Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

W Osowej czy w Osowie? Kłopotliwa odmiana nazwy gdańskiego osiedla

Łukasz Rudziński
8 grudnia 2012 (artykuł sprzed 11 lat) 
Opinie (247)
Najnowszy artykuł na ten temat O Cyganie i Krzyżakach, czyli początki Suchanina
Gdańska Osowa wywołuje osobliwy problem - jak odmieniać nazwę osiedla? Gdańska Osowa wywołuje osobliwy problem - jak odmieniać nazwę osiedla?

Gdańska Osowa wywołuje osobliwy problem - jak odmieniać nazwę osiedla?

fot. trojmiasto.pl

Nawet mieszkańcy osiedla Osowa nie są pewni jak odmieniać nazwę swojej dzielnicy. Wątpliwości: czy mówimy o "Osowej", czy "Osowie" poróżniają także naszych czytelników. Dlatego postanowiliśmy sprawdzić, która wersja jest poprawna.



Jak odmieniasz nazwę "Osowa"?

Dzisiejsza dzielnica Gdańska, Osowa, obejmuje historyczne tereny wsi Wysoka oraz osady Osowa Karczma (Osowa Góra). Nazwy "Osowa" używano już w 1659 r. w brzmieniu Espenkrug (Osowa Karczma). Karczma ta znajdowała się wśród drzew (topole osiki, zwane wtedy "osami" - stąd przydawka "osowa"). Inne określenie miejsca, od którego wywodzi się dzisiejsza Osowa to "Osowa Góra" (po kaszubsku - Osowo Góra). To określenie z kolei nawiązuje do pagórkowatego krajobrazu Osowej.

Najprawdopodobniej ze względu na niewygodę posługiwania się dwuczęściową nazwą miejscowości, drugi człon nazwy uległ zanikowi i pozostała przydawka "Osowa". W takiej postaci nazwa utrwaliła się w dokumentach urzędowych.

Jak nazwę osiedla odmieniać: przymiotnikowo ("w Osowej") czy rzeczownikowo ("w Osowie")?

- Z tym problemem borykamy się od lat, bowiem nawet profesor Bogusław Kreja, jeden z najważniejszych językoznawców i autorytetów w kwestii współczesnej polszczyzny, nie wypowiadał się na ten temat jednoznacznie - mówi dr Małgorzata Milewska-Stawiany, kierownik Poradni Językowej Uniwersytetu Gdańskiego. - Etymologia nazwy wskazywałaby na odmianę przymiotnikową ("Osowej"), jednak wiele przymiotników z czasem przestaje pełnić funkcję przymiotnikową. Należy uszanować obie formy, ale być konsekwentnym w stosowaniu jednej z nich.

Sięgnęliśmy też do źródła, książki "Mówię, więc jestem: rozmowy o współczesnej polszczyźnie", gdzie prof. Bogusław Kreja o osiedlu Osowa wypowiada się tak:

- Gdy zaś o nazwę "Osowa" chodzi, to w Wykazie Urzędowych Nazw Miejscowości jest zapisanych 20 nazw o tej postaci, z tego przy ośmiu wskazano na odmianę "do Osowy", "w Osowie", przy pozostałych podano odmianę "do Osowej", "w Osowej"; nasza gdańska "Osowa" ma w WUNM zaleconą odmianę przymiotnikową, ale z tego, że wielu ludzi odmienia ją rzeczownikowo może wynikać, że jest to odmiana - tam na miejscu - jakby częstsza, a więc od strony odwołującej się do lokalnej tradycji chyba właściwsza.

Prof. Kreja powołuje się na zasadę, że nazwy miejscowe należy odmieniać tak, jak odmienia je lokalna ludność. Tyle, że zaraz sam przywołuje inną: należy daną nazwę odmieniać możliwie tak, by z jej formy fleksyjnej można było odtworzyć jej formę podstawową (mianownik). A z miejscownika "w Osowie" nie wiadomo, czy mianownikiem tej nazwy jest Osowa, czy Osowo albo Osów. Zaś forma "Osowej" jednoznacznie wskazuje na mianownik "Osowa".

- Przyszłość należy do formy "w Osowej" i tę formę należałoby popierać, choć wobec tego, kto przyzwyczaił się do (tradycyjnej?) formy "w Osowie", trzeba to przyzwyczajenie uszanować - podsumowywał Bogusław Kreja.

Obie formy można więc stosować, wybierając jedną z nich. Ja zawsze mówiłem "o Osowej". A wy? Wskażcie w naszej ankiecie, która forma bardziej wam odpowiada.

Czytaj także: Letniewo czy Letnica?
W przypadku językowych wątpliwości warto zasięgać opinii ekspertów z Uniwersytetu Gdańskiego. Telefoniczna Poradnia Językowa Uniwersytetu Gdańskiego działa od 1973 roku. Aby uzyskać odpowiedź na nurtującą nas kwestię językową, wystarczy zadzwonić pod numer: 058 5232025.

Porad udzielają językoznawcy Uniwersytetu Gdańskiego w dni powszednie, między godz. 13 a 14:30. Można też zgłosić się osobiście (Wydział Filologiczny UG, ul. Wita Stwosza 55, pok. 3.52).

Zobacz także

Dzielnice Trójmiasta - ich historia i pochodzenie nazw (36)

Opinie (247) 9 zablokowanych

  • 2012-12-08 11:35

    No to wyjaśnili

    Należy mówić "w Osowej" chyba że akurat powiesz "w Osowie" :)

    f1

    11 lat

    • 7 6

  • Opinia została zablokowana przez moderatora

  • 2012-12-08 11:30

    Oj ci eksperci na dobrych posadkach, nie dający większego pożytku a najczęściej utrudniający, aby język był łatwy.

    Jest taka miejscowżść o nazwie Krokowa. Przez kilka lat po wojnie wszyscy mówili i pisali; w Krokowie, do Krokowa, etc. Później ci eksperci zmienili to na: w Krokowej, do Krokowej, etc. I co w tej zmianie jest dobrego lub lepszego, skoro pierwsza forma świetnie funkcjonowała ?

    damp

    11 lat

    • 6 6

  • 2012-12-08 11:28

    a ziomale z Osowej mówią

    że są z żadnej Osowej, tylko z Osaki

    yo

    11 lat

    • 15 4

  • 2012-12-08 11:27

    ...

    1. Można było artykuł streścić to jednego zdania - że w zasadzie nie wiadomo ale powinno być tak...
    2. Jakby nie odmieniać - dalej to będzie pierdziszewo - może taką formę łatwiej będzie odmieniać "poróżnionym czytelnikom"
    3. Większym problemem jest "na Osowej" zamiast w "Osowej" niż odmiana samej nazwy

    :)

    11 lat

    • 7 3

  • 2012-12-08 11:22

    "Należy uszanować obie formy, ale być konsekwentnym w stosowaniu jednej z nich."

    Jestem z Osowy i nic tego nie zmieni.

    11 lat

    • 15 1

  • 2012-12-08 11:08

    w Osowej

    z Osowy na Osowej....
    różnie jakoś tak.... a teraz im dłużej mówię "OSOWA" to w ogóle jakoś dziwnie mi brzmi ta nazwa :)

    dls

    11 lat

    • 10 0

  • 2012-12-08 10:23

    słusznie autor zauważył że Osowa to tylk OSIEDLE (1)

    11 lat

    • 7 8

    • 2012-12-08 11:00

      brawo! dowartościowałeś się z rana

      nie jestem z Osowej

      11 lat

      • 6 1

  • 2012-12-08 10:41

    "A wy?" (1)

    A my nie jesteśmy z Tobą na Ty.

    kunik

    11 lat

    • 3 14

    • 2012-12-08 10:43

      .

      Jedź do Osowej i się zapytaj...

      11 lat

      • 0 5

  • 2012-12-08 09:44

    Częstochowa (8)

    To jak Autor artykułu wyjaśni podobieństwo między Osową a Częstochową. W Częstochowej jest błędem, dlaczego w Osowej nie jest błędem?

    kk

    11 lat

    • 12 8

    • 2012-12-08 09:49

      (6)

      bo Częstochowa nie pochodzi od przymiotnika, a Osowa tak. Ot i wyjaśnienie. Tada!

      11 lat

      • 12 5

      • 2012-12-08 10:24

        (2)

        Akurat Częstochowa jest przykładem na rzeczownik pochodny od form przymiotnikowych - to genetycznie przymiotnik dzierżawczy. Twoje rozumowanie jest błędem. Tyle że Częstochowa jest już tak popularną w Polsce nazwą, że jej pochodzenie przymiotnikowe zostało zapomniane, a Osowę mało kto zna i dlatego nie wiadomo, jak odmieniać.

        kk

        11 lat

        • 10 0

        • 2012-12-08 10:37

          (1)

          Ale wg tej zasady powinno się odmieniać do OSOWY. Koniec kropka.

          11 lat

          • 6 5

          • 2012-12-08 10:43

            Uważam, że za 100 lat, jeśli jeszcze będzie Osowa, będzie odmieniana rzeczownikowo: do Osowy. Prawda jest taka, że nie można dziś jednoznacznie mówić, co jest poprawne w przypadku Osowy. Ważne, żeby być konsekwentnym, jak mówiła Pani Doktor Milewska-Stawiany.

            kk

            11 lat

            • 9 1

      • 2012-12-08 10:12

        (2)

        Ale po latach, przymiotnikowa nazwa stała się samodzielnym rzeczownikiem, pojmij to.

        11 lat

        • 7 6

        • 2012-12-08 10:17

          haha tylko u ciebie w domu

          bo oficjalnie jakoś nie

          11 lat

          • 5 3

        • 2012-12-08 10:16

          Owszem

          Ale odmiana zależna jest od sposobu powstania rzeczownika. Odprzymiotnikowe odmieniamy jak przymiotniki.

          n

          11 lat

          • 7 2

    • 2012-12-08 09:46

      ojej bez sensu porównanie

      co ma osowa z częstochową...

      11 lat

      • 3 8

6
7
8
9
10

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (36)

Najczęściej komentowane

IMP na żużlu odwołany 5 minut przed startem. Mateusz Tonder na... porodówce

Żużel odwołany 5 minut przed startem

Lechia Gdańsk bez licencji na ekstraklasę. Arka Gdynia dostała ją bez zastrzeżeń

Lechia nie dostała licencji, ma ją Arka

więcej

Najczęściej czytane