Wcześniej Wzgórze Nowotki, od 30 lat Wzgórze św. Maksymiliana

Patryk Szczerba

10 lutego 2021 (artykuł sprzed 3 lat)

Opinie (173)

Najnowszy artykuł na ten temat Bateria Canet, czyli zaśmiecone gdyńskie westerplatte

Obecna nazwa dzielnicy Wzgórze św. Maksymiliana funkcjonuje od lutego 1991 roku. Mieszkańcy i turyści kojarzą ją głównie ze stacją SKM i kościołem Franciszkanów.

10 lutego Gdynia świętuje 95. urodziny, ale do ważnego wydarzenia doszło także w bardziej współczesnych czasach. 30 lat temu radni przegłosowali uchwałę zmieniającą nazwę dzielnicy Wzgórze Nowotki na Wzgórze św. Maksymiliana. Nadano lub przywrócono też historyczne nazwy wielu ważnym ulicom, jak Morska, Armii Krajowej czy Unruga.

Wzgórze Św. Maksymiliana jest jedną z najmniejszych dzielnic Gdyni - zajmuje niespełna 2 km kw. Na koniec 2020 roku teren zamieszkiwało 10 668 osób. Mimo małej powierzchni jest to jednak trzecia dzielnica Gdyni pod względem gęstości zaludnienia (5 471 osób na km kw.).

Przez przylegającą do Śródmieścia dzielnicę przebiega al. Zwycięstwa i znajduje się tu klasztor Franciszkanów.

Wzgórze Nowotki przez prawie 40 lat

Starsi mieszkańcy Gdyni pamiętają, że obecna nazwa pojawiła się dopiero po przemianach i upadku w Polsce komunizmu. Do 1939 r. oraz w latach 1945-1952 miejsce było nazywane Wzgórzem Focha na cześć Ferdynanda Focha, francuskiego dowódcy, teoretyka wojskowego i marszałka. Od 1952 roku w dokumentach zaczęła funkcjonować nowa, oficjalna nazwa: Wzgórze Nowotki. Władze PRL postanowiły uhonorować w ten sposób 10 lat po śmierci działacza komunistycznego i I sekretarza Polskiej Partii Robotniczej - Marcelego Nowotkę.

Urodzony w 1886 r. Nowotko posiadał burzliwy życiorys. W latach 1929-1933 był więziony za swoją działalność. Od października 1936 do września 1939 r. był ponownie w wiezieniu, opuszczając je po wybuchu II wojny światowej. Od 1939 r. do 1941 r. działał w sowieckich strukturach władzy w okręgu białostockim.

Rok później Nowotko został I Sekretarzem Polskiej Partii Robotniczej utworzonej na okupowanych ziemiach polskich przez przybyłych z Moskwy działaczy. Byli oni całkowicie zależni od wschodniego sąsiada. 28 listopada 1942 r. został zamordowany w Warszawie. Został pochowany na Bródnie. Po wojnie jego ciało złożono w Alei Zasłużonych na cmentarzu Powązkowskim.

3 stycznia 1945 r. uchwałą Prezydium KRN Marceli Nowotko został pośmiertnie odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu I klasy i rozpoczęła się w całej Polsce jego pośmiertna kariera jako patrona ulic, skwerów i placów.

W Gdyni radni miasta postanowili ją zakończyć 9 lutego 1991 r.

Zmiana nawy dzielnicy i nazw ulic

Uchwałą rady miasta osiedlu Wzgórze Nowotki nadano nową nazwę Wzgórze św. Maksymiliana. Zdecydowano się na taka nazwę wyróżniając górujący nad dzielnicą klasztor, w którym znajduje się otwarta w 1973 r. kaplica poświęcona świętemu obecnemu na poświęceniu zbudowanego przed wojną kościoła.

Przy okazji dokonano zmian w nazwach wielu ulic kojarzących się z obaloną kilkanaście miesięcy wcześniej władzą komunistyczną.

- Było w społeczeństwie wielkie oczekiwanie na zmiany, że komunistyczni patroni odejdą, bo na to zasługiwali, więc rada miasta zdecydowała się podejmować uchwały m.in. honorujące nowe ważne postacie i wydarzenia. Szkoda, że w przypadku Wzgórza nie wrócono do krótkiej i łatwej do zapamiętania przedwojennej nazwy z Ferdynandem Fochem jako patronem dzielnicy. Obrana nazwa Wzgórze św. Maksymiliana z powodu długości nie przyjęła się początkowo jakby tego oczekiwano. Dziś większość skrótowo mówi o dzielnicy Wzgórze - mówi Małgorzata Sokołowska, badaczka dziejów Gdyni i autorka książek o mieście.
Przywrócono nazwy historyczne zmieniając m.in. ul. Czerwonych Kosynierów w ul. Morską, a ul. Związku Walki Młodych w ul. A. Hryniewickiego, zaś zupełnie nowe nazwy otrzymało kilka innych ważnych ulic.

M.in. ul. 22 lipca stała się al. Armii Krajowej, ul. Migały przemieniono na ul. Wójta Radtkego, ul. Wincentego Gruny na adm. J. Unruga, a ul. Jana Marchlewskiego od lutego 1991 roku zaczęła nosić oficjalną nazwę ul. inż J. Śmidowicza.

Rondo w pobliżu obecnej Komendy Portu Wojennego otrzymało nazwę Rondo Bitwy pod Oliwą

Dzielnicę, według danych na koniec 2020 roku, zamieszkuje nieco ponad 10 tys. mieszkańców

W uchwale zaznaczono, że stare tablice z przekreślonymi nazwami pozostaną jeszcze przez rok. Po uchwale rady miasta o zmianie nazwy osiedla nastąpiły także zmiany w nazewnictwie przystanku SKM. Początkowo w wagonach na tablicach z informacjami o przebiegu stacji po prostu zaklejano starą nazwę aż w końcu całkowicie ją przemianowano.

Patryk Szczerbap.szczerba@trojmiasto.pl

Opinie (173)

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-02-11 14:59

(1)

Nie przypuszczałam,że w Trójmieście jest tylu zwolenników komuny.

3 lata
- 3 6
Twoja opinia

Zmień treść

Nie przypuszczałam,że w Trójmieście jest tylu zwolenników komuny.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-02-11 15:31
  
  Nie każdy przeciwnik podlizywania się kościołowi
  
  jest od razu zwolennikiem komuny. Co nie było lepszych patronów?
  
  Yunnack
  3 lata
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  jest od razu zwolennikiem komuny. Co nie było lepszych patronów?
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-02-11 15:12

a

to jest św. osiedle.

lk
3 lata
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

to jest św. osiedle.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-02-11 17:38

I po co to to?

Olga lubi białe drewniaki na nogach nosić
3 lata
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-02-11 18:08

Jest błąd w tekście odnośnie ul. Marchlewskiego :/

Pamiętliwy
3 lata
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Jest błąd w tekście odnośnie ul. Marchlewskiego :/
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-02-11 19:09

Św. Maksymilian. (1)

Przeczytajcie to dokładnie. Przyjechaliście do Gdyni z giętymi walizkami , a teraz chcecie nam patronów dzielnic wybierać? Wara. Św. Maksymilian to nasz wybór a jak wam się nie podoba to stąd wyjedźcie , to takie proste.

Gdynianin
3 lata
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

Przeczytajcie to dokładnie. Przyjechaliście do Gdyni z giętymi walizkami , a teraz chcecie nam patronów dzielnic wybierać? Wara. Św. Maksymilian to nasz wybór a jak wam się nie podoba to stąd wyjedźcie , to takie proste.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-02-11 19:39
  
  Gdynianka
  
  I ma pan swieta racje. Gdynia dla gdynian
  
  3 lata
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  I ma pan swieta racje. Gdynia dla gdynian
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-02-12 08:30

Znam takich, którzy połączyli obie nazwy i mówią o wzgórzu Świętego Nowotki

3 lata
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Znam takich, którzy połączyli obie nazwy i mówią o wzgórzu Świętego Nowotki
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-02-12 11:17

Do jakiego miejsca odnosi się słowo wzgórze?

Czy to jest w kierunku morza jak się szło na stadion Arki czy też w drugim kierunku na cmentarz ?
Ps proszę się nie śmiać ale ja nie jestem z Gdyni .

3 lata
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Czy to jest w kierunku morza jak się szło na stadion Arki czy też w drugim kierunku na cmentarz ? Ps proszę się nie śmiać ale ja nie jestem z Gdyni .
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-02-13 13:45

Ze względu jak Kolbe skończył swoje życie, to bardzo zasłużył sobie na miano świętego. Jak

najbardziej właściwa nazwa dla dzielnicy.

Dla mnie to święty całego chrześcijaństwa, a nie tylko katolików. Ilu innych świętych tak skończyło swoje życie - pójść na śmierć dobrowolnie za innego człowieka ?

Tym czynem odkupił dla mnie swoje wcześniejsze grzechy - antysemityzm.

P.S. Celowo podpisałem się jak się podpisałem. Nie jestem już katolikiem, bowiem obecny kościół rzymsko-katolicki mocno oddalił się od ludzi pokroju Kolbego. Popieranie autorytarnego rządu, a przede wszystkim afery pedofilskie w całym kościele rzymsko-katolickim dopełniły moje rozczarowanie.
Jednak Św. Maksymilianowi Kolbe chylę czoła.

Antykatolicki protestant.
3 lata
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

najbardziej właściwa nazwa dla dzielnicy. Dla mnie to święty całego chrześcijaństwa, a nie tylko katolików. Ilu innych świętych tak skończyło swoje życie - pójść na śmierć dobrowolnie za innego człowieka ? Tym czynem odkupił dla mnie swoje wcześniejsze grzechy - antysemityzm. P.S. Celowo podpisałem się jak się podpisałem. Nie jestem już katolikiem, bowiem obecny kościół rzymsko-katolicki mocno oddalił się od ludzi pokroju Kolbego. Popieranie autorytarnego rządu, a przede wszystkim afery pedofilskie w całym kościele rzymsko-katolickim dopełniły moje rozczarowanie. Jednak Św. Maksymilianowi Kolbe chylę czoła.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-03-11 17:40

Zamienili komunistę na klechę antysemitę, z dwojga złego lepiej pozostawić było pierwszego.

3 lata
- 0 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-06-16 23:49

W Polsce komunizm nie upadł

z tego prostego powodu, że go tu nigdy nie było. Gdyby był - nie przypuszczam, aby ktokolwiek chciał go obalać. Komunizm to ustrój, który zapewnia każdemu zaspokojenie potrzeb, a w zamian żąda pracy wedle możliwości. Ustrój, w którym nie ma prywatnej (ani partyjnej) własności środków produkcji.
Fakt, to utopia i komunizmu jeszcze nie udało się wprowadzić na większą skalę (Chrystus próbował, ale też ograniczył się do garstki uczniów).

Seti
3 lata
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

z tego prostego powodu, że go tu nigdy nie było. Gdyby był - nie przypuszczam, aby ktokolwiek chciał go obalać. Komunizm to ustrój, który zapewnia każdemu zaspokojenie potrzeb, a w zamian żąda pracy wedle możliwości. Ustrój, w którym nie ma prywatnej (ani partyjnej) własności środków produkcji. Fakt, to utopia i komunizmu jeszcze nie udało się wprowadzić na większą skalę (Chrystus próbował, ale też ograniczył się do garstki uczniów).
Regulamin dodawania opinii