Tzw. reforma Lisickiego wprowadzona została we wrześniu 2011 roku. Pierwsze zmiany wprowadzono w niej jeszcze zanim weszła w życie. Od tego czasu w sądach różnych instancji toczą się kolejne sprawy. Teraz lokatorzy komunalni dochodzą od Gdańska zwrotu nadpłaconego czynszu. Póki co, wydane zostały nakazy zapłaty na kwotę 12 tys. zł. Miasto już zapowiada, że będzie się odwoływać.
tak, uchwalono złe prawo, trzeba ponieść konsekwencje, przecież sąd uznał, że zwrot się należy
74%
nie wiem, to trudna decyzja, każdy widzi tylko swój interes
7%
nie, mieszkańcy komunalni zawsze tylko czegoś oczekują
19%
Reforma czynszowa wprowadzona w 2011 roku objęła 23 tys. lokali komunalnych. Przed zmianami najniższa stawka czynszu w VI strefie wynosiła 4,08 zł za m kw., w I strefie 5,84 zł za m kw, a w nowych lokalach - 6,50 zł za m kw.
Od 1 września 2011 zniknęły strefy i wprowadzona została jedna stawka dla wszystkich - 10,20 za m kw. W zależności od osiąganych dochodów, lokatorzy mogli liczyć na 20, 40 lub 60-procentowe bonifikaty. Mieszkańcom, poza bonifikatami, oferowane były możliwości odpracowania zadłużenia, rozłożenia go na raty czy zamiana mieszkania.
Na trzy miesiące przed wejściem w życie podwyżek, po interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich, radni zmienili uchwałę i wydzielili Główne Miasto, w którym stawka pozostała w wysokości 10,20 zł, a
najemcy spoza tego obszaru otrzymali 5 proc. zniżkę. Wprowadzono też kolejne zniżki, zależące od położenia lokalu w budynku (np. suterena to minus 20 proc.), wyposażenia budynku i lokalu w urządzenia techniczne i instalacje oraz ogólnego stanu technicznego budynku lub lokalu. Suma wszystkich obniżek nie może jednak przekroczyć 60 proc.
W takim kształcie uchwała weszła w życie. Jednak na podstawie kolejnej skargi wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich oraz jednego z mieszkańców Gdańska
w styczniu 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) unieważnił te zapisy uchwały gdańskiej Rady Miasta, które wprowadziły niemal jednolitą stawkę za metr kw. dla najemców lokali komunalnych. Sąd uznał, że
stawki te są niezgodne z ustawą o ochronie praw lokatorów i ustawą zasadniczą - naruszają zasady sprawiedliwości społecznej. Miasto nie uwzględniło między innymi wartości lokali, ich stanu technicznego, stanu urządzeń, położenia mieszkań oraz lokalizacji lokali - podział na dwie strefy: centralną i resztę miasta uznany został za sprzeczny z prawem.
Maciej Lisicki, wiceprezydent Gdańska ds. polityki komunalnej po usłyszeniu wyroku deklarował, że drobne niedociągnięcia techniczne w uchwale zostaną poprawione, jednak podkreślał w swoimi oświadczeniu: "
W przypadku uprawomocnienia się wyroku z uchwały zniknąć może zapis uprawniający mieszkańców spoza Strefy Centralnej do 5 proc. obniżki czynszu, co teoretycznie mogłoby skutkować sporą dopłatą dla 98 procent najemców lokali komunalnych za okres od września 2011 roku do chwili obecnej. Wprowadzenie innych, bardziej szczegółowych ulg na miejsce tej obecnie obowiązującej, sprawi też, że znaczna część osób dziś objętych obniżką - może ją stracić."
Ostatecznie, w odpowiedzi na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
miasto wniosło do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę do wyroku, i to w całości. Po pięciu miesiącach, we wrześniu 2013 roku,
NSA oddalił skargę miasta, ale zanim się to stało
miasto uchwaliło zmiany, likwidując 5 proc. zniżkę, która obejmowała mieszkańców spoza centrum (ok. 90 proc. lokatorów). Nowe, obowiązujące od grudnia 2013 roku, pięcioprocentowe zniżki, otrzymują lokatorzy z mieszkań położonych: dalej niż 500 m od przystanku komunikacji miejskiej, tam gdzie plan zagospodarowania wyklucza funkcję mieszkalną lub hałas przekracza dopuszczone prawem normy. Liczba najemców, którym przysługiwała zniżka spadła z blisko 90 proc. do 20 proc.
System ten obowiązuje do dzisiaj. Tyle tylko, że
część miejskich lokatorów domaga się od miasta zwrotu nadpłaconego czynszu, pobranego na podstawie niezgodnej z aktami wyższego rzędu uchwały. Dotyczy to tych mieszkańców, którzy po zmianie systemu zniżek stracili, bo np. wcześniej ich nie mieli. Ponieważ miasto nie chce dobrowolnie oddać nadpłaty, do gdańskich sądów trafiły pozwy.
- Najemcy mogli wystąpić o zwrot nadpłaty dopiero po uprawomocnieniu się decyzji NSA. Trzy nakazy wypłaty zostały już wydane, na kwotę około 12 tysięcy złotych. W toku jest kolejnych sześć spraw - na kwotę około 30 tysięcy. Średnia kwota jednego roszczenia to około 4 - 5 tysięcy złotych - tłumaczy
Adam Ostaszewski z koszalińskiej kancelarii prawnej, która prowadzi te sprawy. -
W tej sytuacji każda osoba zainteresowana zwrotem nadpłaty musi dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Wpłacić trzeba opłatę sądową wysokości 5 proc. wartości roszczenia. W takich przypadkach sąd na podstawie kodeksu postępowania cywilnego, po zapoznaniu się z dokumentacją może uznać roszczenie za uprawdopodobnione; wydaje wtedy po prostu nakaz zapłaty. Są dwa tygodnie na odwołanie się od niego od momentu otrzymania zawiadomienia. Są osoby, które decyzję o wystąpieniu z roszczeniem odkładają do czasu, kiedy znany będzie ostateczny wynik postępowań.Gdyby miasto zdecydowało się zapłacić, to oprócz nadpłat zapłacić musiałoby także odsetki i koszty sądowe oraz koszty zastępstwa sądowego (po 617 złotych za każdy nakaz).
Ale
miasto terminowo złożyło sprzeciwy do wszystkich trzech otrzymanych wezwań do zapłaty.
- Najogólniej rzecz ujmując, zakwestionowana została zasadność powództwa wnoszonego przez najemców - informuje
Michał Piotrowski z biura prasowego Urzędu Miejskiego w Gdańsku. -
Nie wiemy ile takich wezwań może wpłynąć, bo trudno oszacować liczbę lokatorów, którzy mogliby wystąpić o zwrot. Dotychczas korespondencja w tej sprawie prowadzona była z niewielką liczbą najemców lokali komunalnych - około 30 klientami. Według stanu na maj 2014 r, w mieszkaniach komunalnych zamieszkuje ok. 18 100 rodzin (w połowie 2011 roku było ich ok. 23 000), w tym na podstawie tytułu prawnego ok. 11 000 rodzin (w tej liczbie nie uwzgledniono rodzin zamieszkujących w lokalach socjalnych, co do których nie mają zastosowania obniżki czynszu, bowiem w lokalach socjalnych czynsz naliczany jest z zastosowaniem stawki czynszu w wys. 2 zł/m kw) .
Aktualne obniżki wysokości czynszu są określone w par. 14 Wieloletniego Programu Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Miasta Gdańska na lata 20014-2018, przyjętego uchwałą Rady Miasta Gdańska nr XLVI/1034/13 z dnia 28.11.2013 r. Nie są planowane zmiany zawartych tam zapisów.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
