• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wizje centrum Gdańska z 1962 r. Miasto szerokich ulic i samochodów

Maciej Naskręt
1 lutego 2014 (artykuł sprzed 10 lat) 
  • Makieta śródmieścia Gdańska. Widok od południa na Wyspę Spichrzów.
  • Główne Miasto. Na makiecie nie ma Krowiego Mostu nad Motławą.
  • Widok na śródmieście Gdańska od zachodu. Na zdjęciu widać Trasę W-Z (ul. Podwale Przedmiejskie).
  • Na pierwszym planie przebieg dwujezdniowej ul. Hucisko i dalej ul. Podwale Staromiejskie. Widok od zachodu.
  • Targ Drzewny i Hala Targowa w centrum Gdańska.
  • Stadion żużlowy i okolice ul. Elbląskiej. Na makiecie umieszczono zgodnie z planem szkołę. Przewidziano tam także estakadę umożliwiającą wjazd z ul. Elbląskiej na planowaną ul. Nową Wałową - dzisiaj ul. Głęboką.
  • Przebieg Trasy W-Z w dzielnicy Długie Ogrody.
  • Centrum Gdańska. Widok na makietę od strony Góry Gradowej.
  • Rejon Biskupiej Górki i Starego Przedmieścia.

Trasa W-Z zamiast Długich Ogrodów, dwujezdniowa ul. Podwale Staromiejskie, a także wieżowiec w miejscu dzisiejszego parku im. Czesława Niemena. Taką wizję śródmieścia miały kilkanaście lat po wojnie władze Gdańska. Swój pomysł urzeczywistniły, ale tylko na makiecie.



Gdańsk lata 60. - wizje planistów



Jak oceniasz pomysły gdańskich planistów z lat 60.?

Miniatura śródmieścia Gdańska została przygotowana w 1962 r. na podstawie planów zagospodarowania przestrzennego. Przedstawiała miasto z 1980 r. W okresie PRL makietę można było podziwiać na pierwszym piętrze gdańskiego magistratu. Na makiecie zostały zaznaczone budynki projektowane, istniejące, zabytkowe i przemysłowe oraz drogi, kolej, zieleń i woda.

Z upływem czasu i z powodu niezrealizowanych obietnic, makieta stała się kulą u nogi ówczesnych władz. Postanowiono usunąć ją z urzędu. Na szczęście zanim została rozebrana, ktoś wcześniej miniaturę uwiecznił na kliszy. Zdjęcia po 1989 r. trafiły na półki Archiwum Państwowego w Gdańsku.

Ówcześni planiści miejscy mieli "odważną" koncepcję budowy Trasy W-Z w centrum. Miała ona przebiegać od ul. Siennickiej zobacz na mapie Gdańska przez ul. Długie Ogrody zobacz na mapie Gdańska. W rejonie Stągwi Mlecznych zobacz na mapie Gdańska droga miała przechodzić nad Nową Motławą i zająć tereny, na których dziś znajduje się Hotel Novotel. Dalej droga łączyłaby się z istniejącym Podwalem Przedmiejskim.

Historia Gdańska - ciekawostki planistyczne



Inną ciekawostką są dawne plany budowy ul. Podwale Staromiejskie zobacz na mapie Gdańska. Według powojennych planistów miała być to droga dwujezdniowa. Obecnie posiada ona jedną nitkę. Dlatego niegdyś planowano zająć m.in. pl. Kobzdeja zobacz na mapie Gdańska, czy tereny przy Hali Targowej. Rondo wokół Targu Drzewnego zostałoby tym samym powiększone dwukrotnie.

Na makiecie z 1962 r. znajdują się także wieżowce. Pierwszy to Zieleniak, który zbudowano w latach 1965-1971. Kolejnym obiektem jest wieżowiec posadowiony na terenie obecnego parku im. Czesława Niemena. Na szczęście nie został wybudowany. Podobnie jak następny obiekt przy ul. Łagiewniki. Co ciekawe, na dawnej makiecie nie są uwzględnione dwa wysokościowce - Organika Trade, a także Hotel Hevelius przy ul. Heweliusza zobacz na mapie Gdańska. Oba obiekty były budowane na początku lat 70.

Plany rozbudowy - Gdańsk lata 60.



Z dawnych planów nie powiodła się próba zabudowy blokowiskiem Wyspy Spichrzów od strony Nowej Motławy. Projektem na wyrost okazała się też droga dwujezdniowa łącząca śródmieście z Portem Północnym i nowym mostem nad Martwą Wisłą w rejonie dzisiejszego Polskiego Haku. zobacz na mapie Gdańska

Dzisiaj architekci krytycznie oceniają ówczesne pomysły zabudowy śródmieścia. - Znam tę makietę. To była modernistyczna wizja miasta. Na szczęście nie wszystko ówczesnym planistom się udało z niej zrealizować. Władzom miasta zabrakło przede wszystkim pieniędzy na urzeczywistnienie swoich pomysłów - mówi prof. dr hab. Piotr Lorens, architekt, pracownik Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej.

Gdańscy planiści, co ważne, nie byli jednak wyjątkiem na świecie. Modernizm w połowie ubiegłego wieku objął niemal całą Europę i Amerykę Północną. - Amerykanie mieli najmniej szczęścia, bo mieli najwięcej pieniędzy i rozpruli choćby centrum Bostonu autostradą. Obecnie odchodzi się od tamtych rozwiązań, chowa się m.in. autostrady pod ziemię, w ich miejsce projektuje się przyjazną ludziom przestrzeń - mówi Lorens.

Podobnie jest też w Gdańsku - od początku tego wieku podejmuje się działania zmierzające do ochrony historycznej części miasta. Południowa Obwodnica Gdańska, otwarta w 2012 r. wyprowadziła ruch tranzytowy z miasta. Z centrum Gdańska mają zniknąć kolejne samochody po otwarciu tunelu pod Martwą Wisłą, co ma nastąpić w połowie 2015 r., i wybudowaniu ul. Nowej Wałowej - tzw. małej obwodnicy śródmieścia Gdańska.

Opinie (179) 3 zablokowane

  • planowali! (2)

    a mój dziadek przyczynił się do tego, że al. zwycięstwa/ul. niepodległości jest dwupasmowa, a nie tak jak planowano -(w latach 50?) - jedno ;)

    • 11 3

    • a w usa 18 pasow to norma ! (1)

      • 2 6

      • a w usa nie było prl kolego ;)

        • 6 0

  • W wizjach jestesmy the best ! I w planach tez !!!

    A gdzie sa te szerokie ulice i baseny ??? Ha ha w nocnych wizjach !I w planach na papierze !

    • 2 5

  • wspolczesni nam wcale nie sa lepsi : (6)

    kto pamięta lipy w parku przed dworcem Gdańsk Główny ??? ( a ze nazywało sie to parkiem Gorkiego ,tego juz nie wymagam ) - park zlikwidowany i zabetonowany , a obok multiplex który wykończył większość gdańskich kin - tylko pogratulować RM .
    kto by przypuszcal ze po wybudowaniu CH Manhattan RM pozwoli na budowe Galeri Baltyckiej , a lada chwila zaraz powstanie CH za torami - gratulacje dla RM .
    na wyróżnienie zasługuje Nowa Słowackiego NIEDOKOŃCZONA bo miała prowadzić az na stadion , a nie byc dojazdowa do Galeri B .
    na osobne wyroznienie zasluguje sposob w jaki gdansk podchodzi do zabytkow wymienic nalezy : stara zajezdnia w Oliwie . palacyk na końcu Bolońskiej , Gdańskie Zakłady Mięsne , Blaszanka .

    Osobna kategoria jest sposob podejscia do wspolnego mienia , brak dbalosci o kamienice komunalne - doprowadzanie ich do ruiny

    • 40 8

    • Słowackiego doończona wcale by nie była dobra (2)

      Za łatwy przejazd obwodnica-tunel

      • 3 3

      • (1)

        ciekawe , bo teraz trzeba jeździć od Hynka -> J.P. II -> Czarny Dwór i tak wedlug ciebie jest OK

        • 5 0

        • i wszędzie po 1 mln świateł...

          ...

          • 2 2

    • (2)

      Z przedostatniego zdania rozłączyłbym Bulońską i zajezdnię, od Blaszanki i zakładów mięsnych. O ile te pierwsze to spektakularne pomyłki pewnych decyzji przekazania obiektów w niewłaściwe ręce, to zakłady mięsne jak i tereny Blaszanki, są ściśle związane z dealem miasta z Grupą Labaro, bankrutem z Hiszpanii. Co do drugiej części tu nie działała niekompetencja ale dokładne i zimne wyrachowanie właśnie z strony UM jak i RM.

      • 2 1

      • kłamstawa i kłamstewka (1)

        Kłamca napisał : zakłady mięsne jak i tereny Blaszanki, są ściśle związane z dealem miasta z Grupą Labaro, bankrutem z Hiszpanii. Co do drugiej części tu nie działała niekompetencja ale dokładne i zimne wyrachowanie właśnie z strony UM jak i RM.
        A g... prawda. Zakłady Mięsne Gdańsk podobnie jak Fabryka Opakowań Blaszanych vel Blaszanka vel Opakomet upadły zaraz na początku lat 90. Tereny i nieruchomości nigdy nie należały do miasta. Po zaprzestaniu działalności gospodarczej firmy i nieruchomości podlegały normalnym procesom likwidacyjnym/ upadłościowym. Zajmowali się nimi albo likwidatorzy albo syndycy.

        • 2 0

        • no i tak sie zajeli

          ze nic tam sie nie dzieje...

          • 0 1

  • teraz o plusach wspolczesnych architektow : (2)

    1.budowa mostu wantowego na Przerobce , budowa lini tramwajowej na Chelm i Morene to wcale nie nowe pomysły - byly planowane duzo wczesniej i chwała RM ze wykorzystały te możliwości .
    2 budowa stadionu na miejscu ktore do niczego nie sluzylo , zagospodarowanie terenow na granicy Gdanska i Sopotu tez zasługuje na wpis .
    3.obwodnica południowa !!! i koncepcja z tunelem - zato nalezy sie pochwala bo to wspolne dzialania RM i wladz wojewódzkich
    4. Dziennikowi Baltyckiemu nalezy sie podziękowanie za lobbowanie na rzecz budowy A1

    • 22 2

    • (1)

      DB nie przyspieszyl budowy a1 nawet o dzien. Od zawsze byl taki harmonogram jej budowy.

      • 5 5

      • w czasie kiedy DB zaczol prowadzić wywiady z politykami i urzędnikami nawet nie wiadomo bylo kiedy zaczna budowe , bo budowa zaczyna sie kiedy wjada maszyny budowlane i robotnicy zaczna robote , a nie jak jakis pan z okienka zacznie gadać coś o budowaniu

        • 5 1

  • Za każdą reklamę wielkoformatiową - dożywocie

    Za wielkie banery i balony reklamowe Targu Węglowym - kara śmierci w pobliskiej Katowni.
    A tak na poważnie, to trudno o brzydszą przestrzeń publiczną w Europie. No, ale jaka władza miasta, takie porządki.

    • 20 3

  • Ten syf to stan umysłu

    Chaos, wygwizdowo, bez choników i ścieżek rowerowych. Drzewa ani jednego, małej architektury - za grosz. Las - o 10 km na horyzoncie. Taka jest współczesna wizja Gdańska. Tak wygląda katastrofa. Ale to w Urzędzie Miasta stan umysłu. Podobnie jak w napompowanych własnym ego pracowniach architektonicznych i u kretynów, którzy nie wiadomo dlaczego nazywają się inwestorami.

    • 21 3

  • Ruiny

    Te ruiny na Wyspie Spichrzów przypominały tak jakby wojnę i np.tam się chronili żołnierze

    • 4 1

  • Maciej Lorens? A nie przypadkiem Piotr Lorens?

    Odpowiedź redakcji:

    Dziękujemy za sugestię. Treść została poprawiona.

    • 5 1

  • A teraz pojdzcie do Biura Rozwoju Gdanska i zobaczcie ile z tych chorych wizji nadal jest aktualnych tylko z lekkimi korektami planow.

    • 14 3

  • Adamowicz i Panowie z Puby i Restauracje...fajny ukladzik jeden z wielu w miescie...

    • 6 3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane