Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Niemiecki żołnierz na cmentarzu Obrońców Westerplatte?

Rafał Borowski
16 marca 2021 (artykuł sprzed 3 lat) 
Opinie (426)
2
  • Ekshumowane szczątki majora Sucharskiego zostały złożone w nowej trumnie, która do czasu ponownego pochówku 1 września 2022 r. będzie znajdować się w - widocznych na zdjęciach - podziemiach bazyliki św. Brygidy w Gdańsku.
  • Ekshumowane szczątki majora Sucharskiego zostały złożone w nowej trumnie, która do czasu ponownego pochówku 1 września 2022 r. będzie znajdować się w - widocznych na zdjęciach - podziemiach bazyliki św. Brygidy w Gdańsku. Na zdjęciu dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, dr Karol Nawrocki.

Ekshumowane szczątki majora Sucharskiego zostały złożone w nowej trumnie, która do czasu ponownego pochówku 1 września 2022 r. będzie znajdować się w - widocznych na zdjęciach - podziemiach bazyliki św. Brygidy w Gdańsku.

fot. Piotr Hukało/Trojmiasto.pl

Podczas ekshumacji na cmentarzu Obrońców Westerplatte dokonano zaskakującego odkrycia. Zamiast szczątków kaprala Andrzeja Kowalczyka w grobie znajdowały się szczątki innej osoby. Najprawdopodobniej - na co wskazują elementy umundurowania - to niemiecki żołnierz, który zginął podczas walk z Armią Czerwoną o półwysep Westerplatte wiosną 1945 r.



Czy weźmiesz udział w ponownym pochówku polskich żołnierzy na Westerplatte 1 września 2022 r.?

We wtorek, tuż po godz. 6 rano, rozpoczęła się ekshumacja pochowanych na cmentarzu Obrońców Westerplatte. Jak wynikało z wiedzy historyków, pod ziemią powinny spoczywać szczątki dwóch polskich żołnierzy, którzy bohatersko bronili Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte przed Niemcami we wrześniu 1939 r.

Mowa o majorze Henryku Sucharskim, czyli dowódcy obrony placówki, oraz kapralu Andrzeju Kowalczyku. Pierwszy z nich przeżył wojnę i zmarł w 1946 r. w Neapolu we Włoszech. Jego szczątki zostały po wielu latach sprowadzone do Polski i uroczyście złożone na Westerplatte 1 września 1971 r. Drugi z żołnierzy - jak wynika z relacji ocalałych westerplatczyków - poległ pierwszego dnia niemieckiego szturmu.

Szczątki Kowalczyka zostały odnalezione przypadkowo podczas budowy nowego nabrzeża na Westerplatte 25 lipca 1963 r. Jego tożsamość udało się ustalić na podstawie przedmiotów odnalezionych przy szczątkach, gdyż westerplatczycy nie nosili nieśmiertelników. Żyjący wówczas obrońcy rozpoznali dawnego kolegę na podstawie ebonitowego gwizdka i harmonijki ustnej. Kapral Kowalczyk został pochowany na cmentarzu Srebrzysko, skąd został - jak uważano do dzisiaj - ekshumowany i uroczyście pochowany obok majora Sucharskiego 1 września 1992 r.

Rys historyczny pochówków na Westerplatte przybliżył dziennikarzom Wojciech Samól, kustosz działu naukowo-edukacyjnego Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Rys historyczny pochówków na Westerplatte przybliżył dziennikarzom Wojciech Samól, kustosz działu naukowo-edukacyjnego Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Rys historyczny pochówków na Westerplatte przybliżył dziennikarzom Wojciech Samól, kustosz działu naukowo-edukacyjnego Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

fot. Piotr Hukało/Trojmiasto.pl


Skorodowana skrzynia ze szczątkami majora Sucharskiego



We wtorkowej ekshumacji na cmentarzu Obrońców Westerplatte wzięły udział władze Muzeum II Wojny Światowej - nowe muzeum na Westerplatte będzie jego filią - prokurator Instytutu Pamięci Narodowej oraz sztab specjalistów, w tym m.in. genetycy z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Najpierw otwarto grób, w którym miały znajdować się szczątki majora Sucharskiego.

- Ekipa pod kierownictwem Filipa Kuczmy, szefa naszego działu archeologicznego, w niszy pod krzyżem odnalazła metalową skrzynkę o wymiarach 90 x 40 cm. Skrzynka była skorodowana. Co ważne, nie została ona zabezpieczona przed wpływem warunków atmosferycznych. Nie było charakterystycznej płyty, przykrywającej tego rodzaju pochówki. Nie była również opisana. Ta skrzynka pochodzi z 1989 r., kiedy to przebudowano cmentarz na Westerplatte i nadano mu współczesna formę. Na szczęście opinia archeologów i genetyków daje nam niemal 100-procentową pewność, że w skrzyni złożono szczątki majora Sucharskiego - relacjonuje dr Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
3
  • Ekshumowane szczątki majora Sucharskiego zostały złożone w nowej trumnie, która do czasu ponownego pochówku 1 września 2022 r. będzie znajdować się w - widocznych na zdjęciach - podziemiach bazyliki św. Brygidy w Gdańsku.
  • Ekshumowane szczątki majora Sucharskiego zostały złożone w nowej trumnie, która do czasu ponownego pochówku 1 września 2022 r. będzie znajdować się w - widocznych na zdjęciach - podziemiach bazyliki św. Brygidy w Gdańsku.
  • Ekshumowane szczątki majora Sucharskiego zostały złożone w nowej trumnie, która do czasu ponownego pochówku 1 września 2022 r. będzie znajdować się w - widocznych na zdjęciach - podziemiach bazyliki św. Brygidy w Gdańsku.

Ekshumowane szczątki majora Sucharskiego zostały złożone w nowej trumnie, która do czasu ponownego pochówku 1 września 2022 r. będzie znajdować się w - widocznych na zdjęciach - podziemiach bazyliki św. Brygidy w Gdańsku.

fot. Piotr Hukało/Trojmiasto.pl


Niemieckie umundurowanie z 1945 r.



Jednak po otwarciu grobu, w którym miał spoczywać drugi westerplatczyk, dokonano zaskakującego odkrycia. W zbutwiałej trumnie, a właściwie w umieszczonym w niej plastikowym worku, znajdowały się szczątki innej osoby. Nie mogły one należeć do kaprala Kowalczyka, gdyż wstępne oględziny wykazały, że nie zgadza się m.in. wiek i stan uzębienia. Kto więc został pochowany na cmentarzu Obrońców Westerplatte?

Najprawdopodobniej to żołnierz Wehrmachtu, który zginął w walkach z Sowietami o półwysep Westerplatte wiosną 1945 r. Eksperci z całą pewnością orzekli, że nie są to szczątki Niemca szturmującego polską składnicę we wrześniu 1939 r., na co jednoznacznie wskazują zachowane elementy umundurowania.

- W grobie zlokalizowanym tuż przy krzyżu odnaleziono zbutwiałą trumnę, przepasaną biało-czerwoną wstęgą. Na trumnie znajdowała się tabliczka potwierdzająca dane pochowanego. W trumnie znajdował się biały, foliowy worek. Chciałbym zwrócić uwagę, że te szczątki zostały pochowane w sposób daleki od tego, jak wyobrażalibyśmy sobie sposób pochowania szczątków ludzkich. W worku genetycy i archeologowie odnaleźli zmielone szczątki - wręcz zmiksowane - w które wkręcone były elementy jednoznacznie świadczące o tym, że są to szczątki niemieckiego żołnierza. W szczątkach odnaleźliśmy m.in. niemieckie trzewiki wojskowe, pas z klamrą z napisem "Gott mit uns" [pol. "Bóg z nami" - dop. red.] i inne elementy wyposażenia sygnalizujące, że to najprawdopodobniej szczątki niemieckiego żołnierza z 1945 r., gdy Niemcy bronili półwyspu przed Armią Czerwoną - tłumaczy dr Nawrocki.

"Misja archeologiczna na Westerplatte ma ogromne znaczenie"



Obecnie nie sposób jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób doszło do złożenia innej osoby na cmentarzu na Westerplatte. Będzie to przedmiotem badań historyków. Pod uwagę brana jest hipoteza, że na cmentarzu Srebrzysko dokonano po prostu pomyłki podczas ekshumacji. Może na to wskazywać fakt, że - jak wynika z zachowanej dokumentacji cmentarnej - w kwaterze, w której pochowano w latach 60. kaprala Kowalczyka, chowano wcześniej żołnierzy niemieckich. Jeśli to prawda, to kapral Kowalczyk do dziś spoczywa na Srebrzysku.

Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej podkreślił, że to kolejny dowód na to, że decyzja o przeprowadzeniu gruntownych badań archeologicznych na terenie dawnej składnicy była słuszna. Nawiązał w ten sposób do pojawiających się przed laty sceptycznych komentarzy na temat zasadności tych badań.

- Jeśli nasze przypuszczenia zostaną potwierdzone badaniami z zakresu genetyki, a prawdopodobieństwo sięga 90 proc., to Polacy, w tym władze państwowe, od 30 lat na tym cmentarzu, który - jak przez wiele lat słyszeliśmy - jest uporządkowany, a wszystko zostało wyjaśnione - oddawały hołd jednemu z niemieckich żołnierzy. To najlepszy dowód na to, jak wiele jest jeszcze tajemnic wokół Westerplatte. Jak wiele mitów funkcjonuje jeszcze do dzisiaj. To kolejny dzień, w którym przekonujemy się, że misja archeologiczna na Westerplatte ma ogromne znaczenie. To pokazuje pewne historyczne kuriozum, występujące na tym półwyspie przez dziesiątki lat - kwituje dr Nawrocki.

Jedne szczątki do bazyliki, drugie do badań genetycznych



Przypomnijmy, że ekshumacja została przeprowadzona w związku z budową Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. Placówka będzie miała charakter plenerowy, a jednym z jej elementów będzie nowo wybudowany cmentarz Obrońców Westerplatte. Innymi słowy, zostanie przebudowany w nowej formie, wyłonionej w międzynarodowym konkursie.

Czytaj więcej: Odnowiony cmentarz i wystawa stała na Westerplatte w 2022 r.

Na czas prac budowlanych szczątki ekshumowane z cmentarza na Westerplatte miały zostać tymczasowo złożone w bazylice św. Brygidy w Gdańsku. Ich ponowny pochówek - wraz ze szczątkami dziewięciu kolejnych westerplatczyków, które odnaleziono podczas prac archeologicznych na terenie dawnej składnicy w 2019 r. - odbędzie się 1 września 2022 r. Uroczystość będzie miała charakter państwowy.

W związku z zaistniałą sytuacją w bazylice zostały złożone tylko szczątki majora Sucharskiego, po czym odprawiono krótkie nabożeństwo pod przewodnictwem ks. proboszcza Ludwika Kowalskiego. Szczątki należące najprawdopodobniej do żołnierza Wehrmachtu zostaną przetransportowane do laboratorium Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie w celu wykonania badań genetycznych i próby ustalenia tożsamości. Po ich zakończeniu nowe miejsce pochówku zostanie ustalone w porozumieniu z przedstawicielami Niemiec. Jak wynika z dotychczasowej praktyki w podobnych przypadkach, wybór zapewne padnie na któryś z cmentarzy żołnierzy niemieckich, które znajdują się na terenie naszego kraju. Przykładami takich nekropolii są te zlokalizowane w Glinnej na Pomorzu Zachodnim czy w Nadolicach Wielkich na Dolnym Śląsku.

Miejsca

Zobacz także

Więcej w kategorii Fakty i Opinie

Opinie (426) ponad 100 zablokowanych

  • 2021-03-16 15:16

    żeby wykorzystywać szczątki ofiary, nawet Niemca do zaatakowania władz Gdańska, (3)

    to się nazywa hienizm

    3 lata

    • 49 84

    • 2021-03-17 14:29

      Ten komentarz to kliniczny wzorzec d**ilizmu i atrofii moralnej. Jak mozna mieszać do tego POLitykę

      3 lata

      • 0 1

    • 2021-03-17 10:09

      Kaczyzm & hienizm .Szalom !

      Cep oRDo

      3 lata

      • 0 0

    • 2021-03-16 15:26

      Atak na władze Gdańska?

      A może na tych z 1992 roku, którzy ekshumowali?

      Kwak

      3 lata

      • 14 0

  • 2021-03-17 09:04

    Dobrze, że coś się robi na Westerplatte bo inaczej Dulkiewicz wpuściłaby tam deweloperów. (1)

    Jojo

    3 lata

    • 11 2

    • 2021-03-17 13:47

      już jakiś z warszawy pytał o to miejsce, che

      3 lata

      • 0 0

  • 2021-03-17 13:29

    prowokacja

    Szczątki kpr. Kowalczyka przeniesiono i pochowano na Westerplatte 1.09.1992 r. Procedury i dokumentacja wszystkich czynności wykonanych na Srebrzysku i Westerplatte prawie nie odbiega od stosowanych dzisiaj. Są zachowane protokoły, raporty i inne dokumenty i są.........ludzie, którzy wykonywali i nadzorowali wszystkie czynności. To nie błąd, to perfidna prowokacja we wschodnim stylu, która w 2010 została powtórzona w katyńskich trumnach!!! Teraz Prokuratura, IPN i Muzeum II WŚ niech doprowadzi wszystko do końca. My poczekamy!!!

    Jork

    3 lata

    • 5 2

  • 2021-03-16 15:07

    Walki politycznej ciąg dalszy się zapowiada. (4)

    czytelnik

    3 lata

    • 93 35

    • 2021-03-16 16:25

      (3)

      Być możliwe bo totalsi czepiają się byle czego żeby zohydzić społeczeństwu rządzących.

      Czechu

      3 lata

      • 10 3

      • 2021-03-17 12:35

        bez przesady, nie muszą

        rządzący są ohydni i bez tego

        3 lata

        • 1 0

      • 2021-03-17 11:09

        Taka ta psia znaczy polska polityka. Pisizm też zwalcza wszystko co gdańskie i nie ich. Grunt to być mądrzejszy od jednych i drugich i samemu oceniać.

        3 lata

        • 1 0

      • 2021-03-17 10:07

        Więcej gazu i okładów pałeczkami ,szczególnie Kobiet ?

        Cep oRDo

        3 lata

        • 0 0

  • 2021-03-16 15:04

    (62)

    A to już niemiecki szeregowy żołnierz na pochówek nie zasługuje?

    3 lata

    • 264 172

    • 2021-03-17 08:10

      A gdzie jest napisane, że nie będzie pochowany? (1)

      Ale chyba oczywiste, ze temat dotyczy polskiego obrońcy i pochówku zapewne z asystą wojskową.

      mp

      3 lata

      • 0 0

      • 2021-03-17 12:28

        Czytajcie ze zrozumieniem. Szczątki niemca zostaną zabrane do zbadania i w celu ustalenia jego tożsamości. Trudno to ustalać jak je zakopią w pierwszej lepszej mogile. Jak potwierdza jego tożsamość to dopiero pochowają. Ustalą ze stroną niemiecką szczegóły. Pisze jak wół w ostatnim akapicie leniwce. Wystarczy przeczytać do końca a nie tylko pobieżnie.

        Ja

        3 lata

        • 0 1

    • 2021-03-16 15:09

      to niemiec czy nazista? (7)

      3 lata

      • 37 12

      • 2021-03-16 15:17

        Jak ma pioruna na kości to nazista (5)

        3 lata

        • 33 7

        • 2021-03-17 04:12

          Takiego jak polskie kobiety, które mówią że mordowanie dzieci to prawa kobiet? (1)

          3 lata

          • 6 14

          • 2021-03-17 11:52

            tu już więcej nie łykaj tej hostii

            bo ewidentnie ci szkodzi!

            ---

            3 lata

            • 5 1

        • 2021-03-16 16:04

          tak szanowlaiście naszą historię szubrawcy... (2)

          naród bez znajomości swojej historii nie zasługuje na przyszłość...

          3 lata

          • 28 9

          • 2021-03-16 16:23

            Taki był właśnie PRL czyli okupacja sowiecka (1)

            3 lata

            • 29 8

            • 2021-03-16 20:12

              Jednostronny Populizm jak dzialacza ZSMP

              3 lata

              • 3 2

      • 2021-03-16 15:22

        Z NRD to swój

        3 lata

        • 17 5

    • 2021-03-16 15:29

      (5)

      jak oni lubią grzebać w ziemi, to nie tylko antoś to jakaś szersza choroba

      3 lata

      • 17 27

      • 2021-03-16 16:26

        Ludzie was rozniosą PeOwcy (4)

        3 lata

        • 18 25

        • 2021-03-16 20:47

          Martw sie o swój tyłek Pisuarku. Nic nie jest wieczne, ta władza tez ...:) (2)

          3 lata

          • 13 10

          • 2021-03-16 22:07

            (1)

            Kup se krengosłup

            3 lata

            • 2 2

            • 2021-03-17 09:25

              kup se słownik

              3 lata

              • 3 0

        • 2021-03-16 20:29

          I ich szerokie wloty

          3 lata

          • 0 4

    • 2021-03-16 15:12

      Nie , nie zasługuje (8)

      3 lata

      • 39 57

      • 2021-03-16 15:23

        A ty będziesz zasługiwał? (5)

        3 lata

        • 5 17

        • 2021-03-16 16:24

          Ja nie morduje kolbami dzieci jak ten z rasy panów (4)

          3 lata

          • 31 16

          • 2021-03-17 07:09

            A tego konkretnego znałeś, że takie sądy wygłaszasz?

            3 lata

            • 2 1

          • 2021-03-16 17:35

            Nie zabijam ludności cywilnej i bez wypowiedzenia wojny podstępem nie napadam z Sowietami na Polskę (2)

            3 lata

            • 25 6

            • 2021-03-16 21:17

              (1)

              A ty faszysta czy co, że tak piszesz?

              3 lata

              • 2 7

              • 2021-03-17 04:15

                Nazista, komunista... co za różnica, jedno i to samo. Siostrzane ideologie, prawie identyczne systemy

                Tylko że komunizm więcej ludzi wymordował

                3 lata

                • 12 0

      • 2021-03-16 15:20

        A już Górski miał osiedle budować...? (1)

        3 lata

        • 25 8

        • 2021-03-16 16:43

          Invest nie Górski

          Nojman

          3 lata

          • 7 3

    • 2021-03-16 20:03

      (1)

      Jaki żołnierz. Bandyta w mundurze. Bandyckiego panstwa. Państwa rządzonego przez bandytow

      Nowyport

      3 lata

      • 11 7

      • 2021-03-17 06:14

        Nie gadaj to był żołnierz od Antoniego ??? Kto by pomyślał

        3 lata

        • 2 6

    • 2021-03-16 21:12

      Dokładnie,wszak na pasach mieli napis: (1)

      " Gott mit uns (pol. Bóg jest z nami czy Bóg z nami). A poza tym "papież Hitlera " Pius XII błogosławił wojska III Rzeszy.

      3 lata

      • 5 9

      • 2021-03-17 04:16

        Wracaj do Rosji, Alosza

        3 lata

        • 4 2

    • 2021-03-17 04:12

      Nazista

      3 lata

      • 0 0

    • 2021-03-16 15:15

      Zasługuje, (12)

      pod swoim imieniem i nazwiskiem, no i napewno nie w worku foliowym razem z butami.

      3 lata

      • 44 10

      • 2021-03-16 16:25

        Na Szadółki go zawieście (11)

        3 lata

        • 14 42

        • 2021-03-16 16:44

          (10)

          Zawieźcie a nie zawieście.Na wysypisku śmieci nic się nie zawiesza.

          3 lata

          • 23 2

          • 2021-03-16 17:37

            W plastikowym worku ,,zawieście,, na płocie na Schadolkach , teraz zrozumiałeś ruski polonisto? (7)

            3 lata

            • 6 27

            • 2021-03-16 20:45

              Gdybys nie był głąbem ... (2)

              ... to pewnie dowiedziałbyś się , że to miejsce przed wojną nazywało się Schüddelkau :)

              3 lata

              • 5 4

              • 2021-03-16 23:18

                tam twoje miejsce madralo (1)

                3 lata

                • 0 3

              • 2021-03-16 23:31

                "madralo" ? to jakieś miasto?

                3 lata

                • 6 0

            • 2021-03-16 17:53

              Ileż w tobie nienawiści (2)

              Często do kościółka chadzasz?

              3 lata

              • 27 12

              • 2021-03-16 18:43

                Chodzę do Syna Gogi (1)

                3 lata

                • 7 8

              • 2021-03-16 21:23

                A myślałem że do córki leśniczego

                3 lata

                • 4 4

            • 2021-03-16 20:26

              Coś słaby ten twój patriotyzm skoro nie potrafisz nawet opanować podstaw swojego ojczystego języka.Jaka znajomość języka taki patriotyzm.Agresja 90%,rozumek10% :)

              3 lata

              • 15 1

          • 2021-03-16 19:48

            (1)

            Mało kto Cię rozumie ponieważ takie rzeczy jak składnia czy ortografia są Ci jak widać obce.Klecisz te swoje zdania z taką pasją jak by to kogoś rozumnego interesowało.Napij się meliski i skorzystaj z darmowej porady z pisowni i ortografii .Nie ma takiego miejsca "Szadolki".

            3 lata

            • 7 2

            • 2021-03-16 21:47

              Gdybys mial pojecie o czymkolwiek... niemiecki wywodzi sie z indoeuropejskiego z tych obszarow, a nie odwrotnie.

              3 lata

              • 1 0

    • 2021-03-16 15:48

      A czytać umiesz? (1)

      Jeszcze raz, powoli: "Szczątki należące najprawdopodobniej do żołnierza Wehrmachtu zostaną przetransportowane do laboratorium Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie w celu wykonania badań genetycznych i próby ustalenia tożsamości. Po ich zakończeniu nowe miejsce pochówku zostanie ustalone w porozumieniu z przedstawicielami Niemiec". Zrozumiał?

      3 lata

      • 46 3

      • 2021-03-16 23:21

        a co maja niemcy do tego? przeciez to byl nazista a nie niemiec, oni byli niewinni

        3 lata

        • 11 4

    • 2021-03-16 23:08

      radzę czytać artykuły do końca

      3 lata

      • 1 0

    • 2021-03-16 16:29

      (2)

      To bohater. Walczył z Armią Czerwoną, która według niektórych była gorsza niż naziole.

      3 lata

      • 7 6

      • 2021-03-16 22:44

        Aleś ty głupi...

        C.

        3 lata

        • 2 2

      • 2021-03-16 21:55

        Ale brednie

        3 lata

        • 1 1

    • 2021-03-16 22:05

      Za to, ze byl tylko Polakiem

      Możliwe, ze mojego dziadka zamordal, Za co ?!!

      3 lata

      • 2 1

    • 2021-03-16 21:24

      Nie na polskiej ziemi

      3 lata

      • 1 0

    • 2021-03-16 21:21

      Tytuł o niemcach, a trumna Polaka.
      Macie w dancingu chyba fisia na punkcie tdi

      3 lata

      • 2 1

    • 2021-03-16 20:50

      Ach te dancingi

      3 lata

      • 3 0

    • 2021-03-16 16:15

      Przeczytaj ze zrozumieniem (1)

      Szczątki zbadają genetycy aby ustalić tożsamość. Następnie po ustaleniach z ambasadą Niemiec zostanie pochowany na cmentarzu żołnierzy niemieckich. Czy powinien spocząć razem z obrońcami Westerplatte ? Nie.

      S.T

      3 lata

      • 29 1

      • 2021-03-16 20:49

        Oczywiście , że nie. Pochowają go wśod swoich, pewnie na Suchaninie.

        3 lata

        • 1 1

    • 2021-03-16 18:45

      Szczegolnie, ze to tez obronca Westerplatte. (1)

      3 lata

      • 4 7

      • 2021-03-16 20:33

        Sowieci go zgwałcili i zabili w 1945

        Nojman

        3 lata

        • 3 1

    • 2021-03-16 18:48

      doczytaj

      3 lata

      • 0 0

    • 2021-03-16 16:43

      Przecie napisane jest, że jak zrobią swoje badania,

      to oddadzą go swoim i go pochowają gdzieś ze swoimi .

      3 lata

      • 9 1

    • 2021-03-16 16:18

      Chłopie- Ty nic z tego nie rozumiesz!

      Czechu

      3 lata

      • 1 1

    • 2021-03-16 15:55

      Nie

      3 lata

      • 5 4

    • 2021-03-16 15:13

      Na początku było słowo, złe słowo. Słowo jednego przeciwko drugiemu. I to złe słowo było Polaka przeciwko innemu narodowi, Niemca przeciwko innemu narodowi. Europa została tym złym słowem podzielona mówił wiceprezydent Gdańska Piotr Grzelak podczas miejskich uroczystości upamiętniających 74. rocznicę zakończenia drugiej wojny światowej. Później przeprosił za swoją wypowiedź.

      3 lata

      • 41 5

  • 2021-03-17 10:32

    Przepasać szarfą.

    Dziedzic Pruski.

    3 lata

    • 1 0

  • 2021-03-17 09:44

    westerplatte (1)

    uwaga pisowcy : na Westerplatte w 1939 był niejaki jan tusk

    KRIS

    3 lata

    • 0 1

    • 2021-03-17 10:22

      A cóż to za sensacja?

      Wszyscy wiedzą,że na Westerplatte walczył wśród obrońców Jan Tusk od Kartuz,kuzyn Donalda,był kucharzem. Pomorskie drogi są różne,dramatyczne.

      3 lata

      • 0 0

  • 2021-03-16 16:30

    Szok jak Budyn zapuscil to miejsce. Dno takie mielismy.... (1)

    Brawo rząd w koncu przywracamy godność.

    3 lata

    • 36 33

    • 2021-03-17 10:14

      polin się wyludnia , a one świętują . Szalom !

      Cep oRDo

      3 lata

      • 0 0

  • 2021-03-17 10:05

    Czas już skonczyć z tymi Jasełkami

    Cep oRDo

    3 lata

    • 0 1

  • 2021-03-16 15:33

    ten Niemiec bronił swojego miasta (5)

    przed sowiecką inwazją

    3 lata

    • 41 25

    • 2021-03-16 15:56

      (4)

      Niemcy przeprowadzili zwyczajową wymianę ludności więc raczej nie swojego miasta. To był zwykły niemiecki wek.

      3 lata

      • 11 5

      • 2021-03-17 07:21

        (1)

        Sąsiad ? Znasz go , jego nazwisko ?

        3 lata

        • 0 0

        • 2021-03-17 09:54

          Rantenbau

          3 lata

          • 0 0

      • 2021-03-16 16:42

        Nie przeprowadzili tu wymiany ludności. Zgermanizowali tutejszych.

        Od 1772 roku mocno germanizowano Pomorze.

        W samym tylko Gdańsku w okresie od 1874 do 1944 roku urzędowo zmieniono 24 810 nazwisk polskich. Praktyka ta polegała m.in. na wyrażaniu nazwisk polskich za pomocą niemieckich odpowiedników (tłumaczenie), zapisywaniu fonetyki polskiej zgodnie z zasadami pisowni niemieckiej oraz zmianie elementu nazwiska, np. przyrostka.

        3 lata

        • 8 3

      • 2021-03-16 16:12

        taki sam, jak ten, który obok niego leżał

        3 lata

        • 1 4

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (3237)

Najczęściej komentowane

Protest na ul. Bohaterów Getta Warszawskiego. Co dalej z linią Gdańsk Południe-Wrzeszcz?

Protest na ul. Boh. Getta Warszawskiego

Brak koalicji w Radzie Miasta w Gdyni

Brak koalicji w Radzie Miasta w Gdyni

więcej

Najczęściej czytane