• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Nietypowe kamienice nad kanałem Raduni

Katarzyna Moritz
24 marca 2017 (artykuł sprzed 7 lat) 
  • Budynek pod adresem Zaroślak 3. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Na Stoku 40. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Zaroślak. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Na Stoku 40. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Zaroślak 3, Gdańsk Biskupia Górka.

Na elewacjach kamienic wzdłuż kanału Raduni, szczególnie na wysokości ul. Zaroślak zobacz na mapie Gdańska, widoczne są schody, po których zostały tylko poręcze i drzwi umieszczone kilka metrów nad ziemią.



Czy dawne mostki powinny być odbudowane?

W internecie bez problemu można znaleźć galerie zdjęć pod tytułem "Architekt płakał jak projektował" albo "fuszerki budowlane". Są one pełne przykładów bezsensownych projektów lub kompletnie nieudanych wykonań. Schody prowadzące donikąd, okno przedzielone stropem między piętrami, niedające się otworzyć drzwi - jest tego mnóstwo.

Pochodzące z końca XIX i początku XX wieku kamienice stojące przy ul. Zaroślak i Na Stoku w Gdańsku mają pewne elementy, które sprawiają że także mogłyby się znaleźć w takiej galerii. Bo np. w elewacji od strony kanału Raduni znajdują się drzwi i schody, po których zostały tylko poręcze. Ale wbrew pozorom to nie efekt niedouczenia architekta, ani partactwa wykonawcy sprzed lat.

Skąd się wzięły drzwi donikąd?

Dziś drzwi w elewacji wyglądają dziwnie, ale przed laty prowadziły do nich mostki, przerzucone nad kanałem Raduni.

- 100 lat temu Gdańsk wyglądał zupełnie inaczej. Nad Radunią były dziesiątki mostków a przy rzece stało wiele domów, do których wchodziło się od strony wody. Na głównym kanale Raduni łowiono ryby, używano go do celów transportowych, kąpano się w nim - wyjaśnia prof. Jakub Szczepański z wydziału architektury Politechniki Gdańskiej, który kanałowi Raduni poświęcił swój doktorat.
Gdy jednak mostki zniknęły, drzwi przestały być potrzebne. A dzisiejsi mieszkańcy i tak nie korzystają z kanału, tak jak robili to ich poprzednicy, przed stu laty.

  • Nieistniejące mostki przy kamienicy przy ul. Na Stoku 40. Kamienica istnieje do dzisiaj, nie ma jednak balkonów.
  • Jeden z mostków przy dawnym domu przy ul. Na Stoku 31 koło kościoła Menonitów. Zdjęcie z okresu 1890 - 1900.
  • Nieistniejące mostki przy kamienicy przy ul. Na Stoku 40. Kamienica istnieje do dzisiaj, nie ma jednak balkonów. Pocztówka z 1904 roku.
  • Wiele łodzi cumowało na kanale Raduni, także w pobliżu ujścia do Motławy, jeszcze na początku XX w.
Zresztą nic dziwnego, bo kanał na terenie Śródmieścia Gdańska nie ma ciągłości, by móc po nim pływać. Pod al. Armii Krajowej płynie bowiem w podziemnej rurze, potem wychodzi na ziemię przy targach Siennym i Rakowym, by znów zniknąć pod ziemią i w ten sposób pokonać Wały Jagiellońskie.

Kiedyś, dzięki kanałowi Raduni, który w XIV wieku zbudowali Krzyżacy, w Gdańsku istniała gęsta siatka kanałów na Starym i Dolnym Mieście. Przy nich działało 20 różnorodnych młynów, pływały setki łódek, do których wsiadało się prosto z kamienic.

W średniowieczu istniały dwie główne odnogi kanału. Północny kanał był szerszy, nazywano go niekiedy Wielką Radunią. Węższa, południowa odnoga nosiła miano Małej Raduni. Te dwa cieki łączyły się ze sobą w kilku miejscach. Kanał doprowadzał wodę m.in. na teren Starego Miasta, który był dawnym okręgiem przemysłowym Gdańska. Krzyżacy wykorzystali naturalną różnicę poziomów terenu (dochodzącą w Starym Mieście do 4 m), dzięki czemu woda mogła napędzać kilkanaście młynów w okolicy.

Wraz z postępem technicznym, pojawieniem się maszyn parowych, od XIX wieku Kanały Raduni zaczęły tracić na znaczeniu i część z nich zaczęła zanikać. Pięć lat temu opisaliśmy, odnalezienie jednej z odnóg kanału. Nastąpiło to po tym, jak pod oknami mieszkańców przedwojennej kamienicy przy ul. Podzamcze 6 zobacz na mapie Gdańska zaczął niespodziewanie zapadać się chodnik.

Kanały Raduni materiał z 2012 roku.



Warto też podkreślić, że kanały te często też bywały dość uciążliwe dla mieszkańców, bo poza napędzaniem młynów, służyły do pobierania z nich wody dla celów przemysłowych i z czasem stawały się brzydko pachnącym ściekiem.

Opinie (124) 1 zablokowana

  • (1)

    Gdzie są urzędnicy, który zezwolili na dewastację styropianem przedwojennych pięknych kamienic?

    • 17 5

    • rządzą od 19 lat w najlepsze. Ich władza jest już pełnoletnia

      • 9 0

  • fajny artykuł

    Dzięki

    • 15 0

  • Bardzo twórcze są te podpisy pod zdjęciami

    Coś a là "A to jest butelka do której dziedzic nalewał wódkę i rozpijał pańszczyźnianych chłopów.

    • 12 2

  • ale kanał w tym Gdańsku... (2)

    Czy i tam plynie kanał budyniu?

    • 24 114

    • Szkoda że nie płynie kanał z inteligencją (1)

      bo byś musiał z połowe pewnie wypić

      • 26 5

      • o miłośnik alpag haha

        ty nadal wierzysz że inteligencja jest w postaci 0,75litra i ma steżenie 11% dobre

        • 6 7

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane