• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Burzliwe losy najważniejszej ulicy Gdyni

Michał Sielski
10 lutego 2016 (artykuł sprzed 8 lat) 

Po II wojnie światowej miała być "aleją Zwycięstwa", a nazwę "10 Lutego" nadano jej wcale nie ze względu na obchodzone tego dnia urodziny miasta. Poznaj zawiłą historię prostej jak strzała ul. 10 Lutego zobacz na mapie Gdyni, która powstała zanim obchodząca dziś urodziny Gdynia otrzymała prawa miejskie.



10 lutego Gdynia - historia



Ulicę 10 Lutego w dzisiejszym przebiegu wytyczono już w 1908 roku. Znacznie przed nadaniem praw miejskich, a nawet przed zaślubinami Polski z morzem. Miała ułatwić letnikom dotarcie nad morze. Już wtedy do Gdyni zjeżdżali bowiem turyści, zwabieni dzikością plaż i jednocześnie rozwijającym się tuż obok prężnym, miejskim ośrodkiem. Początkowo droga była oczywiście gruntowa. Obsadzono ją jednak szpalerem drzew, a "Encyklopedia Gdyni" podkreśla, że miała mieć charakter reprezentacyjny, więc zarezerwowano na nią aż 13 metrów szerokości. Po obu stronach były dwumetrowej szerokości chodniki, a na końcu - gdzie dziś jest Skwer Kościuszki zobacz na mapie Gdyni - stał Dom Kuracyjny.

Większość charakterystycznych budynków przy ul. 10 Lutego przetrwała wojnę i stoi do dziś. Większość charakterystycznych budynków przy ul. 10 Lutego przetrwała wojnę i stoi do dziś.
Nie od razu miała dzisiejszą nazwę. Początkowo była to Kurhausstrase lub Kurhausalee, czyli ulica lub aleja Kuracyjna. Niektórzy mieszkańcy zapamiętali nazwę Zdrojowa, która także funkcjonowała w powszechnej świadomości. Miała zastąpić ul. Wiejską (obecnie Starowiejska), która była wąska, kręta i prowadziła bliżej zabudowań robotników budujących port niż miejskiej plaży. Dlatego ul. Kuracyjna szybko zaczęła zyskiwać na znaczeniu.

W latach 20. zaczęła być już reprezentacyjną ulicą Gdyni, choć wcześniej nie brakowało na niej budek z pamiątkami i jedzeniem dla letników. Zmieniono więc nazwę na ul. 10 Lutego - by upamiętniała zaślubiny Polski z morzem, które odbyły się tego dnia. W latach 1928-1929 zbudowano gmach Banku Polskiego, w tym samym roku naprzeciwko niego stanął gmach Banku Gospodarstwa Krajowego oraz siedziba Poczty Głównej. Większość zabudowy to okres międzywojenny. Pierwszego murowanego budynku przy ul. 10 Lutego już jednak nie ma. Stał przy skrzyżowaniu z ul. Świętojańską zobacz na mapie Gdyni od 1910 roku i mieścił się w nim pensjonat oraz restauracja, ale zniszczono go w czasie okupacji. Jest tam teraz skwer Żeromskiego, który swą nazwę zawdzięcza właśnie temu, że znakomity pisarz bywał w pensjonacie i spędzał tam sporo czasu.

Do dziś oglądać możemy za to dom mieszkalny pierwszego wójta Gdyni Jana Radtkego. Niepozorny budynek stoi na rogu ul. Świętojańskiej i 10 Lutego zobacz na mapie Gdyni, naprzeciwko Infoboksu. W dawnych czasach wyróżniała go wieżyczka, ale wtedy okoliczna zabudowa była znacznie niższa.

ZUS, czyli PLO, czyli Urząd Miasta - historia ulicy 10 lutego w Gdyni



  • Po wkroczeniu Niemców podczas II wojny światowej na budynku, w którym dziś mieści się Urząd Miasta, wisiała swastyka. Miejska legenda głosi, że za próbę jej ściągnięcia młody mężczyzna zapłacił życiem.
  • Dziś na dawnym budynku PLO góruje flaga Gdyni. Po prawej dawny Bank Polski, który jest na sprzedaż.
  • Budynek PLO - flaga Gdyni, Polski i Unii Europejskiej.
  • Budynek PLO i dawny Bank Polski 09.02.2016 Gdynia, ulica 10 Lutego
Dzisiejsza druga siedziba gdyńskiego Urzędu Miasta zobacz na mapie Gdyni jeszcze niedawno znana była głównie jako biurowiec Polskich Linii Oceanicznych. Niewiele osób jednak pamięta, że gdy budowano go w latach 1934-1936, był budynkiem mieszkaniowo-biurowym Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych, a później ZUS-u. Stał się symbolem Gdyni i modernizmu - nurtu architektonicznego, charakteryzującego się m.in. obłymi narożnikami czy balkonami.

Przed II wojną światową mieściła się tam kawiarnia, a zimą w niedziele urządzano przed nią kuligi. Odbywały się tam też parady czy protesty robotników. Aż wybuchła wojna i ul. 10 Lutego musiała się swej nazwy pozbyć.

  • 1939 rok. Hermann Goering Strasse, a po prawej stronie dom wójta Radtkego z charakterystyczną wieżyczką.
  • Dom wójta Radkego nie przypomina obecnie najbardziej reprezentacyjnego gmachu przy ul. 10 Lutego.
  • W 1963 roku na ul. 10 Lutego przeprowadzano ćwiczenia w neutralizacji ataku chemicznego.
  • Kamienica Bolesława i Genowefy Orłowskich. W miejscu dawnego pensjonatu jest już tylko skwer Żeromskiego.
  • Charakterystyczny bruk na zewnętrznych pasach ul. 10 Lutego pozostał do dziś.
Niemcy nazwali ją imieniem jednego z najbliższych współpracowników Adolfa Hitlera - Hermann Goering Strasse. Na dzisiejszej siedzibie urzędu powieszono więc flagę ze swastyką, która bardzo kłuła w oczy gdynian. Miejska legenda głosi, że jeden ze śmiałków próbował ją kiedyś zdjąć, ale został przez Niemców zastrzelony. Ile w tym prawdy? Nie wiadomo, żadne naukowe źródła tej informacji nie potwierdzają, choć - z drugiej strony - wcale nietrudno w to uwierzyć.

Wygraliśmy wojnę, chwalmy się ulicą 10 lutego w Gdyni



  • Skrzyżowanie ul. 10 Lutego i Świętojańskiej w 1918 roku i widoczny dom wójta Radtkego.
  • Budynek Poczty Polskiej 09.02.2016 Gdynia, ulica 10 Lutego
  • Główne wejście do gmachu Poczty Polskiej.
  • Budynek Poczty Polskiej 09.02.2016 Gdynia, ulica 10 Lutego
  • Budynek Poczty Polskiej 09.02.2016 Gdynia, ulica 10 Lutego
Po zakończeniu II wojny światowej w mieście zapanowała ogólna euforia. Udzieliła się także części radnych miasta, którzy oczywiście zmieniali wszystkie nazwy ponownie na polskie. Pojawił się jednak pomysł, by najważniejsza ulica w Gdyni nie wróciła do pierwotnej nazwy. Miała za to zostać dumną aleją Zwycięstwa. Ostatecznie zdecydowano jednak, że aleja Zwycięstwa będzie prowadzić do Gdańska.

Najnowsza historia ulicy to już uzupełnianie zabudowy i dwa nowe centra handlowe. W 1998 roku kupcy zbudowali dom handlowy Batory zobacz na mapie Gdyni, a w 2004 roku niemal naprzeciwko powstało Centrum Kwiatkowskiego zobacz na mapie Gdyni.

Gdynia świętuje 90. urodziny

Gdynia będzie świętować urodziny niemal przez cały rok, ale najwięcej wydarzeń odbędzie się w środę. O godz. 12 zaczną się uroczystości pod Pomnikiem Marynarza Polskiego zobacz na mapie Gdyni z udziałem samorządu gdyńskiego i mieszkańców, na godz. 13 planowany jest urodzinowy toast gorącą czekoladą przed gdyńskim InfoBoxem zobacz na mapie Gdyni, a o godz. 17 uroczysta sesja Rady Miasta Gdyni w Teatrze Muzycznym (wstęp na zaproszenia), na której obecny ma być prezydent RP Andrzej Duda. Pół godziny przed jej rozpoczęciem manifestacje obok teatru zobacz na mapie Gdyni zapowiedzieli zarówno jego stronnicy, jak i przeciwnicy.

Z okazji urodzin miasta specjalną ofertę przygotowała też Poczta Polska. Wysyłając paczkę lub list z Urzędu Pocztowego przy ul. 10 Lutego 10, przez najbliższe 28 dni stosowany będzie gdyński datownik okolicznościowy, zaprojektowany z okazji 90-tych urodzin. W dniu 10 lutego będzie można wysyłać korespondencję odatowaną datownikiem, zaś przez kolejne 27 dni przekasowywane nim będą już tylko przesyłki filatelistyczne.

Zobacz także: Wielki konkurs na urodziny Gdyni.

Opinie (180) 6 zablokowanych

  • Moja Gdynia. a na Swietojanskiej na 3 mieszkania jedna ubikacja (4)

    Wstyd wynosi się ponad skale europejska. Bagdad, Meksyk a nawet stolica ubogiego Ursusa Parano ma mniej budynków z Publiczna Toleatą w srodku miasta jak G D Y N I A

    • 29 69

    • troche w innym temacie

      mam prosbe czy moglabym sie dowiedziec jak nazywala sie obecna ulica Armii Krajowej przed wojna, szczegolnie chodzi mi o skrzyzowanie ze Swietojanska przy kosciolku? czy juz w ogole istniala bo gdzies znalazlam informacje ze Kwiatkowskiego ale nigdzie nie moge tego potwierdzic pozdrawiam

      • 0 0

    • Bida z nędzą (1)

      A na Morskiej przy Lidlu ludzie w 5 kondygnacyjnym budynku używają do podgrzewania potraw starych, wiejskich pieców na drewno z tzw fajerkami. Są to takie metalowe obręcze, na których stawia się garnek. No i wspólne kible jak u Kiepskich...

      • 20 9

      • w Nowym Jorku tez sa slumsy na Manhattanie

        • 21 2

    • Masz fantazję....

      • 8 6

  • (5)

    Szkoda, że to piękne miasto powoli staję się sypialnią, przemysl padł

    • 84 17

    • (4)

      Szkoda, że na tym forum są aktywni pislamiści

      • 5 23

      • xyz (3)

        Bez pislamistów nie dasz rady żyć,młotku.POdpisał byś się .

        • 10 10

        • (2)

          coz, nachalnosc pisuaru porazajaca

          • 0 1

          • (1)

            Obsesje się leczy, zapraszam do gabinetu.

            • 0 0

            • ostatnio byles napoleonem teraz psychiatra, urojenia mozna leczyc

              • 0 0

  • kiedyś to była wieś rybacka,fajnie się rozwija,takie sympatyczne miasto (4)

    tylko chyba ze względu na wiejskie pochodzenie Gdynia ma kompleksy,mega kompleksy w stosunku do Gdańska!!!

    • 6 19

    • bardzo przyjemny komentarz sasiada na urodziny Gdyni (2)

      i zupełnie bez kompleksów, prawda?

      • 9 3

      • bardzo lubię Gdynie (1)

        Tylko Wy nas nie....

        • 0 4

        • nie wiem o czym piszesz

          • 0 0

    • tym wpisem

      udowodniłeś kto ma kompleksy....i na pewno nie Gdynianie.....

      • 3 2

  • tu w roku 70-tym (1)

    byla najkrwawsza wladza komunistyczna. partyjni urzednicy przeciw robotnikom wystapili.

    • 8 3

    • chyba odwrotnie

      • 0 0

  • bedzie wspaniale swieto (8)

    o17-stej przyjezdza nasz Prezydent.

    • 12 19

    • niestety (5)

      no niestety przyjeżdża wasz prezydent,wprawdzie nikt go nie zapraszał ale cóż.....

      • 6 7

      • nasz,nie wasz szmaty pełowskie! (1)

        • 3 1

        • lemingu tylko na wyzwiska cie stac, idz pomachac konczacemu prezydenture

          • 0 0

      • (1)

        a na co on tu liczy?

        • 5 6

        • nawącha się smrodu śledzi .....

          • 1 4

      • jestem pierszym obywatelem

        to jego powinnosc pelnic honory.
        Poza tym kto mialby zapraszac go do wlasnego domu? Zaprosic moze go prezydent Czech.

        • 6 4

    • Załóż buty kościołowe. (1)

      Wstyd z takiej okazji w byle ciuchu z domu wyjść.

      • 5 6

      • ubiore mundur

        Bo jestem Strazakiem Ochotniczym. Wypatruj mnie dziewczyno.

        • 6 1

  • Sto lat moja kochana Gdynio (3)

    • 61 8

    • to juz tylko 10 zostało (1)

      • 0 4

      • Widać, że zakończyłeś swoja edukację na przedszkolu.

        • 0 0

    • tysiące lat !!!

      • 13 2

  • w Międzywojniu zbudowali całą ulicę, port, miasto, a styropian aż dwa centra handlowe. (6)

    a port zabudowuje. brawo my.

    • 74 17

    • co wiecej mozna tam zbudowac jak wszystko zabudowane?

      • 1 0

    • (1)

      Za to komuna przez 45 lat nie zbudowała w okolicy praktycznie niczego.

      • 19 6

      • w peerelu w okolicy zbudowano troche, a przy samej 10lutego lutego dom rzemiosla, troche dziwne ze autor pominal ten budynek, nie pelna wiedza czy fobia dotyczaca okresu 45-89r?

        • 1 1

    • tak, tak,

      I zrobił to zapewne sam wójt, bez żadnego udziału i decyzji ówczesnego rządu... Bez wysiłku całego państwa i wydania gigantycznej kasy

      • 3 0

    • Centrów handlowych jest dużo więcej.

      Widocznie znasz tylko dwa.

      • 10 0

    • Już chociaż w urodziny Gdyni byś dał sobie spokój z polityką i świętował z resztą jak przystało na kulturalnego człowieka.

      • 25 12

  • Moja Gdynia (3)

    Mieszkam tu od urodzenia. Mój maź przyjechał tu na studia i zakochał się..... w Gdyni. Nasza starsza córka wyjechała na studia do Warszawy. Tam wyszła za maź za Warszawiaka w piątym pokoleniu. Oboje z mężem,a teraz już z dziećmi chętnie przyjeżdzają do Gdyni. Często słyszymy lekka nutkę zazdrości,gdy nowo poznanym osobom mówimy,ze mieszkamy w Gdyni.

    • 5 7

    • w piątym pokoleniu warszawiaka........ bardzo cenne info (2)

      • 2 0

      • w piątym pokoleniu warszawiaka..

        No tak, bo gdynian w piatym pokoleniu, to juz raczej nie uswiadczysz, he, he, he...

        • 0 0

      • warszawiak

        z tego posta aż bije egocentryczna osóbka :D

        • 1 0

  • Nasza kochana Gdynia (1)

    ma urodzinki...90 lat stuknęło...a więc wszystkiego co najlepsze i nadal nam piękniej!!!

    • 100 7

    • 94 lata

      • 0 0

  • na mapce jest blad

    kamienica Orlowskich powinna byc po drugiej stronie ul Abrahama :)

    • 2 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane