• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Zbliża się 50. rocznica Grudnia '70

Rafał Borowski
2 grudnia 2020 (artykuł sprzed 3 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Gdynia: upamiętnią masakrę z 17 grudnia
Protestujący w Gdyni niosą na drzwiach ciało zastrzelonego Zbigniewa Godlewskiego, który stał się symbolem ofiar Grudnia '70. Z badań historyków wynika, że w wydarzeniach zginęło w całej Polsce 41 osób. Protestujący w Gdyni niosą na drzwiach ciało zastrzelonego Zbigniewa Godlewskiego, który stał się symbolem ofiar Grudnia '70. Z badań historyków wynika, że w wydarzeniach zginęło w całej Polsce 41 osób.

Apel pod pomnikiem Poległych Stoczniowców, odsłonięcie tablic poświęconych ofiarom, zapalenie zniczy na ich grobach, konferencja w Europejskim Centrum Solidarności, publikacje naukowe czy wystawy - to wydarzenia upamiętniające 50. rocznicę Grudnia '70. W środowe popołudnie odbyły się dwie konferencje, podczas których zaprezentowano program uroczystości. Pierwszą zorganizowały władze Gdańska, drugą Instytut Pamięci Narodowej.



Czy dobrze znasz wydarzenia Grudnia '70?

W dniach 14-22 grudnia przypada okrągła, 50. rocznica wydarzeń Grudnia '70. Doszło wówczas do fali strajków i protestów robotników, które na polecenie władz PRL zostały brutalnie stłumione przez wojsko i milicję. Jak wynika z ustaleń historyków, śmierć poniosło wówczas 41 osób, nie licząc żołnierzy i milicjantów.

Bezpośrednim powodem protestów była ogłoszona tuż przed świętami Bożego Narodzenia podwyżka cen na artykuły pierwszej potrzeby, zwłaszcza na żywność. Jednak jak tłumaczy historyk prof. Jerzy Eisler, autor monografii "Grudzień 1970: geneza, przebieg, konsekwencje", tak naprawdę była to iskra, która doprowadziła do wybuchu tłumionych od dawna nastrojów w społeczeństwie.

- Schyłek lat sześćdziesiątych to najgorszy po czasach stalinowskich okres w historii Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Coraz więcej ludzi dostrzegało, że systematycznie wyczerpywał się model polityczny, społeczny i ekonomiczny lansowany przez Władysława Gomułkę i jego ekipę. Stopniowo narastała frustracja społeczeństwa - tłumaczy prof. Eisler.

Tragiczny przebieg w Gdyni i Gdańsku



Najbardziej gwałtowny przebieg tych tragicznych wydarzeń miał miejsce w Gdyni i Gdańsku, gdzie zginęło odpowiednio 18 i 6 osób, przede wszystkim pracowników tamtejszych stoczni. Właśnie z tego powodu Grudzień '70 jest określany w wielu publikacjach mianem Masakry na Wybrzeżu.

Większość gdyńskich ofiar poniosła śmierć 17 grudnia, który przeszedł do historii jako Czarny Czwartek. Wczesnym rankiem na przystanku SKM Gdynia Stocznia milicjanci i żołnierze otworzyli ogień do stoczniowców, którzy zdążali do pracy w Stoczni im. Komuny Paryskiej. Zginęło wówczas 10 osób. Wśród nich był 18-letni Zbigniew Godlewski - zapamiętany przez potomnych jako Janek Wiśniewski - który stał się symbolem ofiar Grudnia '70.

Odsłonięcie pomnika Poległych Stoczniowców 1970 zgromadziło tłumy. Odsłonięcie pomnika Poległych Stoczniowców 1970 zgromadziło tłumy.

Apel na placu Solidarności



W środę pod pomnikiem Poległych Stoczniowców 1970 na pl. Solidarności władze Gdańska ogłosiły program uroczystości upamiętniających 50. rocznicę masakry. Główne uroczystości zostały zaplanowane na 16 grudnia. Wybór tej daty nie jest przypadkowy. Właśnie tego dnia w 1980 r. odbyło się oficjalne odsłonięcie wspomnianego monumentu.

- Warto podkreślić, że wydarzenia Grudnia '70 łączą się z tym, co wydarzyło się dziesięć lat później. Wtedy władza komunistyczna usiadła do rozmów ze strajkującymi robotnikami, których jednym z pierwszych żądań było powstanie pomnika Poległych Stoczniowców. Pomnik powstał w trzy miesiące, co można określić mianem cudu, a jego odsłonięcie było wielkim wydarzeniem, gromadzącym wtedy tysiące gdańszczanek i gdańszczan - mówiła prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz.
O godz. 17 pod pomnikiem rozpocznie się apel ku czci ofiar i bohaterów Grudnia '70. Zaproszenia do udziału w nim trafiły do przedstawicieli najwyższych władz państwowych, w tym prezydenta, premiera, marszałków sejmu i senatu. Podczas uroczystości będzie można usłyszeć utwór "Lacrimosa", skomponowany przez Krzysztofa Pendereckiego specjalnie na okoliczność odsłonięcia pomnika Poległych Stoczniowców 1970 w Gdańsku.

Zostanie on wspólnie wykonany przez Chór Kameralny Schola Cantorum Gedanensis pod dyrekcją Jana Łukaszewskiego, Orkiestrę Polskiej Filharmonii Bałtyckiej oraz sopranistkę Iwonę Hossa. Wydarzenie to odbędzie się oczywiście bez udziału publiczności, ale będzie transmitowane na żywo na stronie internetowej Europejskiego Centrum Solidarności.

Wszystkie tablice w Gdańsku będą wykonane z płyt z brązu o wymiarach 64 x 50 cm. Wszystkie tablice w Gdańsku będą wykonane z płyt z brązu o wymiarach 64 x 50 cm.

Odsłonięcie tablic w Gdańsku



Ważnym punktem w programie uroczystości będzie także odsłonięcie kilku tablic upamiętniających miejsca, w których poniosły śmierć gdańskie ofiary Grudnia '70. Więcej o tej inicjatywie pisaliśmy już w artykule z końca października. Można z niego dowiedzieć się, gdzie dokładnie znajdują się lokalizacje każdej z tablic.

Czytaj więcej: Gdańsk zamontuje tablice upamiętniające ofiary Grudnia '70

Odsłonięcie tablic odbędzie się w obecności członków rodzin ofiar. Będą one odsłaniane jedna po drugiej 16 grudnia, począwszy od godz. 10. Tego samego dnia o godz. 23:10 w TVP 1 zostanie wyemitowana premiera filmu poświęconego budowniczym pomnika Poległych Stoczniowców Grudzień 1970.

Natomiast w dniach 14-15 grudnia w Europejskim Centrum Solidarności odbędzie się konferencja naukowa pt. "Strajki, manifestacje i zajścia uliczne w PRL i bloku wschodnim". To wydarzenie także zostanie zorganizowane bez udziału publiczności i będzie transmitowane na żywo na stronie internetowej ECS-u.

Projekt tablicy pamiątkowej, która zostanie odsłonięta 17 grudnia przy stacji SKM Gdynia-Wzgórze św. Maksymiliana. Projekt tablicy pamiątkowej, która zostanie odsłonięta 17 grudnia przy stacji SKM Gdynia-Wzgórze św. Maksymiliana.

IPN odsłoni tablicę w Gdyni



50. rocznicę Grudnia '70 upamiętni także Instytut Pamięci Narodowej. Spośród szeregu inicjatyw warto wspomnieć o odsłonięciu 17 grudnia na budynku kasy biletowej na stacji SKM Gdynia-Wzgórze św. Maksymiliana tablicy poświęconej sześciu gdyńskim ofiarom masakry. Każda z nich poniosła śmierć nieopodal miejsca zamontowania tablicy podczas manifestacji.

Ponadto IPN zamierza także m.in. zapalić znicze na grobach wszystkich ofiar pochowanych w całej Polsce, umieścić w Gdańsku i Gdyni wystawę plenerową złożoną z 32 planszy, rozwiesić okolicznościowe plakaty na peronach największych stacji SKM czy bezpłatnie udostępnić na swojej stronie internetowej szereg okolicznościowych publikacji. Warto wspomnieć, że zaplanowano udostępnić w całości - także bezpłatnie - wspomnianą wcześniej książkę prof. Eislera, która jest jednym z najlepszych opracowań historycznych o Grudniu '70.

Poinformowano także o wydaniu dwóch całkowicie nowych publikacji. Ich tytuły to: "Grudniowa kolęda. Kościół katolicki w Trójmieście wobec Grudnia '70" oraz "Zbrodnia bez kary. Grudzień '70 w Gdyni. Przebieg wydarzeń, represje, walka o prawdę, najdłuższy proces III RP". Więcej szczegółów dotyczących obchodów przygotowywanych przez IPN zostanie zaprezentowanych na jutrzejszej konferencji prasowej.

Wydarzenia

50. rocznica Grudnia '70 - Gdańsk pamięta

uroczystość oficjalna

Obchody 50. rocznicy Grudnia '70 (1 opinia)

(1 opinia)
uroczystość oficjalna

Opinie (344) ponad 20 zablokowanych

  • Precz z komuną (3)

    Komuna do muzeum !

    • 20 1

    • (2)

      Jeśli myślisz, że wyrażanie buntu przeciwko ustrojowi komunistycznemu jest patriotyzmem to się mylisz.

      • 1 8

      • Na prawdę ślicznie podkreśliłeś urok tego systemu. (1)

        Czysta komunistyczna poezja. Wyjątkowa forma inżynierii tworzenia gazobetonu...
        z ludzi.

        • 5 1

        • Obaj macie zielono w głowach. To był socjalizm.

          Między socjalizmem a komunizmem jest wielka różnica. Jak wygląda komunizm, za przykład macie Koreę Północną. Każdy jest przypisany do jednego miejsca i tam musi być. Żadne wyjazdy na wypoczynek, czy do sąsiedniej wioski. W PRL mogłeś podróżować we wszystkich kierunkach. Były firmy prywatne, jakich sąsiedzi że wschodu nie mogli mieć.

          • 1 1

  • (2)

    Tw Bolek wtedy działał

    • 30 14

    • z twoim starym

      czasem zastanów się co wiesz

      • 3 10

    • Razem ze swoim bratem Lolkiem.

      • 0 0

  • (2)

    Szkoda ze młodzi tego nie rozumieją.

    • 29 6

    • Kiedyś zrozumieją

      ...gdy będą chować się po bramach uciekając przed toporem innowierców

      • 7 2

    • rozumieja doskonale.

      Zdziwisz się ile rozumieją, tyle tylko iż dzisiejsza władza konkuruje z ówczesnymi komunistami pod kątem tego, jak przeszkadzać ludziom żyć.
      Wtedy władza chociaż ludziom się w prywatne życie nie wtrącała, w przeciwieństwie do obecnej.

      • 3 1

  • No właśnie, władze PRL a nie komuniści (2)

    W TVP na nich zapewne powiedzieli by "komuniści" że walczyli z kościołem itd.

    • 10 18

    • taaaaa

      komu zawdzięczają, że nie mówili o sobie komuniści? Stalin czuł respekt przed katolicką Polską, a co dopiero te sługusy.

      • 10 0

    • Oj bardzo proszę trochę więcej poczytać . Jak komuniści nie walczyli z kościołem np. zabicie KS Jerzego Popiełuszki co to było?

      • 2 1

  • 17 Grudzień Czwartek 1970 r. miałem wówczas 19 lat ! mieszkałem przy kinie Fala na Grabówku . (10)

    Pamiętam to wszystko jakby działo się wczoraj ! - dokładnie wszystko !

    • 33 1

    • A ja miałem 20 lat (4)

      i mieszkałem ok.600 m. od kina Fala i też wszystko pamiętam. Dlatego niepokoi mnie kierunek w którą rząd PiS obecnie zmierza.

      • 8 20

      • a mnie niepokoi

        twój relatywizm. Jakbyś przestał myśleć dziesięciolecia lat temu.

        • 13 2

      • szkoda że cię nieniepokoiło to jak totalna opozycja twierdziła że stan wojenny to w sumie było nic takiego (2)

        i nic specjalnego się nie stało

        • 17 6

        • masz po części rację, bo nawet prezes miał to w du.ie i smacznie spał pod mamusiną kołderką

          • 7 7

        • Miły Piotrze, wytrzyj gila pod nosem to porozmawiamy

          - tylko za przeproszeniem, o czym ja mam z tobą rozmawiać ? Jak ty mylisz fakty, okresy i sytuacje. Komuus bardzo zależy, aby tacy jak ty to robili, bo to w ich pokrętnym interesie. Bardzo ubolewam, że niestety to nie w interesie naszej kochanej Polski.

          • 5 1

    • Jestem trochę młodsza (4)

      Zawsze chciałam,żeby opowiedział mi o tym ktoś,kto to przeżył.

      • 10 0

      • (3)

        Bylo strasznie. Kazdy, kto sie paletal po ulicy w pewnych miejscach mogl byc postrzelony lub zastrzelony.

        • 9 0

        • I nikt nie poniósł za to kary? (2)

          Za zabicie tylu niewinnych ,młodych ludzi?

          • 4 0

          • Stanislaw Kociolek - socjolog, lub inne rzezimiechy? Dobry zart. Co to zycie ludzkie dla nich? Niewiele znaczy. Taki jest swiat.

            • 3 0

          • totalitaryzm

            • 2 0

  • Historia lubi się powtarzać. (3)

    Dziś, niestety, coraz więcej osób widzi dewaluację władzy, jej pazerność, hipokryzję, zaściankowość. I to z każdej strony sceny politycznej. Ludzie widzą to tym ostrzej, że mamy do czynienia z niezwykłą sytuacją, ale też dlatego, że skazani na społeczną izolację, bardziej interesują się polityką. I zaczynają dostrzegać rzeczy, na które "normalnie" w natłoku codziennych obowiązków, nie zwraca się uwagi. Poziom frustracji rośnie. Rośnie także społeczne zmęczenie, rozczarowanie i utrata zaufania do rządzących. I nie - nie tylko na forach, gdzie udzielają się setki opłacanych trolli i setki zacietrzewionych antagonistów. To już się słyszy wszędzie: w sklepach, komunikacji, w pracy, na ulicy. Z ust ludzi w każdym wieku. Nie wiem, co będzie iskrą zapalną rzuconą na tę beczkę prochu, ale niech nas Bóg albo Zeus strzeże.

    • 21 23

    • swoim komsomolcom (1)

      wciskaj ten kit

      • 9 8

      • Komuuu?

        • 4 3

    • Niestety tak jest

      ale mamy tutaj wysyp albo półgłówków, albo płatnych trolli

      • 1 1

  • I co na to POKO (1)

    Którzy wprowadzili beton komunistyczny do UE ? Nie o take Polske walczyliśmy. !!!!!! A alians PO i psl z betonem komu nistycznym wyrażnie świadczy , że nie chodzi tu o "demokrację " , lecz walkę o koryto. Czyli o to " aby było jak było"

    • 34 14

    • Od betonu to się odwal

      Do 89 byłem w PZPR i to nie szeregowym członkiem.
      Teraz nowy pan wysłał mnie na stołek w TK.

      • 1 3

  • dziś potomkowie tych co wtedy strzelali i wydawali rozkazy (8)

    są w "totalnej opozycji" w lewackich mediach, w sądach, w UE i na tych pseudo protestach, obrońcy pseudo demokracji czyli PRL-u bis z chęcią znów by użyli broni, należy zdekomunizować Polskę do 3 pokolenia

    • 52 26

    • (5)

      Tow. Piotrowicza i jemu podobnych też zdekomunizować? Kto wtedy zostanie w PIS?

      • 14 12

      • Dla równowagi i uczciwości napisz o odpowiednikach Piotrowicza (1)

        w opozycji, pokaż skalę i wówczas będzie uczciwie.

        • 15 2

        • Stary komuch towarzysz Czarzasty broni demokracji na ulicy.

          • 13 2

      • Piotrowicz głosował za obniżeniem emerytur UBkom, SBkom obok których stoisz. (2)

        • 7 8

        • jokoś za obniżeniem uposażeń prokuratorom stanu wojennego nie głosował

          • 13 0

        • No tak - on zawsze zachowuje się tak jak chce władza.

          Lepiej napisz co robił za komuny.

          • 5 2

    • Najgorzej,że w rozmowach tacy ludzie się do tego nie przyznają,

      że tatuś był w UB czy ORMO ale za to mają dużo do powiedzenia o wolności i tolerancji.

      • 15 1

    • Mówisz o Piotrowiczu i Krżye, a i tatko grubej Krychy też w tamtych strukturach był

      • 4 2

  • Gdy widzę obłudnych lewaków na ulicach (1)

    ...to pytam się - o jaką Polskę walczyli ludzie z komunizmem?

    • 36 15

    • łeb odrósł hydrze

      a na zachodzie rósł cały czas

      • 12 1

  • To byli Polacy nie żadni mityczni komuniści (5)

    To Polacy strzelali do Polaków!

    • 32 7

    • (1)

      No Ruskie za Polaków też mogli być przebrani ...a już na pewno ci w mundurach mieli podane jakieś psychotropy na odwagę, przeciwko ludziom

      • 7 4

      • Zasadniczo środki odurzające, pochodne amfetaminy.

        • 1 0

    • Psychotropy 50 lat temu... (2)

      Ktoś młody musi to pisac. Ani psychotropów ani Ruskich nie było. Była propaganda, strach wśród żołnierzy.

      • 3 2

      • (1)

        Tak, mówili, że to Niemcy chcą Gdańsk zdobyć.
        Ruskie w Polsce stacjonowali. Znam dziwną relację z pierwszej ręki. Może to być przebieraniec, albo żołnierz z białostockiego, bo inaczej mówił? Można sobie dyskutować. A środki pobudzające, amfetaminę, to już armia Hitlera dostawała. A też znam relację z pierwszej ręki od człowieka, który widział milicjantów, którym z ust wprost toczyła się biała piana... myślisz, że ot tak wkurzeni byli?

        • 5 1

        • W sedno.

          • 0 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane