• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Do Studzienki: od wiejskiej drogi po szeroką arterię?

Krzysztof Koprowski
18 kwietnia 2015 (artykuł sprzed 9 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Nowa Politechniczna: w tym roku przetarg na budowę

Spacer rozpoczęliśmy od skrzyżowania z al. Grunwaldzką, by dotrzeć do dworu "Studzienka"

Czy zabudowa wzdłuż ul. Do Studzienki, przewidziana pod wyburzenie dla rezerwy terenowej docelowego układu ul. Nowej Politechnicznej, to bezwartościowe i nieciekawe obiekty? O przybliżenie historii ulicy poprosiliśmy Jakuba Szczepańskiego, badacza historii Wrzeszcza.



Czy należy ratować budynki wzdłuż ul. Do Studzienki, które mogą być zburzone przez budowę ul. Nowej Politechnicznej?

Z dr. hab. inż. arch. Jakubem Szczepańskim z Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej, który wraz z żoną Katarzyną był współredaktorem książki "Wędrówki po Wrzeszczu" (Jakub Szczepański szczegółowo w tej książce opisał m.in. 750-letnią historię Wrzeszcza), spotykamy się przy skrzyżowaniu al. Grunwaldzkiej i ul. Do Studzienki zobacz na mapie Gdańska.

Skąd jednak taka nietypowa nazwa ulicy Do Studzienki, która w okresie PRL-u nosiła bardziej "tradycyjne" nazwy - Morska (do 1950 r.), a potem Hibnera?

- Ulica swoją nazwę wzięła od przysiółka Święta Studzienka, składającego się z kilku dworów i domów, który istniał tutaj od średniowiecza, choć początkowo nazywał się Rutki - objaśnia Szczepański.

Święta Studzienka (po niemiecku Heiligenbrunn) pochodzi natomiast od nazwy potoku, który rzekomo miał właściwości lecznicze. Legenda głosi, że potrafił przywracać wzrok niewidomym.

Choć trudno zweryfikować tę informację sprzed kilku wieków, jej wody wykorzystywano od 1924 r. do produkcji wody mineralnej. Działalność tę kontynuowano także w okresie PRL. Obecnie miejsce po dawnej wytwórni zobacz na mapie Gdańska jest zaniedbane i opuszczone.

Dwór Studzienka. Lewa część budynku przeszła w ostatnim czasie remont. Dwór Studzienka. Lewa część budynku przeszła w ostatnim czasie remont.
Dużo wcześniej, bo jeszcze pod koniec XVIII wieku powstał Dwór Studzienka zobacz na mapie Gdańska, zwany też Świętym Zdrojem. Jest on jednym z niewielu obiektów pochodzących z czasów sprzed włączenia tej cześć miasta do Gdańska, co nastąpiło w 1902 r. Prace nad jego renowacją (jego wnętrze spłonęło w trakcie II wojny światowej) przebiegają dość wolno i dopiero niedawno udało się wyremontować niewielki fragment.

Czytaj też: Konserwator przymusił właściciela do wzięcia dotacji na ratowanie dworu

Zarówno dwór, jak i dawna wytwórnia wody mineralnej, nie znajdują się jednak na przedłużeniu ul. Do Studzienki, lecz przy krzyżującej się prostopadle ul. Traugutta.

- Wynika to z faktu, że dwór powstał wcześniej niż istniejący układ zabudowy i dróg. Powstał on w czasie, gdy cały teren, ulice i zabudowa były jeszcze wsią Święta Studzienka. Współczesny układ przestrzenny jest nieco inny - dodaje Szczepański.

  • Tak może wyglądać ul. Do Studzienki przy realizacji zamierzeń urzędników.
  • Tak może wyglądać ul. Do Studzienki przy realizacji zamierzeń urzędników.
  • Tak może wyglądać ul. Do Studzienki przy realizacji zamierzeń urzędników.
  • Tak może wyglądać ul. Do Studzienki przy realizacji zamierzeń urzędników.
  • Tak może wyglądać ul. Do Studzienki przy realizacji zamierzeń urzędników.
  • Koncepcja przekształcenia ul. Do Studzienki zgodna z postulatami FRAG-u.
  • Koncepcja przekształcenia ul. Do Studzienki zgodna z postulatami FRAG-u.
  • Koncepcja przekształcenia ul. Do Studzienki zgodna z postulatami FRAG-u.
  • Koncepcja przekształcenia ul. Do Studzienki zgodna z postulatami FRAG-u.
  • Koncepcja przekształcenia ul. Do Studzienki zgodna z postulatami FRAG-u.
O ile sam dwór to dość odległa historia, to bliższe naszym czasom są zabudowania, które - w przeciwieństwie do tego obiektu - wkrótce mogą zniknąć z krajobrazu miasta wraz z realizacją tzw. trasy Nowej Politechnicznej.

Urbaniści tłumaczą, że choć nie chcą budować "miejskiej autostrady" (jej docelowa forma będzie niezbędna dopiero w 2040 r.), to trzeba liczyć się z likwidacją całej wschodniej pierzei nawet przy najbardziej ograniczonym wariancie tylko z tramwajem.

Czytaj też: Biuro Rozwoju Gdańska: Nowa Politechniczna nie będzie miejską autostradą przez Wrzeszcz

Odcinek Fiszera-Grunwaldzka. Budynki po prawej mają być przeznaczone do wyburzenia, nawet przy minimalnym wariancie Nowej Politechnicznej. Odcinek Fiszera-Grunwaldzka. Budynki po prawej mają być przeznaczone do wyburzenia, nawet przy minimalnym wariancie Nowej Politechnicznej.
Najwięcej kontrowersji w tym przypadku budzi pomysł wyburzenia zespołu kamienic najbliżej al. Grunwaldzkiej zobacz na mapie Gdańska, o którego ochronę przed rozbiórką walczy Forum Rozwoju Aglomeracji Gdańskiej, proponując wariant z tramwajem bez wyburzeń pierwszej linii zabudowy ul. Do Studzienki (tramwaj ma być prowadzony przez przybudówki i magazyny między ulicą a terenami PG) i współdzielone z autami torowisko na odcinku ok. 150 metrów.

Czytaj też: Nowa Politechniczna: kameralna ulica czy szeroka arteria? Kamienice przy Jana z Kolna zburzono, droga na razie nie powstanie

- Ten zespół zabudowy powstał ok. 1910 r. Wtedy zmieniała się koncepcja budownictwa mieszkaniowego. Przestano jako jedyny możliwy sposób budowania w mieście traktować kamienice [w formie zwartej zabudowy pierzejowej - dop. red.] i zaczęto się zastanawiać nad dostarczeniem światła, nad zielenią w bezpośrednim otoczeniu, realizując wolno stojące domy jedno- i wielorodzinne - mówi Szczepański.

Widok w stronę ul. Do Studzienki w 1962 r. W kamienicy najbliżej alei funkcjonowała kawiarnia "Maleńka". Widok w stronę ul. Do Studzienki w 1962 r. W kamienicy najbliżej alei funkcjonowała kawiarnia "Maleńka".
Współczesna zabudowa ul. Do Studzienki najbliżej al. Grunwaldzkiej jest jednak niepełna. Jeszcze rok temu stała tutaj zobacz na mapie Gdańska kamienica, która została wyburzona ze względu na zły stan techniczny. W okresie PRL (przypuszczalnie na przełomie lat 60. i 70.) zburzono kamienicę przy al. Grunwaldzkiej zobacz na mapie Gdańska, w której mieściła się kawiarnia "Maleńka".

Także miejsce zajmowane współcześnie przez Dom Towarowy Jantar zobacz na mapie Gdańska (powstał jako obiekt tymczasowy, ale obecny wariant ul. Nowej Politechnicznej nie wymaga jego rozbiórki) było niegdyś zabudowane sporej wielkości kamienicą. Również wolna parcela tuż za nim zobacz na mapie Gdańska jest pozostałością po kolejnym budynku, rozebranym pod koniec lat 80. XX wieku.

Pozostałość zabudowy z czasów, gdy była to jeszcze wieś Święta Studzienka. Pozostałość zabudowy z czasów, gdy była to jeszcze wieś Święta Studzienka.
Kawałek dalej, w rejonie skrzyżowania z ul. Fiszera zobacz na mapie Gdańska, znajdują się niskie budynki, które są jeszcze pozostałością wsi Świętej Studzienki i pochodzą z XIX wieku. One również muszą - zgodnie z wizją urzędników - ustąpić miejsca drodze (lub rezerwie pod nią) oraz tramwajowi.

- Istniejące tutaj skrzyżowanie z ul. Fiszera powstało dopiero po włączeniu Świętej Studzienki w granice miasta. Wówczas przebito ul. Fiszera, która prowadziła do budowanej wtedy Politechniki Gdańskiej i domów w tej okolicy - zwraca uwagę Szczepański.

  • Ulica Do Studzienki 18/20.
  • Ulica Do Studzienki 18/20.
  • Ulica Do Studzienki 18/20.
Kierując się w stronę ul. Traugutta, warto przyjrzeć się charakterystycznej kamienicy z czerwonej cegły zobacz na mapie Gdańska. To jeden z przykładów międzywojennego gdańskiego modernizmu. Zgodnie z tym stylem, zdobienia elewacji są dość skromne, ale uwagę przykuwają detale przy wejściu do klatek schodowych - mozaiki kościoła Mariackiego oraz żurawia.

Kamienica przy ul. Do Studzienki 24. Kamienica przy ul. Do Studzienki 24.
W bliskim sąsiedztwie zobacz na mapie Gdańska znajduje się typowa kamienica mieszczańska z początku poprzedniego wieku. Niestety ze względu na brak remontów i traktowanie jej jako rezerwy pod układ drogowy, straciła spore fragmenty oryginalnej elewacji. Przetrwały natomiast dość ciekawe, ale również "nadgryzione zębem czasu", balustrady balkonów.

Planowany przebieg ul. Nowej Politechnicznej wraz z roboczo nazwanymi przystankami. Planowany przebieg ul. Nowej Politechnicznej wraz z roboczo nazwanymi przystankami.
Około 100 metrów dalej w stronę ul. Traugutta, trasa Nowa Politechniczna zaczyna "odbijać" od ul. Do Studzienki, wymagając przy tym wyburzenia różnego rodzaju magazynów i budynków gospodarczych zobacz na mapie Gdańska.

Następnie trasa prowadzona jest wzdłuż akademików zobacz na mapie Gdańska, mijając od wschodu zobacz na mapie Gdańska Park w Królewskiej Dolinie oraz od południowego wschodu zobacz na mapie Gdańska zbiornik Wileńska, by następnie równolegle do ul. Schuberta dojść do skrzyżowania z ul. Trzy Lipy zobacz na mapie Gdańska i przejść pod estakadą ul. Rakoczego zobacz na mapie Gdańska, a stamtąd do skrzyżowania z projektowaną ul. Nową Bulońską Północną zobacz na mapie Gdańska.

Czytaj też: Nowa Bulońska przetnie ogródki działkowe. A mieszka tam ok. 50 osób

Realizacja nawet pełnego zakresu ul. Nowej Politechnicznej (tramwaj i cztery pasy ruchu) na odcinku od akademików do ul. Nowej Bulońskiej Północnej praktycznie nie wymaga wyburzeń, gdyż od lat jest to teren niezagospodarowany i traktowany jako lokalne połączenie pieszo-rowerowe oraz częściowo samochodowe.

Jeżeli uda się pozyskać dofinansowanie ze środków unijnych, pierwszy etap Nowej Politechnicznej (nie ma jeszcze decyzji czy powstanie od razu tramwaj z ulicą czy tylko tramwaj) może być gotowy do 2020 r.

Opinie (218) 2 zablokowane

  • Najlepiej zburzyc cala starowke. Tam to dopiero brakuje "przepustowosci". Wyciac wszystkie lasy, zrobic autostrady po 10 pasow w jedna strone. Bedzie cudnie.

    • 10 3

  • zmiana

    stare musi ustąpić nowemu , tak jest w przyrodzie.

    • 3 10

  • znowu hektarowe skrzyżowania

    nie bronię baraków, ale szkoda terenów w tak drogiej dzielnicy na wymysły urzędasów. Oczywiście kosztów terenu nie wrzucili do kosztów inwestycji - polska szkoła ekonomiczna.

    • 9 1

  • Opinia do filmu

    Zobacz film Poznaj historię ul. Do Studzienki

    Stary, piękny Wrzeszcz

    Budynki wytrzymały wojnę, Niemca i Ruska, ale gdańska polityka zagospodarowania da im radę. W naszym mieście nie ma miejsca na zabytkowe budynki, zwycięża beton i asfalt. Wyburzmy cały stary Gdańsk, wytnijmy drzewa, połóżmy asfalt i postawmy beton! będzie pięknie i wygodnie! OKROPNOŚĆ!

    • 14 1

  • Niemal nikt nie podejmuje tematu, że nie byłoby żadnej tu dyskusji o wyburzaniu, gdyby nie fakt obecnej polityki chowania głowy w piasek a dawniej niemal bandyckiej i nie liczącej się z nikim, polityki władz Politechniki Gdańskiej, która na spornym terenie wybudowała w latach 70-tych i późniejszych kilka obiektów a także zawłaszczyła sobie ul. Siedlicką.
    Żałosny temat tabu?

    • 8 1

  • Fascynacja

    Mnie fascynuje, dlaczego nikt nie pomyslal o zrobieniu czegoś w stylu "wielkiej pętli tramwajowej" w tej części studzienki... Gdyby zrobić jednokierunkową + jeden tor tramwaju w górę przez traugutta plus jednokierunkowa i jeden tor tramwaju w dół przez studzienki to nie trzebaby się pozbywać zabytowych już budynków..

    • 2 1

  • Nie niszczyć miasta!!!

    Oczywiście najlepiej zrównać miasto z ziemią - najlepiej wpuścić armię radziecką - oni mają w tym mega doświadczenie - buldożery nie będą potrzebne. Wszystko co stare i piękne idzie w Gdańsku na przemiał - zamiast tego kolejne biurowce i apartamentowce, w których wszyscy zaglądają sobie w okna. Wprowadzanie tramwaju w tak gęstą zabudowę - albo niszczenie tej zabudowy pod tramwaj - kolejny skandal. Szkoda, że nikt nie pomyślał, aby puścić tramwaj jak budowano nową Słowackiego - miejsca jest dosyć również na Potokowej do góry i wszystkie linie by się tam pięknie łączyły. Rozwalanie kolejnych (a właściwie już ostatnich) pięknych miejsc w Gdańsku pod nieprzemyślane pomysły komunikacyjne to z jednej strony skandal, a z drugiej - nic nowego.

    • 10 1

  • Hurrraaaa, kolejna autostrada dzieląca miasto na enklawy

    Z jednej strony getto, z drugiej slumsy...

    • 5 1

  • GDAŃSZCZANIE NIE ZGADZAJĄ SIĘ NA ROZBÓRKĘ GDAŃSKA!!!

    FRAG lub RADA DZIELNICY proszę przygotować notę protestacyjną widać, że ludzie nie chcą tej na siłę promowanej autostrady, niech mieszkańcy zbiorą się i podpiszą podajcie informację gdzie można podpisać protest. Nie będą urzędasy załatwiać swoich interesów i decydować wbrew nam.

    • 4 1

  • Oburzajmy sie tutaj władze i tak na to nie patrza

    Jak dla mnie wladze to nie odpowiedni ludzie do rzadzenia Gdanskiem. Maja swoje cele. Nie kochaja tego miasta. W dodatku malo ich obchadza nasze opinie tutaj.

    • 2 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane