Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Młodzież z Trójmiasta w czasie stanu wojennego

Rafał Borowski
13 grudnia 2015 (artykuł sprzed 8 lat) 
Opinie (420)

Inscenizacja manifestacji i starć z ZOMO z okresu stanu wojennego

Choć na ogół sądzi się, że w stanie wojennym protestowali głównie robotnicy-związkowcy, oraz związani z nimi intelektualiści, duży udział w antyrządowych demonstracjach mieli ludzie naprawdę młodzi: nie tylko studenci, ale także licealiści.



Czy stan wojenny uchronił Polskę przed większym złem?

W mroźny poranek 13 grudnia 1981 roku, zamiast programu dla dzieci "Teleranek", TVP wyemitowała orędzie gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Ubrany w wojskowy mundur generał oznajmił milionom Polaków, że na terenie całego kraju wprowadzono stan wojenny.

Czytaj także: Stan wojenny oczami 12-latka

Dla niezaangażowanej w politykę części Polaków nie miało to może wielkiego znaczenia, ale dla dużej części społeczeństwa stało się jasne, że władza wypowiedziała wojnę powstałej niewiele ponad rok wcześniej "Solidarności" i próbuje w ten sposób zdławić demokratyczne przemiany.

Wbrew przestrodze władz PRL o zbliżającej się "ogólnonarodowej katastrofie", tysiące działaczy zdelegalizowanej właśnie "Solidarności" i jej sympatyków postanowiło stawić opór. Jednym z głównych przejawów stanu wojennego, zwanego pogardliwie "wojną polsko-jaruzelską", były antyrządowe manifestacje uliczne.

Gen. Wojciech Jaruzelski ogłasza wprowadzenie stanu wojennego



Młodzi ludzie w antyrządowych demonstracjach

O ile jednak powstanie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność" było zasługą przede wszystkim pokolenia trzydziestolatków, o tyle w manifestacjach w okresie stanu wojennego udział brała głównie młodzież. W Trójmieście, podobnie jak i w całym kraju, filarem antyrządowych demonstracji byli licealiści, studenci oraz młodzi robotnicy.

Starcia z milicją podczas manifestacji, która odbyła się 1 maja w centrum Gdańska. Na zdjęciu widać kilkunastoletnich chłopców. Starcia z milicją podczas manifestacji, która odbyła się 1 maja w centrum Gdańska. Na zdjęciu widać kilkunastoletnich chłopców.

Starcia z milicją podczas manifestacji, która odbyła się 1 maja w centrum Gdańska. Na zdjęciu widać kilkunastoletnich chłopców.

fot. Stanisław Składanowski/KFP

Potwierdzenie takiego stanu rzeczy odnajdziemy chociażby w prasie z okresu stanu wojennego, np. w artykule zamieszczonym na łamach "Głosu Wybrzeża" z 3 maja 1982. Jego autor odnotował, że "(...) ze smutkiem patrzyłem na młodych ludzi. A oni dominowali - nastolatki, uczniowie szkół średnich, studenci i młodzi robotnicy (...) Nie ich obwiniałem, bowiem w pochodzie wyraźnie widać było prowodyrów, tych, którzy wznosili pierwsze okrzyki, im bardziej pełne nienawiści dla władzy ludowej, tym lepiej podchwytywane przez ludzi młodych".

Władza zaogniła sytuację

Manifestacje organizowane przez podziemną opozycję podczas stanu wojennego odbywały się w miesięcznice wprowadzenia stanu wojennego, a także w święta narodowe i religijne. Spośród dziesiątek trójmiejskich demonstracji, na szczególne wyróżnienie zasługują pierwsza z nich, która odbyła się w Gdańsku wkrótce po orędziu gen. Jaruzelskiego, w dniach 16-17 grudnia 1981 roku.

Ta demonstracja była pierwszą reakcją na wprowadzony właśnie stan wojenny. Ponadto, na znaczny udział młodzieży w tejże manifestacji miały wpływ dwa dodatkowe czynniki. 15 grudnia, pod groźbą rozwiązania uczelni i wcielenia studentów do czynnej służby wojskowej, zawieszono studenckie strajki na Uniwersytecie Gdańskim, Politechnice Gdańskiej oraz w Wyższej Szkole Morskiej w Gdyni. Dzień wcześniej, 14 grudnia, Minister Oświaty i Wychowania wraz z Ministrem Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki podjęli decyzję o zawieszeniu zajęć w szkołach i na uczelniach.

Pierwsza śmiertelna ofiara stanu wojennego w Gdańsku

W trwających dwa dni demonstracjach w centrum Gdańska wzięło udział ok. 100 tys. osób. Władze nie miały zamiaru tolerować tego rodzaju "antysocjalistycznej działalności" i podjęły decyzję o spacyfikowaniu manifestantów. W zamieszkach zostało rannych ponad 300 osób, kolejne setki trafiły do aresztu.

Milicja, w tym oddziały ZOMO (Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej) użyła wówczas nie tylko pałek, armatek wodnych, petard i gazu łzawiącego, ale także broni palnej.

Czytaj także: Siedem ofiar stanu wojennego z Trójmiasta

Pociski wystrzelone przez ZOMO-wców z pistoletów maszynowych spod gmachu Komitetu Partyjnego PZPR trafiły cztery osoby. Jedną z nich był 20-letni Antoni Browarczyk. Chłopak wracał właśnie z praktyki w zakładzie elektromechanicznym przy ul. Wyczółkowskiego. Pocisk, który trafił go w twarz, dosięgnął go nieopodal wejścia do tunelu pod ul. Wały Jagiellońskie od strony pl. Kalinowskiego (obecnie to Targ Rakowy).

Tak ma wyglądać pomnik poświęcony ofiarom stanu wojennego, który być może już za rok stanie w miejscu, gdzie kula dosięgnęła Antoniego Browarczyka. Tak ma wyglądać pomnik poświęcony ofiarom stanu wojennego, który być może już za rok stanie w miejscu, gdzie kula dosięgnęła Antoniego Browarczyka.

Tak ma wyglądać pomnik poświęcony ofiarom stanu wojennego, który być może już za rok stanie w miejscu, gdzie kula dosięgnęła Antoniego Browarczyka.

Po przewiezieniu do Szpitala Wojewódzkiego przy ówczesnej ul. Świerczewskiego (obecnie ul. Nowe Ogrody), lekarze stwierdzili u rannego poważnie obrażenia wewnętrzne. Kula uszkodziła m.in. pień mózgu. Po sześciu dniach Antoni Browarczyk zmarł. Był pierwszą, śmiertelną ofiarą stanu wojennego w Gdańsku i jedyną, która poniosła śmierć podczas dwudniowych manifestacji w grudniu 1981 roku.

Pomimo przeprowadzonego i wznowionego po 1989 roku śledztwa, nigdy nie udało się ustalić milicjanta, który zabił Browarczyka.

Liczba ofiar stanu wojennego trwającego od 13 grudnia 1981 r. do 22 lipca 1983 r. nie jest dokładnie znana. Działająca w 1989 sejmowa komisja badająca działalność MSW w PRL, stwierdziła, że spośród 122 niewyjaśnionych przypadków zgonów działaczy opozycji w tym okresie na terenie całego kraju, 88 miało bezpośredni związek z działalnością funkcjonariuszy MSW.

Przypomnijmy, że wydarzenia Grudnia 1970, które miały miejsce tylko w czterech miastach Wybrzeża: Szczecinie, Gdyni, Gdańsku i Elblągu, przyniosły śmierć 41 osobom.

Zobacz także

więcej artykułów (1071)

Opinie (420) ponad 10 zablokowanych

  • 2022-12-13 07:26

    Pamiętam gaz na ulicach

    Zomowcow, ciężarówki z wojskiem, smutnego dyktatora w TV z ciemnymi okularami, puste półki w sklepach, kolejki za papierem toaletowym, zapisy i kolejki w sklepach na odkurzacz czy dywan.

    1 rok

    • 1 0

  • 2022-12-13 07:25

    Nigdy więcej Peło i słupów z Berlina

    1 rok

    • 2 2

  • 2022-12-13 07:24

    Pilnujmy Polski Ryże wróciło i możemy mieć to znowu

    1 rok

    • 2 3

  • 2015-12-13 09:15

    (22)

    Przeżyliśmy stan wojenny. Przeżyliśmy "rządy" PO. Wszystko przeżyjemy.

    majak zsz

    8 lat

    • 221 135

    • 2022-12-13 07:23

      Dlatego trzeba natychmiast zdelgalizowac Peło i uznać tak jak PZPR

      1 rok

      • 0 0

    • 2015-12-13 09:48

      (10)

      Ale czy przezyjemy obecne rzady?

      ex

      8 lat

      • 13 12

      • 2015-12-13 09:52

        Nie bój się leming (9)

        Zawsze możesz wyjechać skoro tak się boisz

        8 lat

        • 13 19

        • 2021-12-13 18:03

          Gdzie mam jechac lajzo? Tam, gdzie getsapowski NSZ spierdzielal w 45R.?

          2 lata

          • 0 0

        • 2015-12-13 10:00

          Ja się nie boję (5)

          Ale Polski mi trochę szkoda

          Mroczny pogromca gimbazy

          8 lat

          • 13 13

          • 2015-12-13 10:22

            To dziwne masz obawy (4)

            Polska wreszcie jest w dobrych (polskich) rękach. PO i komuchy sukcesywnie odsuwane od władzy...no chyba że właśnie tego się boisz ;)

            ja

            8 lat

            • 10 16

            • 2015-12-13 12:05

              Komuchy odsuwane od władzy - chyba żartujesz!!!!!

              Ilu komuchów PiS ma teraz w swoich szeregach, ilu na prezesów Państwowych spółek powpychało - a to jeszcze nie koniec. Nawet w SLD tylu komuchów nie było na wysokich stołkach co od miesiąca w PiSie.

              s77

              8 lat

              • 6 7

            • 2015-12-13 10:46

              Masz tak zryty beret że szkoda gadać. . (2)

              pis to pzpr bis. Aż sie w nim roi od komuchów. Ale nawiedzony kłamczyński i jego pacynki na sznurkach, duda i straszydło to dla ciebie zbawcy narodu. Jeszcze zaryczysz baranim głosem.

              8 lat

              • 13 11

              • 2015-12-13 10:54

                Masz tak zryty beret że szkoda gadać... (1)

                po to pzpr bis. Aż się w niej roi od komuchów. Ale nawiedzony tusk i jego pacynki na sznurkach, komor i kopara to dla ciebie zbawcy narodu. Dziwne że jeszcze nie zaryczałeś baranim głosem. Baranie.

                8 lat

                • 9 11

              • 2015-12-13 11:33

                prawda w oczy kole co?

                8 lat

                • 6 1

        • 2015-12-13 10:09

          bylem, wróciłem ;)

          nie mam zamiaru już opuszczać mojego kraju, bo to jest mój kraj. Jeśli ty masz ochotę to droga wolna ;) Nie raz już w swojej historii Polacy spierali się między sobą, czego dowodem są choćby rozbiory, ale inne wstydliwe wydarzenia z naszej historii. Nie jesteśmy na szczęscie pod tym względem wyjątkowi (wyjątkowo głupi): w wielu europejskich krajach mieliśmy do czynienia z wojnami domowymi, czego nam jak dotąd na szczęście udało się jeszcze uniknąć...

          8 lat

          • 11 2

        • 2015-12-13 10:01

          Ja się nie boję i nie wyjadę. Najwyżej pójdę z innymi na kopach wyrzucić ze stołków pisowską władzę, jeżeli będzie rozwalać nasze państwo.

          8 lat

          • 10 15

    • 2015-12-13 09:27

      petru bankster ,zrobil z Polakow ,niewolnikow kredytowych (2)

      niszcza ,knuja ,kombinuja ,a i tak maja zwolenikow z po sld i innych antypolskich partii

      rac

      8 lat

      • 28 31

      • 2021-12-13 18:01

        Wiem, kto jes Moraiwecki, prezes banku, ktoru najwiecej dal kredytow bankowych, a kto jesyt Petru?

        2 lata

        • 1 0

      • 2015-12-13 10:26

        Nie tłumacz tego pożytecznym idiotom z kolebki solidarności i POnowoczesnej bo i tak nie zrozumieją.

        8 lat

        • 13 8

    • 2017-12-13 14:27

      Pomódl się do Waszego guru Kaczora i Rydzyka

      bo z czasem będzie ci wstyd ,że na Pis głosowałeś burolu

      Adam

      6 lat

      • 1 2

    • 2017-12-13 12:05

      nie jestem pewien

      Antonio z OTK może nas jednak załatwić jak wypowiemy wojnę EU przez zdradzieckiego,podłożonego przez Tuska kornika .

      6 lat

      • 1 4

    • 2015-12-13 09:29

      oby! (1)

      bo nawet jeśli pan Antoni wypełni rozkaz pana prezesa i wyprowadzi wojska na ulicę, to prawdopodobnie zajmie tylko Trybunał Konstytucyjny i inne urzędy. Zginie góra 100 osób, ale to Tadzio Rydzyk się za nich pomodli i będzie git ;) Wtedy się intronizuje Chrystusa na Króla Polski, który jako dość zapracowany nie będzie miał czasu na Polskę, więc na regenta wyznaczy prezesa i wrócimy do naszej chwały i potęgi z XVI wieku. Ziobro z Antkiem dostaną ten wymarzony atom i zajmą Kreml, dzięki czemu piwo na Krymie będzie po 2,5 zł. Zapanuje pokój i dobrobyt, wiek emerytalny się obniży do 55 lat, 3 mln mieszkań będą ogrzewane polskim węglem, które kupimy z budżetu od naszych kopalni. Węgiel będzie dostarczany do domów helikopterami, których nie kupimy od Francuzów, tylko sami zaprojektujemy i wybudujemy - w końcu specjalistów od lotnictwa jest u nas mnóstwo. Kadłuby helikopterów będą z blachy od puszek po powie a na ich pokładach podawane będą parówki.

      Joachim Czyściński

      8 lat

      • 24 18

      • 2015-12-24 10:14

        do oby!

        halo! halo! pan się obudzi lekarstwo przyniosłam.Proszę POpić i przełknąć.Tak pasy narazie tylko poluźnione,zdejmę jak leki zaczną działać .Tak za godzinkę.

        jur52

        8 lat

        • 3 3

    • 2015-12-13 09:21

      (2)

      wpis na poziomie półgłówka z PiSu

      8 lat

      • 32 36

      • 2015-12-13 10:55

        hejt poziom leming. Co gorsze? Chyba jednak leming

        8 lat

        • 12 4

      • 2015-12-13 09:25

        Wpis na poziomie pseudointelektualisty z PO.

        Można tak pisać w nieskończoność, tylko po co? Między nami normalnymi ludźmi nie ma sensu przenosić bezsensownej kłótni przeciętniaków z sejmu.

        Jest niedziela

        8 lat

        • 33 20

  • 2022-12-13 07:23

    teraz zdolniejsi i bogatsi wprowadzają swiatowy ład

    rozkręcają się. Był terroryzm i w ramach walki wprowadzili inwigilację. Pandemia wprowadziła zamordyzm i strach, teraz sterują wojną która się rozwinie a przy jej pomocy rozwalą gospodarkę światowa by głodem zawładnąć światem.

    jarek

    1 rok

    • 0 3

  • 2022-12-13 07:23

    Browarczyk

    Przecież on został postrzelony na rogu Huciska i Wałów( tam gdzie Żabka) i potem dopiero milicyjną Nyską przewieziony na skwer vis a vis Lotu

    Ala

    1 rok

    • 2 0

  • 2022-12-13 07:23

    A PO chowała gen. Jaruzelskiego z honorami trzeba o tym pamiętać przed wyborami co złego nam zrobili

    1 rok

    • 3 0

  • 2015-12-13 09:51

    (9)

    Pamiętam te manifestacje z tamtych lat, mialem wtedy 10 lat, konczyly się zawsze zdemolowanym sklepem mojego taty, wszystkie szyby w okolicy były wybite, co można było ukraść to ukradzione. Dlatego inaczej pamiętam tamte czasy

    8 lat

    • 27 15

    • 2015-12-13 09:56

      widze tatus donosił i miał ciepła posadke (3)

      bo w tamtych latach miec wlasny sklep no no pewnie na swieta zawsze miales wszysko ale 99% społeczenstwa nie mialo nic wiec mam gdzies to co Ty pamietasz...

      8 lat

      • 6 22

      • 2022-12-13 07:19

        Co

        Ty wiesz o życiu jak Ciebie nawet w planach nie bylo

        1 rok

        • 0 0

      • 2015-12-13 10:02

        Tatuś nie donosił (1)

        to tacy jak Ty donosili na tych co im się lepiej powodziło. Z nienawiści szczególnie do "prywaciarzy" tacy jak Ty niszczyli dorobek tych ludzi.

        Tak było

        8 lat

        • 20 4

        • 2022-12-13 06:47

          Napisał nasz ulubiony misiowy rozumek:)

          1 rok

          • 0 1

    • 2021-12-13 16:35

      (1)

      Twoj tatełe wtedy tez protestowal przed telewizorem. Teraz od 30 lat oddaje glos na PC PIS i tego typu zlodzieji.

      2 lata

      • 1 2

      • 2022-12-13 06:48

        Nie pij już tego świństwa. Szkodzi ci nie tylko na głowę, jak widać.

        1 rok

        • 0 0

    • 2022-12-13 06:44

      Twoja wypowiedź jasno pokazuje, że niewiele rozumiałeś, bo byłeś zbyt mały. Dlatego zawęziłeś temat do spraw rodziny i twojego, o czym się mówiło, w domu.

      1 rok

      • 0 0

    • 2015-12-13 10:24

      Szyby...

      wybijali prowokatorzy przebrani za stoczniowców. Potem w Dzienniku Telewizyjnym mówiło się o rozruchach chuligańskich. Tyle w temacie.

      mamidło

      8 lat

      • 10 4

    • 2015-12-13 10:14

      Lenie śmierdzące ze stoczni protestowały, którym obalenie komuny ostatecznie wyszło bokiem. Stocznie podupadły, a ci którzy ostali się w zawodzie zasuwają na umowach śmieciowych, a młodsi tyrają w stoczniach ale norweskich i szwabskich.

      8 lat

      • 3 2

  • 2022-12-13 07:06

    Pytanie

    Ilu mlodych Polaków odmówiło wtedy służby w sowieckim Ludowym Wojsku Polskim?

    1 rok

    • 2 0

  • 2015-12-13 09:29

    prowokatorzy z ub udają działaczy organizacji katolickich (5)

    marasca

    8 lat

    • 110 17

    • 2015-12-13 10:53

      UB,SB to szlam ludzki z rodzin patologicznych . (3)

      do UB wstepowali tylko menele i menty umyslowe . Zwykli zdrajcy sluzalczyki i sprzedawczyki bez mozgu z nizin spolecznych .UB i SB to byla organizacja przestepcza i nalezy dzis odebrac tym ludziom i ich rodzinom wszelkie swiadczenia i emerytury. i ci ludzie powinni juz byc za kratami i nie wazne czy maja 80 czy 100 lat ................''Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) organ bezpieczeństwa wewnętrznego o statusie ministerialnym, zorganizowany w czasie budowy dyktatury komunistycznej w powojennej Polsce na polecenie i pod dyktando władz radzieckich. Obok tzw. Informacji Wojskowej, odpowiedzialne za masowe krwawe represje na obywatelach w okresie stalinizmu. W terenie Ministerstwo reprezentowały podległe mu Urzędy Bezpieczeństwa Publicznego, dlatego potocznie te instytucje były określane skrótem UB..1 stycznia 1945 roku Józef Stalin przekształcił lubelski komitet PKWN w Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej, a Resort Bezpieczeństwa Publicznego w Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego (MBP). Trzy miesiące później Komitet Centralny Polskiej Partii Robotniczej określił pożądane proporcje jeden funkcjonariusz ministerstwa na dwustu obywateli.Aparat radzieckich organów bezpieczeństwa publicznego w PRL działająca w latach 1945-1971 w Polsce, struktura organizacyjna organów bezpieczeństwa państwowego ZSRR.Organy bezpieczeństwa publicznego PRL znajdowały się pod całkowitą kontrolą NKWD. Pierwszym głównym radzieckim doradcą przy MBP był twórca polskich i wschodnioniemieckich organów bezpieczeństwa, 6 marca 27 kwietnia 1945 komisarz Bezpieczeństwa Państwowego II rangi a od 9 lipca 1945 gen. płk Iwan Sierow ( ), który zajmował oficjalnie stanowisko Doradcy NKWD ZSRR przy MBP Polski, kolejnym''

      8 lat

      • 23 1

      • 2015-12-14 02:12

        (1)

        Tiry na tory!

        lewak

        8 lat

        • 1 3

        • 2022-12-13 07:02

          Odkąd pamiętam, to mój dziadek wchodził po grzbietach takich jak ty na konia.

          1 rok

          • 0 0

      • 2017-12-13 14:30

        Ale jedno pamiętaj takie śmieci są w każdej partii bez wyjątku

        nie wymieniaj w jakiej jest ich najwięcej ,bo wtedy będziesz tylko kłamać

        pola

        6 lat

        • 1 0

    • 2015-12-13 10:51

      z pewnos\ią..oni są wyszkoleni i wiedzą jak co rozwalić,jak każdego zdskredytować....podłe świnie

      iza

      8 lat

      • 10 0

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (1071)

Najczęściej komentowane

Lechia Gdańsk świętuje szósty awans do ekstraklasy. Powitanie drużyny pod stadionem

Powitanie Lechii pod stadionem

Arka Gdynia - Zagłębie Sosnowiec 1:0. Olaf Kobacki na punkt przybliżył awans

Arka o punkt od awansu do ekstraklasy LIVE!

więcej

Najczęściej czytane