Muszą zniknąć ostatnie nazwy ulic z czasów PRL

Katarzyna Moritz

10 kwietnia 2016 (artykuł sprzed 8 lat)

Opinie (619)

Najnowszy artykuł na ten temat Nie będzie zmiany nazwy ul. Lecha Kaczyńskiego. Nie zgadza się IPN

W całej Polsce, mimo że od 27 lat nie ma już PRL-u, jest około 1400 nazw ulic i placów związanych z poprzednim systemem. W Gdańsku mamy do tej pory ul. Dąbrowszczaków zobacz na mapie Gdańska i Buczka , a w Gdyni Berlinga i Rzymowskiego zobacz na mapie Gdyni . Samorządy mają rok, by to zmienić, Sejm przyjął bowiem ustawę dekomunizacyjną. Kto poniesie koszty wymiany dokumentów?

W Trójmieście dość często dokonywano zmian nazw ulic czy placów. Oczywista i duża wymiana z nazw niemieckojęzycznych na polskie nastąpiła po II wojnie światowej, potem największa fala była na początku lat 90., gdy w Polsce zmienił się ustrój.

Wtedy zniknęli tacy patroni ulic, jak marszałek Rokossowski (obecnie al. Rzeczpospolitej zobacz na mapie Gdańska

Gdańsk), Karol Marks (gen. Hallera zobacz na mapie Gdańska

Gdańsk), Feliks Dzierżyński (al. Legionów zobacz na mapie Gdańska

w Gdańsku i 3 Maja zobacz na mapie Sopotu

w Sopocie), Karol Świerczewski (Nowe Ogrody zobacz na mapie Gdańska

Gdańsk), prezydent Bierut (Haffnera zobacz na mapie Sopotu

Sopot), nie ma też Czerwonych Kosynierów (obecnie Morska zobacz na mapie Gdyni

Gdynia), Armii Czerwonej (Armii Krajowej zobacz na mapie Sopotu

Sopot), Czerwonego Sztandaru (generała Bora-Komorowskiego zobacz na mapie Gdańska

), już mało kto pamięta, gdzie były też ul. 1 Maja Targ Sienny zobacz na mapie Gdańska

Gdańsk) czy 22 Lipca (Armii Krajowej zobacz na mapie Gdyni

Gdynia).

Trójmiasto nie jest jeszcze wolne od niejednoznacznych patronów

W Gdańsku jest 1739 nazw (stan na dzień 31 grudnia 2015 r.) ulic, placów i innych obiektów publicznych. Poza licznymi zmianami w 1990 roku, jeszcze w 1998 roku zmieniono nazwę ul. Jedności Robotniczej na Trakt św. Wojciecha czy Park im. Marcina Kasprzaka na park Steffensów. Co nie oznacza, że problem zniknął, są jeszcze co najmniej dwie ulice budzące wątpliwości, jak dobrze znana mieszkańcom Przymorza ul. Dąbrowszczaków czy Mariana Buczka na Chełmie.

Dąbrowszczacy to komuniści i socjaliści narodowości polskiej - członkowie XIII Brygady Międzynarodowej im. Jarosława Dąbrowskiego w czasie wojny domowej i sowieckiej interwencji w Hiszpanii w latach 1936-1939 - czytamy na na stronie Instytutu Pamięci Narodowej. Byli realizatorami polityki stalinowskiej na Półwyspie Iberyjskim. Większość z nich dążyła do budowy w Hiszpanii państwa stalinowskiego. Rzeczpospolita Polska pozbawiła ich obywatelstwa polskiego.

Wątpliwości budzi też postać Mariana Buczka, polskiego działacza socjalistycznego i komunistycznego w okresie międzywojennym. Był on członkiem kolejno Polskiej Partii Socjalistycznej, PPS-Opozycji, Komunistycznej Partii Polski.

- Niewątpliwie trzeba będzie dokonać inwentaryzacji nielicznych pozostałości, które budzić mogą wątpliwości. Bardzo ważny będzie kontakt z IPN-em. Czeka nas duża praca do wykonania - podkreśla Marek Bumblis, gdański radny i przewodniczący komisji kultury, która opiniuje m.in. nazwy ulic w mieście.
W Gdyni też zostały dwa ostatnie takie relikty, czyli ul. Berlinga i Rzymowskiego.

Zygmunt Berling do 1939 roku był zawodowym oficerem Wojska Polskiego, zdegradowanym i skazanym na śmierć za zdradę, po tym jak w 1941 roku został współpracownikiem NKWD i działaczem prokomunistycznym. Później został mianowany przez Stalina dowódcą polskich jednostek przy Armii Czerwonej, w PRL-u był wysokim urzędnikiem państwowym.

Natomiast Wincenty Rzymowski przed wojną był pisarzem, publicystą, wydawcą, a po 1944 roku prokomunistycznym działaczem politycznym, wysokim funkcjonariuszem państwowym i jednym z propagandowych filarów systemu stalinowskiego w Polsce.

Procedura zmiany nazwy ulicy nie jest prosta

- Właścicielem gruntu, na którym są te ulice, jest spółdzielnia, która musi wystąpić o zmianę nazwy. Niemniej rozmowy w tym temacie trwają. Zajmuje się tym Komisja Samorządności Lokalnej i Bezpieczeństwa RM Gdyni. W obecnej sytuacji jednak ustawa, która zapewne zacznie wkrótce obowiązywać, taką zmianę wymusi odgórnie - podkreśla Sebastian Drausal, rzecznik prasowy z gdyńskiego magistratu.

W Sopocie, gdzie w sumie znajdują się 144 ulice, pierwsza zmiana, delikatnie odbiegająca od obowiązującego nurtu, obejmowała w 1978 roku ulicę 20 Października (rocznica dojścia do władzy Gomułki), której nazwę zmieniono na aleję Niepodległości. Przedtem w latach 1956-78 nosiła ona nazwę Józefa Stalina.

- 20 grudnia 1990 roku Zarząd wraz z Radą Miasta podeszli do tej kwestii kompleksowo, zmieniając nazwy 11 ulic na obecnie obowiązujące. Takim to sposobem problem "starego nazewnictwa" przestał w Sopocie istnieć - informuje Anna Dyksińska, z sopockiego magistratu.
Nowa władza, nowe "jedynie słuszne" nazwy

Przyjęta w zeszłym tygodniu ustawa dekomunizacyjna daje samorządom rok na usunięcie z przestrzeni publicznej nazw upamiętniających osoby, organizacje, wydarzenia i daty symbolizujące komunizm lub propagujące go. A takich nazw jest jeszcze całkiem sporo, szacuje się, że w całej Polsce od 1200 do 1400.

Dotychczas za politykę nadawania patronów odpowiadali radni miejscy i gminni. Nowe przepisy dadzą jednak wojewodom (którzy będą musieli wcześniej posiłkować się opinią Instytutu Pamięci Narodowej) możliwość unieważnienia uchwał, którymi w przeszłości Rada Miasta lub Gminy przegłosowała budzącą wątpliwości nazwę. W razie zakwestionowania nazwy, władze samorządowe miałyby trzy miesiące na to, by nadać danemu obiektowi czy ulicy nową nazwę.

Koszty samorządów i obywateli

W ustawie zapisano, że zmiana nazwy dokonana na podstawie ustawy nie będzie miała wpływu na ważność dokumentów zawierających nazwę dotychczasową. Oznacza to, że np. dowód osobisty, mimo zmiany nazwy ulicy, przy której mieszka osoba legitymująca się nim, będzie ważny, dopóki nie upłynie jego termin ważności.

Zdecydowano też, że pisma oraz postępowania sądowe i administracyjne w sprawach dotyczących zmiany nazwy, dokonanej na mocy ustawy, w księgach wieczystych, rejestrach, ewidencjach i dokumentach urzędowych będą wolne od opłat.

Jak zaznaczono w uzasadnieniu do projektu ustawy, jej wejście w życie będzie wiązało się z kosztami dla budżetu państwa w postaci zmniejszenia dochodów, spowodowanego zwolnieniem z opłat oraz zwiększeniem wydatków związanych z wymianą dokumentów. Również samorządy poniosą koszty związane z wymianą dokumentów i zmianą tablic z nazwami ulic.

Katarzyna Moritzk.moritz@trojmiasto.pl

Opinie (619) 4 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-04-11 14:06

Bez sensu! Ludzie którzy mieszkają w Gdańsku czy ogólnie w Trójmieście wiedzą mniej więcej gdzie jest jaka ulica a po zmianach

Komu te nazwy ulic przeszkadzają,że trzeba je zmienić ????

JOKO
8 lat
- 6 2
Twoja opinia

Zmień treść

Komu te nazwy ulic przeszkadzają,że trzeba je zmienić ????
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-04-11 15:08

Faszysci zostawcie ul. Dąbrowszczaków w spokoju!

Dąbrowszczacy walczyli z faszyzmem w Hiszpani a nie "byli realizatorami polityki stalinowskiej". Oczywiście Stalin chciał tą wojnę cynicznie wykorzystać do swoich celów. Nie zapominajmy jednak, że idealiści z całego wolnego świata walczyli z faszyzmem a nie realizawali politykę stalinowską. Dąbrowszczacy to prawdziwi i żółnierze wyklęci dla II RP, PRL i jaki widać dla III/IV RP też.
Chwała bohaterom.

8 lat
- 5 2
Twoja opinia

Zmień treść

Dąbrowszczacy walczyli z faszyzmem w Hiszpani a nie "byli realizatorami polityki stalinowskiej". Oczywiście Stalin chciał tą wojnę cynicznie wykorzystać do swoich celów. Nie zapominajmy jednak, że idealiści z całego wolnego świata walczyli z faszyzmem a nie realizawali politykę stalinowską. Dąbrowszczacy to prawdziwi i żółnierze wyklęci dla II RP, PRL i jaki widać dla III/IV RP też. Chwała bohaterom.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-04-11 15:26

Porąbało ich dokładnie ciekawe czy wiedzą iak wcześniej nazywała się ul Dobrowszczaków.

Waldy
8 lat
- 1 1
Twoja opinia

Zmień treść

Porąbało ich dokładnie ciekawe czy wiedzą iak wcześniej nazywała się ul Dobrowszczaków.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-04-11 15:31

A pewien polski satrapa...

Inicjator i wykonawca przewrotu majowego (1926), faktycznie wyrokujący w procesie brzeskim (1931-32), akceptujący, inicjujący i usprawiedliwiający wszystko co się między tymi wydarzeniami stało, promotor bandyty i sadysty Kostka-Biernackiego (bohatera który spylał do Rumunii we wrześniu '39), ten który zaakceptował pomysł premiera Leona Kozłowskiego w sprawie utworzenia polskiego obozu koncentracyjnego w Berezie Kartuskiej...
...nadal ma ulice swojego imienia.
I nikt tego nie chce zmieniać.

Autor (opcjonalny)
8 lat
- 4 1
Twoja opinia

Zmień treść

Inicjator i wykonawca przewrotu majowego (1926), faktycznie wyrokujący w procesie brzeskim (1931-32), akceptujący, inicjujący i usprawiedliwiający wszystko co się między tymi wydarzeniami stało, promotor bandyty i sadysty Kostka-Biernackiego (bohatera który spylał do Rumunii we wrześniu '39), ten który zaakceptował pomysł premiera Leona Kozłowskiego w sprawie utworzenia polskiego obozu koncentracyjnego w Berezie Kartuskiej... ...nadal ma ulice swojego imienia. I nikt tego nie chce zmieniać.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-04-11 16:03

A za jakis czas beda rozwalac te wszystkie pomniki kaczorkow, te tablice, zmieniac nazwy placow itd. Bo to jest jakis obled.

8 lat
- 3 4
Twoja opinia

Zmień treść

A za jakis czas beda rozwalac te wszystkie pomniki kaczorkow, te tablice, zmieniac nazwy placow itd. Bo to jest jakis obled.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-04-11 16:39

A jak PIS odejdzie będą zmieniać nazwy ulic z nimi związane

np. L. Kaczyńskiego . Wniosek ponumerować i wtedy będą poprawnie politycznie i bez kosztów zmian.

Elzbieta
8 lat
- 2 3
Twoja opinia

Zmień treść

np. L. Kaczyńskiego . Wniosek ponumerować i wtedy będą poprawnie politycznie i bez kosztów zmian.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-04-11 16:40

Ile zapłacimy?

Ile zapłacimy za to, żeby produkować aleje kaczosława?
ile osób będzie musiało zmieniać dokumenty?
ile chaosu?
ile osób nagle się obudzi bez mieszkania "bo na tej ulicy nic pan nie ma"?
ktoś tu na mózg upadł, że przytakuje takim próbom przekrętów.

jab
8 lat
- 5 6
Twoja opinia

Zmień treść

Ile zapłacimy za to, żeby produkować aleje kaczosława? ile osób będzie musiało zmieniać dokumenty? ile chaosu? ile osób nagle się obudzi bez mieszkania "bo na tej ulicy nic pan nie ma"? ktoś tu na mózg upadł, że przytakuje takim próbom przekrętów.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-04-11 16:42

Nazwę (1)

portu lotniczego koniecznie zmienić bo to cholerny wsyd i hańba !!!!

Niki
8 lat
- 6 7
Twoja opinia

Zmień treść

portu lotniczego koniecznie zmienić bo to cholerny wsyd i hańba !!!!
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2016-04-11 17:10
  
  Na zimnego Lecha. Strach do samolotu będzie wsiadać.
  
  8 lat
  - 3 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Na zimnego Lecha. Strach do samolotu będzie wsiadać.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-04-11 17:57

Żeby się nie okazało, że...

- Gdzie mieszkasz, bo ja na alei L.Kaczyńskiego w Oliwie
- Ty ja też, ale na Witominie
- Ale ja po 10
- Ja też :)

Polska kraj 4 ulic:
L.Kaczyńskiego,
Yaro,
pissss patriotów
aleja zasłużonych (tragedia smoleńska)

8 lat
- 6 4
Twoja opinia

Zmień treść

- Gdzie mieszkasz, bo ja na alei L.Kaczyńskiego w Oliwie - Ty ja też, ale na Witominie - Ale ja po 10 - Ja też :) Polska kraj 4 ulic: L.Kaczyńskiego, Yaro, pissss patriotów aleja zasłużonych (tragedia smoleńska)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2016-04-11 18:43

Do redakcji:

"- 20 grudnia 1990 roku Zarząd wraz z Radą Miasta podeszli do tej kwestii kompleksowo, zmieniając nazwy 11 ulic na obecnie obowiązujące. Takim to sposobem problem "starego nazewnictwa" przestał w Sopocie istnieć - informuje Anna Dyksińska, z sopockiego magistratu."

A 1 maja w Sopocie jest nadal, więc nie była to zmiana kompleksowa.

Pozdrwiam

W
8 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

"- 20 grudnia 1990 roku Zarząd wraz z Radą Miasta podeszli do tej kwestii kompleksowo, zmieniając nazwy 11 ulic na obecnie obowiązujące. Takim to sposobem problem "starego nazewnictwa" przestał w Sopocie istnieć - informuje Anna Dyksińska, z sopockiego magistratu." A 1 maja w Sopocie jest nadal, więc nie była to zmiana kompleksowa. Pozdrwiam
Regulamin dodawania opinii