• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Muszą zniknąć ostatnie nazwy ulic z czasów PRL

Katarzyna Moritz
10 kwietnia 2016 (artykuł sprzed 8 lat) 
  • Ul. Dąbrowszczaków w Gdańsku musi otrzymać nową nazwę w ciągu najbliższych 12 miesięcy.
  •  ul. Dąbrowszczaków Gdańsk

W całej Polsce, mimo że od 27 lat nie ma już PRL-u, jest około 1400 nazw ulic i placów związanych z poprzednim systemem. W Gdańsku mamy do tej pory ul. Dąbrowszczaków zobacz na mapie GdańskaBuczka zobacz na mapie Gdańska, a w Gdyni Berlinga i Rzymowskiego zobacz na mapie Gdyni. Samorządy mają rok, by to zmienić, Sejm przyjął bowiem ustawę dekomunizacyjną. Kto poniesie koszty wymiany dokumentów?



W Trójmieście dość często dokonywano zmian nazw ulic czy placów. Oczywista i duża wymiana z nazw niemieckojęzycznych na polskie nastąpiła po II wojnie światowej, potem największa fala była na początku lat 90., gdy w Polsce zmienił się ustrój.

Wtedy zniknęli tacy patroni ulic, jak marszałek Rokossowski (obecnie al. Rzeczpospolitej zobacz na mapie Gdańska Gdańsk), Karol Marks (gen. Hallera zobacz na mapie Gdańska Gdańsk), Feliks Dzierżyński (al. Legionów zobacz na mapie Gdańska w Gdańsku i 3 Maja zobacz na mapie Sopotu w Sopocie), Karol Świerczewski (Nowe Ogrody zobacz na mapie Gdańska Gdańsk), prezydent Bierut (Haffnera zobacz na mapie Sopotu Sopot), nie ma też Czerwonych Kosynierów (obecnie Morska zobacz na mapie Gdyni Gdynia), Armii Czerwonej (Armii Krajowej zobacz na mapie Sopotu Sopot), Czerwonego Sztandaru (generała Bora-Komorowskiego zobacz na mapie Gdańska), już mało kto pamięta, gdzie były też ul. 1 Maja Targ Sienny zobacz na mapie Gdańska Gdańsk) czy 22 Lipca (Armii Krajowej zobacz na mapie Gdyni Gdynia).

Trójmiasto nie jest jeszcze wolne od niejednoznacznych patronów

W Gdańsku jest 1739 nazw (stan na dzień 31 grudnia 2015 r.) ulic, placów i innych obiektów publicznych. Poza licznymi zmianami w 1990 roku, jeszcze w 1998 roku zmieniono nazwę ul. Jedności Robotniczej na Trakt św. Wojciecha czy Park im. Marcina Kasprzaka na park Steffensów. Co nie oznacza, że problem zniknął, są jeszcze co najmniej dwie ulice budzące wątpliwości, jak dobrze znana mieszkańcom Przymorza ul. Dąbrowszczaków czy Mariana Buczka na Chełmie.

Dąbrowszczacy to komuniści i socjaliści narodowości polskiej - członkowie XIII Brygady Międzynarodowej im. Jarosława Dąbrowskiego w czasie wojny domowej i sowieckiej interwencji w Hiszpanii w latach 1936-1939 - czytamy na na stronie Instytutu Pamięci Narodowej. Byli realizatorami polityki stalinowskiej na Półwyspie Iberyjskim. Większość z nich dążyła do budowy w Hiszpanii państwa stalinowskiego. Rzeczpospolita Polska pozbawiła ich obywatelstwa polskiego.

Wątpliwości budzi też postać Mariana Buczka, polskiego działacza socjalistycznego i komunistycznego w okresie międzywojennym. Był on członkiem kolejno Polskiej Partii Socjalistycznej, PPS-Opozycji, Komunistycznej Partii Polski.

- Niewątpliwie  trzeba będzie dokonać inwentaryzacji nielicznych pozostałości, które budzić mogą wątpliwości. Bardzo ważny będzie kontakt z IPN-em. Czeka nas duża praca do wykonania - podkreśla Marek Bumblis, gdański radny i przewodniczący komisji kultury, która opiniuje m.in. nazwy ulic w mieście.
W Gdyni też zostały dwa ostatnie takie relikty, czyli ul. Berlinga i Rzymowskiego.

Zygmunt Berling do 1939 roku był zawodowym oficerem Wojska Polskiego, zdegradowanym i skazanym na śmierć za zdradę, po tym jak w 1941 roku został współpracownikiem NKWD i działaczem prokomunistycznym. Później został mianowany przez Stalina dowódcą polskich jednostek przy Armii Czerwonej, w PRL-u był wysokim urzędnikiem państwowym.

Natomiast Wincenty Rzymowski przed wojną był pisarzem, publicystą, wydawcą, a po 1944 roku prokomunistycznym działaczem politycznym, wysokim funkcjonariuszem państwowym i jednym z propagandowych filarów systemu stalinowskiego w Polsce.

Procedura zmiany nazwy ulicy nie jest prosta

- Właścicielem gruntu, na którym są te ulice, jest spółdzielnia, która musi wystąpić o zmianę nazwy. Niemniej rozmowy w tym temacie trwają. Zajmuje się tym Komisja Samorządności Lokalnej i Bezpieczeństwa RM Gdyni. W obecnej sytuacji jednak ustawa, która zapewne zacznie wkrótce obowiązywać, taką zmianę wymusi odgórnie - podkreśla Sebastian Drausal, rzecznik prasowy z gdyńskiego magistratu.
  •  ul. Rzymowskiego Gdynia
  •  ul. Rzymowskiego Gdynia
W Sopocie, gdzie w sumie znajdują się 144 ulice, pierwsza zmiana, delikatnie odbiegająca od obowiązującego nurtu, obejmowała w 1978 roku ulicę 20 Października (rocznica dojścia do władzy Gomułki), której nazwę zmieniono na aleję Niepodległości. Przedtem w latach 1956-78 nosiła ona nazwę Józefa Stalina.

- 20 grudnia 1990 roku Zarząd wraz z Radą Miasta podeszli do tej kwestii kompleksowo, zmieniając nazwy 11 ulic na obecnie obowiązujące. Takim to sposobem problem "starego nazewnictwa" przestał w Sopocie istnieć - informuje Anna Dyksińska, z sopockiego magistratu.
Nowa władza, nowe "jedynie słuszne" nazwy

Przyjęta w zeszłym tygodniu ustawa dekomunizacyjna daje samorządom rok na usunięcie z przestrzeni publicznej nazw upamiętniających osoby, organizacje, wydarzenia i daty symbolizujące komunizm lub propagujące go. A takich nazw jest jeszcze całkiem sporo, szacuje się, że w całej Polsce od 1200 do 1400.

Dotychczas za politykę nadawania patronów odpowiadali radni miejscy i gminni. Nowe przepisy dadzą jednak wojewodom (którzy będą musieli wcześniej posiłkować się opinią Instytutu Pamięci Narodowej) możliwość unieważnienia uchwał, którymi w przeszłości Rada Miasta lub Gminy przegłosowała budzącą wątpliwości nazwę. W razie zakwestionowania nazwy, władze samorządowe miałyby trzy miesiące na to, by nadać danemu obiektowi czy ulicy nową nazwę.

Koszty samorządów i obywateli

W ustawie zapisano, że zmiana nazwy dokonana na podstawie ustawy nie będzie miała wpływu na ważność dokumentów zawierających nazwę dotychczasową. Oznacza to, że np. dowód osobisty, mimo zmiany nazwy ulicy, przy której mieszka osoba legitymująca się nim, będzie ważny, dopóki nie upłynie jego termin ważności.

Zdecydowano też, że pisma oraz postępowania sądowe i administracyjne w sprawach dotyczących zmiany nazwy, dokonanej na mocy ustawy, w księgach wieczystych, rejestrach, ewidencjach i dokumentach urzędowych będą wolne od opłat.

Jak zaznaczono w uzasadnieniu do projektu ustawy, jej wejście w życie będzie wiązało się z kosztami dla budżetu państwa w postaci zmniejszenia dochodów, spowodowanego zwolnieniem z opłat oraz zwiększeniem wydatków związanych z wymianą dokumentów. Również samorządy poniosą koszty związane z wymianą dokumentów i zmianą tablic z nazwami ulic.

Opinie (619) 4 zablokowane

  • Porąbało ich dokładnie ciekawe czy wiedzą iak wcześniej nazywała się ul Dobrowszczaków.

    • 1 1

  • Faszysci zostawcie ul. Dąbrowszczaków w spokoju!

    Dąbrowszczacy walczyli z faszyzmem w Hiszpani a nie "byli realizatorami polityki stalinowskiej". Oczywiście Stalin chciał tą wojnę cynicznie wykorzystać do swoich celów. Nie zapominajmy jednak, że idealiści z całego wolnego świata walczyli z faszyzmem a nie realizawali politykę stalinowską. Dąbrowszczacy to prawdziwi i żółnierze wyklęci dla II RP, PRL i jaki widać dla III/IV RP też.
    Chwała bohaterom.

    • 5 2

  • dąbroszczaków do zmiany (1)

    zapis celowy z małej litery

    • 3 18

    • Dąbrowszczaków na ul. Generała Franco

      jest jeszcze Pinochet do zagospodarowania...

      • 2 0

  • Bez sensu! Ludzie którzy mieszkają w Gdańsku czy ogólnie w Trójmieście wiedzą mniej więcej gdzie jest jaka ulica a po zmianach

    Komu te nazwy ulic przeszkadzają,że trzeba je zmienić ????

    • 6 2

  • Kto poniesie koszty wymiany dokumentów?   (1)

    Mówi wszystko o pani redaktor

    • 4 1

    • mieszkańcy powinni być zwolnieni z tych opłat przy zmianie nazwy ulicy

      • 3 0

  • a w Berlinie są ulice Komuny Paryskiej

    Marksa, Engelsa i inne po-komunistyczne. I komu to przeszkadza? U nas najbardziej kolące w oczy (pokroju krwawego Feliksa, czy innych Marcelich Nowotków) już zlikwidowali. A czy taka Dąbrowszczaków to naprawdę konieczne? Nie ma ważniejszych problemów w Polsce, tylko nazwy ulic?

    • 4 2

  • Narszcie dobra zmiana! (47)

    Mam nadzieję, że teraz nasza gospodarka ruszy z kopyta.

    • 519 125

    • pomniki powinny pozostać

      te pomniki powinny pozostać - nie po to aby honorować komunistów - ale, aby każdemu przypominać co tu się działo. Podobnie przecież KL Stuthoff nie zostanie rozebrany, ale świadczy o tym do czego są zdolni Niemcy.

      I stanowczo bronię szacunku dla grobów żołnierzy radzieckich, którzy zginęli w czasie II WŚ na naszej ziemi.

      • 4 3

    • Kaczyńskiego 102 (1)

      każda ulica bedzie sie teraz nazywała ul.Kaczyńskiego

      • 8 5

      • Jeszcze Lecha Marii

        i innych z PIS bo przecież to ich tragedia i nikt z PO tam nie zgiął i innych partii, to tylko Pisowska tragedia. A podobno prezydent był wszystkich polaków

        • 8 2

    • Fakt, zwłaszcza Janowo ruszyło... z kopyta:( Jeszcze trochę i nie będzie nas stać nawet na torby... (31)

      • 82 10

      • Najlesza stadnina (1)

        Szkoda, że od kilku lat przynosiła straty.

        • 3 9

        • Mniej Republiki!!

          Właśnie wychodziła na prosta i była uważana za jedna z najlepszych na świecie

          • 8 0

      • jak coś gadasz kodowcu to mów pełnymi zdaniami (24)

        zgodnie z oficjalnymi dokumentami Janowskiej stadniny - od stycznia 2010 do października 2015 padło tam łącznie 50 koni.

        • 27 108

        • (4)

          Z tego 48 z naturalnej starości, jełopie.

          • 48 8

          • (2)

            a kto p******cu zaczął pisać o padniętych koniach ? kto zacząl PIS - owi zarzucać dw konie padnięte jeszcze na przejęciu stadniny a zapomniał o 50 które padły za PO

            • 13 53

            • Ot caly Pisowiec (1)

              p******cu tak mowili do ciebie rodzice czy jak ze obrazasz w ten sposob innych?

              • 29 2

              • PISuar tak ma! Musi obrażać typowy kochający i wybaczający Katolik

                Bóg Cie za to rozliczy za Twoją dwulicowość PISuarze

                • 14 2

          • Ze starości? W hodowli zarodowej?? Czy ty chociaż na oczy widziałeś hodowlę koni, czy całą wiedzę czerpiesz ze stajni dla turystów u pana Miecia czy innej Bożenki?

            • 13 18

        • tiaaaa (5)

          to pewnie dlatego na całym świecie była uznana za jedną z najlepszych, jeśli nie najlepszą stadninę koni.

          • 37 2

          • Nie była jedną z najlepszych.. (4)

            Była najlepsza na świecie. I jako jedyna mogła się pochwalić ponad 200 letnimi potwierdzonymi rodowodami swoich koni. Nawet Araby nie mieli takich rodowodów u siebie, mimo że ta rasa koni wywodzi się od nich. Niestety, przyszła dojna zmiana i 200 letnia tradycja poszła w 3.14zdu...

            • 44 4

            • nie boj PIS nawet to w gruz obróci...he,he dobra zmiana... (1)

              • 19 5

              • Nowa rasa konia

                Powstanie nowa rasa przystosowana do rozgrywek zawodów pływackich na basenach.
                Ogłaszam konkurs na nazwę nowej rasy, dodam że konie zamiast kopyt będą miały łapki zakończone płetwą aby mogły rozgrywać derby na basenie.

                • 8 1

            • bo te konie (1)

              takie islamskie były....

              • 25 4

              • Pislamskie raczej

                • 14 5

        • Nie mam nic wspólnego z KOD, a sprawa stała się na tyle głośna i dla Polski kompromitująca, że (6)

          trudno przejść nad nią do porządku dziennego. Nie oceniam spraw na poziomie czarno vs białe (bądź Po vs PiS), czego i Tobie życzę.

          • 91 16

          • Ojej, chodziło o torbę

            na którą nie będzie stać. Taką zamykaną na kod.

            • 2 16

          • (3)

            Pierdzielisz farmazony, ciekawe gdzie o tym tak pisza?! Za duzo tvnu ogladasz lemingu;)

            • 17 43

            • Nie trzeba TVN-u, żeby wśród bogatych i wpływowych osób zainteresowanych tematem lotem błyskawicy (1)

              rozeszła się wieść o śmierci klaczy należących do żony członka Rolling Stones... Im wystarczy choćby the Guardian:
              http://www.theguardian.com/world/2016/apr/08/british-horse-breeder-shirley-watts-threatens-sue-polish-stud-mare-deaths
              Mrs Watts zamierza nas pozwać i zabiera pozostałe dwa konie - naprawdę sądzisz, ze to się nie rozniesie z jeszcze większym hukiem? I z fatalnym skutkiem dla prestiżu/wiarygodności stadniny...
              I tak - zbierze za to PiS, mimo że osobiście nie jestem wcale skłonna obarczać nowego prezesa winą za powstałą sytuację, przynajmniej nie przed zakończeniem śledztwa...Ale pószło to na rachunek PiS, więc... macie problem. Kolejny...
              PS. Co Wy wszyscy z tym TVN-em? Nie pamiętam nawet, kiedy ostatni raz oglądałam tv...

              • 45 3

              • Aukcja

                Pride of Poland jest zagrożona!

                • 17 1

            • słowo "leming"

              z waszych ust jest komplementem.

              • 41 8

          • pobożne

            życzenie :(. Oni rozpatrują spory na płaszczyźnie my (PIS) i oni (reszta świata)

            • 47 8

        • A ile się urodziło?

          Konie mają to do siebie, że nie żyją wiecznie...

          • 21 0

        • (2)

          Myślisz, że konie są nieśmiertelne? Skoro masz takie statystyki to napisz ile z nich było w wieku ponad 10 lat i ile tuż po urodzeniu?

          • 36 4

          • 30 lat powiadasz? Niektórzy ludzie też żyją 120 lat.
            W hodowli jest sens utrzymywać konie max. kilkunastoletnie.

            • 21 2

          • A wiesz, ze kon zyje 25 -30 lat?

            Wiec co to za wiek dla 10-15 lat?

            • 5 23

        • tobie padło na mózg od pisowskiej propagandy

          • 27 5

        • ??? wszystko z tobą w porządku?

          rozumiem, że jesteś nieszczęśliwą osobą
          potrzebującą pomocy

          • 22 12

      • aj tam aj tam (2)

        od razu tak pesymistycznie. Przecież tam też są fachowcy. Pan Jurgiel nawet gleb się uczył na studiach. A raz nawet uczyli ich krowę doić.
        P.S.
        Właśnie mi się przypomniało, że kiedyś karmiłem konia kostką cukru. Mogę zostać ministrem? No dobra, może nie ministrem. Chociaż dyrciem stadniny koni.

        • 38 7

        • dobrze, że pochamowałeś zapędy (1)

          w nagrodę za zreflektowanie się w odpowiednim czasie dostaniesz posadę dyrektora wodociągów.

          Myślę że doświadczenie z używaniem spłuczki jest najlepszym potwierdzeniem Twoich kwalifikacji na to stanowisko.

          • 21 5

          • wolę

            posadę dyrcia w stadninie. Może odkryje w sobie pasję. Kiedyś próbowałem odkryć pasję w kiblu, ale spłuczka nie wytrzymała więc z kariery w wodociągach chyba nici.

            • 22 4

      • Bo w Janowie trwa przedstawienie mecenasa sztuki Glińskiego

        pod tytułem: "Czyż nie dobija się koni?"

        • 19 4

    • Niech wrócą stare Gdańskie nazwy ulic po niemiecku !!!! (4)

      • 16 18

      • Kto je odczyta skoro większość dzisiejszych "Niemców" to Arabowie (2)

        język niemiecki wkrótce może być językiem martwym, więc szkoda fatygi

        • 11 10

        • (1)

          Arabowie w Niemczech- ci starsi co są tam od dawna- tak "szprechają" po niemiecku,że mógłbyś im zazdrościć.

          • 5 5

          • Ci, co szprechają, raczej się kiedyś wysadzą

            a język stanie się tym bardziej martwy.

            • 2 9

      • ja ja

        naturlich..;)

        • 10 5

    • Nie popadajmy w paranoję

      w końcu to nasza historia, a historia poszczególnych patronów nie zawsze jest jednoznaczna... Nie ma ulic zbrodniarzy, więc nie przesadzajmy.

      • 7 6

    • Tak ruszyła że nie które konie nie wytrzymały! (1)

      a zapewne będzie jaszcze lepiej!

      • 33 12

      • he he

        konie wyjechały. A co z nami????

        • 20 3

    • Jest szansa, że nawet jeden koń nie padnie przy okazji....

      tej dobrej zmiany!!!

      • 15 6

    • (1)

      Tak, będziemy europejskim potentatem w produkcji tabliczek z nazwami ulic.
      Przemysł metalurgiczny, produkcja farb... Wszystko ruszy z kopyta i dołączy do sukcesu producentów wódki zasilanych programem 500plus!
      #dobrazmiana już od rana

      • 46 9

      • Proste rozwiązanie:

        nazwy należy nadawać po 100 latach od zakończenia życia danych osób, istnienia/ zakończenia bytu organizacji itd.
        Dopiero po takim czasie można na chłodno ocenić, czy są to nazwiska czy nazwy istotnie godne takiego uczczenia
        Inaczej z każdą zmianą władzy zmieniać się będą nazwy ulic.

        • 18 8

    • juz ruszyła

      bo "nie matura lecz chęć szczera zrobi z Ciebie oficera"

      • 80 10

  • Precz z zasłużonymi !!! (1)

    Uwierzę w dobrą zmianę, jeśli zmieni się nazwę ronda im. Jacka Kuronia. Mało kto wie, że ten niby dobrotliwy i troszczący się o biednych polityk, to w rzeczywistości ideowy trockista, najgorszej frakcji komunista. Ten komuch powinien dawno temu trafić na śmietnik historii Polski. Zawsze, gdy przejeżdżam tym rondem, to uchylam szybę i spluwam.

    • 6 12

    • Potwierdzasz starą regułę, że człowiek ze wsi wyjdzie, ale wieś z człowieka nigdy.

      Zapisz się na jakiś kurs dobrych manier, bo do reszty zdziczejesz.

      • 4 3

  • 3 maja

    3 maja nie pasuje ?

    • 0 1

  • No to się w Gdańsku zrobi miejsce dla nowych patronów np. zdrajcy Kuklińskiego albo paru czarnych w sutannach...

    • 6 3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane