• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Co zamiast projektu Nowego LOT-u? Dwie przeciwstawne wizje

Ewa Budnik
25 listopada 2017 (artykuł sprzed 6 lat) 
Propozycję KD Kozikowski Design krytycy atakują zazwyczaj z dwóch stron: jedyni oczekują odbudowania hotelu Danziger Hof, inny domagają się architektury ikonicznej, która stanie się symbolem miasta (jak nowa filharmonia w Hamburgu). Propozycję KD Kozikowski Design krytycy atakują zazwyczaj z dwóch stron: jedyni oczekują odbudowania hotelu Danziger Hof, inny domagają się architektury ikonicznej, która stanie się symbolem miasta (jak nowa filharmonia w Hamburgu).

Krytycy projektu, który zdobył drugą nagrodę w konkursie na następcę budynku LOT-u, dzielą się na dwie kategorie: tych, którzy domagają się odbudowy hotelu Danziger Hof i tych, którzy domagają się w tym miejscu odważnej, nowoczesnej architektury. Pokazujemy więc, o czym marzą przedstawiciele obu grup.



Jaka powinna być przyszłość zabudowy przy Wałach Jagiellońskich?

Dyskusja o następcy stojącego przy Wałach Jagiellońskich budynku LOT trwają nieprzerwanie od momentu, gdy ogłoszono wyniki konkursu architektonicznego na jego następcę, czyli od połowy października.

Czytaj także: Nowy budynek LOT będzie miał nowoczesną architekturę

W tej sprawie głos zajęli już wszyscy: inwestor, autor najwyżej ocenionej pracy, sędziowie konkursowi, historycy sztuki, architekci. Także mieszkańcy Trójmiasta, którzy pod naszymi artykułami na ten temat regularnie zostawiają dziesiątki, a nawet setki opinii na ten temat.

Ponieważ nie powstał jeszcze projekt budowlany i nie wydano pozwolenia na budowę, wszystkie dyskusje mają sens. Skończy się on dopiero w momencie, gdy inwestor twardo powie: "buduję".

Wydaje się, że krytyków projektu powstałego w pracowni Kozikowski Design, który - jak wynika z deklaracji inwestora - ma największą szansę na realizację, można z grubsza podzielić na dwie kategorie:

  1. tych, którzy chcieliby odbudowania w tym miejscu dawnego hotelu Danziger Hof
  2. tych, którzy woleliby w tym miejscu zobaczyć odważną, nowoczesną architekturę.

Zobaczmy, czego pragną i jedni, i drudzy.

Pół wieku, które zapadło w pamięć

Hotel Danziger Hof (czyli Gdański Dwór), za rekonstrukcją którego opowiada się wielu zwykłych mieszkańców Gdańska, wybudowany został pod koniec XIX wieku, w 1898 r.

Otworzenie czytelnej od strony Wałów Jagiellońskich kompozycji: Brama Wyżynna otoczona dwoma proporcjonalnie porównywalnymi budynkami jest jednym z założeń istniejącego planu zagospodarowania przestrzennego. Ilustracja ze zbiorów Mirosława Baski. Otworzenie czytelnej od strony Wałów Jagiellońskich kompozycji: Brama Wyżynna otoczona dwoma proporcjonalnie porównywalnymi budynkami jest jednym z założeń istniejącego planu zagospodarowania przestrzennego. Ilustracja ze zbiorów Mirosława Baski.
Okazały gmach stanął przy zupełnie nowym ciągu komunikacyjnym powstałym na zasypanej miejskiej fosie. Został zaprojektowany przez pracownię z Berlina - pod kierownictwem architekta Carla Gause.

Okazała bryła hotelu zajęła miejsce po lewej stronie od Bramy Wyżynnej. Obiekt nie był wyższy niż sąsiednia Wieża Więzienna zespołu Katowni, swoją skalą komponował się też ze stojącym od 1906 roku po prawej stronie Bramy Wyżynnej gmachem Banku Rzeszy (dziś budynek Narodowego Banku Polskiego). W jego parterze, częściowo pod arkadami, funkcjonowały lokale gastronomiczne i usługowe, wyżej hotel.

Bogato zdobiona elewacja Danziger Hof nawiązywała do gdańskich kamieniczek. W latach 30. XX w Brytyjsko-Polski Bank Handlowy dobudował od strony dzisiejszych Wałów Jagiellońskich dodatkową część, która wypaczyła oryginalną bryłę. Bogato zdobiona elewacja Danziger Hof nawiązywała do gdańskich kamieniczek. W latach 30. XX w Brytyjsko-Polski Bank Handlowy dobudował od strony dzisiejszych Wałów Jagiellońskich dodatkową część, która wypaczyła oryginalną bryłę.
Elewacja budynku była niezwykle bogato zdobiona w modnym ówcześnie stylu neorenesansowym, a dekoracje nawiązywały do gdańskich kamieniczek. Formę dachu rozrzeźbiały lukarny, a elewacje zdobne wykusze. Otoczone bogatymi balustradami balkony wsparte były na równie dekoracyjnych podporach z maszkaronami i płaskorzeźbami. Wyraźnie zarysowany był rytm zdobionych okien.

Gazetowa zapowiedź otwarcia hotelu z 1898 roku. Gazetowa zapowiedź otwarcia hotelu z 1898 roku.
Warto uświadomić sobie, że Danziger Hof usytuowany był przy niezbyt ruchliwej drodze, a przede wszystkim przy miejskim placu, na którym, otoczony przestrzenią, stał pomnik cesarza Wilhelma I Hohenzollerna (króla Prus i cesarza Niemiec). W całości ten układ jest dzisiaj nie do odtworzenia.

Wytyczne konkursu: ma być grzecznie

A czego oczekują zwolennicy nowoczesnej i odważnej zabudowy? Bez nadużywania słowa "ikona", wydaje się, że oczekują architektury niebanalnej, takiej która będzie na tyle charakterystyczna, by turyści robili tu sobie zdjęcia, a mieszkańcy umawiali się "pod [i tu miejsce na nową nazwę budynku]".

Pracownie architektoniczne, które zdecydowały się wziąć udział w konkursie organizowanym przez właściciela terenu, na którym stoi LOT, nie mogły pozwolić sobie na puszczenie wodzy fantazji. Ograniczał je regulamin i zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Przyjęcie rozwiązań nie uwzględnionych w planie możliwe było tylko w zakresie przedłużenia tunelu pod ulicą Wały Jagiellońskie w kierunku Złotej Bramy oraz zlokalizowania tymczasowego wjazdu do garażu podziemnego - do czasu wybudowania parkingu podziemnego pod Targiem Węglowym. To oznacza, że inwestor rozważał więc wystąpienie z wnioskiem o zmianę planu.

Tymczasem jury oceniając prace, które brały udział w drugim etapie restrykcyjnie sprawdzało zgodność proponowanej zabudowy z istniejącym planem.

Najistotniejsze dla architektów było wkomponowanie architektury w otoczenie istniejącego budynku LOT.

Po pierwsze wpisanie się w nieistniejący od czasów II Wojny Światowej układ tzw. przedbramia. Budynki te przed wojną stały przy reprezentacyjnym placu z pomnikiem. Teraz w tym miejscu przebiega ruchliwa miejska arteria. Może więc warto byłoby się zastanowić nad tym czy aby na pewno restrykcyjne dążenie do odtworzenia proporcji przywróci temu miejscu od lat zaburzoną proporcję i czy w ogóle jest to potrzebne.

Po drugie materiałowo architekci nawiązywali do czerwonej cegły z której zbudowane są Katownia, Bractwo św. Jerzego i budynek banku oraz piaskowca, którym obłożona jest brama Wyżynna i Teatr Wybrzeże. Trudno wyobrazić sobie, aby wojewódzki konserwator zabytków zgodził się w tym miejscu na dominację innego, bardziej nowoczesnego materiału.

Ikony zawsze łamią schematy

A jednak w Europie (nie wychodźmy poza Stary Kontynent) znane są przypadki wychodzenia poza narzucone schematy myślenia. Poniżej zebraliśmy kilkanaście przykładów nowoczesnych budynków europejskich, które powstały w dużych miastach i w otoczeniu architektury zabytkowej

  • <b>Belgia. Antwerpia. The Port House.</b> Przekształcenie i nadbudowa oryginalnego budynku straży pożarnej w nową siedzibę portu. Projekt Zaha Hadid.
  • <b>Glasgow. Riverside Museum od Transport.</b> Projekt Zaha Hadid.
  • <b>Mediolan. Bosco Vertical.</b> Dwa mieszkalne budynki mają wysokość 111 i 76 metrów. Budynki są ekologiczne. Posadzono tu 730 drzew i tysiące innych roślin. Projekt Boeri Studio.
  • <b>Londyn. 30 St Mary Axe.</b> Wieżowiec znajdujący się w City of London, głównej dzielnicy finansowej Londynu. Został zaprojektowany przez Normana Fostera. Rozpoznawalny jest nie tylko jego kształt, ale także dynamiczna elewacja.
  • <b>Szczecin. Filharmonia (na pierwszym planie - pod placem - Centrum Dialogu Przełomy.</b> Budynek ma przypominać szczyt góry lodowej. Przechodniów oburza albo zachwyca. Projekt Estudio Barozzi Veiga.

Podkreślmy: pokazane tu budynki nie są propozycją tego, co powinno stanąć w miejsce budynku LOT, lecz próbą pokazania, że w wielu miastach taka architektura jest nie tylko akceptowana, ale wręcz pożądana.

  • Odbudowywany Zamek Miejski w Berlinie (niedaleko Wyspy Muzeów) zostanie oddany do użytkowania w 2019 roku. Trzy jego fasady są rekonstruowane, jedna współczesna.
  • <b>Hamburg, Hafen City.</b> Filharmonia nad Łabą. Wielofunkcyjny obiekt nad rzeką Łabą, w miejscu całkowicie zniszczonego w czasie II wojny światowej spichlerza. Pomysłodawcami przebudowy spichlerza byli architekt Alexander Gerard i historyczka sztuki Jana Marko. Po odrzuceniu pomysłu przez władze miasta oboje uzyskali wsparcie architekta Jacques'a Herzoga, który naszkicował też pierwszy zarys bryły budowli z nadbudową w kształcie fali albo żagla. Jego biuro zaprojektowało znajdującą się wewnątrz salę koncertową. Budynek ma 110 m wysokości.
  • <b>Herford, Niemcy. Muzeum Sztuki Współczesnej MARTa.</b> Charakterystyczny budynek stanął na działce pomiędzy secesyjnymi kamienicami. Projekt Frank Gehry.
  • <b>Londyn. Ratusz miejski.</b> Budynek stanął nad brzegiem Tamizy  w sąsiedztwie zabytkowego mostu Tower Bridge. Projekt Norman Foster.
  • <b>Paryż. Budynek Muzeum Fundacji Louisa Vuittona w Lasku Bulońskim.</b> Projekt Frank Gehry.
  • <b>Rotterdam. Markthal.</b> Hala targowa w centrum miasta. Powyżej biura i mieszkania. Projekt MVRDV.
  • <b>Rzym. Muzeum Sztuki Nowoczesnej MAXXI.</b> Przestrzeń budynku wewnątrz jest równie "skomplikowana" jak jego bryła na zewnątrz. Projekt Zaha Hadid.

Opinie (355) ponad 10 zablokowanych

  • NIE (2)

    Żaden z projektów nie spełnia podstawowego kryterium - nie jest wizytówką Gdańska. To żenujące swą nijakością pudełka. Nie twierdzę, że Danziger Hof, choć może to byłoby dobre rozwiązanie, ale na pewno nie te okropne szklano-betonowe składaki. Zero oryginalnej myśli architektonicznej, zero poczucia ducha miejsca, zero zrozumienia, że to jest NAPRAWDĘ SZCZEGÓLNY PUNKT w Gdańsku. Nie ma takiego drugiego. Czy osoby odpowiedzialne za architekturę w Gdańsku tego nie rozumieją? Fala komentarzy jest naprawdę ogromna i jest to fala gremialnie na "NIE". I tym razem nie jest to hejterstwo, tylko autentyczne zatroskanie, że w tak wyjątkowym miejscu powstanie szklano-betonowy badziew.

    • 47 5

    • odbija sie zle zarzadzanie miastem od lat.

      • 6 0

    • Nie dla "Szklanej pułapki" !!!

      • 4 1

  • gdansk ma swoj CZOPEK i kopie sarkowagu z Czarnobila

    wzorem londynu budowa trwa w parku oliwskim, a druga budowa szekspirowszka ktorej zadne miasto nie zazdrosci

    • 15 3

  • .....i tak w kolko odgrzane kartofle ! ....a BASENOW jak nie ma tak nie ma !

    • 18 4

  • Pokazują zdjęcia tych budynków europejskich, a mi tylko żal się robi, że nie ma co liczyć na architekturę tej klasy. Właśnie zamiast Lotu powinno zostać zbudowane coś takiego, co pokazano jako przykład architektury nowoczesnej, a nie taka cienizna- deweloperka, co wygrała ten konkurs.

    • 14 17

  • (3)

    Cokolwiek tu zrobią i tak będzie tłem gniota nad Radunią.

    • 23 2

    • (2)

      Żebyśmy się nie zdziwili, jak ktoś przebije tego,, gniota,, z nad Raduni.

      • 5 0

      • (1)

        Nie mogą bo poziom architektury zszedł poniżej poziomu kanału...

        • 4 0

        • Dlatego mogą!

          • 0 1

  • Myślę a może wiem, że tą działkę i budynek kupi firma posiadająca Galerię vis a vis LOT - Forum Radunia

    i wybuduje tam swoją siedzibę a owa siedziba będzie bliźniacza do Forum-Radunia , ale w skali mini.

    I to będzie hit na skalę światową.

    • 12 3

  • Rekonstrukcja Danziger Hof !!!! (1)

    • 25 12

    • NIEpa

      nigdy pruski danziger tylko nowocześnie z duchem czasu jak ten wygrany. Odwagi

      • 2 3

  • A mi jest tak strasznie żal, że genialna Zaha Hadid zmarła przedwcześnie i nie zaprojektuje więcej takich cudów (1)

    :-(

    • 9 8

    • ta kobieta nie ma 3 dobrych projektów

      to był jeden wielki chodzący kicz

      • 3 5

  • Czy tylko ja chcę żeby pozostał poczciwy budynek LOTu? Przecież to kawał historii miasta, a nie jakies danzigery czy inne szklane kloce

    • 10 16

  • Mamy już 3 dziwne muzea, niech ten budynek będzie normalny. (1)

    • 30 2

    • zgoda

      czyli jak ten, który wygrał konkurs może z jakimiś zmianami. popieram. Oby ten powstał ale nigdy kopia danzingera.

      • 2 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane