld zł za sprzedane w marcu limity CO2 przez polski rząd? Po co pożyczka od Koreańczyków na zakup ich sprzętu?

        • 3 4

        • Skoro za Tusa armię likwidowano, sprzętu nie kupowano poza tym co na zagraniczne misje

          To onacza że za Tuska pieniędzy nie było na armię. Przypomnę Gawron - ORP Ślązak - za Tuska budowa była bardzo ślamazarna. O innym sprzęcie nawet nie wspomnę, dość że karabinek Grot dzięki rządom PO załapał min. 5 letnie opóźnienie.

          • 0 1

    • Będzie sprzęt, a kto go będzie obsługiwał, piloci, kierowcy, działonowi, artylerzyści, dowódcy czy mechanicy. To wymaga lat nauki, szkoleń, treningów i mądrych ludzi.

      • 2 3

    • armię mamy jak w 1939

      i podobny rząd

      • 1 3

  • A budynek w tle gdzie dokładnie się mieścił? (3)

    Może ktoś jest w stanie pinezkę Googla wkleić?

    • 4 14

    • W Kolibkach. W okolicy byłego CPN. (2)

      • 7 4

      • W okolicy byłego CPN nie było wcześniej żadnego budynku (1)

        można to sprawdzić na "mapie historycznej" dostępnej w tym serwisie. W tamtej okolicy jest tylko kościół. Dostrzegam jakiś budynek naprzeciw wjazdu na teren majątku Kolibki (można by powiedzieć, w okolicy dzisiejszego Shella). Przy czym to zabudowanie nie jest w żaden sposób opisane.

        Jeśli ktoś jest w stanie wskazać dokładna lokalizacje tego przejścia, to będę wdzięczny.

        • 3 0

        • Znalazłem na mapie WIG z 1939. Budynki graniczne były przy samej Swelini.

          Gdański był po wschodniej stronie ówczesnej drogi, czyli pomiędzy obecnymi jezdniami al. Niepodległości, może trochę wchodząc na obecną jezdnię wschodnią (prowadzącą w stronę Gdyni). Znalazłem zdjęcia tamtego przejścia, na jednym z nich widać zapory oparte na sześciennych betonowych blokach. Podobny blok stoi do dziś na początku uliczki przy dawnych "kafelkach", tam, gdzie policja lubi mierzyć prędkość. Ciekawe, czy to zabytek z dawnych czasów.

          Polski budynek był po zachodniej stronie drogi, między drogą a nasypem kolejowym. Na upartego, można się dopatrzyć na lidarze (cieniowanie WMTS) wyrównanego kawałka ziemi w połowie między przepustem Swelini a skrzyżowaniem z Bernadowską.

          • 6 0

  • O czym myśli trzeci od prawej: Panie wybacz im albowiem dobrze wiedzą co czynią. (1)

    • 8 4

    • Chyba coś innego:

      Ten zagrabiony obraz to lepiej podarować żonie czy kochance?

      • 2 0

  • Jurand ze Szpilkowa (7)

    Nie przebaczam Niemcom .Muszą wypłacić reparacje nie tylko za II wojnę światową .Muszą zapłacić za wojny krzyżackie .Natomiast Szwedzi muszą zapłacić za potop.

    • 23 7

    • (2)

      I za ABBĘ.

      • 6 4

      • Jurand ze Szpilkowa (1)

        I za sklepy Ikea .

        • 4 1

        • Za IKEA przede wszystkim.

          • 2 2

    • Jestem za. Zbrodniarze powinni zapłacić za swoje zbrodnie. (3)

      a złodzieje POwinni oddać to co ukradli.

      • 6 2

      • Jurand ze Szpilkowa (1)

        I za wybory kopertowe

        • 4 1

        • Koperciarze to w senacie szukają immunitetów

          • 4 1

      • i za oszukanie ludzi,

        obiecując, że nie podniosa podatków, że nie podniosa wieku emerytalnego , za kradzież pieniędzy z OFE ... itd

        • 4 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane