Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Historia fabryki mydła z Oliwy

Jakub Gilewicz
21 sierpnia 2016 (artykuł sprzed 7 lat) 
Opinie (89)
Najnowszy artykuł na ten temat Zapomniane kopalnie Trójmiasta: "Bursztynowe Kule" w Gdyni
Fragment rachunku Fabryki Mydła i Sody Bruno Toercklera w Oliwie. Dokument z początku XX wieku. Fragment rachunku Fabryki Mydła i Sody Bruno Toercklera w Oliwie. Dokument z początku XX wieku.

Fragment rachunku Fabryki Mydła i Sody Bruno Toercklera w Oliwie. Dokument z początku XX wieku.

W Polsce znane jest mydło z jeleniem, tymczasem w Oliwie przez dekady produkowano mydło z łabędziem. Historię lokalnej fabryki mydła i sody zbadał Piotr Leżyński, pasjonat historii Oliwy.



Znasz historyczne ciekawostki na temat swojej dzielnicy?

Choć łabędź ma ponad pół wieku, ma się dobrze. Płynie pośród fal na ścianie. Ścian jest łącznie sześć, a jedną z nich podzielono na trzy części. Środkową zajmuje dostojny ptak, a na dwóch bocznych odciśnięto identyczne napisy: Państwowa Fabryka Chemiczna Nr 2 Gdańsk-Oliwa.

- Mydło z wizerunkiem łabędzia było wizytówką tutejszej fabryki. I to nie tylko w czasach PRL-u, ale przede wszystkim na długo przed wojną. W Oliwie działała wtedy fabryka mydła Bruno Toerckler Seifenfabrik - wyjaśnia Piotr Leżyński, który od lat bada dzieje zakładów przemysłowych na terenie Oliwy.
Jak tłumaczy Leżyński, pierwsza fabryka mydła działała już w drugiej połowie XIX wieku w opuszczonej zajezdni tramwajowej przy dzisiejszym skrzyżowaniu Grunwaldzkiej i Pomorskiej zobacz na mapie Gdańska. Tyle że - jak przyznaje badacz - niewiele o niej wiadomo.

Kolejną fabrykę założył z kolei Bruno Toerckler. Wiedzę o produkcji mydła zdobywał na praktykach m.in. w Dreźnie, Monachium i Kassel. Po czym na przełomie 1894 i 95 roku młody przedsiębiorca postanowił wybudować wytwórnię mydła w Oliwie przy Danziger Straße 13, czyli przy obecnej al. Grunwaldzkiej 497 zobacz na mapie Gdańska.

Rudowłosa kobieta i dwa łabędzie

Kostka mydła ze znakiem firmowym fabryki, czyli z łabędziem na falach. Kostka mydła ze znakiem firmowym fabryki, czyli z łabędziem na falach.

Kostka mydła ze znakiem firmowym fabryki, czyli z łabędziem na falach.

Fabryka poza mydłem produkowała również sodę, która służyła m.in. jako środek piorący. Jak ustalił Leżyński, Bruno Toerckler rozbudowywał i modernizował swoją fabrykę. Ponadto firma posiadała charakterystyczny znak towarowy.

Przeczytaj też: Opowieść o największej fabryce dawnej Oruni

- Był to wizerunek łabędzia. W 1939 roku wraz z fabryką przejęła go spółka Thomson-Pilo, która kontynuowała produkcję mydła. Z tamtych czasów pochodzi zresztą reklamowa grafika, na której można zobaczyć znak firmowy. Uśmiechnięta rudowłosa kobieta trzyma w dłoniach kolorowe opakowanie, a na nim widać właśnie dwa białe łabędzie - opowiada badacz dziejów Oliwy.
Przeczytaj również: Wspomnienie o dawnej cegielni w Bysewie

I choć po zakończeniu II wojny światowej fabryka stała się własnością państwa, łabędź przetrwał nacjonalizację. Dowodem jest choćby podłużna kostka mydła z łabędziem pośrodku jednej ze ścian prostopadłościanu.

Nowe nazwy fabryki i środki owadobójcze

Łabędź więc trwał, a zmieniały się nazwy. W 1946 roku była to Fabryka Chemiczna Nr 2, a już od połowy 1947 działała jako Fabryka Środków do Prania.

Przeczytaj także: Tu prało pół miasta. Historia przedwojennej pralni z Oruni<

- Później, bo w 1956 roku były to natomiast Gdańskie Zakłady Chemiczne. Nadal produkowały mydło z łabędziem, a od początku lat 60. wytwarzały również prezerwatywy. Później do nazwy zakładów dodano "Fregata", a następnie "Organika-Fregata" - wylicza Leżyński.
Przeczytaj też: Historia dawnego browaru we Wrzeszczu

Obecnie na terenie przedwojennej fabryki mydła i sody działa firma "Fregata". Produkuje ona m.in. środki gryzonio- i owadobójcze, a także środki ochrony roślin.

Kilkoro pracowników Państwowej Fabryki Chemicznej nr 2 w Gdańsku Oliwie. Zdjęcie z 1950 r. Kilkoro pracowników Państwowej Fabryki Chemicznej nr 2 w Gdańsku Oliwie. Zdjęcie z 1950 r.

Kilkoro pracowników Państwowej Fabryki Chemicznej nr 2 w Gdańsku Oliwie. Zdjęcie z 1950 r.

Miejsca

Zobacz także

Nieistniejące zakłady - historia/opowieści/ciekawostki historyczne (11)

Opinie (89) 6 zablokowanych

  • 2016-08-21 17:30

    To było chyba W 1988 roku, robiono remont budynku AMG znanego z Mydła Spanera (1)

    Na strychu robotnicy znaleźli 2 skrzynie, w jednej były szklane negatywy w pudełkach z naklejkami firmy Agfa a w drugiej skrzyni były kartki z grubszego papieru, na nich fotka z antropologicznymi wykresami, dane osobowe - wszyscy pochodzili z Pomorza i z Gdańska. Wyglądali na ludzi z Kurkowej, takie odniosłem wrażenie.

    Robili badania by wykazać niższiośćSłowian pewnie.

    Później zniknęła tablica a potem budynek praktycznie rozebrano i postawiono od nowa, dzisiaj tam studenci się uczą, gdyby rzecz dotyczyła Żydów to jednej cegły by tam nie pozwolili ruszyć i zrobiliby Muzeum...

    Biskupia.

    7 lat

    • 12 1

    • 2016-08-21 18:06

      Kolejna miejska legenda!

      7 lat

      • 1 2

  • 2016-08-21 17:52

    z łabędziem?

    Produkuje ona m.in. środki gryzonio- i owadobójcze, a także środki ochrony roślin z łabędziem?

    7 lat

    • 1 2

  • 2016-08-21 14:25

    Nie mam sił i chęci do pisania w tej materii

    a miałbym dużo do napisania...

    dr Spaner w Forum Rdunia

    7 lat

    • 4 5

  • 2016-08-21 09:12

    Mydło wszystko umyje (7)

    Nawet uszy i szyję.
    I podróżujących komunikacją miejską.

    Schabowy

    7 lat

    • 93 4

    • 2016-08-21 12:13

      podróżujący samochodami też się nie myją :) (1)

      7 lat

      • 5 3

      • 2016-08-21 14:17

        ale to akurat nikomu nie wadzi!

        7 lat

        • 7 1

    • 2016-08-21 09:24

      Mydło lubi zabawę (2)

      7 lat

      • 7 2

      • 2016-08-21 14:15

        Skoro:
        twoja mama mówi że kiedyś ludzie bardziej śmierdzieli
        i
        twoja mama jest człowiekiem
        to:
        sama kiedyś bardziej śmierdziała
        i
        mówi prawdę, że kiedyś bardziej ludzie śmierdzieli, bo wie to z autopsji :)

        czysta logika pozdrawiam!

        7 lat

        • 1 7

      • 2016-08-21 09:25

        Moja mama mowi ze kiedys ludzie bardziej smierdzieli....

        7 lat

        • 14 2

    • 2016-08-21 09:15

      (1)

      Oczywiście.Ostatnio jadę rano autobusem a facett tak śmierdział potem ,że aż cofało!

      szpilek

      7 lat

      • 15 2

      • 2016-08-21 14:12

        skoro śmierdział potem, to mogłeś mu przedtem zwrócić uwagę. tak na przyszłość, gdybyś oczywiście wiedział co będzie potem, ale skoro jeszcze było to przedtem, to rzeczywiście możesz tylko wylać swoje żale i zaśpiewać "potem z łoskotem się przejdę Sopotem"

        7 lat

        • 6 2

  • 2016-08-21 13:57

    ..kiedys to cos w oliwie produkowano. Dzis biurowce stawiaja..szklane domy..gdzie papierki sie przerzuca i czaruje komputery.

    7 lat

    • 11 1

  • 2016-08-21 09:25

    (5)

    To prawda ,że Niemieckie środki czystości to klasa sama w sobie! Nawet proszwk Persil jest rewelacyjny.

    szpilek

    7 lat

    • 31 13

    • 2016-08-21 13:27

      polski producent

      Pollena Ostrzeszów, Biały Jeleń.

      7 lat

      • 5 0

    • 2016-08-21 10:02

      Precz stąd folksdojczu, szpilek won do swoich. (1)

      7 lat

      • 11 12

      • 2016-08-21 10:05

        No ale ja jestem u siebie ! Moi przodkowie mieszkali w tym regionie od wielu wiekòw!

        sz

        7 lat

        • 11 10

    • 2016-08-21 09:41

      Prawda. Proszek kupiony u Niemców a proszek nasz...
      Druga sprawa,że niedawno wykryli u nas podrabiaczy persila. Absolut z dobrego marketu zamarza...fajki z naszą banderolą,ale pewnie produkowane na wschodzie...

      7 lat

      • 3 6

    • 2016-08-21 09:27

      Pechzill

      Pechzill

      7 lat

      • 6 3

  • 2016-08-21 09:03

    fantastycznie (2)

    Z rana taki hit poczytac

    7 lat

    • 52 11

    • 2016-08-21 10:05

      dlaczego nie uzywasz mydla ? bo widzimy ze masz brudne i zólte palce ? (1)

      mydlo sluzy wlasnie do tego abys umyl rece i zasiadl do komputera czysty . Jak mozna pisac na forach majac brudne palce ? to brak kultury i szacunku do czytelnikow twoich wpisow. Idz do lazienki i umyj rece .

      7 lat

      • 10 9

      • 2016-08-21 11:36

        i bardzo słusznie że nie uzywa

        skoro palce żółte znakiem grzybica. A grzyba wiadomo że należy zasuszyc

        7 lat

        • 2 7

  • 2016-08-21 09:24

    A co z prywatnym transportem przed wojną

    I po wojnie oraz zlodziejskim metodom konfliskat samochodów ciężarowych. Bo na te socjalistyczne władze miały ochotę.

    7 lat

    • 17 2

1
2
3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (11)

Najczęściej komentowane

Chcieli przebudować Świętojańską. Nie było chętnych

Nie było ofert na przebudowę Świętojańskiej

Wyścigi na Grunwaldzkiej. Zablokowali stację, posypały się mandaty

Znów były wyścigi na al. Grunwaldzkiej

więcej

Najczęściej czytane