Dzięki ubiegłorocznym badaniom wraku Porcelanowca, leżącego na dnie Zatoki Gdańskiej od XIX wieku, powstała pierwsza w Polsce i jedna z pierwszych na świecie podwodna dokumentacja obiektu w 3D.
W ubiegłym tygodniu informowaliśmy o wydobyciu XVIII-wiecznego wraku z dna Martwej Wisły. Jednak wrak Porcelanowca, pochodzący z pierwszej połowy XIX wieku, ze względu na zły stan raczej nigdy nie zostanie wydobyty z dna Zatoki Gdańskiej. Dlatego w zeszłym roku przeszedł dokładne badania podwodne, które wykonali pracownicy Działu Badań Podwodnych Narodowego Muzeum Morskiego.
Dzięki temu została wykonana m.in. fotogrametria stanowiska, a na podstawie tysięcy fotogramów stworzono fotomozaikę stanowiska oraz trójwymiarowy (3D) model całego stanowiska podwodnego, obejmującego spory obszar, bo ok. 600 m kw., znajdujący się 16 m pod wodą.
Fotogrametria Porcelanowca jest pierwszą w Polsce i jedną z pierwszych na świecie próbą wykonania podwodnej dokumentacji 3D stanowiska archeologicznego.
- Zbudowany na podstawie fotogramów przestrzenny, trójwymiarowy model wraku daje możliwość przedstawienia stanu jego zachowania oraz układu przestrzennego poszczególnych jego elementów- wyjaśnia Tomasz Bednarz, kierownik prac z Działu Badań Podwodnych Narodowego Muzeum Morskiego.
Dzięki temu na ekranie monitora można dokładnie zobaczyć - i to z każdej strony - konstrukcję wraku czy przyjrzeć się wybranym elementom. Innowacyjna metoda pozwala też nie tylko na bezinwazyjne dokumentowanie obiektów, ale, co istotne, jest ona na tyle cenna, że w przyszłości może być alternatywą dla tradycyjnej podwodnej dokumentacji rysunkowej.
- Fotogrametryczne modele 3D są pomocne do określania stanu zachowania obiektów podwodnych oraz monitorowania zachodzących zmian i będą niezwykle przydatne do wykonywania podobnych prac przez Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku w przyszłości - podkreśla Tomasz Bednarz.
Tradycyjne rysowanie tego wraku trwałoby najmniej cztery tygodnie. Gdy obecna metoda zostanie opanowana, pozwoli na przygotowanie takiej dokumentacji nawet w cztery dni. Będzie ona wykorzystana ponownie już w tym roku przy zaplanowanych pracach badawczych przy kolejnych dwóch wrakach z dna Bałtyku.
Badania prowadzone były w ramach projektu "Inwentaryzacja wraku F53.27 Porcelanowiec z Zatoki Gdańskiej", finansowanego ze środków MKiDN oraz CMM.
Wrak F53.27 - Porcelanowiec
Wrak został odkryty... dwa razy, najpierw w 1965 roku przez załogę statku "Czapla" Polskiego Ratownictwa Okrętowego. Jednak po latach, gdy chciano go zbadać, z uwagi na nieprecyzyjnie podaną przez odkrywców pozycję stanowiska nie można było go ponownie zlokalizować. Potem bezskuteczne próby podejmowano w latach 1979, 1983 i 1984. Ostatecznie zlokalizowano go w 2009 roku przez Marynarkę Wojenną RP. Nazwano go Porcelanowiec ze względu na ładunek, jaki przewoził. Była to głównie porcelana i fajans angielski Staffordshire, wstępnie datowane na XVIII/XIX wiek. Niestety, zostały one nielegalnie wydobyte z obiektu zaraz po jego pierwszym odkryciu.
Podczas ubiegłorocznych badań z wraku wydobyto pozostałe fragmenty ceramiki i fajansu - talerze z lat 50. XIX wieku, z wytwórni JC and Son, która prowadziła ożywiony handel w rejonach Bałtyku. Ponadto mosiężną tabakierę z inskrypcjami, których dotychczas nie odczytano.
Obiekt wraku stanowią wystające ponad piaszczyste dno do wysokości 1,5 metra elementy sosnowo-świerkowej konstrukcji w postaci pozostałości burt i części dennej jednostki. Wiadomo też, że klepki poszycia "Porcelanowca" ułożone są na styk (poszycie karawelowe), mocowane są do wręgów za pomocą kołków z drewna iglastego. Fragmenty konstrukcji są przemieszczone względem siebie i rozdzielone na cztery oddzielne grupy. Z próbek drewna pobranych z wraku F 53.27 wiadomo, że jednostka powstała w pierwszej połowie XIX wieku.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
