• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Unikatowy film z powojennego Westerplatte

Rafał Borowski
24 czerwca 2019 (artykuł sprzed 4 lat) 

Zobacz zapowiedź filmu dokumentalnego, który powstał z ujęć odnalezionego nagrania

Po ponad 50 latach ponownie ujrzał światło dzienne film z 1967 roku, pokazujący prace przy przenoszeniu budynku Wartowni nr 1 na Westerplatte. Oficjalna premiera nagrania odbędzie się w najbliższą sobotę, podczas uroczystości 45-lecia funkcjonowania Wartowni jako placówki muzealnej.



Czy kiedykolwiek odwiedziłeś Wartownię nr 1 na Westerplatte?

Podczas niemieckiego ataku na polską Wojskową Składnicę Tranzytową na Westerplatte w dniach 1-7 września 1939 roku Wartownia nr 1 była jednym z kluczowych punktów polskiej obrony. Prowadzony z budynku ostrzał uniemożliwiał Niemcom przedarcie się w głąb półwyspu. Gmach wartowni - choć pokiereszowany seriami z broni maszynowej i odłamkami pocisków - przetrwał wojnę w bardzo dobrym stanie.

To jeden z niewielu obiektów dawnej składnicy, który w ogóle przetrwał do czasów współczesnych.

Wartownia miała zostać wyburzona



Choć trudno w to uwierzyć, niewiele brakowało, a ten unikatowy świadek historii zostałby zburzony pod koniec lat 60. Wartownia nr 1 wadziła bowiem przy przebudowie nabrzeża portowego. Jej pierwotna lokalizacja znajdowała się na terenie obecnej bazy promowej.

Na szczęście, dzięki zaangażowaniu lokalnych pasjonatów historii, w tym ocalałych westerplatczyków, odstąpiono od tego zamiaru i zdecydowano o przesunięciu Wartowni nr 1 w głąb półwyspu Westerplatte.

Jak wyglądały przenosiny? W dużym uproszczeniu: pod fundamentami gmachu wykonano wykop, w którym ustawiono wózki używane na pochylniach stoczniowych do wodowania statków. Wózki zostały umiejscowione na specjalnie zbudowanym torowisku, dzięki czemu budynek został przesunięty kilkadziesiąt metrów od swojego pierwotnego położenia.

Przesuwanie wózków z ładunkiem ważącym kilkaset ton odbyło się 7 marca 1967 roku. Warto wspomnieć, że była to dopiero trzecia tego typu akcja w całej Polsce.

W czerwcu 1974 roku we wnętrzu wartowni powstała Izba Pamięci zorganizowana przez koło tzw. ZBOWiD-u (Związek Bojowników o Wolność i Demokrację) w Nowym Porcie, a w 1980 roku została przekształcona w istniejący do dziś oddział Muzeum Gdańska.

  • Zdjęcia dokumentujące przygotowania do akcji przesunięcia budynku Wartowni nr 1. Rok 1967.
  • Zdjęcia dokumentujące przygotowania do akcji przesunięcia budynku Wartowni nr 1. Rok 1967.
  • Zdjęcia dokumentujące przygotowania do akcji przesunięcia budynku Wartowni nr 1. Rok 1967.

Unikatowa pamiątka z przesuwania wartowni



Dwa tygodnie temu Muzeum Gdańska uzyskało informację, że zachował się film z przesuwania Wartowni nr 1. Muzealnicy skontaktowali się z dysponentem nagrania a ten zgodził się je przekazać placówce.

- Z przekazanych nam informacji wynikało, że film znajduje się na strychu pana Jana Markiewicza. Zwróciliśmy się do niego z zapytaniem, czy byłby skłonny przekazać nam ten film. Zgodził się. Nagranie - jak na swój wiek - zachowało się w naprawdę świetnym stanie. Trwa ok. sześciu minut, jest czarno-białe i zostało zarejestrowane bez dźwięku. Widać na nim akcję przesuwania, ale również przygotowania do niej - mówi dr Andrzej Gierszewski, rzecznik prasowy Muzeum Gdańska.
Nie mniej ciekawe są okoliczności, w jakich darczyńca sfilmował tę niezwykłą akcję.

- Można powiedzieć, że pan Jan filmował to niezwykłe przedsięwzięcie niejako z przypadku. W 1967 roku był pracownikiem Stoczni Gdańskiej, która zapewniła sprzęt i ludzi potrzebnych do akcji przesuwania budynku wartowni. Kierownictwo stoczni chciało mieć z tego pamiątkowy film, ale stoczniowy fotograf akurat nie mógł wykonać zlecenia. Pan Jan został poproszony o sfilmowanie akcji w zastępstwie fotografa. Warto wspomnieć, że miał już wprawę w posługiwaniu się kamerą, gdyż podczas pełnienia służby wojskowej był kamerzystą - opowiada dr Gierszewski.

Premiera w najbliższą sobotę



Odnalezione nagranie zostało zdigitalizowane, a jego cyfrowa kopia posłużyła muzealnikom do zmontowania filmu dokumentalnego o długości ok. 10 minut. Składa się on w większości z kadrów odnalezionego filmu, poprzeplatanych komentarzami prof. Andrzeja Januszajtisa - znawcy historii Gdańska, inż. Aleksandra Ślusarza - uczestnika akcji przesuwania budynku Wartowni nr 1 - oraz Jana Markiewicza. Ich komentarze przybliżą widzom zarówno okoliczności omawianej akcji budowlanej, jak i powstania filmu.

Oficjalne przekazanie odnalezionego nagrania oraz premiera wcześniej wspomnianego filmu dokumentalnego odbędą się w sobotę 29 czerwca o godz. 11, na placu przed Wartownią nr 1, w ramach uroczystości 45-lecia jej istnienia jako placówki muzealnej. Pracownicy Muzeum Gdańska zapowiadają, że wkrótce po premierze dokument zostanie bezpłatnie udostępniony w internecie, prawdopodobnie na platformie Vimeo.

Wartownia prawdopodobnie trafi do Muzeum Westerplatte i Wojny 1939



Prezentacja filmu może być jednym z ostatnich działań Muzeum Gdańska dotyczących Westerplatte. Przypomnijmy, że w Sejmie trwają prace nad powołaniem Muzeum Westerplatte i Wojny 1939, które stanie się oddziałem Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Ustawa, która ma ułatwić jego budowę zakłada, że tereny należące dziś do miasta Gdańska i będące w gestii Muzeum Gdańska zostaną wywłaszczone za odszkodowaniem. Więcej na ten temat pisaliśmy w ubiegłym tygodniu.

Czytaj również: W Sejmie debata o przyszłości Westerplatte

Wydarzenia

45-lecie Wartowni nr 1 (3 opinie)

(3 opinie)
uroczystość oficjalna, jubileusz

Miejsca

Miejsca

Opinie (215) ponad 10 zablokowanych

  • Czekamy na reparacje wojenne od Helmutów (10)

    • 29 18

    • Reparacje.... dobre to (5)

      Ty gosc, zglos sie du Putina o te reparacje. Reparacje naleza sie tym którzy zostali z gdanska wypedzeni. To oni stracili swoja ojczyzne. To dla nich bylo straszne ze juz nigdy do domu nie wróca. Ty sledziku z zabuga wal do domu. I odbuduj twoja ojczyzne. Na wolyniu i tak dalej.

      • 5 10

      • 93% mieszkańców WMG głosowała za hitlerem i III rzeszą. Nikt ich nie wypędził, sami spie.rzali jak szczury przed sowieckimi gwałcicielami.

        • 0 0

      • Friedrich, to może przypomnę że waszej przeklętej nacji to należy się co najwyżej Fat Man nad Berlinem, za 6 lat bezprzykładnego mordu, gwałtu i grabieży. O wcześniejszych wyczynach w Namibii nie wspomnę.

        • 2 0

      • Wypedzeni z Gdańska... (2)

        Przez kogo wypedzeni? Przez sowietów. Kto jest prawnym następcą sowietów?
        Putin. Składaj swoje żale na jego adres ... volksdeudchu.

        • 2 3

        • (1)

          wolałabym być volksdeuschem niż mieć z tobie podobnymi cokolwiek wspólnego.

          • 2 1

          • Wspólników szukaj na zachód od rzeki Laby.

            • 1 1

    • reparacje? spada tam skad cie przywoezli czyli zza bóga (1)

      • 8 4

      • Trollu niemiecki.

        Za trudny polski język?

        • 3 2

    • a tobie za co?

      • 5 2

    • że co 100-lcu?

      macałeś się przez ścianę z pOsłem z przedziałkiem na środku?

      • 3 6

  • Ładny film. (1)

    • 3 0

    • Oglądałeś/as ?

      • 0 0

  • Dancingiery to folgzdojcze!!!!!!!! Westerplatte to Polska!!!!!! (6)

    • 38 19

    • marna prowokacja pisowska świnio zza Buga (2)

      • 8 8

      • Westerplatte nalezy do Polski a nie zadnego regionalnego miasta. (1)

        Jestem za PiSem a za Bugiem jeszcze nie bylem i nikt stamtad z mojej rodziny nie pochodzi. A świnia to pasuje dokladnie do ciebie.

        • 3 2

        • jak się zna tylko rodziców, to można myśleć, że się zza buga nie jest...

          • 0 3

    • Gdzieś ty widział współcześnie "dancingierów", barani łbie?

      To dzisiaj jednocyfrowy % całej ludności Gdańska! Większość to przesiedleńcy zza Buga. Niedouczony dureń na zawsze zostanie durniem.

      • 7 2

    • Moze i owszem ale Kaszeba to NIE Polska

      • 2 2

    • po transkrypcji wnosząc to ty taki kaszub od 2 miesięcy.

      • 5 0

  • Westerplatte jest gdańskie a mały kurdupel na śmietnik (3)

    • 23 52

    • Jest polskie, nie kurduplów Niemiec typu Tusk. (2)

      • 10 6

      • widać u ciebie wszelkie znamiona totalnego zidiocenia (1)

        • 3 6

        • Lekarz niby psychiatra a taki beznadziejny osiol.

          Westerplatte jest czescia Polski a nie Gdanska.

          • 3 1

  • westerplatte -to nie po polsku chyba... (1)

    • 1 11

    • Aberracja też nie po polsku

      • 4 0

  • Panie Sellin jak w imieniu PiS zabierzesz Gdańskowi Westerplatte to..... (1)

    .... na stałe wyprowadź się do Warszawy.

    • 26 44

    • Jak może "zabrać" - ma Pan na myśli zagospodarować? to co się nie POdoba?

      • 6 2

  • w wartowni nr 1 znajdą manuskrypt Morawieckiego z 2 września 1939 (2)

    "jak zatopić Szlezwiga" oraz projekt obalenia muru berlińskiego

    • 25 38

    • Nawet w tak oczywistej wydawałoby się dla Polaka sprawie lemingi plują na polski rząd!

      • 3 5

    • i kopia rozkazu do Morawieckiego aby bronil sie do konca

      • 7 7

  • Ach, wzruszyła mnie ta historia. Uzyskać informację o filmie czystym przypadkiem właśnie wtedy, gdy toczy się ostra walka polityczna .....

    • 13 9

  • Otwórzcie drzwi do muzeum Powstania Warszawskiego i ci sami pseudo turyści zrobią syf . Westerplatte można zwiedzać 24 na dobę nikt tu nikomu nie broni wstępu

    • 19 8

  • Czekamy na reparacje wojenne od niemców, tyle mln. zamordowali (1)

    • 25 7

    • 100-lcu pomacaj się z pOsłem Arkadiuszem

      • 2 4

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane