• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Ekolodzy: drzew w lasach nie trzeba wycinać

Brunon Wołosz, Sławomir Zieliński
7 lutego 2021 (artykuł sprzed 3 lat) 
- Buki w wieku ok. 150 lat stanowią skrajnie niewielki procent w TPK, a i tak w najbliższym czasie zostaną planowo wycięte. To wiek optymalny dla ich owocowania, czyli wiek pełnej dorosłości gatunku - argumentują ekolodzy. - Buki w wieku ok. 150 lat stanowią skrajnie niewielki procent w TPK, a i tak w najbliższym czasie zostaną planowo wycięte. To wiek optymalny dla ich owocowania, czyli wiek pełnej dorosłości gatunku - argumentują ekolodzy.

Dwóch ekologów wyraziło sprzeciw wobec wycinania drzew w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym. - Żaden las w naszej strefie klimatycznej nie wymaga wycinki, aby dynamicznie funkcjonować i trwać. Z wycinki tego cennego lasu są po prostu pieniądze - przekonują Brunon Wołosz i Sławomir Zieliński. Przesłali naszej redakcji list, w którym polemizują z sensownością działań leśników.



Komu przyznajesz rację w sporze wokół wycinania drzew w TPK?

Przypomnijmy: w ubiegłą niedzielę opublikowaliśmy artykuł, dotyczący wycinania drzew w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym. Leśnicy tłumaczyli, że celem ich działań jest odmłodzenie lasu, czyli zainicjowanie wzrostu młodych drzew.

Czytaj więcej: Dlaczego trzeba wycinać drzewa w lasach?

Po publikacji, z naszą redakcją skontaktowali się dwaj ekolodzy: Brunon Wołosz, prezes fundacji Fidelis SiluasGdańska oraz Sławomir Zieliński, autor bloga mikrobiotop.pl. Poniżej publikujemy treść listu ich autorstwa, w którym polemizują z argumentacją leśników. Śródtytuły pochodzą od redakcji.

***


Las nie wymaga wycinki



Już sam tytuł artykułu dał nam mocno do myślenia, bo przecież obiektywnie patrząc, drzew w lasach wcale nie trzeba wycinać. To dość prosty fakt, który powinien być znany panu rzecznikowi Nadleśnictwa Gdańsk. Żaden las w naszej strefie klimatycznej, a zwłaszcza zaś taki, który funkcjonuje na siedliskach leśnych ukształtowanych przez tysiące lat, nie wymaga wycinki, aby dynamicznie funkcjonować i trwać.

Gdyby planowa i w wielu swoich aspektach schematyczna wycinka drzew - zwłaszcza zaś drzew młodocianych i co najwyżej dorosłych - była typowym procesem przyrodniczym, to przyroda by to z pewnością robiła. Tymczasem i owszem "robi", ale w sposób incydentalny, oparty na zdarzeniach losowych. Co z punktu widzenia tych rozważań najważniejsze - nieporównywalny kubaturowo do tego, co wyjeżdża z lasu na skutek planowej gospodarki leśnej. Wycinka lasów w Polsce jest po prostu powszechna, a w ostatnich latach mocno nasilona, co łatwo sprawdzić.

Powierzchnia Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego wynosi blisko 20 tys. ha. Powierzchnia Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego wynosi blisko 20 tys. ha.

Unicestwienie drzew wiekowych



Przedstawiciel Nadleśnictwa Gdańsk tłumaczy, że celem działań jest odmłodzenie lasu, czyli zainicjowanie wzrostu młodych drzew. Wycinka młodych drzew, by wyrosły jeszcze młodsze? Warto przypomnieć, że buki w wieku ok. 150 lat stanowią skrajnie niewielki procent w naszym lesie, a i tak w najbliższym czasie zostaną planowo wycięte. To wiek optymalny dla ich owocowania, czyli wiek pełnej dorosłości gatunku. A do starości - której nigdy w lasach gospodarczych nie dożyją - daleka droga. Te 150 lat nie stanowi nawet połowy możliwości przeżycia tego gatunku.

W związku z tym, ta wycinka uniemożliwia ukształtowanie się drzewostanów w klasach wiekowych "starszych" i "starych", tj. powyżej 200 lat, najlepiej w okolicach 300 lat i więcej (jak np. w Drawieńskim Parku Narodowym). Prowadzi do unicestwienia "wisienki na torcie" tego pięknego lasu, jaką stanowią drzewa wiekowe. Innymi słowy, pozbawia pokolenia, które nastąpią po nas, możliwości delektowania się walorami takich starodrzewów. Dewastowany jest także cenny społecznie krajobraz, do którego przywykły lokalne społeczności, zwłaszcza zaś - co nieomalże symboliczne - ludzie u schyłku życia.

Wątpliwe naśladownictwo natury



Reasumując, z punktu widzenia przyrodniczego wycinka drzew jest zbyteczna. Jest ona tylko nieudolnym naśladowaniem procesów starzenia się drzew i ich zamierania. Tyle tylko, że jest przeprowadzana na dużo wcześniejszym etapie niż dzieje się to w naturze. Przyroda nie wywozi drzew przewróconych z lasu, które stanowią dla tego ekosystemu ogromną wartość, m.in. jako zasób materii dla kolejnych pokoleń organizmów współtworzących las, w tym drzew, a także np. dla procesów kształtowania się i dynamicznej trwałości zasobów gleb leśnych.

Warto dodać, że wycinany jest drzewostan odgrywający znacznie większą rolę dla ogółu społeczeństwa, gdy rośnie, niż gdy jest ścinany i sprzedawany, a profity z tego tytułu społecznie są bardzo znikome i przynależą głównie wąskiej grupie pracowników Lasów Państwowych (ok. 26,5 tys. osób w skali kraju). Według opinii pracownika naukowego Instytutu Badawczego Leśnictwa, wartość drewna to jedynie 10-14 proc. wartości lasu. Pozostałe ponad 85 proc. kryje się w regulacji klimatu i obiegu wody, recyklingu materii, ochronie przed erozją, oczyszczaniu powietrza i gleby, zasobach genowych czy wartościach kulturowych, krajobrazowych, etycznych, filozoficznych i innych.

Wycinany jest drzewostan odgrywający znacznie większą rolę dla ogółu społeczeństwa, gdy rośnie, niż gdy jest ścinany i sprzedawany - piszą autorzy listu. Wycinany jest drzewostan odgrywający znacznie większą rolę dla ogółu społeczeństwa, gdy rośnie, niż gdy jest ścinany i sprzedawany - piszą autorzy listu.

Określenie "wycinka" jest uprawnione



Leśnicy przekonują, że określenie "wycinka" jest w tym przypadku nieuprawnione. A czym jest wycięcie drzew w lesie, dwóch, trzech czy dwustu? Oczywiście wycinką. Pokrewne "wycince" słowo "cięcia" jest powszechnie używane w naukach leśnych, a na gruncie pragmatyki np. w "Zasadach hodowli lasu". Tam się aż roi od cięć (uprzątające, obsiewne, brzegowe, częściowe, odsłaniające itd.).

I jakoś nikt w tym dokumencie nie porównuje tychże cięć do trwałego usunięcia lasu z danego obszaru. A może jesteśmy właśnie świadkami zmian językowych?

Konsultacje społeczne odbyły się, ale...



W artykule wspomniano, że wszystkie zabiegi w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym są ściśle regulowane przepisami, zawartymi w tzw. Planie Urządzenia Lasu. Sęk w tym, że ten dokument powinien być konsultowany ze społeczeństwem. Takie konsultacje miały się odbyć w 2015 r. Zamiast konsultacji było to spotkanie, na którym leśnicy odczytali swoje, jednostronne postanowienie o zwiększeniu wycinki w TPK, całkowicie lekceważąc głos społeczny, a także naukowy.

Warto dodać, że ten dokument o wielkim znaczeniu dla zmian w przyrodzie jest - w oparciu o złą ustawę o lasach - wyłącznie dokumentem wewnętrznym leśników. W praktyce oznacza to, że nikt nie może go skutecznie zaskarżyć. Nie bez kozery sprawa ta oparła się o Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który nakazał wprowadzenie zmian w ustawie. Do dziś rząd nic sobie z tego nie robi. Taki stan rzeczy jest oczywiście niezgodny z niektórymi zapisami Konstytucji RP.

Leśnicy przekonują, że określenie "wycinka" jest w tym przypadku nieuprawnione. A czym jest wycięcie drzew w lesie, dwóch, trzech czy dwustu? - pytają autorzy listu. Leśnicy przekonują, że określenie "wycinka" jest w tym przypadku nieuprawnione. A czym jest wycięcie drzew w lesie, dwóch, trzech czy dwustu? - pytają autorzy listu.

Buki są cieniolubne



W TPK dominują buczyny, a one mają to do siebie, że nie jest im potrzebne jakieś "specjalne zarządzanie", żeby odnowienia naturalne tego gatunku miały miejsce. Jest to związane m.in. z faktem dużej cieniolubności buka, co umożliwia mu dynamiczny wzrost nawet pod okapem starszych osobników. Co więcej, buk to najbardziej cieniolubne drzewo spośród rodzimych dla Polski gatunków drzew liściastych. Bezpośrednio padające światło słoneczne jest dla buka czynnikiem ograniczającym, to zdecydowanie preferent światła rozproszonego.

Niespecjalnie też wpływa na dynamikę wzrostu buka silna konkurencja wśród siewek, potem młodych drzewek itd. Miłe jest porównanie TPK do lasu pierwotnego, ale studzimy emocje - do lasu pierwotnego już się nie wróci.

Wycinka przynosi leśnikom dochody



Konkluzja jest smutna. Leśnicy przedstawiają w sposób dość osobliwy cel gospodarczy swojej działalności. I mocno przy tym konfabulują. Jest wyraźny rozdźwięk między procesami, które kształtują lasy od tysięcy lat, a nieudolnym ich naśladowaniem. Po co to wszystko? Wiele wyjaśnia uważna lektura "Strategii PGL Lasy Państwowe na lata 2014-2030", która jest zresztą dostępna w Internecie.

Z wycinki tego cennego lasu są po prostu pieniądze. Jednak czy leśnicy są urzędnikami państwowymi, czy potężną korporacją o charakterze biznesowym?
Brunon Wołosz, Sławomir Zieliński

Co Cię gryzie - artykuł czytelnika to rubryka redagowana przez czytelników, zawierająca ich spostrzeżenia na temat otaczającej nas trójmiejskiej rzeczywistości. Wbrew nazwie nie wszystkie refleksje mają charakter narzekania. Jeśli coś cię gryzie opisz to i zobacz co inni myślą o sprawie. A my z radością nagrodzimy najciekawsze teksty biletami do kina lub na inne imprezy odbywające się w Trójmieście.

Opinie (632) ponad 50 zablokowanych

  • Czyżby (1)

    Opinie tych dwóch panów,bez żadnych stopni naukowych przesądzały opinie,ze nie wolno wycinać starych drzew?

    • 10 11

    • Anonimie, trafiłeś kulą w płot, bo masz do czynienia z dr. inż. nauk leśnych

      Więc nie rzucaj słów na wiatr, jak mówi przysłowie.

      • 2 0

  • Tt (1)

    A kto zabroni wycinki pazernej cholocie w mundurkach

    • 15 6

    • Autor tekstu dużo powiedział o sobie. Również swoją ortografią.

      • 1 1

  • No dziwne odkryli ameryke... (6)

    Drzewa to Tlen i nasze zycie

    • 169 31

    • Jakoś z braku tlenu niewielu umiera a przywalonych spróchniałym drzewem jest wielu, nie mówiąc o uczeleniowcach, których co roku zabija wiele gatunków drzew.

      • 0 0

    • Najpierw poczytaj jak wycinka lasów zmieniłaby zawartość tlenu (1)

      Potem wróćmy do dyskusji.

      • 4 0

      • Bardzo zmieniłaby, bo drzewa filtrują powietrze z pyłu i smogu. To, że nie "produkują" tlenu nie znaczy, że nie mają wpływu na powietrze.

        • 0 0

    • a co2 to tlen dla drzew (1)

      • 2 1

      • Pod warunkiem, że fotosyntetyzują, czyli głównie wiosna i latem i w dzień

        Poza tym okresem tez potrzebują tlenu :)

        • 0 1

    • To moze za sprzatanie lasów

      Najpierw by się wzięli. Nie wierzę, że będzie im się chciało. Tacy to ekologowie

      • 12 12

  • ej panowie ekolodzy (5)

    a w domu panele są? i łózeczko drewniane? i pewnie zabawki eko drewniane fajnie dawac babelkom na urodziny? czyli niech wycinaja byle nie u nas? sprytnie.

    • 18 39

    • I co, te mebelki to z lasów trójmiejskich - prawda? Są lasy sztucznie sadzone, tzw. plantacje drzew, które dostarczają surowca.

      LP to jedna wielka korporacja zarządzająca prawie 1/3 powierzchni kraju. Dlatego można oszczędzać co cenniejsze lasy w skali Polski. Leśnicy tego nie czynią, oczywiście dla kasy.

      • 1 1

    • Hej palancie, to drewno i tak wyjezdza za granice do europy zachodniej. Przeczytałes artykuł? Była w nim mowa, że korzysci z procederu wycinki zgarnia bardzo wąska grupa.

      • 2 1

    • Ile człowiek wymienia w swoim życiu

      mebli, paneli czy produktów drewnianych? A tlenem oddycha codziennie - myślicie od czego tyle chorób płucnych ?

      • 1 1

    • I co z tego? (1)

      A teraz trzeba wyeksportować nasze powietrze , klimat i wodę do Skandynawii, żeby i oni mięli panele, łóżeczko i krzesło? Tak mam rozumieć tę argumentację?

      • 2 1

      • nie. najlepiej nic nie eksportowac ani importowac i jesc kartofle i cebule

        • 0 1

  • Może wystarczy wyciąć ekologów?

    • 5 9

  • Za 30 lat (9)

    żeby pojechać do lasu trzeba będzie wybrać się w długą podróż.

    • 290 98

    • bzdura, od wielu lat mamy coroczny dodatni bilans (7)

      tniemy tylko 55% przyrostów rocznie (gdzie francuzi 80% a szwajcarzy 100% i u nich bilans jest zerowy), a zatem 45% to jest wartość dodana. Mam w rodzinie leśników, zamieszkałych w borach, i też ich pytałem po tym co w TV usłyszałem. Tu masz park więc pewnie zasady są inne, ale też nie jest tak że się nie tnie w ogóle.

      • 29 18

      • Ale ty wiesz, że takie przemysłowe wycinki są ch... warte ostatecznie, nawet jak będzie 100% przyrostu. Wiadomo, że jak ktoś napisze "ekologia" to 90% tumanów ma od razu pianę na pysku

        • 0 0

      • :/ drzewa sprwadzone do dodataniego bilansu

        zwierzętami i ludźmi też tak zarządzasz?

        • 0 0

      • (1)

        Nic nie wiesz. Park Krajobrazowy nie chroni przed wycinką. Niemcy, Francuzi dbają o stare cenne lasy, u nas się je próbuje wszystkie wyciąć, zastępujac je uprawową sosną.

        • 3 5

        • Sosna w TPK jest gatunkiem dominującym,

          ale od wielu lat jest sukcesywnie wymieniana, głownie na buki.

          • 0 0

      • Bardzo wiele osób

        nie wie, jak przebiega granica między terenami TPK, a lasami komunalnymi i ile zrąbanego drewna jest właśnie z lasów komunalnych.

        • 0 0

      • (1)

        100% racji, aczkolwiek park powinien być chroniony maksymalnie, mamy tutaj wielką aglomerację, wycinanie daje podstawy do ekspansji deweloperskiej.

        • 10 7

        • 0% racji.

          • 1 2

    • Zamieszkaj w szałasie a swoje mieszkanie oddaj innej rodzinie ... do sklepu tez nie musisz chodzić

      • 7 13

  • haslo ekologow

    stare drzewa chronic ,starych ludzi poddac eutanazji!

    • 4 8

  • Ekolodzy... (21)

    Wiatraki złe - zabijają ptaki.
    Atom zły - będzie drugi Czarnobyl i miliardy ton radioaktywnych odpadów.
    Lasy Państwowe złe - regulują zadrzewienie i śmią sprzedać drewno przemysłowe.

    Dalej palmy węglem (czarne złoto!) i miejmy puszczę jak w XV wieku. Tylko bez myśliwych, bo odstrzał zwierząt też zły.

    • 156 176

    • Oi co z ekologów robisz ludzi nie z pełna rozumu?

      Są w większości mądrymi przedstawicielami społeczeństwa i dbają o wspólne dobro - o ojczystą przyrodę. Szkoda, że nie ma wśród leśników obrońców tego dobra. Liczą się tylko pieniądze.

      • 0 1

    • Żaden ekolog nie jest przeciw atomowi

      Co za bzdury piszesz?

      • 3 1

    • Ręce opadają (1)

      Byłeś (łaś) pod lodem przez ostatnie lata? Właśnie leśnicy chcą palić drewnem :D

      • 3 2

      • bo drewno jest odnawialne. w przeciwienstwie do wegla

        • 3 1

    • Bo przelew nie dotarł (1)

      Jak Greta idzie protestować na zamówienie. Sadzimy wiecej niż wycinamy, fakt nie czekamy aż drzewa rozsadzą się same zgodnie z naturą, robimy to efektywniej invitro w szkółkach leśnych. Też lubię jeździć na rowerze po TPK ale rozumiem miejscowe wycinki jak i miejscowa zagajniki z mlodym drzewostanem niedostępnym dla turystow. Zapraszam tez do puszczy darżlubskiej, tam tez się drzewa wycina a w ich miejsce sadzi nowe.

      • 11 6

      • Przeczytaj artykuł raz jeszcze

        Kolejny troll leśników.

        • 5 10

    • (8)

      Od dawna mowie, ze stan idealny dla ekologow to cofniecie sie czlowieka do ery kamienia lupanego. Wtedy byliby zadowoleni.

      • 35 18

      • (6)

        Bdura. Chcemy tylko żyć w zdrowym środowisku, w harmonii z naturą, a nie ją brutalnie niszcząc.

        • 20 29

        • (4)

          To czemu nie protestujecie gdy wycina się kolejne drzewa pod budowę np. Kartuskiej czy Słowackiego lub gdy deweloper zabudowuje kolejne parki, wydmy czy łąki?

          • 24 5

          • (1)

            Albo pod schronisko dla psów w Sopocie?

            • 7 5

            • Klepisko koło leśniczówki Sopot.

              Trollu, to już konsekwentnie. Widzisz ździebełko u innych. powiedz, że klepisko na 400 samochodów w Sopocie to coś obrzydliwego. A może miałeś inne, dobre miejsce na schronisko dla zwierząt poturbowanych przez człowieka?

              • 4 4

          • Protest

            A Ty protestujesz? Jeśli tak, to powiedz kiedy, przyłączę się. Jeśli nie protestujesz, to uciekaj do swojej malutkiej norki i się nie odzywaj.

            • 2 4

          • Jak nie widzisz różnicy między paroma drzewami przy drodze, które zresztą są i**otyzmem bo są cholernie niebezpieczne jak jakiś wariat będzie wyprzedzal na trzeciego to masz wybór drzewo lub dzwon, a lasem to faktycznie ten artykuł dla takich jak ty nie ma sensu.

            • 7 4

        • Trolle

          18 trolli rodem z LP nie chce czystości i pięknej natury. Widać od razu, że to oni

          • 6 7

      • Człowiek łupany

        Owszem, jak tak dalej będzie eksploatowana przyroda, to fakt! Wrócimy do kamienia łupanego. A to wszystko, czego używasz codziennie, to co? Człowiek stworzył? Uwierzyłeś w reklamę? Nie oglądaj TV, źle działa na małe rozumki. Człowiek tylko przetwarza i dobrze tyle, że strasznie za dużo.

        • 7 2

    • (3)

      Smutne ze przeciętny Polak ma pojęcie takie jak ty. Chociaż nie taka głupota jest śmieszna

      • 8 4

      • (2)

        Nie masz prawa oceniać kogoś przez taki pryzmat. Może to ciebie cechuje głupota wg. drugiej strony? Znasz jedyną prawdę objawioną? Nikt ci nie dał takiego prawa.

        • 2 3

        • To ty nie nasz tu żadnego prawa heh

          • 0 1

        • Owszem, Bóg mi dał wolna wolę oraz mózg żeby go używać, niestety moi bliźni z tego nie korzystają

          • 3 2

    • No i ścieki z czajki płynące do bałtyku też nie są złe. Wymieszają się z czystą wodą i jest ok! Ekolodzy zatracili całkowicie zaufanie. Nawet jeśli będą mówili prawdę, podejrzliwość nie pozwoli na wiarę w ich słowa.

      • 9 5

    • Bez łądu i składu Twoja wypowiedź, mieszasz pojęcia i idee.

      • 11 10

  • strasznie naiwne te żądania

    Leśnik to nie jest obrońca nienaruszonej przyrody, tylko gospodarz terenu leśnego, dbający o zdrowie lasu dla zysku. Bo z zysku ma możliwość dalszego dbania o las.

    • 6 7

  • Juz pseudo P(seudo)latformoekolodzy sprawili że Pusz- (7)

    -cza Białowieska jestcw agonii i umiera!

    • 26 31

    • (1)

      Och przestań bredzić. Byłeś kiedykolwiek w Puszczy? Czy też swoją wiedzę o tym przepięknym zakątku Polski czerpiesz z TVPiS? Puszcza ma się znakomicie, a po tym jak taki jeden odszedł do domu Pana swego, odetchnęła z ulga i powili goi rany spowodowane jej ratowaniem harvesterami.

      • 10 3

      • chyba byłeś obok puszczy a nie w puszczy

        Pojedź i zobacz jak się świetnie ma na południe od Zwierzyńca i Czerlonki oraz Rezerwatu Pokazowego. Tam są setki hektarów do wycinki i to trwa w sposób ciągły. Całe działki wymagają zalesienia i to trwa, ale tvn o tym nie trąbi bo mało medialne się stało

        • 2 0

    • (1)

      Na szczęście ekolodzy zmusili drwali z LP do zaprzestania nielegalnej wycinki, ale aż Unia musiała się wtrącić bo Szyszko w lesie widział tylko drewno.

      • 8 2

      • ?

        nielegalnej wycinki na terenie lasu gospodarczego ? Rolnikowi też zabronisz wycinki kukurydzy na polu, bo jakiś żuk tam jaja składa ?

        NIe masz pojęcia kim był profesor Szyszko więc nie wypisuj głupot. Znałem tego człowieka osobiście przez wiele lat zanim wszedł w to całe polityczne g*** To człowiek, który zawsze postulował za zalesianiem słabej klasy gleb i terenów o dużych nachyleniach, których nie da się wykorzystać gospodarczo. Zawsze był za obroną pomników przyrody i wpisywaniem kolejnych wiekowych dębów, boków, jesionów i innych do kart chronionych i ustanawianiem ich prawni chronionymi pomnikami przyrody. Zawsze postulował za ty, by ktoś kto posadził las, był jego właścicielem miał prawo korzystać z dóbr, które oferuje bez chorych manipulacji urzędowych i opłat. Zamiast mówić o tym - ta banda su***w zrobiła z niego w pewnym momencie wroga publicznego, choć sama miała zakusy na opchnięcie LP by spłacać chore i złodziejskie żądania grupy prawników

        • 1 0

    • (1)

      Im wiecej nawiązań do PO, tym wiecej płaca od komentarza?
      To jest absolutna paranoja, ze z naszych podatkow opłacane są takie trollowe mendy.

      • 1 0

      • trolle ?

        Z czyjej inicjatywy zielone małpy przywiązywały się do zaatakowanych drzew ? To samo planowali robić w miejscu przekopu i kilku innych inwestycji, które krytykowało PO (a za którymi wcześniej oponowało, żeby było śmieszniej)

        • 1 0

    • Puszcza w 90% jest lasem gospodarczym

      i zawsze były tam wycinki, tyle, że przez lata zawsze chroniono wiekowe drzewa, które przetrwały wojnę i najazd ze wschodu, prawdziwy syf rozpoczął się w latach 90 wtedy wycieli najwięcej wiekowych drzew. W tej chwili mają problem z kikutami świerków, które wyschły i stanowią zagrożenie, ale systematycznie je wycinają i nasadzają las mieszany w miejscach gdzie wycinka była wcześniej nie tworząc monokultur jednego gatunku.
      Co do TPK to szkoda tego terenu, bo powinien być zakaz wycinania na jego obszarze wiekowych drzew - a traktują ją tak samo jak inne lasy i tną aby opchnąć. Do tego ciągły napór deweloperów i władz miast.

      • 1 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane